توضیح سخنگوی شورای نگهبان در مورد افرادی که در آزمون علمی خبرگان شرکت نکردند

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، نجا‌ت‌الله ابراهیمیان، سخنگوی شورای نگهبان، در نشست خبری با خبرنگاران با اشاره به انتخابات مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: امروز آخرین مهلت شکایت داوطلبان ردصلاحیت شده در هیئت‌های اجرایی است و هیئت نظارت هفت روز فرصت دارد به این اعتراضات رسیدگی کند.

وی افزود: همچنین هیئت نظارت درباره داوطلبانی که تأیید صلاحیت شده‌اند نیز اظهار نظر خواهد کرد و روند این‌گونه خواهد بود که هیئت‌های نظارت استانی برای جلب‌نظر هیئت نظارت مرکزی اقدامات لازم را انجام خواهد داد.

سخنگوی شورای نگهبان درباره ترکیب هیئت نظارت مرکزی بر انتخابات تصریح کرد: بر اساس قانون پنج نفر مسلمان، معتقد و مورد اعتماد باید به عنوان هیئت نظارت مرکزی انتخاب شوند و سپس هیئت‌های نظارت استانی را شکل خواهند داد و به همین ترتیب هیئت‌های نظارت استانی، هیئت‌های نظارت شهرستانی را تعیین می‌کند.

ابراهیمیان ادامه داد: شیوه رسیدگی به اعتراضات این‌گونه خواهد بود که بخشی از اطلاعات از طریق استعلامات مراجع چهارگانه به دست می‌آید. این اطلاعات به همراه تحقیقات محلی هیئت‌های اجرایی در پرونده داوطلبان قرار می‌گیرد و شورای نگهبان در مقام بررسی و ارزیابی عملکرد هیئت‌های اجرایی با ابزارهای مشابه صلاحیت داوطلبان را مورد رسیدگی قرار می‌دهد.

وی ادامه داد: اکنون هشت هزار داوطلب بدون سابقه فعالیت سیاسی ثبت‌نام کرده‌اند که اطلاعات موثقی از آنها در دسترس نیست. درصد قابل‌توجهی از این افراد در بررسی هیئت‌های اجرایی تایید شده‌اند ولی اینکه کدام‌یک از اینها به مرحله نظارت نهایی راه می‌یابند مشخص نیست.

سخنگوی شورای نگهبان درباره داوطلبانی که صلاحیت‌شان در هیئت‌های اجرایی رد شده است گفت: آنهایی که صلاحیت‌شان رد شده است نیز وارد مرحله نظارتی می‌شوند و موضوع صلاحیت آنها دوباره مورد بررسی قرار می‌گیرد. ممکن است نتایج هیئت‌های نظارت با هیئت‌های اجرایی مغایرت داشته باشد.

وی در توضیح بیشتر چگونگی رسیدگی به صلاحیت افراد گفت: مثلا فردی سابقه محکومیت کیفری ندارد اما این فرد محکومیت تخلفات اداری دارد، ما در جریان نظارت باید مشخص کنیم که تخلفات اداری او چه بوده است آیا این فرد با بی‌مبالاتی در مورد اموال ناچیز بیت‌المال در مسئولیتی کوچیک اقدام کرده است یا نه؟ و همچنین این موضوع را بررسی می‌کنیم که آیا این فرد صلاحیت تحویل گرفتن امانات بزرگتر را دارد یا نه؟

وی با تاکید دوباره بر روی افرادی که سابقه فعالیت سیاسی ندارند و کاندیدا شده‌اند، اظهار کرد: این عزیزان می‌توانند مدارک التزام به قانون اساسی و حسن شهرت خود را به پرونده‌های خود سرازیر کنند. ما فرصت کمی در اختیار داریم از این رو داوطلبانی را که در نهایت شناخت کافی درباره آنها به دست نیاوریم، رد خواهیم کرد؛ البته با عنوان عدم احراز صلاحیت. عدم احراز صلاحیت با عدم صلاحیت متفاوت است. عدم احراز صلاحیت یعنی سیستم اجرا و نظارت موفق به شناسایی فرد نشده است و آن فرد می‌تواند در آینده با فعالیت‌های سیاسی مشخص خود را بیشتر بشناساند و فعالیت سیاسی داشته باشد

