جزئیاتی از زمینه‌های پژوهشی و چالش‌های ۳ برنامه علمی استان کرمان | سردار دل‌ها از طرح «پایش آزاد» چقدر سهم دارد؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا - حسین عقابی؛ مراسم رونمایی از طرح پایش آزاد (پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی) با هدف توسعه پایدار تحقیق و توسعه به‌منظور شناسایی و رفع چالش‌های کشور، اوایل آذر ۹۷ با حضور مسئولان عالی دانشگاه و جمعی از معاونان و مدیران در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

طرح پایش آزاد ابتدا، کار خود را با ۹ برنامه علمی آغاز کرد و در ادامه تعداد برنامه‌های علمی این طرح به ۴۰ برنامه ارتقا یافت. در مدت اجرای آزمایشی این طرح، ۱۱۲ استاد، ۱۵۵ دانشجو و ۱۷۴ پژوهشگر به سامانه مراجعه و موضوعات خود را انتخاب کردند. این در حالی است که صنعتگران و متخصصان در حوزه‌های مختلف کاری می‌توانند در کنار استادان دانشگاه به‌عنوان استاد مشاور به دانشجویان و پژوهشگران کمک کنند. دانشجویان و پژوهشگران هم می‌توانند با مراجعه به این سامانه از بین هزاران عنوان موضوع تحقیقاتی در حوزه‌های مختلف که در قالب چندهزار برنامه پژوهشی ارائه می‌شود، موضوع پایان‌نامه خود را انتخاب کنند. از طرفی به گفته مسئولان دانشگاه، این سامانه به سامانه ایران‌داک نیز متصل شده است.

واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی هر استان در ادامه اجرای این طرح با همکاری دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه موضوعات محوری خود را برای طرح پایش آزاد مشخص کردند به‌عنوان مثال یزد در منسوجات، تبریز در کفش و چرم و دریاچه ارومیه، گیلان در گردشگری، کرج در فلزات کمیاب و گرانبها و ... به عنوان پیشگام مطرح شدند؛ اما دانشگاه آزاد اسلامی استان‌های سراسر کشور در طرح پایش ملزم هستند برنامه علمی خود را براساس مزیت‌محوری، تعداد هیئت علمی و سایر ظرفیت‌های موجود در هر استان آماده کرده و با تشکیل شورای راهبری در شناسایی و رفع چالش‌های کشور کمک کنند.

در طرح پایش آزاد که اکنون دو سال و نیم از رونمایی آن می‌گذرد، مقرر شده واحدهای دانشگاه‌ آزاد اسلامی هر استان در یک موضوع خاص پیشران شوند. در این راستا و در دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان سه برنامه علمی با عنوان‌های «گفتمان مقاومت و تمدن نوین اسلامی»، «وقف» و «معادن» تصویب شده و چالش‌ها و نظام موضوعات آن در دست تدوین و بررسی است.

بیشتر بخوانید:

شناسایی و تدوین ۴ چالش در برنامه علمی «سیل و بازسازی پس از آن»

تدوین بیش از ۸۳۰ زمینه پژوهشی در برنامه علمی «فلزات کمیاب و گرانبها»

ورود «پایش آزاد» به مسئله آب و انرژی دامنه سبلان

۶ چالش نظام موضوعات برنامه علمی توسعه گردشگری چیست؟

شناسایی ۶ چالش در برنامه علمی «مدیریت بحران سیل در بخش کشاورزی»

خبرنگار خبرگزاری آنا به‌منظور تشریح فعالیت‌ها و اهداف اجرای طرح پایش و چالش‌ها و نظام موضوعات تدوین‌شده در دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان با بیتا قاسم‌شیرازی عضو هیئت علمی این دانشگاه و رئیس دبیرخانه برنامه علمی استان کرمان گفت‌وگو کرده که بخش نخست آن را با تعریف و اهداف طرح پایش و برنامه‌های علمی تعیین ‌شده در دانشگاه آزاد اسلامی کرمان می‌خوانیم.

