بیماری اسرارآمیزی که به جان دیپلمات‌های آمریکایی افتاد/ آیا ایران در تولد «سندرم هاوانا» نقش داشته است؟
گروه جهان خبرگزاری آنا-احمد محمدی، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت: ماجرا از ماه نوامبر سال ۲۰۱۶ آغاز شد، زمانی که ۲۴ کارمند سفارت آمریکا در هاوانا بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای، مشکلاتی نظیر سردرد، سرگیجه و از دست دادن حافظه را تجربه کردند. به اذعان برخی از مقامات فعلی (دولت بایدن) و سابق (دولت ترامپ)، از آن زمان تاکنون دلایلی اسرارآمیز باعث آسیب‌های مغزی در بیش از ۱۳۰ تن از جاسوسان، دیپلمات‌ها، سربازان و دیگر پرسنل آمریکایی شده است. در حالی که اصلی‌ترین گمانه‌زنی، «پرتوهای هدایت شده مایکروویو» را متهم اصلی بروز این جراحات مغزی که به «سندرم هاوانا» معروف شده، معرفی می‌کند اما در یک جلسه محرمانه متشکل از مقامات ارشد دولتی مشخص شد که در حقیقت ماه‌ها تلاش و تحقیقات در این زمینه، تاکنون بی‌نتیجه بوده است.
جمعه گذشته به معاونان ارشد بایدن اطلاع داده شد که متخصصانی که بیماری‌های اسرارآمیز بسیاری از دیپلمات‌ها، جاسوسان و اعضای خانواده آنها را بررسی می‌کنند، هنوز در تلاش برای یافتن شواهدی برای اثبات نظریه اصلی خود هستند که بر اساس آن، حملات مایکروویو که توسط عوامل روسیه انجام می‌شود، عامل بروز این بیماری‌ها عنوان شده است.
به گفته چندین مقام ارشد دولتی که خواستند نامشان فاش نشود، این گزارش در یک جلسه فوق‌العاده و محرمانه توسط مدیر اطلاعات ملی، آوریل دی هینز ارائه شد. هدف از این جلسه، ارزیابی تحقیقات و تلاش‌ها برای درمان قربانیان سندرم به اصطلاح هاوانا بود که عوارضی چون سردردهای بی‌دلیل، سرگیجه و از دست دادن حافظه را به دنبال دارد و توسط بسیاری از مقامات وزارت خارجه، مأموران سازمان سیا و خانواده‌های آنها گزارش شده است.
ورود شورای امنیت ملی آمریکا به ماجرا
در حالی که بایدن تا به حال به طور علنی تقریباً هیچ چیزی را در مورد این حملات بیان نکرده، شورای امنیت ملی تلاش فوری برای رسیدگی به این مسئله را آغاز کرده و در حال حاضر دو کارگروه مجزا در این زمینه در حال فعالیت هستند، یک گروه به رهبری سازمان سیا در حال بررسی علت این حملات (در مورد اینکه آیا واقعاً حملات رخ داده است و اگر چنین است، چه عواملی باعث جراحات شده و چه کسی مسئول آن بوده است) و گروه دیگر بر یافتن فناوری تجاری متمرکز شده که بتواند این حملات را شناسایی یا مسدود کند.
موضوع جلسه روز جمعه شورای مشترک کمیته اطلاعات، شامگاه یکشنبه توسط تیموتی بارت، دستیار مدیر اطلاعات ملی در ارتباطات استراتژیک تأیید شد. وی گفت: «این موضوع برای جامعه اطلاعاتی یک اولویت اصلی است و ما از تلاش‌هایی که تحت رهبری کمیته امنیت ملی (NSC) برای یافتن پاسخی برای سؤالاتی که در این زمینه مطرح است، حفاظت از مردم و جلوگیری از وقوع حوادث احتمالی در آینده، حمایت می‌کنیم.»