ابراهیمیان همچنین درباره توضیحات داوطلبانی که صلاحیت‌شان رد شده است، بیان کرد: بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون انتخابات حتما فرصت مشخصی را برای استماع توضیحات داوطلبانی که صلاحیت‌شان رد شده است اختصاص خواهیم داد.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه با اشاره به انتخابات مجلس خبرگان تاکید کرد: شأن و احترام اشخاص به لباس و جایگاه آنها بستگی ندارد بلکه همه محترمند ولی در عرصه مربوط به مجلس خبرگان ما با نهاد دین، روحانیت و اعتقاد مردم سروکار داریم. اشخاصی که ثبت‌نام کرده‌اند چه آنهایی که وارد مجلس خبرگان نشوند و چه آنهایی که وارد این مجلس شوند غالبا از علما و فضلا هستند، ممکن است افرادی که در دوره آینده مجلس خبرگان تایید نشده‌اند در آینده تبدیل به علمای برجسته‌ای شوند از این رو باید وزانت و متانت در رسانه‌ها توجه کنیم و شأن و جایگاه این افراد را در تیتر زدن‌ها زیرسوال نبریم.

وی درباره شیوه ارزیابی شرط علمی اجتهاد کاندیداهای انتخابات مجلس خبرگان ادامه داد: اجتهاد در اینجا به معنی اجتهاد متجزی است که بتواند برخی از مسائل را استنباط کند و همچنین درباره رهبری واجد شرایط اظهار نظر کنند. این اجتهاد با اجتهاد به معنای عام فرق دارد، برخی با تیترهای کنکور مجتهدین متاسفانه این مسائل را در نظر نگرفتند.

سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: مسئول ارزیابی اجتهاد کاندیداهای مجلس خبرگان فقهای شورای نگهبان است و ممکن است آنها در هر دوره شرایط ویژه‌ای را برای تایید صلاحیت علمی پیش‌بینی کنند. امسال از شهریور ماه شرکت در آزمون کتبی و مصاحبه یکی از این شیوه‌ها اعلام شده است.

وی گفت: قانون مرجع نهایی تشخیص را فقهای شورای نگهبان گذاشته است و آنها در استفاده از ابزارها آزادند. از این رو اطلاعیه‌ای را صادر کردند که قصد دارد آزمونی را برگزار کند که در این آزمون فقط چند گروه مستثنی شده‌اند، این اطلاعیه به منزله دعوت از همه داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان بود.

ابراهیمیان تصریح کرد: البته از فرمایش‌های آیت‌الله مومن این‌گونه برداشت می‌شود که آقایان قصد محدود کردن اختیارات خود را ندارند و عدم‌ شرکت در آزمون به معنای انصراف از حضور در انتخابات مجلس خبرگان نیست چرا که انصراف باید کتبی و با تقدیم به فرمانداری‌ها یا استانداری‌ها صورت گیرد، آنهایی که از اقتدار علمی لازم برخوردار نیستند تنها راه سنجش علمی‌شان همین آزمون است. با وجود این، باید هر پرونده به صورت موردی بررسی شود و ممکن است در اظهار نظر فقهای شورای نگهبان کسانی بدون آزمون اجتهاد علمی‌شان مورد تایید قرار گیرد.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین تاکید کرد: احراز صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان به وسیله فقهای شورای نگهبان مانع نظارت استصوابی و عام شورای نگهبان نیست چرا که فقهای شورای نگهبان در انتخابات مجلس خبرگان به منزله هیئت‌های اجرایی هستند و شورای نگهبان می‌تواند در اقدامات فقهای شورای نگهبان نیز نظارت کند.

وی درباره حضور زنان در آزمون اجتهاد انتخابات مجلس خبرگان گفت: شورای نگهبان باید درباره تک تک کاندیداها نظر بدهد ولی وقتی فقهای شورای نگهبان از خانم‌ها دعوت می‌کنند که در آزمون علمی حضور یابند یعنی امکان احراز شرایط آنها تا به انتها وجود دارد.

وی همچنین درباره کسانی که باید در آزمون علمی شرکت می‌کردند و شرکت نکرده‌اند اظهار کرد: هنوز تصمیم خاصی برای این افراد اتخاذ نشده است.

