طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی چه مزایایی دارد؟ | ۵ نکته برای اجرای مؤثرتر طرح

گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ احسان عربی مفرد؛ نیمه بهمن ۹۹ بود که محمدمهدی فداکار، معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه آزاد اسلامی از تصویب افزایش ۵۵ درصدی حق مرتبه اعضای هیئت علمی این دانشگاه مطابق شیوه‌نامه (مدل الف) در جلسه هیئت امنای مرکزی دانشگاه خبر داد و با تشریح مصوبه‌ای مبنی بر «طرح نظام پرداخت اعضای هیئت علمی نوع الف و ب» اظهار کرد که اعضای هیئت امنای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با پیشنهاد دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه مبنی بر افزایش حق مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه (مدل الف) مبتنی بر شیوه‌نامه پیشنهادی موافقت کردند.

وی عنوان کرد که این طرح در راستای افزایش انگیزه و استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به تصویب رسیده و مطابق این طرح «عضو هیئت علمی تمام‌وقت الف» موظف به انجام نظام‌مند ۳۲ ساعت کار علمی در هفته (ثبت شده در سیستم حضور و غیاب) یا معادل آن در زمینه آموزش، پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری)، پژوهش‌های برون‌سازمانی، فعالیت‌های فناورانه، مشاوره، داوری مقاله، رساله، مشاوره فرهنگی تربیتی دانشجویان، مشارکت در کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه و مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی، انجام امور اجرایی و نظارتی، آموزش‌های کوتاه‌مدت، مدیریت آزمایشگاه‌ها، کارگاه، کلینیک و انجام امور محوله از سوی دانشگاه است.

فداکار همچنین بیان کرد که عضو هیئت علمی تمام وقت(مدل ب) موظف به انجام نظام‌مند ۱۶ ساعت کار علمی در هفته مشتمل بر آموزش و پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری) است. در مدل «ب» حق مرتبه نسبت وضعیت فعلی با توجه به کاهش ساعات حضور و موظفی کاهش می‌یابد، اما هیئت علمی تمام‌وقت است.

بیشتر بخوانید:

مروری بر «طرح الف و ب اعضای هیئت علمی»

جزئیات سازوکار همکاری هیئت علمی دانشگاه آزاد

بعد از ابلاغ شیوه‌نامه طرح «الف» و «ب» در اسفند ۹۹ به استان‌ها و واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واکنش‌هایی از سوی برخی اعضای هیئت علمی نشان داده شد و اعتراضاتی را در پی داشت که با این طرح مخالفت می‌شد و از طرفی این طرح موافقان پروپاقرصی هم داشته و دارد.

از طرفی احمد حیدری، سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی به‌تازگی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، درباره بخشنامه نحوه همکاری اساتید با دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرده است که بر اساس این بخشنامه اساتید اختیار کامل دارند تا نحوه همکاری خود را با دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب کرده و به آنان اجازه فعالیت‌های برون دانشگاهی داده شده تا درآمد بیشتری کسب کنند و حتی می‌توانند از طریق برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت کسب درآمد داشته باشند.

وی بیان کرده است که ۹۰ درصد اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گروه الف بخشنامه همکاری اعضای هیئت علمی قرار می‌گیرند.

بخشنامه «الف» و «ب» دنبال آن است که از ۱۶ ساعت حضور موظف استادان که سال‌ها از آن غفلت شده بود به‌عنوان ابزاری برای رفع بخشی از مشکلات استفاده کند و با افزایش نسبی حق مرتبه علمی تا حدی وضعیت معیشتی استادان را بهبود بخشد.خبرنگار آنا به همین مناسبت در گفت‌وگو با استادان هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو نشسته و مزایا و فواید اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی این دانشگاه را جویا شده است.

مهران صمدی، رئیس دبیرخانه هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی و رئیس هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم‌انسانی و هنر این دانشگاه است. او مدیر گروهی مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری علوم اجتماعی و علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز را نیز برعهده دارد و به‌عنوان استاد ارتباطات و رسانه در گروه ارتباطات فعالیت می‌کند.

صمدی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا درباره طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و فواید و مزایای آن سخن گفته است که از نظر مخاطبان می‌گذرد.

آنا: ابتدا تعریفی روشن از طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و اجرای آن برای آشنایی بیشتر دانشگاهیان با این طرح بیان کنید.

صمدی: بخشنامه اعضای هیئت علمی «الف» و «ب»، موضوع جدیدی نیست، بلکه تأکیدی بر بخشنامه‌های قدیمی با نگرش توسعه‌ای است. اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یا دارای پست اجرایی بوده که ۴۴ ساعته محسوب می‌شوند یا فاقد پست اجرایی هستند که در حکم آنها ۳۲ ساعت درج شده است.

