اگر حاج قاسم نبود، بستر راهپیمایی اربعین فراهم نمی‌شد/ ماجرای ممنوع‌التصویری سید جواد هاشمی چه بود؟

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، نشست خبری سازندگان برنامه تلویزیونی نشان ارادت صبح امروز، یکشنبه ۲۸ شهریور در ساختمان ستاد بازسازی عتبات عالیات برگزار شد.

در ابتدای این نشست، مجید نامجو جانشین ستاد بازسازی عتبات عالیات درباره ماموریت‌های اصلی این ستاد گفت: ماموریت اول ما جمع آوری نذورات مردم در راستای بازسازی اماکن متبرکه در عراق است. دومین ماموریت ناظر بر ساخت و توسعه عتبات عالیات است و سومین مأموریت هم به ژیاده روی اربعین بر میگردد که امسال با شرایط ویژه‌ای برگزار می‌شود.

وی اظهار کرد: ستاد عتبات عالیات یک پروژه به مساحت 230 هزار متر مربع در نجف اشرف دارد که بالای ۹۶ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. امیدواریم بتوانیم در این شرایط سخت این پروژه و طرح دومی را که در کربلا اجرا می‌شود را به پایان برسانیم. در کربلا صحن حضرت زینب (س) را می‌سازیم که فاز اول آن ۱۳۰هزار متر مربع است و ۲۵درصد پیشرفت داشته است.

ستاد بازسازی عتبات عالیات و فعالیت در عرصه سریال‌سازی و فیلم‌سازی

نامجو درباره ورود ستاد بازسازی عتبات عالیات به عرصه سریال‌سازی و فیلم‌سازی هم گفت: ما هرساله برنامه‌ ویژه‌ای داریم و در آنجا اعلام می‌کنیم اگر کسی فیلمنامه یا سوژه‌ای مرتبط با عتبات دارد، سوژه خود را مطرح کند تا کار مورد نظر ساخته شود. از سال 1382 که ستاد بازسازی عتبات تاسیس شد، معاونت فرهنگی و مشارکت مردمی به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های اصلی ستاد فعالیتش را آغاز کرد و این مجموعه سابقه خوبی در موضوعات فرهنگی دارد. 

وی افزود: ما در ستاد کمیته‌های صنفی مثل ورزشکاران، پزشکان، هنرمندان و... داریم و در این کمیته‌ها در جلساتی چهره‌های مطرح این اصناف را با برنامه‌های ستاد آشنا می‌کنند و باتوجه به طرح‌ها و ایده‌ها همکاری‌هایی صورت می‌گیرد. منظور از این همکاری‌ها نیز فقط جذب سرمایه مالی نیست، خیلی از هنرمندان در این سال‌ها پیشنهاد ساخت یا مشارکت در تولید برنامه تلویزیونی، فیلم و سریال داشتند. همین جا یادی می‌کنیم از مرحوم علی سلیمانی، که یکی از هنرمندان بودند که نشان «خادم افتخاری» ستاد بازسازی عتبات و عالیات را داشتند.

جانشین رئیس ستاد بازسازی عتبات و عالیات در مورد سوژه‌هایی که برای ساخت فیلم و سریال و آثار نمایشی مناسب‌اند، گفت: مثلاً منشا به وجود آمدن این ستاد سردار شهید حاج قاسم سلیمانی بود، همین موضوع سوژه خوبی برای پرداخت و ساخت مستند، سریال یا فیلم است. اصولا پیشنهادات و اهدافی که سردار دنبال می‌کردند فوق‌العاده بود. اگر اقدام ایشان در مورد راه‌اندازی ستاد در سال ۸۲ عملی نمی‌شد، موقعیت و فضایی که این سال‌ها در راهپیمایی اربعین داشتیم فراهم نمی‌شد. 

وی اضافه کرد: سوژه بعدی برای ساخت فیلم یا مستند می‌تواند در مورد هنرمندانی باشد که مشغول کار کردن با ستاد هستند. در هیچ کجای دنیا هنرمندانی مثل هنرمندان ایرانی پیدا نمی‌کنید که توانایی انجام کارهایی را داشته باشند که آنها با خلوص نیت در عتبات انجام دادند بناهایی که در عراق ساخته شده است هم مورد خوبی است، بناهایی که ساخت‌شان مثل معجزه است. در این زمینه نیز اگر کمک طراحان ایرانی و حمایت‌ها و مشارکت‌های عراقی‌ها برای اسکان و تامین ابزارآلات و... نبود، چنین اتفاقاتی در عتبات عالیات نمی‌افتاد. همکاری دو کشور همسایه در این مورد واقعا ویژه و قابل توجه بود.

