رئیسی چه نقشی در فیلترینگ تلگرام دارد؟

گروه جامعه خبرگزاری آنا-فرشته صائمی؛ بیش از ۴۹ میلیون شهروند ایرانی با حضور در بستر تلگرام از دسترسی‌ها و کاربردهای آن استفاده می‌کنند که البته از اردیبهشت سال 97 فیلتر شد؛ اکنون برداشتن محدودیت از آن، به ملعبه دست نامزدهای انتخاباتی برای کسب رأی بیشتر و درنتیجه پیروزی در انتخابات شده، کمااینکه بحث‌ها در مورد فیلترینگ و رفع آن برای اولین بار توسط کاندیدای پوششی جریان اصلاح‎‌طلب مطرح شد. چنانکه محسن مهرعلیزاده با هدف به چالش کشیدن رقیب اصلی خود در مناظرات، خطاب به سید ابراهیم رئیسی گفت که همین الان دستور بدهد، فیلتر تلگرام رفع شود.

در کنار مهرعلیزاده، کاندیدای همسو با او نیز بحث را فیلترینگ با هدف تخریب رقیب مشترک، نعل را وارونه زد و با مقصر جلوه دادن قوه قضائیه در بحث مشکلات معیشتی مردم، خطاب به رئیسی اظهار کرد «شما ۴۰ سال در قوه قضائیه بودید. خواهش می‌کنم اول مشکلات آن قوه را حل کنید. بعد بیایید به قوه مجریه. شما با فیلترینگ، معیشت مردم را تهدید کردید الان نمایندگان شما اینجا دارند من را تهدید می‌کنند.»

اظهارات همتی و مهرعلیزاده در مورد فیلترینگ واکنش رئیسی را به دنبال داشت. او گفت نه تنها از زمان تصدی بر ریاست دستگاه قضا، هیچ شبکه اجتماعی را فیلتر نکرده است بلکه هدف دسترسی آسان مردم به اینترنت را دنبال می‌کند. البته اشاره رئیسی به دسترسی آسان همگان به اینترنت، همراه با مستندات بود کمااینکه پیش از این معاون دادستان کل امور فضای مجازی را به دلیل امضای نامه فیلترینگ اینستاگرام برکنار کرد، امری که پیش از این وزیر ارتباطات وعده آن را به یکی از نمایندگان مجلس داده بود.

چنانکه جواد کریمی قدوسی در بهمن ماه ۹۷ اعلام کرد که آذری جهرمی به او گفته اینستاگرام را فیلتر می‌کند. این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به فیلترینگ تلگرام و اطلاع وزیر ارتباطات از نسخه‌های غیررسمی آن، به سابقه حضور آذری جهرمی در وزارت اطلاعات اشاره کرد و افزود « وزیر ارتباطات جزئی از پیکره وزارت اطلاعات بوده ، آذری جهرمی سابقه کار در آنجا داشته و از هاتگرام و تلگرام طلایی مطلع بوده است. آنها که اکنون در هاتگرام و طلاگرام مدیریت می‌کنند، در چارچوب وزارت ارتباطات کار می‌کنند و همگی جزو دولت و حاکمیت هستند.»

آذری جهرمی: فیلتر تلگرام به من ربطی ندارد

البته وزیر ارتباطات که زمان رأی اعتماد گرفتن قطع ارتباط را یک تهدید امنیتی قلمداد کرده بود، صحبت‌های کریمی قدوسی در مورد فیلتر اینستاگرام را تکذیب کرد و گفت در طرح و حمایت از نسخه‌های جعلی تلگرام نقشی نداشته است. آذری جهرمی نه تنها نقش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حمایت از نسخه‌های غیررسمی تلگرام را انکار کرد، بلکه نقش این وزارتخانه در اعمال فیلتر بر روی تلگرام را منکر شد و با اغماض از نقش آن در فیلترینگ به فرآیند تصمیم‌گیری در این خصوص اشاره کرد و گفت جای دیگری در مورد فیلتر تلگرام تصمیم‌گیری شده و به من ارتباط ندارد، او همچنین یادآور شد که « بارها گفته‌ام مسئول فیلترینگ در کشور کمیته تعیین مصادیق و دستگاه قضایی است.»

