لطیف کاشیگر: فرهنگستان زبان به مدرسان بیشتر اهمیت بدهد/ واژه‌گزینی علمی مرهون دکتر حسابی است
به گزارش گروه فرهنگی آنا به نقل از روابط عمومی خانه کتاب، در این نشست لطیف کاشیگر با تشریح سابقه فعالیت خود در حوزه واژه‌گزینی گفت: «سال 1359 در مرکز نشر دانشگاهی با چند تن از همکاران یک گروه واژه‌گزینی را تشکیل دادیم. برای اینکار باید واژه‌هایی را که از قبل در کتاب‌ها به‌کار رفته بود جمع آوری می‌کردیم که این واژه‌ها در مجموعه‌ای به نام «واژگان» منتشر شد.
وی ادامه داد: «قرار شد حداقل سه نفر از افرادی که به سه زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسه مسلط هستند، در گروه حضور داشته باشند. در ابتدا به صورت ماهانه جزوه‌هایی را منتشر می‌کردیم که در مجموع به 21 جزوه رسید. من از جمله افرادی بودم که وظیفه توزیع این جزوه‌ها را بر عهده داشت».
کاشیگر درباره نقش دکتر حسابی در حوزه واژه‌گزینی عنوان کرد: «در بدو کارمان در این حوزه، جلسات متعددی در منزل دکتر حسابی تشکیل شد. اگر واژه‌گزینی به موقعیت مناسبی رسیده، مرهون دکتر حسابی است. برای رفع گسست موجود بین آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها در حوزه واژگان تخصصی، فرهنگستان باید به مدرسان بیش از پیش اهمیت بدهد. از سوی دیگر در هر گروه، حداقل یک کارشناس آموزش و پرورش باید حضور داشته باشد.
در ادامه این نشست ابوکاظمی، عضو گروه واژه‌گزینی مرکز نشر دانشگاهی در تشریح تاریخچه واژه‌گزینی در ایران گفت: «واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در دوره جدید مبتنی بر مرکز نشر دانشگاهی و به دنبال آن واژه‌گزینی این مرکز نیز به نوبه خود بر فعالیت گروه فیزیک مرکز نشر دانشگاهی مبتنی است. قدیمی‌ترین اثر علمی در زبان فارسی «شمارنامه» محمدابن ایوب طبری در قرن چهارم است. قرن پنجم، اوج شکوفایی زبان علمی فارسی در حدود 10 قرن پیش است. نمونه‌های این آثار «التفهیم» ابوریحان بیرونی و «دانشنامه علایی» ابن سینا است.»
ابوکاظمی اظهار کرد: «بعد از قرن پنجم، گرایش به صحبت کردن به زبان عربی است، به طوری که در قرن هفتم آثار خواجه نصیرالدین طوسی به طور کلی با اصطلاحات عربی نوشته میشود. سپس با حمله مغول به مدت بیش از پنج قرن موجب توقف پیشرفت علمی ایران میشود. دوره جدید با تأسیس دارالفنون تا تأسیس دانشگاه تهران آغاز و در دارالفنون نخستین کتاب فیزیک به معنای امروزی یعنی «جراثقال و حکمت طبیعی» منتشر میشود.در زمان مشروطیت نیز شاهد ایجاد انجمن های علمی هستیم. انجمن واژه‌های وزارت جنگ در سال 1303 تشکیل میشود و اصطلاحاتی مانند بادسنج، دماسنج و هواپیما در این دوره ایجاد شده است. انجمن وضع لغات و اصطلاحات دارالمعلیمن تهران پس از تأسیس تا 1319 فعال است و در مجموع سه هزار اصطلاح را وضع می‌کند که حدود 400 واژه آن در کتاب‌های درسی به کار می‌رود. گرماسنج وگشتارود اصطلاحاتی هستند که از زمان به‌کار می‌روند».
در ادامه این نشست تخصصی مجید غلامی جلیسه مدیرعامل خانه کتاب گفت: «معتقدم که اهمیت علوم خاص و کاربردی در ایجاد زیرساخت‌ها بیشتر از علوم انسانی است. امیدوارم فرهنگستان زبان و ادب فارسی و گروه واژه‌گزینی اهتمام داشته باشند که از ظرفیت‌های مؤسسه خانه کتاب و رسانه‌های حوزه کتاب برای معرفی آثار و فعالیت‌های خود استفاده کنند. جریانی که از آن استقبال می‌کنیم.
وی در ادامه با اشاره به مشکلات معیشتی مؤلفان و مترجمان حوزه نشر اظهار کرد: «به طور قطع نویسندگان و مترجمان حوزه علمی با مشکلات معیشتی مواجه هستند، اما عشق و علاقه افرادی مانند کاشیگر همیشه مانند منجی موثر است و موجب میشود خلاها تا اندازه‌ای برطرف شود، به عبارتی دیگر این افراد صاحب نگاه عمیق هستند.
مدیرعامل خانه کتاب ادامه داد: «در جای جای تاریخ کشورمان نقش افرادی مانند کاشیگر بسیار فراتر و بیشتر از امکانات و ظرفیت‌های مادی بوده که گاهی در سیاست‌ها و دوره‌های مختلف تعریف شده است. امروز در این نشست به سهم موسسه خانه کتاب از زحمات او قدردانی می‌کنیم. امیدواریم این قدردانی انگیزه‌ای باشد برای جوانان ما تا تلاش مضاعفی برای پیشبرد آنچه در واقع عشق و علاقه دکتر کاشیگر و و امثال ایشان بوده، داشته باشند».
در پایان این نشست خانه کتاب از لطیف کاشیگر به پاس زحماتی که در حوزه واژه‌گزینی کشیده است تجلیل کرد.
انتهای پیام/