قارچ سیاه واگیردار نیست/ بازهم ماسک زدن، چاره کار شد

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، اگرچه قرن‌هاست انواع بیماری با زندگی بشر در اقصی نقاط کره زمین گره خورده است ولی هنوز هم انسان‌ها نتوانسته‌اند ایمنی کامل را در برابر بیماری‌های ویروسی و واگیردار به‌دست آورند و هر ساله جمعیت قابل توجهی از مردم در سراسر جهان جان خود را به دلیل ابتلا به انواع بیماری‌ها از دست می‌دهند. به اعتقاد تعدادی از متخصصان در حال حاضر بزرگ‌ترین عامل تهدیدکننده حیات بشر ویروس‌ها هستند.

ویروس کووید-۱۹ از اواخر سال ۲۰۱۹ تاکنون مهمان ناخوانده مردم در کشورهای مختلف شده است و طبق اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی تا امروز بیش از ۱۸۷ میلیون نفر به این بیماری مبتلا و متأسفانه بیش از ۴ میلیون نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند. در حالی که تلاش‌ها برای مهار همه‌گیری کرونا از طریق واکسیناسیون در جهان ادامه دارد برخی از انواع دیگر ویروس‌ها نیز جهش یافته و سلامت مردم را در معرض خطر قرار داده‌اند. به تازگی بیماری ویروسی موسوم به قارچ سیاه در برخی از نقاط جهان شایع شده و جان تعدادی از مردم را گرفته است. در همین رابطه با پانیذ یوسفی متخصص داروسازی گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌گو را مشاهده می‌کنید:

آنا: لطفاً کمی در مورد بیماری قارچ سیاه و ماهیت آن توضیح دهید.

یوسفی: بیماری قارچ سیاه یک عفونت نادر اما خطرناک است. این بیماری توسط قارچی به نام موکورمایست ایجاد می‌شود و اغلب سینوس، ریه، پوست و مغز را درگیر می‌سازد. عامل این بیماری از طریق استنشاق اسپور قارچ یا تماس با خاک و مواد آلوده‌ای مانند نان فاسد وارد بدن می‌شود.

آنا: چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به قارچ سیاه هستند؟

یوسفی: این عفونت در هر سنی برای هر کسی می‌تواند اتفاق بیفتد. روزانه همه افراد در معرض برخورد با انواع اسپورها و قارچ‌ها هستند اما در شرایطی از جمله ضعف سیستم ایمنی یا ابتلا به برخی بیماری‌ها احتمال دچار شدن به قارچ سیاه افزایش پیدا می‌کند. از جمله بیماری‌هایی که بدن را بیشتر در معرض ابتلا به عفونت های قارچی قرار می دهند عبارتند از دیابت(مخصوصاً وقتی تحت کنترل نیست)، ایدز، سرطان، پیوند عضو، پیوند سلول‌های بنیادی، نوتروپنی(کاهش تعداد نوتروفیل خون)، مصرف طولانی مدت استروئیدها(کورتون‌ها)، سوء تغذیه، اسیدوز متابولیک، نوزاد زودرس یا تولد با وزنی کمتر از حد معمول. همچنین ممکن است از طریق پوست آسیب دیده مانند سوختگی، بریدگی و زخم نیز فرد مبتلا شود.

آنا: علائم موکورمیکوزیس(قارچ سیاه) چیست؟

یوسفی: علائم این بیماری به محلی که قارچ در بدن رشد می‌کند بستگی دارد. این علائم شامل مواردی از قبیل تب، سرفه کردن، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تورم یک طرفه صورت، سردرد، تورم و گرفتگی سینوس، ضایعات سیاه روی پل بینی یا داخل دهان، درد شکم، تهوع و استفراغ، خونریزی دستگاه گوارش، خون در مدفوع، اسهال است.

بیشتر بخوانید:

سرماخوردگی‌ای که ممکن است کرونا باشد/ گونه دلتا را بیشتر بشناسید

ریشه‌کنی مالاریا در کشور اژدهای سرخ/ راه و روش چین برای غلبه بر بیماری چیست؟

در صورت آلودگی پوست ممکن است منطقه دچار تاول، قرمزی یا تورم شود. همچنین این احتمال وجود دارد که منطقه سیاه شود و بیمار احساس گرما و درد کند. عفونت همچنین می‌تواند از طریق خون به سایر قسمت‌های بدن منتقل شود. در این حالت قارچ اندام‌هایی مانند طحال و قلب را نیز درگیر بیماری می‌کند. در موارد شدید بیماری حتی قارچ روی مغز اثر گذاشته و باعث به کما رفتن فرد و در موارد نادر موجب مرگ شود.

آنا: آیا احتمال ابتلای بیماران کرونایی به موکورمیکوزیس وجود دارد؟

یوسفی: عفونت‌های قارچی از جمله موکورمیکوزیس، آسپرژیلوز و کاندیدیازیس تهاجمی در بیماران مبتلا به کرونای شدید یا کسانی که از بیماری بهبود می‌یابند گزارش شده است. در کشور هند اخیراً موارد قارچ سیاه افزایش یافته است. پیشگیری از این عفونت باید با هدف کنترل بهتر قند خون در بیماران و نظارت بر استفاده صحیح از کورتیکواستروئیدهای سیستمیک متمرکز شود. در همین راستا یاید از مصرف کورتیکواستروئیدهای سیستمیک و یا سایر داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی برای بیماران خفیف تا متوسط مبتلا به کرونا خودداری کرد. مراکز مراقبت‌های بهداشتی باید برنامه‌های پیشگیری و کنترل عفونت(IPC) خود را تقویت کنند تا از شیوع بیشتر بیماری‌های بهداشتی پیشگیری شود.