سخنگوی شورای نگهبان درباره برگزاری انتخابات الکترونیکی ادامه داد: همکاری نزدیک و خوبی با وزارت کشور در این زمینه داشتیم. مقدمات انتخابات الکترونیک دیرهنگام فراهم شد و ما در جلساتی که با وزارت کشور داشتیم از آنها خواستیم که در این زمینه جدول زمان‌بندی‌ تدوین کنند تا ما براساس آن بتوانیم در فرجه مشخص شیوه‌های برگزاری انتخابات الکترونیک را تست کنیم و همچنین فرصت آموزش و اعضای ناظر را نیز داشته باشیم، وزارت کشور به جدول زمان‌بندی عمل نکرد از این رو یک راه این است که انتخابات الکترونیک برگزار نشود، اما آرزوی ما این است که نسبت به قبل پیشرفت داشته باشیم و انتخابات الکترونیک برگزار شود. از این رو دغدغه‌هایمان را بیان کردیم و ضرب‌الاجلی در نظر گرفته شده است تا در یک فرصت 10 روزه دستگاه‌های مورد توافق شورای نگهبان و وزارت کشور در مورد امنیت انتخابات مشخص شوند و دستگاه‌های امنیتی نیز در این زمینه نظر خود را بدهند، از این رو منتظر اتمام این فرصت 10 روزه هستیم تا تصمیم نهایی در این زمینه گرفته شود.

ابراهیمیان در ادامه در پاسخ به این سؤال که «آیا هیئت‌های اجرایی می‌توانند بدون توجه به استعلامات مثبت صلاحیت داوطلبان را رد کنند؟»، تأکید کرد: بله می‌توانند. چرا که دایره اطلاعات وسیع است. اطلاعاتی که معتمدین محلی می‌دهند ممکن است استعلامات مثبت را رد کند.

وی همچنین درباره رسیدگی به تخلفات هیئت‌های اجرایی گفت: شورای نگهبان به تخلفات احتمالی هیئت‌های اجرایی رسیدگی می‌کند و اگر تأیید بی‌جهت یا رد بی‌جهت شده باشد مشخص می‌شود.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین درباره بیان دلایل رد صلاحیت کاندیداها از سوی هیئت‌های اجرایی گفت: در صورتی‌که داوطلبی رد شود باید علت رد صلاحیتش به او گفته شود. البته محدودیت‌هایی مانند مسائل امنیتی وجود دارد اما در هر صورت باید دلایل کلی به داوطلبان ردصلاحیت شده اعلام شود.

وی همچنین دغدغه ثبت‌نام تعداد زیادی از داوطلبان حضور در انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: نوع ثبت‌نام و اخباری که به دست ما می‌رسد مشخص می‌کند که فرهنگ تحزب جا نیفتاده است و این ما را دچار مشکل می‌کند. امسال به یکی از جناح‌های سیاسی نسبت می‌دهند که گفته‌اند همه‌ افرادشان در انتخابات شرکت کنند. ممکن است چهار سال دیگر همه جناح‌های سیاسی این را بگویند. امیدواریم اشکالاتی از این دست در آینده و تصمیمات دولت‌ها برطرف شود.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤال خبرنگار آنا مبنی‌ بر اینکه «آیا ممکن است برخی از نمایندگان کنونی مجلس یا شخصیت‌های شناخته‌شده سیاسی به دلیل برخی پرونده‌های باز در دستگاه قضایی شامل عدم احراز صلاحیت شوند؟»، گفت: کسانی که صلاحیت‌شان قبلا تأیید شده است شامل عدم احراز صلاحیت نمی‌شوند بلکه ممکن است صلاحیت‌شان رد شود، این امکان وجود دارد که کسی اکنون نماینده مجلس ‌شود ولی اطلاعات جدیدی از او به دست برسد که در دوره جدید رد شود.

وی همچنین در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار آنا که آیا شورای نگهبان از هزینه‌های انتخاباتی و همچنین وام‌هایی که به داوطلبان بعد از احراز صلاحیت‌شان برای تبلیغات داده می‌شود، خبری دارد؟»، تأکید کرد: خبری از این وام‌ها ندارم. اگر می‌دانستم که وام می‌دهند شاید استعفا می‌دادم و کاندیدای انتخابات می‌شدم.