تحول در نظام آموزش کودکان با بازی/ می‌توان با بازی‌های رایانه‌ای سطح یادگیری را افزایش داد
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، همزمان با توسعه دستگاه‌های هوشمند الکترونیکی کیفیت و کمیت انواع بازی‌های رایانه‌ای نیز ارتقاء یافت و هم اکنون بازی‌هایی وجود دارد که شاید به‌سختی بتوان تفاوت آن با دنیای واقعی را درک کرد. در اکثر بازی‌های مدرن کاربر یا گیمر خود را به عنوان شخصیت اصلی بازی قرار داده و در جهانی خیالی قرار می‌گیرد.
چنین ویژگی‌هایی سبب شده که بازی‌های رایانه‌ای تأثیر عمیقی بر ذهن کودکان و نوجوانان گذاشته و نوعی اعتیاد به حضور مدام در فضایی غیرواقعی را در آن‌ها ایجاد کند. از همین رو کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند با ایجاد سرگرمی‌های متنوع از وابستگی کودکان به بازی‌های رایانه‌ای جلوگیری کنند. این موضوع تا حدی اهمیت دارد که دولت چین به‌تازگی قانونی را تصویب و اجرا کرده است که براساس آن کودکان تنها ۳ ساعت در هفته حق دارند بازی‌های آنلاین را انجام دهند و افرادی که از این قانون تبعیت نکنند جریمه می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
معرفی محصول؛ بزرگ‌ترین چالش بازی‌سازان/ سهم اندک بازار گیم ایران در اختیار محصولات ایرانی
لزوم تغییر نگرش گیمرهای ایرانی نسبت به بازی‌های بومی
با چنین قدرتی می‌توان بازی‌های رایانه‌ای را نوعی سلاح در دست شرکت‌های بزرگ بازی‌سازی جهان دانست ولی در حالت کلی نرم‌افزارهای سرگرمی جنبه‌های مفیدی نیز دارند و می‌توان از آن‌ها برای افزایش کیفیت آموزش و جذاب‌تر ساختن فرایندهای درسی استفاده کرد. بررسی‌های محققان حاکی از آن است که کیفیت سطح یادگیری کودکان در مدارسی که فرایندهای آموزشی با بازی‌های ویدئویی همراه است بیشتر از سایر مراکز آموزشی است. در واقع گروه‌های مختلفی از کارشناسان معتقدند نباید بازی‌های رایانه‌ای را به طور کلی از نظام تحصیلی حذف کرد بلکه باید با اعمال محدودیت‌های منطقی این ابزارهای دیجیتال را به‌کار گرفت. بازار بازی‌های ویدئویی تا این لحظه از سال ۲۰۲۱ ارزشی برابر با ۱۷۸میلیارد دلار دارد و پیش‌بینی می‌شود ارزش آن در سال ۲۰۲۵ به رقم ۲۶۸ میلیارد دلار برسد.
سازندگان بازی‌های دیجیتال با طراحی مراحل رقابتی در محصولات خود توانایی‌های ذهنی و جسمی گیمرها را به چالش کشیده و از آن‌ها می‌خواهند با تلاش بیشتر از هر مرحله عبور کرده و مأموریت خود را تکمیل کنند.
بازی‌های ویدئویی به درک بهتر دروس در مدارس کمک می‌کند
برخی از درس‌ها در مدارس اهمیت بیشتری نسبت به بقیه دارند و از همین رو نظام آموزشی در هر کشور تعداد و ساعت کلاس‌ها را براساس اهمیت آن‌ها تعیین می‌کند. از جمله این دروس می‌توان به علوم تجربی و ریاضیات اشاره کرد. دانشمندان به مدیران مدارس توصیه می‌کنند برای افزایش یادگیری دانش‌آموزان از بازی‌های ویدئویی برای آموزش ریاضیات و علوم تجربی استفاده کنند. مزیت‌های بازی‌های رایانه‌ای در فرایندهای آموزشی موجب شده پروژه‌های متعددی در این حوزه تعریف و اجرا شود. به عنوان مثال دانشجویان دانشگاه اوکلاهما بازی را طراحی کردند که در محیطی جذاب نکات کلیدی و مفید رشته حسابداری را آموزش می‌دهد. در این بازی تمامی مراحل به صورت هدفمند طراحی شده و برای اطمینان از یادگیری هر کدام از مباحث ارائه شده کاربر در پایان هر مرحله مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
تجربه یادگیری همراه با آزمایش
بزرگ‌ترین تفاوت آموزش در قرن ۲۱ با گذشته استفاده از فناوری‌های پیشرفته و حضور دانش‌آموزان در فضایی غیرواقعی ولی قابل درک است. اگرچه در مدارس معمولاً آزمایشگاه درس علوم و کارگاه‌های فنی وجود دارد ولی به دلیل مشکلاتی نظیر عدم تأمین بودجه و پیچیدگی فرایندهای اداری تجهیزات به‌روز در این اماکن وجود ندارد و دانش‌آموزان برای تجربه کردن آزمایشی خاص با محدودیت‌های زیادی روبه‌رو هستند. بازی‌های ویدئویی تمامی این محدودیت‌ها را کنار زده و امکان انجام آزمایش‌های مختلف را به دانش‌آموزان می‌دهد. در این وضعیت دانش‌آموزان می‌توانند با راهنمایی آموزگار خود در زمینه دروسی مثل علوم تجربی و ریاضیات مفاهیم درسی با انجام آزمایش فرابگیرند. نتایج به‌کارگیری بازی‌های ویدئویی در مدارس برای انجام آزمایش‌های درسی حاکی از آن است که این ابزارها منجر به شکوفایی خلاقیت و تفکر انتقادی در دانش‌آموزان می‌شود.