از مقاماتی که در این جلسه حضور داشتند می‌توان از آنتونی جی بلینکن (وزیر خارجه)، مریک گارلند (دادستان کل)، ویلیام جی برنز (رئیس سازمان سیا) و کریستوفر رِی (رئیس FBI) نام برد. حضور مقامات بلندپایه در این جلسه نشان می‌دهد که چگونه این حملات که آغاز آنها به سال ۲۰۱۶ برمی‌گردد، از یک رمز و راز پزشکی به یک مسئله فوری امنیت ملی تبدیل شده است.
یک مقام ارشد کاخ سفید گفت که شورای امنیت ملی آمریکا «از مجموعه وسیعی از تخصص‌های علمی و پزشکی در داخل و خارج از دولت برای کشف فرضیه‌های متعدد و ایجاد بینش‌های جدید» در مورد حملات موسوم به سندرم هاوانا استفاده می‌کند
مقامات دولت بایدن می‌گویند که از بی‌نظمی واکنش دولت ترامپ نسبت به این موضوع در چهار سال گذشته شوکه شده‌اند، تا حدی به این دلیل که هیچ راهی برای به اشتراک گذاشتن گزارش‌ها درباره این موارد میان سازمان‌های مختلف دولتی در نظر گرفته نشده بود و از سوی دیگر بسیاری از اهداف، ماموران اطلاعاتی بودند که هویت و مکان آنها سرّی بوده است و احتمال لو رفتن اطلاعات محرمانه موضوعی نیست که بتوان به سادگی از آن چشم‌پوشی کرد.
مطالعه‌ای که در دسامبر ۲۰۲۰ (آخرین روزهای دولت ترامپ) توسط آکادمی ملی علوم در باره این موضوع انجام شد در نهایت به این نتیجه رسید که به احتمال زیاد پرتوهای مایکروویو باعث بروز این عوارض در پرسنل آمریکایی شده است اما مقامات دولت بایدن می‌گویند این نتیجه قطعی نیست چرا که این گروه برای انجام تحقیقات خود به اطلاعات محرمانه دسترسی نداشته است.
جیک سالیوان مشاور امنیت ملی بایدن، بلافاصله پس از روی کار آمدن، آوریل هاینس مدیر ارشد اطلاعاتی کمیته امنیت ملی را برای سازماندهی تعاملات بین نهادهای دولتی درباره سندرم هاوانا، تعیین کرد و کارشناسان بخش خصوصی دارای مجوزهای امنیتی برای شروع مطالعات جدید فراخوانده شدند.
پرتوهای مرموز مایکروویو
جلسه‌ای به دعوت خانم هاینز برگزار شد و نظریه اصلی که در آن جلسه از سوی گروه‌های کارشناسی ارائه شد این فرضیه را مطرح می‌کرد که ساختمان‌ها و اقامتگاه‌های مأموران دولت آمریکا در خارج از این کشور در راستای اهداف جاسوسی توسط پرتوهای مایکروویو مورد هدف قرار گرفته و پرسنل شاغل در این اماکن نیز بر اثر اثرات این پرتوها، دچار عوارض مذکور شده‌اند و یا اینکه به‌طور عمد و برای ضربه زدن به پرسنل آمریکایی ساکن در این ساختمان‌ها با استفاده از سلاحی نامرئی و ناتوان‌کننده که به سختی قابل ردیابی است، آنها را مورد هدف قرار داده‌اند.
یکی از مقاماتی که در جریان این تحقیقات قرار دارد، گفت: «ممکن است این کار در ابتدا به عنوان یک عملیات جاسوسی آغاز و در ادامه به وسیله‌ای مخفی برای حمله و وارد آوردن آسیب به نیروهای انسانی تبدیل شده باشد.» این مقام مسئول خاطرنشان کرد که فناوری مایکروویو در طول سال‌ها توسط دشمنان آمریکا برای بازسازی اسناد از طریق تشخیص انتشار گازهای ماشین تحریر و سپس صفحه کلیدهای رایانه و بعداً برای ارتباطات تلفن همراه استفاده شده است ولی در نهایت اذعان کرد: «اما مشکل اینجاست که ما هنوز در این رابطه به هیچ نتیجه قطعی نرسیده‌ایم که رئیس جمهور بتواند بر آن اساس، روس‌ها را همانند آنچه در مورد حملات سایبری رخ داد، مورد خطاب قرار دهد.»
