«آدرس غلط» را ببینیم تا اشتباهات این دولت تکرار نشود/ دولت بعدی اگر انقلابی هم باشد از نقدهای «ثریا» در امان نیست

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، «آدرس غلط» عنوان جدیدترین مستند برنامه «ثریا» به کارگردانی هادی اینانلو است که اخیراً از شبکه سه سیما پخش شد. این مستند، روایتی روشنگرانه از پشت‌صحنه اقتصاد ایران بود و به علت اصلی هفت برابر شدن نرخ ارز در ایران پرداخت.

 این که چرا خلق نقدینگی بانک‌ها از سوی دولت، منجر به جهش نرخ ارز شد؟ چرا دولتمردان ایران و آمریکا، همزمان اصرار دارند، جهش نرخ ارز و گرانی‌ها به خاطر تحریم‌هاست و درنهایت بانک‌ها در خدمت منافع چه کسانی هستند و با خلق نقدینگی با اقتصاد ایران و زندگی مردم چه کرده‌اند، از جمله پرسش‌هایی است که در این اثر به آن پرداخته می‌شود.

در همین ارتباط، محسن مقصودی، مجری و تهیه‌کننده برنامه «ثریا» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به این که «آدرس غلط» بیش از آن که روشنگری درباره عملکرد اقتصادی دولت روحانی باشد، نقدی بر یک رویکرد غلط مدیریتی است، افزود: این که با بزرگ‌نمایی عنصر تحریم، بسیاری از  ضعف‌های ساختاری و مدیریتی، ایرادات، کم‌کاری‌ها و بی‌توجهی‌ها را بپوشانیم موضوعی است که در دو سال آخر دولت احمدی‌نژاد هم پررنگ بود. با این حال در دولت فعلی این قضیه به یک رویه تبدیل شد؛  یعنی از همان ابتدای شروع به کار دولت این آدرس غلط به مردم داده شد که ریشه همه مشکلات به خاطر تحریم‌ها و بعد هم اقدامات ترامپ است.

وی اظهار کرد: به این ترتیب مشکلات زیرساختی، نوسان شدید بازار ارز، بحث عدالت توزیعی و تسهیلات بانکی، خلق پول و اصلاح نظام بانکی و مالیاتی، حمایت از تولید، کسری بودجه و ... به حاشیه رفت درحالی که اینها مشکلات بنیادین است و دولت هم ظرفیت و منابع لازم برای حل آنها را دارد.

 یک تب‌سنج به نام تحریم

مقصودی افزود: البته ما چه در این مستند و چه در برنامه «ثریا» منکر تأثیرات منفی تحریم‌ها نبوده‌ایم، اما نباید به این پدیده در این حد ضریب داد. ما تحریم را عاملی می‌دانیم که بسیاری از ضعف‌های ساختاری و سوءتدبیرها را برجسته می‌کند و... به عبارت دیگر، این وضعیت نامطلوب در سایه تحریم است که خود را نشان می‌دهد و دیگر امکان پنهان شدن ندارد.

این برنامه‌ساز تلویزیونی عنوان کرد: تا وقتی تحریم نباشد، دولت دلارهای نفتی را به بازار تزریق می‌کند و اثر تورم را می‌پوشاند. شاید به نوعی تحریم‌ها برای اقتصاد ما مثل یک تب‌سنج عمل می‌کند تا از طریق آن، ناخوشی‌های کالبد اقتصاد را بشناسیم.

 وی گفت: در مستند هم می‌بینید که کارشناسان رقم واقعی دلار را چیزی حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان می‌دانند. اگر قیمت دلار در بازار را ۲۳ هزار تومان در نظر بگیریم،  یعنی تأثیر تحریم‌ها و هیجانات بازار  و کمبود ارزی و... نهایتاً در حد همان اختلاف حدوداً ۵ هزارتومانی است. تکلیف آن ۱۶ هزارتومان افزایش قیمت نسیبت به سال ۹۲ چه می‌شود؟

 دلار چگونه به این قیمت رسید؟

مقصودی عنوان کرد: پرسش مهم این است که عملکرد دولت چه بوده که قیمت دلار از ۳هزار تومان به این قیمت‌های عجیب رسیده است. زمانی که دلار 3 هزار تومان بود، دوستان با تبلیغات فراوان مردم را به خیابان‌ها آوردند و جشن گرفتند؛ مردم را از دلار ۵ هزار تومانی رقبایشان در انتخابات می‌ترساندند، حالا چه شده که رساندن قیمت  به ۱۸ هزار تومان هدف و مایه افتخار آنها شده است؟

 وی افزود: یکی از اهداف مستند «آدرس غلط» این است که این نگاه اشتباه در دولت بعدی حالا با هر رویکرد سیاسی و هر نگاهی که به مذاکره داشته باشد، تکرار نشود. اگر نظام بانکی و نظام مالیاتی ما اصلاح نشود، اگر این سیل نقدینگی ما مهار نشده و به سمت تولید هدایت نشود، بار دیگر همین جهش‌های ارزی را چند سال آینده خواهیم داشت. فرقی نمی‌کند رئیس جمهور ما انقلابی، اصلاح‌طلب یا  اصولگرا و ... باشد، این اگر موارد  اصلاح شد، می‌توانیم سراغ سایر عوامل برویم.

