تحصیل در رشته‌های مرتبط یا نامرتبط؛ مسئله این است!
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا – پروین طالبیان؛ پس از حواشی پدیدآمده از ممنوعیت تحصیل در رشته‌های غیرمرتبط دوره کارشناسی ارشد، بسیاری از داوطلبان کنونی و آینده این دوره منتظر اعلام رسمی از سوی مسئولان هستند تا بدانند که بالاخره در سال‌های آینده این رویکرد در دستور کار قرار می‌گیرد یا نه؟ البته پیش از این اعلام شده که آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۱ بدون تغییر برگزار می‌شود؛ اما در روزهای اخیر که منابع آزمون و کد رشته‌های آزمون ارشد سال ۱۴۰۱ از سوی سازمان سنجش آموزش کشور منتشر شد به نحوه تحصیل در رشته‌های مرتبط و غیرمرتبط اشاره‌ای نشد و عنوان شد که درباره نحوه برگزاری آزمون در دفترچه راهنمای ثبت‌نام که در آذرماه ۱۴۰۰ منتشر می‌شود، اطلاع‌رسانی صورت می‌گیرد.
در ادامه اما خبری از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی شد که داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد نگران نحوه انتخاب رشته در سال‌های آینده نباشند چراکه به‌صورت کلی چنین رویکردی از دستور کار خارج شده است.
سید جلال موسوی، مدیرکل دفتر تدوین و راهبری اسناد و سیاست‌های آموزش و پژوهش ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره توضیح می‌دهد: «چندی پیش مصوبه ممنوعیت پذیرش دانشجویان کارشناسی ارشد از رشته‌های غیر مرتبط منتشر شد که لازمه اجرایی آن از سال ۱۴۰۱ بود. ممنوعیت این مصوبه نیازمند صلاح‌دید شورای سنجش و آموزش کشور بود که مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تکذیب آن را به دانشگاه‌ها در قالب اطلاعیه‌ای اعلام کرد.»
موسوی تأکید می‌کند: «ممنوعیت پذیرش دانشجویان کارشناسی ارشد از رشته‌های غیر مرتبط به‌صورت کلی لغو شده است و تمامی دانشجویان می‌توانند امسال و سال‌های آتی از رشته‌های غیر مرتبط وارد دوره کارشناسی ارشد شوند.»
بیشتر بخوانید:
آتشی که وزارت علوم به جان داوطلبان انداخت/ بیم و هراس متقاضیان دوره کارشناسی ارشد
توقف در مرزهای دانش ماحصل مصوبه جنجالی
اساساً چرا داوطلبان می‌خواهند تغییر رشته بدهند؟
سال‌هاست که متقاضیان دوره کارشناسی ارشد امکان تغییر رشته دوره کارشناسی را دارند و می‌توانند در هر رشته‌ای که توانایی دارند ادامه تحصیل بدهند. در این میان بیشترین تغییر رشته مربوط به رشته‌های گروه علوم انسانی است یعنی افراد زیادی که در رشته‌های علوم پایه، فنی و مهندسی یا پزشکی و پیراپزشکی تحصیل کرده‌اند تصمیم می‌گیرند که رشته خود را با پایان دوره کارشناسی تغییر بدهند و وارد رشته‌هایی از گروه علوم انسانی شوند. اکثر کسانی که چنین تصمیمی می‌گیرند چند دلیل مشخص شود. یکی از این دلایل مربوط به علاقه‌مندی است بسیاری در دوران کارشناسی متوجه می‌شوند به رشته‌ای که تحصیل کرده‌اند علاقه یا توانایی لازم را ندارند. برخی نیز به دلیل شرایط کاری تصمیم می‌گیرند که در رشته‌ای مرتبط با کار خود تحصیل کنند. در این مسیر متقاضیان ورود به دوره کارشناسی ارشد خود را برای ورود به رشته جدید آماده می‌کنند و در آزمون حاضر می‌شوند.
