نیازمند نظریه ملی فرهنگی هستیم/ شوراها، نقشه مهندسی فرهنگی و نقشه جامع علمی کشور در انتظار التفات رئیس‌جمهور
به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نشست علمی «انتظارات فرهنگی از دولت سیزدهم» به همت گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن تبریک سوم خرداد و سالروز فتح خرمشهر گفت: آزادسازی خرمشهر حماسه بزرگی بود که به برکت فرهنگ اسلامی و انقلابی که در رزمندگان ما ریشه‌دار بود، شکل گرفت و امیدواریم درس‌های سوم خرداد موجب پیروزی مجاهدین اسلامی در همه جبهه‌ها شود.
وظایف فرهنگی دولت‌ها در انتخابات مورد غفلت واقع می‌شود
حجت‌الاسلام ذوعلم افزود: معمولاً در آستانه انتخابات بحث‌های اقتصادی و سیاسی برجسته‌تر است و وظایف فرهنگی دولت‌ها مورد غفلت واقع می‌شود و شاهدیم که در دولت‌های گذشته قصور و کوتاهی زیادی نسبت به مسائل فرهنگی صورت گرفته است. نباید تصور شود اگر مطالبات فرهنگی مطرح نمی‌شود، مطالبه‌ای وجود ندارد بلکه خیلی از مطالبات اقتصادی و سیاسی مردم از جنس فرهنگی است. اگر مردم از رفتارهای غیرصادقانه و غیردلسوزانه دولت‌ها گله‌مندند ناشی از خلأ تعهد و دغدغه‌های فرهنگی است.
طبق قانون اساسی بر عهده دولت‌ها، تکالیف فرهنگی قرار داده شده است
وی گفت: بر اساس اصل سه قانون اساسی دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است همه امکانات خود را برای ۱۶ هدف بسیج کند. منظور از دولت در این اصل، فقط قوه مجریه نیست اما قطعاً قوه مجریه هم شامل آن می‌شود. پنج مورد از ۱۶ مورد وظایف مستقیماً و صریحاً درباره فرهنگ و چهار مورد دیگر هم شامل مباحث فرهنگی است. یعنی از ۱۶ وظیفه ۹ تکلیف فرهنگی بر عهده دولت قرار می‌گیرد که از جمله آنها ایجاد محیط مساعد برای رشد فضائل اخلاقی، مبارزه با فساد و تبعیض، بالا بردن سطح آگاهی عمومی، آموزش و پرورش، تأسیس مراکز تحقیق برای محققان و ... است. این موارد صراحتاً در قانون اساسی ذکر شده و اگر رئیس جمهوری خودش را موظف وملتزم به قانون اساسی بداند، باید به این وظایف فرهنگی عمل کند.
مواجهه فرهنگی با مردم و نخبگان از وظایف دولت است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: درک و نگرش فرهنگی باید در خود دولت‌ها باشد و مهم این است که دولت‌ها رعایت فرهنگ در رفتار خود را اصل بدانند. انتظار از دولت‌ها این است که در تعامل با مردم و نخبگان، مواجهه فرهنگی داشته باشند. منابع اسلامی پر است از بیاناتی که عنوان می‌کند مردم از رفتار حاکمان الگو می‌پذیرند و شخص رئیس جمهور به عنوان نخستین فرد بعد از رهبر باید رفتاری مبتنی بر حقوق و انصاف داشته باشد.
حجت‌الاسلام ذوعلم گفت: آیا تنها از طریق تصویب آیین‌نامه و بخشنامه است که می‌توان اهداف را پیش برد یا با برخورد فرهنگی و هم‌افزایی می‌توان خروجی بیشتری را انتظار داشت؟ آیا دولت‌ها با جامعه تعامل علمی، هدفدار و صادقانه دارند یا برخوردها و رفتارها با مردم اسفناک بوده است به طوری که برخی رؤسای جمهور اساساً اعتقادی به تعامل و مشورت با مردم و روحیه نقدپذیری ندارند. لذا رفتار، سنت و سیره‌ای که از دولت سیزدهم انتظار می‌رود، رفتاری فرهنگی است، به نحوی که مردم احساس کنند مسئولان دولت، مواجهه‌شان با موضوعات یک رویکرد تبیینی و همراه‌سازی است نه رویکردی از موضع تحکم، تکبّر و نخوت مدیریتی.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی فضای مجازی از بی‌توجهی رئیس جمهور رنج می‌برند
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: نکته دیگر بحث اجرایی و عملیاتی و قابل سنجش است. اینکه رئیس جمهور چقدر به مجامع و شوراهای فرهنگی اهتمام دارد و به طور جدی در تعامل با آنهاست. شخص رئیس جمهور حداقل در چند شورا رئیس است و لازم است برخورد فعالانه و پاسخگو داشته باشد تا به افزایش کارایی این شوراها منجر شود.
وی عنوان کرد: رئیس جمهور رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی است؛ شورایی که با داشتن ستاد برنامه‌ریزی و عملیاتی کشور ظرفیت‌های بالایی در اختیار دارد. بسیاری از نقدهایی که به عدم کارآمدی و فعالیت این شورا می‌شود مربوط به شخص رئیس جمهور است. در دوره‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که اصلاً رئیس جمهور در جلساته شورا شرکت نمی‌کرد یا با اعضای منتقد شورا برخوردهای سخیفی داشت. حداقل انتظار این است که رئیس جمهور دو هفته یک بار جلسات شورا را تشکیل دهد و خودش را مسئول و پاسخگوی شورا بداند.