مقصودی اظهار کرد: در مستند هم به‌روشنی اشاره می‌شود که رئیس جمهور آینده از هر تفکر سیاسی، باید این ضعف اصلی اقتصادی را اصلاح کند.  نظام مدیریتی ما در سطح کلان است که زمینه برجسته‌شدن تحریم‌ها و ضربه‌خوردن اقتصاد را فراهم کرد. این که ما مثلاً ۳۷۰ هزار میلیارد تومان را فقط به ۴۶۰ نفر یا شرکت اقتصادی وام می‌دهیم، چه ربطی به آمریکا و تحریم دارد؟ تولید سال‌هاست در رکود است؛ اما شما می‌بینید بانک‌های خصوصی و مال‌سازی‌هایشان همچنان رونق دارند. وقتی ما خودمان ده‌ها هزار میلیارد تومان را به فعالیت‌های تجاری و ساختمان‌سازی بانک‌ها اختصاص می‌دهیم، این چه ربطی به آمریکا و تحریم دارد؟

 به مردم آدرس غلط ندهیم

وی گفت: ما به زبان ساده گفتیم که آدرس غلط به مردم ندهیم، اقتصاد خودمان را در داخل درست کنیم، این باعث می‌شود که تحریم‌ها بی‌اثر شود و آن‌ وقت است که شما می‌توانید در مذاکرات امتیاز بگیرید. برداشتن تحریم‌ها صرفاً یک گزینه است که البته در جای خودش خوب است، اما زمانی که عملکرد ما اقتصاد را قفل کرده، از ثروت‌های بادآورده مالیات نمی‌گیریم،  موقع مذاکره می‌گوییم که خزانه خالی است و... معلوم است که طرف مقابل به شما فشار آورده و از شما امتیاز می‌گیرد.

مقصودی عنوان کرد: امیدوارم این گونه آثار برای دولتمردان بعدی مؤثر باشد. هر دولتی که روی کار می‌آید متوجه ضعف‌ها و بی‌عدالتی‌های ساختاری که در اقتصاد ایران وجود دارد بشود و برای حل آن گام بردارد. اگر اینها نادیده گرفته شود، بقیه موارد دیگر حاشیه و  بازی سیاسی و فریب دادن مردم با ابزار مذاکره و ... است. یعنی آدرس‌های غلطی که داده می‌شود، بیشتر در راستای فریب مردم عمل می‌کند. باید مراقب باشیم که آن تفکر سیاسی که می‌خواهد رأی مردم را بگیرد، مردم را فریب ندهد و برای ضعف‌های واقعی اقتصاد راهکار تخصصی داشته باشد.

تداوم رویکرد نقادانه با نگاه کارشناسی «ثریا» در دولت بعدی

 وی درباره رویکرد برنامه «ثریا» در قبال دولت آینده نیز گفت: ما در یکی دو سال آخر دولت دهم برنامه «ثریا» را روی آنتن داشتیم و عملکرد آن در قبال اقدامات آن دولت هم مشخص است. رویکرد انتقادی برنامه در همان زمان باعث شد که بارها در هیئت دولت به آقای ضرغامی بابت برنامه تذکر داده شود. در صحبت‌هایی هم که با همکارانم داشتم همین موضوع را مطرح کردیم که در نگاه ما رویکرد سیاسی دولت‌ها فرقی نمی‌کند.

مقصودی افزود: البته طبیعی است که در ابتدای فعالیت هر دولتی و شاید در یک سال اول، چون نتایج عملکردها هنوز مشخص نیست کمی روند برنامه ما حمایتی باشد که البته آن هم حمایت نقادانه است؛ اما در ادامه، رویکرد کلی ما قطعاً رویکرد انتقادی با نگاه کارشناسی و تخصصی خواهد بود.

 وی عنوان کرد: به فرض این که دولت آینده دارای گفتمان انقلاب و عدالت‌خواهانه باشد، مهم‌ترین خطر برای آن، بسته‌شدن راه نقد است. این خطر بزرگی است و من امیدوار و خوشبین هستم که این اتفاق رخ ندهد و دولت آغوشش برای همه نقدها باز باشد. اعتقاد ما این است که نقد یک هدیه الهی است، امیدوارم هر دولتی که روی کار آمد به نقدهای کارشناسی توجه ویژه داشته باشد و شاهد اتفاقاتی که متأسفانه در این هشت سال افتاد و نتایجش را می‌بینیم، نباشیم.

 انتهای پیام/۴۱۰۴/پ