 پرهیز از تکرار یک قالب تلویزیونی

در ادامه این نشست، محمد بای کارگردان «نشان ارادت» در پاسخ به این سوال که چرا ساختار برنامه‌های گفتگومحور تلویزیون غالبا یکسان است و تغییری در این قبیل برنامه‌ها رخ نمی‌دهد، اظهار کرد: برنامه «نشان ارادت» قالب گفتگومحوری دارد که در دل آن آیتم‌هایی هم پخش می‌شود. ویژگی این برنامه این است که سعی کردیم فضایی احساسی و صمیمی با مهمان برنامه ایجاد کنیم. البته نباید همه برنامه‌های گفتگومحور را با هم قیاس کرد، مثلاً شما نمی‌توانید این برنامه را با «ماه عسل» مقایسه کنید. شاید «هزار داستان» و «نفس» شبیه به آن باشند، ولی «نشان ارادت»نه. ما می‌دانیم که در فضای احساسی محرم و صفر کار می‌کنیم و اگر از چارچوب این فضا بیرون بزنیم، ممکن است برای برنامه حاشیه ایجاد شود و همین حواشی طبق معمول چند سال اخیر، در فضای مجازی دست به دست شود. 

وی افزود: ما سعی کردیم در این برنامه با همه طیف مخاطب ارتباط بگیریم و از ادبیات خشک و رسمی اغلب برنامه‌های مناسبتی استفاده نکنیم. همه می‌دانند که در سال‌های اخیر مخاطب تلویزیون ریزش داشته است که یکی از دلایل آن رسانه‌های جدید است. این روزها تلویزیون‌های اینترنتی مهمان‌هایی را به برنامه‌هایشان می‌آورند و حرف‌هایی می‌زنند که خیلی زود در فضای مجازی دست به دست می‌شود.درحالی که یک برنامه‌ساز تلویزیون نباید و نمی‌تواند از چارچوب‌ها خارج شود. ساختارشکنی همیشه جواب مثبتی نمی‌دهد. مثلاً حامد جوادزاده در برنامه «فریدا» خواست ساختارشکنی کند، اما در آخر به سخره گرفته شد، این اتفاق ممکن بود برای ما نیز رخ دهد. 

ارتباط اعتقادی با مخاطب و مهمانان

پویان هدایتی، تهیه‌کننده برنامه «نشان ارادت» نیز گفت: بخش‌های ویژه‌ای به فصل دوم «نشان ارادت» که این روزها در حال پخش است، اضافه خواهد شد. یکی از این بخش‌ها ضبط برنامه از کربلای معلی است. 

وی درباره سبک و سیاق «نشان ارادت» گفت: ما سعی کردیم در این برنامه دلی و اعتقادی با مخاطب ارتباط بگیریم. مثلاً وقتی در برنامه حکم خادمی حرم امام حسین (ع) (و تمام حرم‌های تحت پوشش ستاد بازسازی عتبات عالیات) را به مهمان‌ها اهدا می‌کنیم لحظه‌های احساسی شکل می‌گیرد که واقعا تاثیرگذار است. ما نزدیک به ۶۰ مهمان داشتیم که به همه آنها این لوح اهدا شد و خیلی از مخاطبان برنامه از لحظه اهدا لوح به افراد مختلف فیلم گرفتند، حس و حال‌شان را گفتند و برای ما فرستادند. به نظرم نقطه تمایز ما با دیگر برنامه‌های گفتگومحور این بود که به اعتقادات مردم نزدیک شدیم. 

هدایتی اضافه کرد: مهمان‌های این برنامه همه از لحظه‌ای می‌گویند که امام حسین (ع) را شناختند و زمانی که آن اتفاق را روایت می‌کنند بُعد احساسی وجود آنها را می‌بینیم. ما در این برنامه مهمان‌های هنری، سیاسی، فعال اجتماعی و... داشتیم و فارغ از تمام منسب‌ها یک حرف مشترک داریم و آن عشق به امام حسین (ع) است.  

وی ادامه داد: ریزش مخاطبان تلویزیون در این سال‌ها به خاطر نوع گستردگی رسانه‌ها بوده است. تا دهه هشتاد فقط رادیو و تلویزیون بود اما امروز شبکه‌های اجتماعی و تلویزیون‌های اینترنتی و... نیز در این میان حضور دارند. نکته مهم دیگر درباره حساسیت‌های برنامه‌سازی در تلویزیون است. مثلاً ما برای همین برنامه «نشان ارادت» باید برای تک‌تک مهمان‌ها استعلام می‌گرفتیم که آیا ممنوع‌التصویر یا ممنوع‌الصدا هستند یا نه؟ به نظرم تا زمانی که این محدودیت‌ها وجود دارد نباید از برنامه‌سازان تلویزیون توقع عجیب‌وغریب داشته باشید که اتفاقی خاص را رقم بزنند. 

هدایتی افزود: یکی دیگر از این محدودیت‌ها این بود که مثلاً مهمان از یک زاویه نگاه جدید، لحظه ناب زندگی‌اش را روایت می‌کرد، اما بعضاً به همین لحظه اصلاحیه می‌خورد و باید آن را از میان گفت‌وگو درمی‌آوردیم. کسی که در تلویزیون برنامه مناسبتی می‌سازد روی لبه تیغ حرکت می‌کند.