یکی از موضوعاتی که در محیط‌های آموزش کمتر به آن توجه می‌شود ارتقای توانایی‌های مدیریتی و رهبری گروه‌های کوچک و بزرگ است. در دنیای گیم بازی‌هایی وجود دارد که با ابزارهای ساده این توانایی را در گیمرها بالا می‌برد. معمولاً بازی‌های استراتژیک دارای چنین قابلیتی هستند زیرا کاربر ضمن طراحی شهر و استفاده از نیروهای متخصص در هر فعالیت عمرانی می‌آموزد که چگونه گروه خود را مدیریت کند.
درس گرفتن از شکست‌ها
بازی روشی مطمئن و بدون خطر است تا کودکان طعم شکست را چشیده و بدانند که چگونه از رخ دادن اتفاق‌های آسیب‌زننده جلوگیری کنند. بزرگ‌ترین دانشمندان دنیا در طول تاریخ بارها شکست خورده و با درس گرفتن از این شکست‌ها برای دستیابی به موفقیت‌های بزرگ‌تر برنامه‌ریزی کرده‌اند. در تعدادی از بازی‌های اتومبیل‌رانی مراحلی وجود دارد که امتیاز هر کاربر بر اساس نوع رانندگی داده می‌شود و هرچه تخلف‌های کمتری صورت گیرد در پایان گیمر امتیاز بیشتری خواهد داشت. فلسفه چنین بازی‌هایی درس گرفتن از خطاها و اصلاح اشتباهات کوچک است. جاسپر ژول نظریه‌پرداز و نویسنده مطرح اهل کشور دانمارک در کتاب خود نوشته است: «شکست در بازی‌های ویدئویی بخشی از جذابیت بازی است و انگیزه کاربر برای ادامه مسیر را بیشتر می‌کند. گیمر در جریان بازی با پشت سر گذاشتن چالش‌های مختلف تجربه‌های ارزشمندی به دست می‌آورد که می‌تواند از آن‌ها در زندگی واقعی خود استفاده کند.»
درگیری دائم با محتوا
طبق گزارش‌های معتبر بین‌المللی در نظام‌های آموزشی سنتی تنها ۶۰ درصد از کل زمانی که دانش‌آموزان در کلاس هستند از لحاظ یادگیری مفاهیم درسی مفید است و در واقع نزدیک به نیمی از زمان اختصاص داده شده به هر درس تأثیری در ارتقای توانایی‌های کودکان و نوجوانان ندارد. کارشناسان معتقدند برای تغییر چنین رویه‌ای در مدارس باید میزان مشارکت دانش‌آموزان را افزایش داد و کنجکاوی آن‌ها برای حل مسائل درسی را تحریک کرد. بازی‌های ویدئویی امکان افزایش مشارکت دانش‌آموزان ضمن تدریس مباحث درسی را فراهم کرده و نوعی درگیری دائم با محتوا را ایجاد می‌کند.
بازی‌های ویدئویی مباحث پیچیده درسی را آسان می‌سازد
قطعاً سطح یادگیری دانش‌آموزان با توجه به توانایی‌های متفاوت آن‌ها یکسان نیست و از همین رو نمی‌توان از همه اعضای حاضر در یک کلاس برای درک موضوعی خاص توقع برابر داشت. برای مثال به خاطر سپردن نام و نماد شیمیایی عناصر جدول مندلیف برای بسیاری از دانش‌آموزان سخت است اکنون بازی‌سازان با طراحی بازی‌هایی خاص یادگیری تمامی جزئیات این جدول را آسان ساخته و به دانش‌آموزان کمک می‌کند که پس از مدتی بدون نیاز به اختصاص زمان زیاد نام تمامی عناصر را با دقت بیان کنند.
در همین ارتباط با «علیرضا پیر»، طراح یکی از بازی‌های آموزشی شناخته‌شده کشور و کارشناس صنعت بازی‌سازی گفت‌وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را مشاهده می‌کنید.