رهایی دانشگاه آزاد اسلامی از سایه بی‌تدبیری‌های دولت

از آغاز تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی، مدیران اجرایی ۴۴ ساعت در دانشگاه حضور دارند و این حضور به صورت مکانیزه ثبت و متناسب با جایگاه سازمانی آنان از سقف تدریس موظفی‌شان کاسته می‌شود؛ اما سقف موظفی اعضای هیئت علمی ۳۲ ساعته فاقد پست اجرایی متناسب با مرتبه علمی که وظیفه تدریس داشتند حداکثر ۱۶ ساعت تعریف شده و برای ۱۶ ساعت دیگر برای استادان تکلیفی تعیین نشده است.

آنا: به چه دلیل؟

صمدی: در بدو تأسیس، دانشگاه آزاد اسلامی با کمبود فضای اداری، آموزشی و تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مواجه بود؛ بنابراین اصراری بر تعیین تکلیف ۱۶ ساعت باقی مانده نداشت، به همین دلیل اعضای هیئت علمی فقط دو روز در هفته فعالیت آموزشی داشتند و بقیه ایام هفته به امور شخصی خود می‌پرداختند؛ البته از آنجایی که در سال‌های گذشته تعداد زیادی دانشجو وجود داشت، نه‌تنها اعضای هیئت علمی تمام‌وقت دانشگاه آزاد اسلامی؛ بلکه استادان سایر دانشگاه‌ها هم به صورت نیمه‌وقت یا حق‌التدریس با دانشگاه آزاد اسلامی همکاری می‌کردند.

از ۱۶ سال قبل، اوضاع کم‌کم شروع به تغییر کرد و گسترش بی‌رویه دوره‌های شبانه و پردیس‌های دانشگاه‌های دولتی، دانشگاه پیام نور، دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی و صدور بی‌برنامه و افسارگسیخته مجوز تأسیس مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی دست به دست هم داد تا عرضه از تقاضا پیشی بگیرد و دانشگاه‌ها با افت شدید داوطلب و خالی ماندن صندلی‌ها مواجه شوند.

دانشگاه‌های دولتی برای رفع این مشکل نگرانی خاصی ندارند؛ چراکه بودجه آنها دولتی است و در هر شرایطی دولت پرداخت می‌کند، دانشگاه پیام‌ نور، دانشگاه علمی ـ کاربردی و مراکز غیرانتفاعی آموزش عالی با مشکل خاصی مواجه نشدند؛ چراکه مانند دانشگاه آزاد اسلامی تعداد انبوهی عضو هیئت علمی و کارمند شاغل نداشتند؛ بنابراین با محدود کردن فعالیت‌های خود و تخلیه ساختمان‌های استیجاری، درگیر بحران خاصی نشدند؛ اما دانشگاه آزاد اسلامی که به‌دلیل سیاست‌های غلط دولت ۴۰۰ هزار دانشجوی خود را از دست داده بود نه می‌توانست استادان و کارمندان خود را اخراج کند و نه ساختمان استیجاری داشت که آنها را تخلیه کند.

کاهش ارزش پول ملی و تورم افسارگسیخته به مشکلات قبلی دانشگاه آزاد افزوده بود، به‌گونه‌ای که اکنون مشکلات معیشتی گریبانگیر خانواده دانشگاه آزاد اسلامی شده است و در این شرایط، دانشگاه آزاد اسلامی باید با اقدامات تحولی، خود را از باتلاق بی‌تدبیری‌های دولت نجات بدهد و برای مشکلاتی مانند کمبود شدید داوطلب و خالی ماندن صندلی‌ها به‌خصوص در واحدهای متوسط و کوچک، بدهی‌های انباشته دانشگاه آزاد اسلامی به بانک‌ها و ممکن نبودن افزایش حقوق کارکنان متناسب با نرخ تورم راه‌حل پیدا کند.

مزایا و فواید طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی

هر سازمانی در شرایط مشابه چاره‌ای جز اینکه از داشته‌ها و مزیت‌های خود استفاده کند، ندارد و بدیهی است که مهم‌ترین سرمایه دانشگاه آزاد اسلامی، سرمایه نخبگی آن است.

بخشنامه «الف» و «ب» دنبال آن است که از ۱۶ ساعت حضور موظف استادان که سال‌ها از آن غفلت شده بود به‌عنوان ابزاری برای رفع بخشی از مشکلات استفاده کند و با افزایش نسبی حق مرتبه علمی تا حدی وضعیت معیشتی استادان را بهبود بخشد.