بیشتر بخوانید:
پس از کوبا؛ سندرم هاوانا گریبان دیپلمات‌های آمریکایی در اتریش را گرفت
بیماری مشکوک دیپلمات‌های آمریکایی در کوبا
اما پس از اینکه اعتراضات چند تن از قربانیان «سندرم کرونا» از همان زمان که دولت ترامپ در رأس کار قرار داشت، آغاز شده بود و مدعی بودند که ایالات متحده مشکل آنها را به فراموشی سپرده و رسیدگی‌های پزشکی به آنها روند کُندی را سپری کرده است، اکنون دولت بایدن تحت فشار است تا نشان دهد که فعالانه در جست‌وجوی منشأ عوارض و مشکلاتی است که هنوز از آن به عنوان «حوادث غیرعادی بهداشتی» یاد می‌کند.
بایدن طی یک سخنرانی در اواخر ماه گذشته در جمع مقامات اطلاعاتی اشاره‌ای کلی و کوتاه به این موضوع کرد و گفت: «ما در تلاش هستیم تا تمامی ارکان دولت را برای پاسخگویی به این حوادث هماهنگ کنیم زیرا این چالش ایجاب می‌کند که کلیه ادارات و سازمان‌ها، از جمله کل سازمان اطلاعاتی، فوراً با هم همکاری کنند.»
وزارت امور خارجه کانون اصلی نارضایتی‌ها بوده است، به ویژه در ماه‌های اخیر و پس از آنکه آخرین موارد از بروز عوارض سندرم هاوانا از شهر وین گزارش شد. برخی از مقامات تمایلی به گرفتن پست در مکان‌هایی که سابقه گزارش عوارض را داشته‌اند ندارند و یا از همراه آوردن خانواده خود اجتناب می‌کنند چرا که برخی از حملات مشکوک به محل سکونت دیپلمات‌ها و مأموران آمریکایی نیز انجام شده است.
در بهار امسال گروهی از پرسنل نظامی آمریکایی در سوریه که به یک بیماری ناگهانی و سراسری مبتلا شده بودند، به این موضوع مشکوک شدند که ممکن است دلیل بیماری آنها یک هواپیمای روسی باشد که پرتوهای مایکروویو را به سمت آنها هدایت کرده است
روز پنجشنبه، بلینکن در نامه‌ای به همه کارکنان وزارت امور خارجه گفت که «نگرانی‌های فزاینده بسیاری از شما را در مورد «حوادث بهداشتی غیرقابل توضیح» که کارمندان دولت ایالات متحده و خانواده‌های آنها را درگیر کرده»، شنیده است. وی افزود: «رسیدگی به این موضوع، اولویت اصلی من، وزارت امور خارجه و رهبران دولت ایالات متحده است.»
اتهام‌زنی به روسیه بدون دلیل و مدرک
او نوشت که دو مقام ارشد؛ برایان پی مکین (معاون وزیر امور خارجه) و سفیر پاملا اسپارتان، رهبری یک کارگروه از وزارت خارجه را بر عهده گرفته‌اند که شروع به برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و بحث و گفت‌وگو در سفارتخانه‌هایی کرده که مشکوک به مورد هدف قرار گرفتن بودند. تلاش مشابهی در سازمان سیا در حال انجام است، جایی که برنز که در اولین روز کاری خود با قربانیان ملاقات کرد، اخیراً به شبکه خبری NPR گفت فکر می‌کند تا به حال حدود ۱۰۰ افسر و خانواده‌های آنها دچار این عوارض شده‌اند.