علیرضا پیر در پاسخ به پرسش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا در مورد تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر فرایندهای آموزشی بیان کرد: بازی‌های رایانه‌ای در حوزه توانای‌های شناختی کاربران و به ویژه کودکان تأثیر مثبتی دارد. البته به دلیل عدم شناخت درست خلأهای فرهنگی که در این حوزه بوده است همیشه نسبت به استفاده گسترده از بازی‌های رایانه‌ای در فرایندهای آموزشی نوعی مقاومت وجود دارد. با شیوع بیماری کرونا بخش زیادی از نگرش منفی نسبت به بازی‌های رایانه‌ای تغییر کرد و نهادهای حاکمیتی تأثیرات مثبت بازی‌های رایانه‌ای برای افزایش کیفیت تحصیل دانش‌آموزان را درک کردند. در دوره کرونا وزارت آموزش‌وپروش از بسیاری از بازی‌سازان برای تولید محتوای آموزشی دعوت کرد. فعالان این صنعت نیز با مطالعه دقیق نواقص موجود در کتاب‌های درسی را شناسایی کرده و تلاش کردند با طراحی بازی‌های جذاب آموزش‌های باکیفیت‌تری را به دانش‌آموزان ارائه دهند.
افرایش ۵۰ درصدی قدرت ذهن برای یادگیری مفاهیم درسی
وی افزود: فارغ از اینکه چنین حرکتی به نتیجه منتهی بشوند یا نه آغاز آن ارزشمند است و می‌توان در آینده نه چندان دور تأثیراتش را مشاهده کرد. در ایران و سراسر دنیا مطالعات زیادی برای نتیجه‌بخش بودن بازی‌های رایانه‌ای در حوزه آموزشی صورت گرفته است. به طور کلی به بازی‌هایی که هدف از طراحی آن‌ها آموزش است «بازی‌های جدی» گفته می‌شود. بنده به همراه تعدادی از همکاران پس از مطالعات گسترده بازی آموزشی را طراحی کردیم. پیش از عرضه این بازی نسخه‌های آموزشی آن در اختیار تعدادی از کودکان قرار گرفت و پس از مدتی مشاهده شد بچه‌هایی که با این بازی نکات آموزشی را فرامی‌گیرند تا ۵۰ درصد عملکرد ذهنی بهتری نسبت به سایر دانش‌آموزان دارند. قطعاً سایر بازی‌های آموزشی نیز تأثیر مثبتی برای توانایی‌های ذهنی کودکان می‌گذارند.
این بازی‌ساز ادامه داد: تمامی مراحل بازی‌های آموزشی بر اساس مقاله‌های معتبر علمی طراحی می‌شود. به عنوان مثال برای حل چالش‌های موجود در یکی از مراحل بازی کاغذ و قلم به کودکان معرفی شده و برنامه آن‌ها را به تمرین بیشتر برای خواندن و نوشتن تشویق می‌کند. در واقع در تعداد زیادی از این بازی‌ها تمرین‌های کاغذ و قلمی به بازی‌های دیجیتال تبدیل شده است. وقتی کودک واژه‌ای خاص را در گوشی یا تبلت خود می‌نویسد هوش مصنوعی دستگاه از کودک می‌خواهد آن کلمه را بخواند و پس از دریافت صدای کودک نحوه کیفیت بیان کلمه را ارزیابی می‌کند. در نهایت برنامه بر اساس معیارهای استانداری که در آن تعریف شده است نمره معینی به کودک می‌دهد. این گونه تمرین‌ها برای کودکان ۲ تا ۳ ماه ادامه پیدا کرده و پس از این مدت نتیجه آن مشاهده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
تحول زندگی به سبک فناوری/ شرکت‌های هوش مصنوعی چه خدماتی ارائه می‌کنند؟
پیر در خصوص امکان جایگزینی بازی‌های رایانه‌ای با آموزش حضوری عنوان کرد: قطعاً هیچ اپلیکیشن و سرویس آموزشی نمی‌تواند به طور کامل جایگزین کلاس حضوری شود. کودکان نیاز دارند که در کنار همکلاسی‌های خود تحصیل کند. والدین باید توجه کنند که اپلیکیشن‌های شبکه اجتماعی به هیچ عنوان مناسب کودکان نیست و می‌تواند آسیب‌های روحی به این دسته از کاربران وارد کند.
وی تأکید کرد: سازندگان بازی‌های آموزشی باید اپلیکیشن‌های مورد استفاده کودکان را به نحوی طراحی کنند که کاربر برای حضور طولانی مدت در برنامه با محدودیت مواجه شود. به عنوان مثال در بازی‌ای که بنده و همکارانم طراحی کردیم شخصیت اصلی داستان پس از یک ساعت از حضور کودک در بازی غیرفعال شده و دیگر نمی‌توان بازی را ادامه داد. یعنی باید محدودیت‌هایی را برای کودکان در نظر گرفت که وابستگی به گوشی و فضای دیجیتال ایجاد نشود. مهارت‌های اجتماعی با سرگرمی‌هایی نظیر شستن ظرف‌ها، غذا دادن به حیوانات و مواردی دیگری در کودکان افزایش پیدا می‌کند. دیگر موضوعی که به استفاده بهینه و مفید از بازی‌های آموزشی کمک می‌کند ایجاد دسترسی اختصاصی به والدین است. به عنوان مثال اگر کودک در طول روز در کارهای خانه به مادر خود کمک کند مادر فعالیت انجام‌شده را به برنامه اعلام کرده و پس از آن بازی نیز تشویق‌هایی را برای کودک در نظر می‌گیرد.
انتهای پیام/۴۱۴۴/پ
انتهای پیام/