آنا: ابتدا طرح «پایش آزاد» دانشگاه آزاد اسلامی را تعریف کنید.

قاسم‌شیرازی: در راستای تحقق فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه برنامه‌های علمی کشور باید در راستای حل مشکلات اساسی کشور باشند، اقدام هوشمندانه‌ای در دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان طرح پایش آزاد برنامه‌ریزی و پایه‌گذاری شده است. طرح پایش، نظام جامع پژوهشی بوده که به‌عنوان گام نخست استقرار برنامه‌های علمی در دانشگاه آزاد اسلامی اجرایی شده و بر اساس آن نظام پژوهش با اولویت پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی مورد بازمهندسی و ارتقا قرار خواهد گرفت و برای انجام این کار از ظرفیت عظیم علمی دانشگاه اعم از دانشجو و اعضای هیئت علمی به‌صورت شبکه‌ای استفاده می‌شود و مشکلات جامعه و صنایع به زبان دانشگاه و در قالب زمینه‌های پژوهشی تعریف می‌شود.

صاحب‌نظران و خبرگان حوزه‌های مختلف با عنوان اعضای خارجی کمیته‌های برنامه‌های علمی در تدوین نظام موضوعات هر برنامه علمی، همکاری دارند و می‌توانند به‌عنوان استاد مشاور در کنار دانشجو فعالیت داشته باشند.

آنا: طرح پایش چگونه می‌تواند به کاربردی شدن پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان برای حل مسائل کشور کمک کند؟

قاسم‌شیرازی: ایران در فهرست کشورهای برتر در جهان به‌عنوان تولیدکننده علم محسوب می‌شود؛ اما در کاربردی کردن پژوهش‌ها در کشور خیلی موفق نبوده‌ و به این منظور باید به دنبال کاربردی کردن علوم در رشته‌های مختلف دانشگاهی و تبدیل آن به ثروت در کشور باشد که یکی از راه‌های دستیابی به این هدف حرکت دانشگاه‌ها به سمت کارآفرینی است.

تاکنون ۷۰ جلسه هم‌اندیشی درباره مقاومت انجام شده و چالش نخست برنامه علمی «گفتمان مقاومت و تمدن نوین اسلامی» با عنوان «موانع رشد و توسعه گفتمان مقاومت در ایران» با ۳۷۰ زمینه پژوهشی در ۵۰ رشته روی سامانه پژوهشیار بارگذاری شده است. هر سال با تولید حجم زیادی از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی بی‌هدف مواجه هستیم؛ زیرا مطالب ارائه شده بر اساس اولویت‌ها و نیازهای جامعه نیست و بیشتر به مسائل تئوری و کلاسیک می‌پردازند یا اگر پژوهش، مسئله‌محوری وجود دارد، این تحقیقات به دست مدیران صنایع نمی‌رسد. ایجاد ارتباط بین صنعت و دانشگاه یکی از اهداف پایش است. باید تعامل و هم‌اندیشی بیشتری بین صنعت و دانشگاه برقرار شود و دانشجویان مهارت‌های عملی را در کنار مطالب تئوری و نظری بیاموزند تا پس از فارغ‌التحصیلی تجربه و آمادگی شغلی کافی برای ورود به صنایع و کسب‌وکارهای مختلف را داشته باشند.

آنا: برنامه‌های علمی مصوب دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان در طرح پایش را تشریح کنید.

قاسم‌شیرازی: بر اساس آمایش سرزمینی و درنظرگرفتن امکانات علمی، منابع و ظرفیت‌های هر استان مأموریت‌هایی علمی از سوی دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به واحدهای دانشگاهی مختلف محول و ابلاغ شده است.

دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان یکی از معدود دانشگاه‌هایی است که با توجه به توانمندی‌های علمی، ویژگی‌های جغرافیایی، ظرفیت‌های معنوی و مشارکتی مردم و با حمایت‌ها و پیگیری‌های علیرضا منظری‌توکلی رئیس دانشگاه، سه برنامه علمی مصوب از سوی سازمان مرکزی به آن سپرده شده و برنامه دیگری با عنوان تأثیر اقلیم در حوزه کشاورزی نیز به‌عنوان برنامه چهارم اضافه خواهد شد.

با توجه به ثبت برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان در طرح پایش آزاد با عنوان‌های«گفتمان مقاومت و تمدن نوین اسلامی»، «وقف» و «معادن»، همه امکانات موجود دانشگاه‌ برای حل چالش‌های کلان مرتبط با برنامه‌های علمی ذکرشده در سراسر کشور و به‌ویژه استان کرمان به‌کارگیری می‌شود.

برنامه علمی «گفتمان مقاومت و تمدن نوین اسلامی» بعد از شهادت شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی و با توجه به اینکه زادگاه وی در استان کرمان قرار داشت و به علت ارادت ویژه‌ای که اهالی دیار کرمان و همکاران در واحدهای دانشگاهی استان به این شهید بزرگوار داشتند به برنامه‌های علمی استان اضافه شد.

از آنجا که سیره رفتاری و روحیه شهادت‌طلبی سردار دل‌ها باید از سوی جامعه علمی در کشور تشریح و تبیین شود؛ دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان _ واحد شهید حاج قاسم سلیمانی کرمان- به‌عنوان بخشی از شبکه علمی نخبگان کشور، تلاش کرده که مأموریت علمی خود را در راستای تبیین ابعاد مختلف شخصیتی و مکتب وی ایفا کند؛ زیرا شهید حاج قاسم سلیمانی به تعبیر مقام معظم رهبری تبدیل به جریان و چهره بین‌المللی مقاومت شد و مسیر دفاع از اسلام و آرمان‌های بلند انقلاب و خط جهاد و مقاومت را با شهادت و خون خود طراحی کرد.

۲۹۰ زمینه پژوهشی در ۲۵ منظر برای چالش نخست برنامه علمی معادن (اکتشاف) آماده شد و در جلسه کمیته ارزیابی و نظارت پایش تصویب و اکنون در سامانه پژوهشیار قابل دسترسی و استفاده استادان و دانشجویان است.در برنامه علمی گفتمان مقاومت و تمدن نوین اسلامی جلسات متعدد و تبادل‌نظرهای فراوانی با خبرگان و صاحب‌نظران این حوزه در بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس، بنیاد شهید و امور ایثار گران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برگزار شد. با توجه به اینکه در موضوع گفتمان مقاومت، شهید سپهبد قاسم سلیمانی نقش محوری داشت در مدل علمی به همه ابعاد مقاومت و همه شخصیت‌های تأثیرگذار و به‌ویژه سردار حاج قاسم سلیمانی پرداخته شد. همکاران این دانشگاه در فرصت بسیار کم و با تلاش شبانه‌روزی و جلسات فشرده توانستند این برنامه را با ۱۵۹ زمینه پژوهشی برای سالروز شهادت وی روی سامانه پژوهشیار بارگذاری کنند.

تاکنون ۷۰ جلسه هم‌اندیشی درباره مقاومت انجام شده و چالش نخست برنامه علمی «گفتمان مقاومت و تمدن نوین اسلامی» با عنوان «موانع رشد و توسعه گفتمان مقاومت در ایران» با ۳۷۰ زمینه پژوهشی در ۵۰ رشته روی سامانه پژوهشیار بارگذاری شده است. این برنامه اکنون در اختیار استادان و دانشجویانی قرار دارد که مایل هستند عنوان پایان‌نامه و رساله‌های خود را از بین این موضوعات انتخاب کنند. چالش دوم این برنامه مربوط به اقتصاد مقاومتی بوده و نظام موضوعات آن در حال تکمیل و ارائه در جلسات ارزیابی و نظارت پایش آزاد است. امیدواریم با تحقق برنامه گفتمان مقاومت اسلامی در کشور، ترویج مکتب حاج قاسم و تحقق سیمای علمی این شهید بزرگوار، برای نهادینه کردن آن بین استادان و دانشجویان میسر شود.