شجاع احمدوند، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبایی درباره تغییر رشته دانشجویان در دوره کارشناسی ارشد به آنا می‌گوید: «هر یک از حالت‌های تحصیل در رشته‌های مرتبط و غیرمرتبط محاسن و معایبی دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد.» وی ادامه می‌دهد: «کسانی که در رشته‌های مرتبط با دوره کارشناسی، دوره کارشناسی ارشد را سپری می‌کنند نیازی به گذراندن واحدهای جبرانی ندارند چراکه همواره در یک رشته تحصیل کرده‌اند و انقطاع تحصیلی ایجاد نشده است و می‌توانند در حوزه تحصیلی خود متخصص‌تر باشند.»
وی تحصیل در رشته‌های غیرمرتبط دوره کارشناسی را دارای محاسن نیز می‌داند و می‌گوید: «با توجه به اولویت بین رشته‌ای که در این سال‌ها در دستور کار قرار است با تحصیل در رشته‌های غیرمرتبط می‌توانیم موفقیت‌های بیشتری کسب کنیم.» احمدوند رشته علوم سیاسی دوره کارشناسی ارشد را مثال می‌زند و عنوان می‌کند: «اگر فارغ‌التحصیل رشته ریاضی وارد رشته علوم سیاسی شود می‌تواند به موضوعات سیاسی از بعد ریاضی نگاه کند و این رویکرد در مواقعی مانند انتخابات‌ها که داده‌های آماری مورد تحلیل قرار می‌گیرد بسیار مهم و راهگشاست.»
معاون آموزشی دانشگاه علامه در حالت کلی با محدود نشدن تحصیل در رشته‌های مختلف موافق است و می‌گوید: «باید شرایطی فراهم شود که هر فردی بتواند در رشته مورد علاقه خود تحصیل کند.»
عدم اقبال تغییر رشته از علوم انسانی به علوم پایه
نکته‌ای که در این میان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد این است که کمتر کسی از رشته‌هایی در گروه علوم انسانی، رشته‌های علوم پایه یا فنی و مهندسی را برای ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد انتخاب می‌کند. احمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر که مسئولیت آموزش در رشته‌های مهندسی دارد، به آنا می‌گوید: «کمتر مشاهده می‌شود که دانشجویی از رشته‌های غیر از مهندسی و علوم پایه قصد تحصیل در این رشته‌ها را داشته باشد، چراکه اساساً اگر به مباحث تخصصی این رشته‌ها مسلط نباشند نمی‌توانند از مرحله آزمون سراسری عبور کند و در این رشته‌ها پذیرفته شوند.»
وی معتقد است: «شاید داوطلبان بتوانند با مطالعه منابع رشته‌های علوم انسانی به تسلط کافی برسند؛ اما در رشته‌های فنی و مهندسی و علوم پایه دانشجویان نیاز به آموزش و استاد دارند و کمتر می‌توانند با مطالعه صرف به نتیجه دلخواه برسند بنابراین خود به خود تغییر رشته در این رشته‌ها منتفی است.»
رئیس دانشگاه امیرکبیر موافق تغییر رشته در دوره کارشناسی ارشد است و می‌گوید: «بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیاز دارند که در رشته‌های مختلف علوم انسانی برای قرار گرفتن در موقعیت‌های شغلی تحصیل کنند بنابراین محدودیت در این زمینه نمی‌تواند اثربخش باشد.»
آنچه مسلم است اینکه محدودیت رشته در دوره کارشناسی ارشد در سال‌های آینده اجرایی نمی‌شود؛ اما به نظر می‌رسد که لازم باشد برنامه‌ای کلی برای ادامه آموزش‌ها در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در نظر گرفته شود و مسئولان از تصمیم‌های شتاب‌زده و ایجاد نگرانی در میان جوانان پرهیز کنند چراکه هر تصمیمی آثاری دارد و باعث می‌شود که برنامه‌ریزی‌های عده‌ای با چالش مواجه شود.
انتهای پیام/۴۰۴۰/پ
انتهای پیام/