کره‌شمالی دقیقا چه نوع بمبی را آزمایش کرد؟
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا به نقل از خبرگزاری رسمی ترکیه، آناتولی، پس از آنکه کره‌شمالی اوایل هفته جاری مدعی شد که یک بمب هیدروژنی را با موفقیت آزمایش کرده است، کارشناسان این پرسش را مطرح کرده‌اند که آیا پیونگ یانگ منابع مالی و تکنولوژی لازم برای ساخت چنین بمبی را دارد یا نه؟
با توجه به عملکرد اقتصادی ضعیف و تحریم‌های وضع شده علیه کره‌شمالی، کارشناسان معتقدند برنامه هستهای این کشور به اندازه کافی پیشرفته نیست که کره‌شمالی بتواند چنین بمبی را تولید کند. به علاوه، این کشور قادر به تامین هزینه‌های بالای تحقیقات و فن‌آوری مورد نیاز برای ساخت چنین سلاحی نیست.
ریچارد بیتزینگر، استاد برنامه تغییرات نظامی در دانشگاه نانیانگ سنگاپور در این باره گفت: «تردید زیادی در مورد توانمندی کره‌شمالی برای توسعه یک بمب حرارتی هستهای وجود دارد.»
وی افزود: «این کشور هنوز برای به کارگیری بمب‌های بسیار ساده‌تر شکافتی (که در آنها از پلوتونیوم یا اورانیوم با غنای بالا استفاده می‌شود) با مشکل مواجه است. ساخت بمب هیدروژنی مستلزم یک انفجار (شکافت) هستهای است تا این بمب بتواند به درستی عمل کند.»
حال سوالی که مطرح است این است که با توجه به این اوصاف، آنچه روز چهارشنبه (دو روز پیش) از سوی کره‌شمالی آزمایش شد، دقیقا چه بود؟
کارشناسان از جمله بیتزینگر معتقدند نتایج این انفجار نشان می‌دهد که چاشنی انفجاری آزمایش شده به اندازه یک سلاح حرارتی هستهای قدرتمند نبوده است.
این آزمایش موجب ایجاد یک زمین لرزه مصنوعی شد که موسسه تحقیقات زمین شناسی آمریکا قدرت آن را 5.1 ریشتر برآورد کرده، یعنی همان میزانی که زمین لرزه‌های حاصل از آزمایش‌های هستهای قبلی ایجاد کرده بود. اما آزمایش یک بمب هیدروژنی باید تاثیر بیشتری بر جای می‌گذاشت.
پس از این آزمایش، خبرگزاری یونهاپ کره‌جنوبی به نقل از یک منبع نظامی نوشت: «به سختی می‌توان این آزمایش را آزمایش یک بمب هیدروژنی به حساب آورد.»
اساسا عمل گداخت در یک بمب، موجب برخورد ایزوتوپ‌های هسته هیدروژن به یکدیگر شده و انرژی بسیار بالایی آزاد می‌کند.
بیتزینگر می‌گوید، دیگر کشورهای برخوردار از تکنولوژی هستهای نظیر پاکستان (تا جایی که ما می‌دانیم) هنوز به چنین بمب‌های گداختی دسترسی ندارند و بعید است که آنهایی که مشغول ساخت سلاح هستهای هستند، قادر به ساخت چنین تسلیحاتی باشند.
این کارشناس تسلیحات افزود: «احتمالا این امکان وجود ندارد که کره‌شمالی در نهایت بتواند یک بمب گداختی بسازد، اما آنها باید برای این کار ابتدا کیفیت عملکرد سلاح‌های گداختی خود را بالا ببرند، چیزی که تا کنون شواهد آن را تایید نکرده است.»
سیکو وان در میر، محقق و پژوهشگر سلاح‌های غیرمتعارف در موسسه کلینگندال در لاهه نیز گفت، کره‌شمالی سابقه بسیار خوبی در زمینه موفقیت در برنامه جنگ افزارهای هستهای ندارد.
به گفته وی «سطح انفجار در آزمایش‌های هستهای قبلی این کشور بسیار کوچک بوده است... کره‌شمالی هنوز حتی نتوانسته یک کلاهک هستهای را روی موشک سوار کند. آنها به اندازه کافی روی تکنولوژی طراحی ساخت یک بمب کوچک کار نکرده‌اند. این بدان معناست که آنها از نظر تکنولوژی فاصله زیادی (تا ساخت بمب هیدروژنی) دارند.»