ثبت ۲۴۰ زمینه پژوهشی در برنامه علمی وقف

استان کرمان با حدود ۸ هزار موقوفه و ۸۰ هزار رقبه جزء ۶ استان برتر کشور در حوزه وقف است؛ کرمان می‌تواند به‌عنوان پیشران طرح‌های اقتصادی وقف در کشور مطرح شود و با توجه به اینکه وقف با درنظرگرفتن نیاز جامعه مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده باید در این زمینه اقدامات گسترده‌ای انجام شود. در حوزه وقف با تعامل و رایزنی‌ با سازمان‌ها، ارگان‌های مربوط و با همکاری خبرگانی از این نهادها که عضو کمیته برنامه وقف استان هستند، تدوین نظام موضوعات این برنامه انجام شده است و برخی از این نهادها بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، دانشگاه جامع رضوی و سازمان اوقاف و امور خیریه هستند.

در برنامه علمی «وقف» همکاران ظرف مدت کمتر از یک سال توانستند کلیات چالش‌های وقف کشور را در پنج حوزه استخراج کنند. حاصل تلاش آنها در چالش نخست ۲۴۰ زمینه پژوهشی با عنوان ضعف ساختار مدیریتی در نظام وقف و موقوفات کشور در ۳۰ منظر بوده که پس از طرح در کمیته ارزیابی و تأیید نهایی روی سامانه پژوهشیار بارگذاری شده و چالش دوم در حوزه توسعه‌نیافتگی وقف در جامعه بوده که در حال تکمیل و آماده‌سازی زمینه‌های پژوهشی در منظرهای مختلف است.

شناسایی و تدوین ۵ چالش در برنامه علمی معادن

در برنامه علمی «وقف» چالش‌ها در پنج حوزه استخراج و در چالش نخست ۲۴۰ زمینه پژوهشی با عنوان ضعف ساختار مدیریتی در نظام وقف و موقوفات کشور در ۳۰ منظر پس از طرح در کمیته ارزیابی و تأیید نهایی روی سامانه پژوهشیار بارگذاری شدیکی از قابلیت‌های اقتصادی استان کرمان معادن هستند و فرصت‌های معدنی زیادی ازجمله آهن، مس، زغال‌سنگ، تیتانیوم، کرومیت و... در این استان وجود دارد. شناسایی و اولویت‌بندی معضلات بخش معدن در سراسر کشور و ایجاد فرصت‌های کارآفرینانه در این حوزه در تهیه و تدوین نظام موضوعات این برنامه مورد توجه قرار گرفته است.

پس از برگزاری جلسات متعدد و با همکاری ۳۰ نفر از اعضای هیئت علمی استان و خبرگانی از سازمان زمین‌شناسی، خانه معدن کرمان، معدن سرچشمه، معدن گل گهر، سرانجام کلیات چالش‌های معدن کشور در پنج چالش در زمینه‌های اکتشاف، استخراج، فرآوری، محیط‌زیست، اقتصاد و مدیریت معدن تعریف شده‌اند و ۲۹۰ زمینه پژوهشی در ۲۵ منظر برای چالش نخست که مربوط به اکتشاف بوده، آماده شد و در جلسه کمیته ارزیابی و نظارت پایش تصویب و اکنون در سامانه پژوهشیار قابل دسترسی و استفاده استادان و دانشجویان است.

۳۵۰ زمینه پژوهشی در چالش دوم این برنامه که مربوط به استخراج بوده است، تدوین و در جلسه دوم خرداد ۱۴۰۰ کمیته ارزیابی ارائه و پس از انجام اصلاحات و بازنگری در آینده‌ای نزدیک قابل بارگذاری در سامانه پژوهشیار خواهد بود.

انتهای پیام/۴۱۲۱/۴۰۶۲/