آذری جهرمی در حالی نقش وزارت ارتباطات درباره فیلتر تلگرام را حاشا می‌کند، که به موجب قانون جرائم رایانه‌ای، یکی از اعضای کارگروهی که مسئولیت اجرایی کردن، قانون مذکور را دارد، وزارت ارتباطات است و بر اساس ماده ۲۲ قانون جرائم رایانه‌ای کارگروهی زیر نظر دادستان کل کشور و با ۱۲ عضو تشکیل شده که ۶ عضو این کارگروه را از تعدادی از اعضای هیئت وزیران از جمله وزرای وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، ارتباطات، اطلاعات، دادگستری، علوم و ارشاد تشکیل می‌‎دهند. لذا در دست گرفتن نیمی از آرای کار گروه مذکور در اختیار آذری جهرمی و همکارانش و تاکید او بر اینکه « وزارت ارتباطات تنها یک رأی دارد» را زیرسوال می‌برد و از طرفی قرار گرفتن نیمی از کرسی‌های کارگروه جرائم رایانه‌ای در اختیار اعضای دولت تدبیر و امید نمایان‌گر نقش آنها در اعمال فیلترینگ است.

علاوه بر این تاکید وزیر ارتباطات به نقش قوه قضائیه بر اعمال فیلتر تلگرام، هبه‌ای به جناح همراه با دولت بود که آنها در جریان رقابت انتخاباتی با سید ابراهیم رئیسی از فیلتر به عنوان ابزاری برای تخریب او استفاده کنند، در حالی که رئیسی در اردیبهشت ۹۷ نه تنها در کارگروه مربوط به جرائم رایانه‌ای هیچ پست و مقامی نداشته بلکه در مقام دادستان کل دادگاه ویژه روحانیت فعالیت داشته و به ازای آن در صدور حکم فیلتر نقش موثری نداشته است. این در حالی است که چهره‌هایی نظیر محمد جواد آذری جهرمی در زمان شروع فیلترینگ نقش وزارت ارتباطات را برعهده داشتند، بنابراین حتی با چشم‌پوشی از نقش او و همکارانش در کارگروه قانون جرائم رایانه‌ای، به واسطه سابقه فعالیت در وزارت اطلاعات و حضورش به عنوان وزیر در وزارت ارتباطات نمی‌توان نقش او را در فیلترینگ نادیده گرفت، کمااینکه از زمان اعمال محدودیت بر تلگرام، تاکنون فیلترینگ تبدیل به یکی از محورهای اصلی پرسش خبرنگاران در مواجه با او شده همچنانکه در آخرین اظهارنظراتش در این مورد گفته «تلگرام به دلیل این فیلتر شد که تبدیل به یک رسانه شد، فشار مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی، فشار انحصارطلبان اجتماعی است و ربطی به دستگاه‌های امنیتی ندارد.»

تاثیر فیلترینگ بر وظایف وزارت ارتباطات

وزیر ارتباطات در حالی از نقش انحصارطلبان رسانه‌ای در فیلتر تلگرام می‌گوید که نگاهی به واریانس اخبار آذری جهرمی نشان دهنده این نکته است که یا انحصارطلبان به توئیت‌ها و اخبار صادره از او علاقه دارند و یا روایت دیگری خارج از این بحث مطرح است.

در مجموع به عقیده بسیاری حتی اگر صحبت‌های وزیر ارتباطات در مورد تلاش‌هایش برای فیلتر نشدن و یا رفع فیلتر از تلگرام نزدیک به واقعیت باشد، بهتر است به جای مقصر نشان دادن فرد دیگری که خارج از این روند بوده و در زمان مسئولیت او هیچ اقدامی برای فیلتر صورت نگرفته، و یا شوآف کردن از طریق به کار بردن عباراتی نظیر «انقراض فیلترینگ» و یا « خداحافظی یا فیلترینگ» در مسیر اجرا کردن سند شبکه ملی اطلاعات حرکت کند.

کما اینکه وزارت ارتباطات حتی به مفاد سند شبکه ملی اطلاعات در برنامه پنجم توسعه، بی‌توجه بوده و نتوانسته کیفیت و سرعت اینترنت که با توجه به شرایط امروز جزو حقوق اولیه عامه مردم محسوب می‌شود، انجام دهد. همچنانکه با حاکم شدن شرایط کرونایی و به موازات آن گسترش ارتباطات مجازی، ضعف‌ها زیرساخت‌های اینترنت بیش از گذشته خودنمایی کرد.

از طرف دیگر برخی بر این باورند آذری جهرمی از فیلترینگ دستاویزی برای کیفیت پایین سرعت اینترنت استفاده کرده و می‌کند، شاهد این ادعا توجهیات وزیر ارتباطات در رابطه با چرایی کیفیت پایین اینترنت است که گفت « فیلتر شبکه‌های اجتماعی خصوصا تلگرام باعث شده ضربه بدی به کیفیت اینترنت وارد شود.» لذا به نظر می‌رسد که او هم با مصادره به مطلوب فیلترینگ، از این قضیه به عنوان سرپوشی برای ترک فعل‌های صورت گرفته در وزارت ارتباطات درباره افت کیفیت اینترنت و مواردی از این دست استفاده می‌کند.

انتهای پیام/۴۱۵۸/