موانع اقتصادی ساخت بمب هیدروژنی
نیکولاس ابرستادت، اقتصاددان در گزارشی که در نوامبر 2015 منتشر کرده، کره‌شمالی را یکی از فقیرترین کشورهای جهان توصیف کرده است. وی می‌نویسد: «امروز کره‌شمالی کشوری است که قادر به تولید و پرتاب راکت‌های بالستیک و آزمایش چاشنی‌های انفجاری هستهای است، اما سرانه تولیدات تجاری این کشور از سرانه کشور مالی تجاوز نمی‌کند.»
بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، کره‌شمالی از نظر تولید ناخالص داخلی از بین 180 کشور در رتبه یکصد و پانزدهم قرار دارد.
به گفته ابرستادت، تحلیل آمارهای اقتصادی کره‌شمالی دشوار است، زیرا امکان مشاهده تحولات این کشور توسط ناظران خارجی وجود ندارد. اما بهترین برآوردها نشان می‌دهد که اقتصاد کره‌شمالی سال‌ها با توسعه فاصله دارد.
بر اساس اعلام بانک کره، در فاصله سال‌های 1990 تا 2014 میلادی، رشد متوسط سالانه تولید ناخالص داخلی کره‌شمالی نیم درصد بوده است.
ابرستادت افزود، بخش‌های ساخت و ساز و معدن که بیشترین نقش را در تولید ناخالص داخلی کره‌شمالی دارند، به دلیل نبود سرمایه‌گذاری و تکنولوژی مورد نیاز دهه‌هاست با افت مواجه‌اند.
این مسئله موجب افت صادرات پیونگ یانگ شده است.
این گزارش همچنین حاکی است: «قوی‌ترین پیام این تحولات، کاهش دراز مدت در توانمندی کره‌شمالی برای فروش کالاهای تجاری به خارج است. با وجود ترمیم اخیر مبادلات تجاری کره‌شمالی، ظاهرا سطح واقعی سرانه صادرات این کشور امروز بالاتر از سال 1990 یا بیشتر سال های دهه 1980 نیست.»
نود درصد صادرات کره‌شمالی به چین انجام می‌گیرد که متحد پر فراز و نشیب این کشور محسوب می‌شود.
این مسئله منجر به افت شدید تراز تجاری کره شمالی شده که بر اساس آمارهای مرکز تجارت جهانی به منفی 695 دلار در سال 2014 رسیده است. مجموع صادرات کره‌شمالی در سال 2014 به 3.16 میلیارد دلار رسید که 1.7 درصد نسبت به سال قبل کاهش داشت، در حالی که رقم واردات این کشور 4.45 میلیارد دلار بود که 7.8 درصد نسبت به سال قبل رشد داشت.
این در حالی است که بودجه نظامی کره‌شمالی بر اساس آمارهای سایت اینترنتی گلوبال فایر پاور، به حدود 8 میلیارد دلار رسیده است. به گفته وان در میر، آنچه بر مشکلات اقتصادی کره‌شمالی می‌افزاید، این مطلب است که حدود 5 درصد جمعیت این کشور در استخدام ارتش هستند، که یکی از بالاترین رقم‌ها در بین کشورهای جهان است.
وان در میر مدعی شد: «بخش عمده بودجه ارتش کره‌شمالی احتمالا توسط یک نهاد دولتی به نام اداره 39 تامین می‌شود که در زمینه قاچاق مواد مخدر و تسلیحات و شرط‌بندی غیرقانونی اینترنتی فعالیت دارد.»
با گسترش تحریم‌های سازمان ملل متحد به بخش اعظم فعالیت‌های تجاری در کره‌شمالی، انتظار نمی‌رود منابع تامین مالی این کشور در آینده نزدیک افزایش پیدا کند.
ابرستادت افزود: «انتظار نمی‌رود رشد چشمگیر اقتصادی بلندمدت اتفاق بیافتد مگر اینکه مقامات پیونگ یانگ به شکل سیستماتیک فضای کسب و کار کشورشان را که بدترین فضا در بین کشورهای جهان است ارتقا بخشند.»
انتهای پیام/