برنز در مصاحبه‌اش گفت: «این موضوع واقعی و جدی است.» وی گفت که تنها چند قدرت جهانی از فناوری و امکانات لازم برای انجام چنین حملاتی در این گستره از سراسر جهان برخوردار هستند (پس از گزارش‌های اولیه در کوبا، این حملات از اروپا گرفته تا چین و حتی واشنگتن مشاهده شده است.) اما برنز از اظهارنظر صریح در مورد اینکه آیا دولت ولادیمیر پوتین در پشت این قضیه است یا نه، خودداری کرد و گفت: «این احتمال وجود دارد؛ اما صادقانه باید بگویم که نه می‌توانم و نه می‌خواهم که چنین احتمالی را مطرح کنم مگر تا زمانی که بتوانیم به نتیجه قطعی‌تری برسیم که چه کسی در پشت این حملات است اما تعدادی احتمال وجود دارد.»
تحقیقات انجام گرفته برخی از گزارشات در این زمینه را به دلایل دیگری نسبت داده است. به عنوان مثال، در بهار امسال گروهی از پرسنل نظامی آمریکایی در سوریه که به یک بیماری ناگهانی و سراسری مبتلا شده بودند، به این موضوع مشکوک شدند که ممکن است دلیل بیماری آنها یک هواپیمای روسی باشد که پرتوهای مایکروویو را به سمت آنها هدایت کرده است اما بعداً مشخص شد که دچار یک مسمومیت غذایی شده بودند. البته مطالعات برخی از مبتلایان در مناطق دیگر به این نتیجه رسیده است که شواهدی از بروز صدمات مغزی بدون هیچ نوع حادثه و ضربه‌ای که معمولاً منجر به ایجاد صدمه مغزی در فرد می‌شود، مشاهده شده است.
شهر وین مرکز دیپلماسی شرق و غرب در طول جنگ سرد بود. مقامات مسئول می‌گویند فکر نمی‌کنند گزارش‌های اخیر در مورد حملات آنجا (که هنوز تأیید نشده است)، مربوط به این موضوع باشد، اگرچه این شهر اخیراً محل مذاکرات برای از سرگیری توافق هسته‌ای با ایران بوده است.
وقتی پای ایران به ماجرای سندرم هاوانا باز می‌شود
برخی مقامات گمان می‌برند که ایران نیز در کنار روسیه مسئول برخی از حملات باشد، اما تمرکز بر کوبا، چین و سایر کشورها نیز وجود دارد. این راز با این واقعیت تشدید شده است که برخی از حملات در خاک روسیه و چین انجام شده‌اند، از جمله حمله چهار سال پیش علیه یک مأمور سازمان سیا در مسکو و نیز بروز عوارض سندرم هاوانا در میان تعدادی از مقامات وزارت خارجه آمریکا در گوانگژو چین که در سال ۲۰۱۸ اتفاق افتاد.
یک مقام ارشد دولتی که از جانب کاخ سفید صحبت می‌کرد، گفت که شورای امنیت ملی «از مجموعه وسیعی از تخصص‌های علمی و پزشکی در داخل و خارج از دولت برای کشف فرضیه‌های متعدد و ایجاد بینش‌های جدید» در مورد این حملات استفاده می‌کند تا «از پرسنل خود محافظت کند و نیز مشخص کند که چه کسی یا چه چیزی مسئول این حملات است.»
به گفته مسئولان دولت ایالات متحده یکی از اجزای این تلاش، توسعه سنسورهای قابل حمل است که می‌توانند به‌طور گسترده برای تشخیص حملات در بین دیپلمات‌ها و مأموران آمریکایی توزیع شوند اما در عین حال یکی از همان مقامات مسئول خاطرنشان کرد: وقتی هنوز به قطع و یقین مطمئن نیستیم که مایکروویو عامل بروز بیماری‌ها و عوارض مرتبط با آن است، نمی‌توان با اطمینان از کارکرد سنسورها در حل این مشکل سخن گفت و حتی اگر پرتوهای مایکروویو علت بروز سندرم هاوانا باشند، سنسورها باید بتوانند سیگنال‌ها را در بخش وسیعی از طیف الکترومغناطیسی دریافت کنند.
انتهای پیام/۴۱۰۶/
انتهای پیام/