حجت‌الاسلام ذوعلم گفت: رئیس جمهور رئیس شورای عالی آموزش و پرورش نیز هست. در دوره اخیر جلسات این شورا بدون حضور رئیس جمهور و به شکل تشریفاتی برای دیدار اعضا با یکدیگر برگزار شده، در صورتی که رئیس جمهور می‌تواند در مصوبات این شورا و اجرای آنها مؤثر باشد و می‌توان گفت عدم موفقیت این شورا تا امروز در تحول آموزش و پرورش کشور به شخص رئیس جمهور برمی‌گردد. لذا لازم است رئیس جمهور بعدی این شورا را جدی بگیرد و مدیریت کند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یادآور شد: همچنین رئیس جمهور، رئیس شورای عالی فضای مجازی نیز هست. دبیر این شورا هم از اینکه جلسات این شورا تشکیل نمی‌شود گله‌مند است و همه از جمله رهبر انقلاب از رها بودن فضای مجازی ناراضی هستند. لذا یکی از مطالبات ما از رئیس جمهور آینده این است که وظیفه خود را در این شوراها با دغدغه و اهتمام جدی انجام دهد و ترک فعل‌هایی که باعث تضعیف این شوراها شده را بزداید. چرا شخص رئیس جمهور باید به خود این جرئت را بدهد که در جهت تضعیف این شوراها و مصوبات آنها فعالیت کند؟
نقشه مهندسی فرهنگی و نقشه جامع علمی کشور در انتظار التفات رئیس‌جمهور
وی گفت: همچنین در دو سند مهم از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش رئیس جمهور بسیار برجسته و کلیدی است. یک سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور است که باید به‌روزرسانی و ترمیم شود. برخی بندهای سند و عدم اهتمام رئیس جمهور، اجرای آن را با مشکل روبه‌رو کرده است.
حجت‌الاسلام ذوعلم خاطرنشان کرد: سند دیگر نقشه جامع علمی کشور است که اجرای آن باید بسیار عمیق‌تر انجام شود تا بتواند در برنامه‌ریزی کلان کشور اثرگذار باشد و تحول در علوم انسانی و نوسازی آن را اجرایی کند. مواجهه ضعیف و انفعالی و حاشیه‌ای رئیس جمهور در دولت‌های مختلف موجب شده نتوانیم به تحول در مباحث آموزشی بپردازیم.
نیازمند نظریه ملی فرهنگی و ساختار فرهنگی در کشور هستیم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: بندهای اجرایی نقشه مهندسی فرهنگی کشور نیازمند نظریه ملی در باب فرهنگ است چرا که هم‌اکنون فاقد نظریه علمی فرهنگی هستیم. بنابراین لازم است بر اساس ظرفیت‌های نخبگانی خودمان و با توجه به انبوهی از کارهای علمی پیش‌نویس نظریه علمی فرهنگی تهیه شود.
وی گفت: در عرصه‌های مختلف نیازمند نگاه فرهنگی هستیم. ما نیازمند صدا و سیمای فرهنگی به جای صدا و سیمای اجتماعی یا سیاسی صرف، تئاتر فرهنگی، موسیقی فرهنگی، دانش‌آموزی و دانشجویی فرهنگی و پژوهش‌محوری فرهنگی هستیم و چرخش رویکرد در این مجموعه‌ها را نیاز داریم. همچنین به دولت، قوه قضاییه و مجلس فرهنگی محتاجیم که امروز از آن بسیار فاصله داریم.
حجت‌الاسلام ذوعلم تصریح کرد: اگر در سطح جامعه‌سازی اسلامی نظریه‌پردازی می‌کنیم، سمت و سو و عملکرد ما نیز باید فرهنگی باشد. هر چند هم‌اکنون کشور ما نسبت به کشورهای دیگر دارای سبقه و سمت و سوی فرهنگی اسلامی برجسته‌تری است. امروز نیروهای مسلح ما نیروهای فرهنگ‌مدار هستند. سینمای ما با همه انتقادها در مقابل سینماهای دیگر حرکت‌های مثبتی داشته اما دولت سیزدهم باید به جهش آنها کمک کند. در دولت‌های مختلف بی‌توجهی نسبت به فرهنگ صورت گرفته و دولت سیزدهم باید با رأی و بصیرت مردم یک دولت فرهنگ‌مدار را رقم بزند و نگاهش حتی در تعاملات بین‌المللی بین اصول فرهنگی باشد.
نیازمند شکل‌گیری حلقه‌های میانی فرهنگی در جبهه انقلاب هستیم
عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی بسیار فرد اثرگذاری است. چرا رئیس جمهور در ستاد ملی کرونا اثرگذار است؟ چون دغدغه دارد اما در شورای عالی انقلاب فرهنگی اثرگذار نیست چون دغدغه ندارد. البته دولت نهم شعارهای خوب فرهنگی داد اما پیگیر آنها نشد. از بعضی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به علت برخی مماشات گله‌مندیم در حالی که اگر بخواهند و اقدام کنند، مثل جلوگیری از اجرای سند ۲۰۳۰ یونسکو می‌توانند مؤثر واقع شوند. نیازمند شکل‌گیری حلقه‌های میانی در جبهه انقلاب هستیم. تکیه‌گاه اصلی و اساسی، اصل سوم قانون اساسی است که رئیس جمهور باید به آن وفادار باشد.
انتهای پیام/۴۱۶۲/
انتهای پیام/