آنا: مزایا و فوائد طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی در دانشگاه آزاد اسلامی را تشریح کنید.

صمدی: نخست: مزایا و فوایدی که برای کشور دارد و آن پای کار آوردن ظرفیت‌های دانشگاه برای کمک به حل مسائل بومی، ملی و منطقه‌ای.

دوم: تغییر مسیر دانشگاه از دانشگاه آموزش‌محور به سوی دانشگاه پژوهش‌محور، فناورمحور، مهارت‌محور و نوآور و افزایش درآمدهای غیرشهریه‌ای.

سوم: مزایا و فوائد برای استادان؛ استادانی که وقت بیشتری می‌گذارند از افزایش حقوق برخوردار می‌شوند و استادانی که خارج از دانشگاه فعالیت دارند، کماکان عضویت‌شان در هیئت علمی به قوت خود باقی خواهد ماند و ارتباط‌شان با دانشگاه قطع نخواهد شد.

چهارم: اعضای هیئت علمی به بورسیه ترغیب خواهند شد تا هر چه سریع‌تر تحصیلات خود را به پایان برسانند.

آنا: ارزیابی شما از طرح «الف» و «ب» در مقایسه با طرح‌های موازی در دانشگاه‌های دولتی و وزارت بهداشت چیست؟

صمدی: با توجه به میزان حقوق و مزایا، فرآیند ارتقا، امکانات و تعداد واحدهای موظفی، تسهیلات، امکانات رفاهی، زیارتی، منازل سازمانی و ... مقایسه دانشگاه آزاد اسلامی با دانشگاه‌های دولتی زیرپوشش وزارتخانه‌های دولتی نادرست است.

از مجریان می‌خواهیم هنگام اجرای طرح، هرگونه اعمال نظر، قرائت و تفسیر شخصی از بخشنامه را ممنوع کرده و با نظر حمایتی، مثبت و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های دانشگاه تصمیم‌گیری کنند.

به عنوان مثال دانشگاه‌های دولتی هرگونه فعالیت انتفاعی برای اعضای هیئت علمی خود را ممنوع و منوط به اخذ مجوز کرده‌اند و ازآنجاکه حقوق اعضای هیئت علمی غیرپزشکی بین ۳ تا ۴ برابر استادان مشابه در دانشگاه آزاد است، این بخشنامه در دانشگاه‌های سراسری می‌تواند موضوعیت داشته باشد.

آنا: درباره اجرای بهتر و مؤثرتر طرح الف و ب چه پیشنهادهایی دارید؟

صمدی: با اجرای طرحی که به برون‌رفت دانشگاه آزاد اسلامی از شرایط فعلی کمک کند موافقم، ضمن اینکه هر طرحی در ابتدا ممکن است نواقصی داشته باشد، بنابراین پیشنهاد می‌کنم برای اجرای هرچه بهتر و مؤثرتر طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به موارد زیر توجه شود:

نخست: در شرایط مشابه، سازمان‌های دولتی رغبتی به عقد قراردادهای پژوهشی با دانشگاه آزاد اسلامی ندارند و دانشگاه‌های زیرپوشش وزارتخانه‌های دولتی و اعضای هیئت علمی آنها را در اولویت همکاری قرار می‌دهند.

دوم: بسیاری از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کماکان به بانک‌ها بدهی دارند که باید با تدبیر و دست توانای سازمان مرکزی در اولویت تسویه حساب قرار بگیرد.

سوم: برخی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی با وجود گذشت سال‌ها هنوز نتوانسته‌اند معوقات استادان بابت حق‌التدریس و راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها را پرداخت کنند که این نیز بدون یاری و کمک سازمان مرکزی نتیجه مطلوب نخواهد داشت.

چهارم: اعضای هیئت علمی بورسیه متناسب با رشته و دانشگاهی که در مقطع دکتری تحصیل می‌کنند وضعیت بسیار متفاوتی دارند و تأخیر به وجود آمده در فرآیند دفاع یا تسویه‌حساب برخی از آنها بیشتر تحت تأثیر عوامل برونی بوده تا قصور؛ بنابراین در «الف» و «ب» کردن این دسته از استادان مراتب بررسی شود.

پنجم: از آنجا که دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه به صراحت اظهار کرد که در این طرح هیچ استادی به اجبار در طرح «ب» قرار نمی‌گیرد، از مجریان می‌خواهیم هنگام اجرای طرح، هرگونه اعمال نظر، قرائت و تفسیر شخصی از بخشنامه را ممنوع کرده و با نظر حمایتی، مثبت و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های دانشگاه تصمیم‌گیری کنند.

انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/پ