آنا: میزان شیوع این بیماری در جهان چقدر است؟

یوسفی: میزان بروز قارچ سیاه در سطح جهان از ۰.۰۰۵ تا ۱.۷ در هر میلیون نفر متغیر است. در هند شیوع آن ۱۴۰ نفر در هر میلیون نفر تخمین زده می‌شود که حدود ۸۰ برابر بیشتر از شیوع در کشورهای پیشرفته است. در بررسی سازمان یافته از بین ۸۵۱ بیمار در سال ۲۰۱۸ ، ۳۸۱ مرگ(۴۶٪) گزارش شده است. بیشترین میزان مرگ‌ومیر در بیماران مبتلا به موکورمیکوزیس منتشره ۶۸٪ و کمترین میزان مرگ‌ومیر در بیماران مبتلا به بیماری پوستی ۳۱٪ اعلام شده است.

بیماران کرونایی مراقب قارچ سیاه باشند

به دنبال افزایش قارچ سیاه مرتبط با کووید-۱۹ در ماه می ۲۰۲۱، دولت هند در چند ایالت آن را به عنوان بیماری قابل توجه اعلام کرده است. روند فعلی نشان می‌دهد که این بیماری در افراد مبتلا به دیابت، بیماران مصرف کننده کورتیکواستروئیدهای سیستمیک و افراد مبتلا به کووید-۱۹ تأثیر مخرب بیشتری دارد.

آنا: تشخیص و درمان قارچ سیاه چگونه است؟

یوسفی: پزشک با بررسی علائم بالینی، سابقه بیماری و داروهای مصرفی ابتلا به قارچ سیاه را تشخیص می‌دهد. در صورتی که درگیری ریه یا سینوس فرد با بیماری درگیر شده باشد پزشک ممکن است نمونه‌برداری از مخاط بینی یا حلق جهت بررسی بیشتر در آزمایشگاه انجام دهد. در بعضی موارد بر اساس صلاح‌دید متخصص ممکن است سی‌تی اسکن یا ام‌آرآی نیز جهت بررسی پراکندگی قارچ در سایر اندام‌ها و مغز صورت گیرد.

دارودرمانی تحت نظارت پزشک متخصص

پس از تشخیص بیماری فرد باید به سرعت درمان خود را با داروهای ضد قارچی شروع و روند پخش شدن ویروس در بدن را کنترل کند. ممکن است داروهای ضدقارچ تزریقی یا خوراکی برای فرد به مدت چند هفته تجویز شود. در موارد شدید پزشک برای جلوگیری از درگیری سایر اندام‌ها روش جراحی را انتخاب کرده و بافت آسیب دیده را از بدن جدا می‌کند. اگر با مصرف داروهای تجویز شده دچار عوارضی مانند مشکلات تنفسی، دردهای شکمی و سوزش قلب شدید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

هیچ راهی برای جلوگیری از تنفس اسپورها وجود ندارد اما می‌توان با رعایت نکاتی احتمال بیماری‌زایی در بدن به ویژه در افرادی که بیماری زمینه‌ای یا ضعف سیستم ایمنی دارند کمتر کرد. لازم به ذکر است که بیماری قارچ سیاه واگیردار نیست.

آنا: بیماری موکورمیکوزیس چه عوارضی دارد؟

یوسفی: از جمله عوارض موکورمیکوزیس می‌توان به نابینایی، لخته شدن خون و آسیب عصبی اشاره کرد. در صورت عدم درمان به موقع این عفونت کشنده است. از آنجا که قارچ سیاه عفونت بسیار نادری است میزان دقیق مرگ‌ومیر ناشی از آن نیز به طور دقیق مشخص نیست. محققان برآورد می‌کنند به طور کلی ۵۴ درصد از افراد مبتلا به موکورمیکوز در صورت عدم درمان به موقع جانشان را از دست می دهند.

آنا: آیا امکان پیشگیری از ابتلا به بیماری قارچ سیاه وجود دارد؟

یوسفی: هیچ راهی برای جلوگیری از تنفس اسپورها وجود ندارد اما می‌توان با رعایت نکاتی، احتمال بیماری‌زایی در بدن به ویژه در افرادی که بیماری زمینه‌ای یا ضعف سیستم ایمنی دارند را کمتر کرد. لازم به ذکر است که بیماری قارچ سیاه واگیردار نیست. به منظور جلوگیری از این بیماری از مناطقی که پر از گرد و غبار یا مناطق خاکی دور بمانید و یا در صورت لزوم به بودن در چنین شرایطی حتماً از ماسک‌هایی مانند ماسک N۹۵ استفاده کنید.

باید دقت شود که از تماس و مصرف آب‌های آلوده(آب جاری در هنگام سیل یا بلایای طبیعی) جداً خودداری شود. در صورتی که سیستم ایمنی ضعیفی دارید از فعالیت‌هایی که با خاک و غبار در ارتباط است(مانند باغبانی) دوری کنید. در صورت لزوم به انجام چنین فعالیتی حتماً از دستکش، کفش مناسب، پیراهن و شلوار بلند استفاده کنید و بعد از اتمام کار فوراً با آب و صابون شست‌وشو انجام دهید.

انتهای پیام/۴۱۴۴/