ماجرای ممنوع‌التصویری جواد هاشمی چه بود؟

علیمردانی در رابطه با ماجرای ممنوع‌التصویری سید جواد هاشمی و حواشی پخش نشدن قسمتی که او در برنامه حضور داشت، نیز عنوان کرد: سید جواد هاشمی اصلاً ممنوع‌التصویر نبود. روزی که ایشان در برنامه حضور داشتند، مرحوم علی سلیمانی در بستر بیماری بود. در همان برنامه بخشی از گفت‌وگو با آقای هاشمی در خصوص مرحوم سلیمانی بود و آرزوی سلامتی برای ایشان. اما پخش قسمت اول برنامه که با حضور سید جواد هاشمی بود مصادف شد با روزی که مرحوم سلیمانی درگذشت. تهیه‌کننده برنامه هم تأکید داشتند که هم آن بخش‌های برنامه اصلاح شود و هم کلیپی در مورد مرحوم سلیمانی به کار اضافه شود. همین مسئله باعث شد برنامه روی آنتن نرود. اگرچه ما از صبح همان روز اعلام کردیم که ممنوعیتی وجود ندارد و به دلیل مشکل فنی بود برنامه پخش نشد، اما حواشی و رسانه‌ها اجازه ندادند این حرف‌های ما بیشتر منعکس شود.

سید حسین متولیان مجری برنامه «نشان ارادت» نیز در این نشست در پاسخ به این سوال که چرا شبکه‌های سیما در مناسبت‌ها برنامه‌هایی شبیه به هم می‌سازند، گفت: این سوال درستی نیست. شما نمی‌توانید بگویید وقتی در یک کوچه هیئت عزاداری وجود دارد، کوچه روبرویی نباید هیئت داشته باشد. مهم نوع روایت است که باید متفاوت باشد.

وی افزود: با این موافقم که باید به فکر ارتقاء برنامه‌سازی در تلویزیون باشیم، این اتفاق زمانی در تغییر فرم رخ می‌دهد و زمانی در تغییر محتوا. متأسفانه رسانه ما در حوزه تغییر فرم ترسو عمل می‌کند و مدت‌هاست که برنامه خط‌شکنی در تلویزیون نداریم. زمانی بود که مجری در تلویزیون کسی بود که صرفاً در میان برنامه‌ها و سریال‌ها به روی آنتن می‌رفت و جدول پخش را به تماشاگران می‌گفت. اما با ساخت برنامه‌ای مثل «نیمرخ» تعریف مجری در تلویزیون تغییر کرد. نوع پوشش مجری، لحن او، زبان برنامه‌سازی و... با یک اتفاق تغییر یافت. اما در حال حاضر نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم چون برخی مدیران می‌ترسند که میزشان را به واسطه این تغییرات از آنها بگیرند.

متولیان ادامه داد: متأسفانه ما می‌ترسیم و خیلی از مواقع به سمت تغییر نمی‌رویم. سبکی در برنامه‌سازی وجود دارد به نام سبک «بدون مجری». این قبیل آثار ساختار متفاوتی با دیگر برنامه‌های گفت‌وگومحور دارند و اولین نمونه آن هم در تلویزیون ما برنامه «گفت‌وگوی تنهایی» بود. در این مدل برنامه قرار نیست که من ِ مجری دیده شوم، چون می‌خواهیم به ساحت روحی و عاطفی مهمان برنامه و درونیاتش نزدیک شویم. برای نزدیکی بیشتر هم در «نشان ارادت» از نوستالژیک استفاده کردیم و اشاره‌مان به سمت اسم کسی بود که عزیزکرده خداوند است، امام حسین (ع).

قاسم مرادخانی، مسئول روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات و عالیات آخرین کسی بود که در این نشست خبری با اهالی رسانه گفت‌وگو کرد. او با اعلام این مسئله که مخاطب شناسی مهم‌ترین دغدغه برنامه «نشان ارادت» است، گفت: حس مشترکی در تمام بینندگان این برنامه وجود دارد. چه کسی که مذهبی است و چه شخصی که خودش را فردی مذهبی و معتقد نمی‌داند، هر دو گروه پس از اتمام برنامه گریه می‌کند چون همه ایرانی‌ها حب امام حسین (ع) را در دل‌هایشان دارند. منتها بنا به دلایل مختلف ممکن است فاصله‌هایی در این میان ایجاد شده باشد، ما با «نشان ارادت» آمدیم که علت این فاصله را کشف کنیم و راجع به آن صحبت کنیم.

در بخش پایانی این نشست، با حضور نمایندگانی از اداره پست از تمبر اختصاصی برنامه «نشان ارادت» رونمایی شد.

انتهای پیام/4173/