سفر روسای‌جمهوری ترکیه و مصر به ریاض/ آیا این‌بار عربستان میانجی صلح می‌شود؟
مجتبی اسماعیلی، گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: سفر هم‌زمان «عبدالفتاح سیسی» و «رجب طیب اردوغان» روسای جمهوری مصر و ترکیه و نیز «تمیم بن حمد» امیر قطر به عربستان، گمانهزنیها درباره احتمال به وجود آمدن مصالحه‌ای سه‌جانبه با وساطت عربستان را افزایش داده است.
این گمانهزنیها در حالی به اوج خود می‌رسد که اخیرا پادشاه اردن در سفری از قبل اعلام‌نشده به قاهره رفت. موضوعی که بر فعالیت دیپلماتیک و سیاسی با هدف نزدیک کردن مواضع میان «سیسی» و گروه «اخوان المسلمین» و نیز ترکیه، مصر و قطر دلالت دارد.
شاید برای نخستین بار انتشار گزارشی در روزنامه «التحریر» مصر با عنوان «سیسی، اردوغان و تمیم هفته آینده در ریاض. تلاش عربستان برای مصالحه سه‌جانبه» بود که موضوع وساطت عربستان در روابط میان این سه کشور را به موضوع داغ منطقه‌ای تبدیل کرد. البته هنوز مدتی از انتشار این گزارش و اخبار مربوط به سفر روسای‌جمهوری دو کشور به ریاض نگذشته بود که رسانه‌های ترکیه به‌نقل از منابع آگاه اعلام کردند دیدار «اردوغان» با «سیسی» در دستور کار برنامه‌های رئیس‌جمهوری ترکیه قرار ندارد.
از سوی دیگر، برخی رسانه‌ها خبر دادند سفر دو رئیس‌جمهوری ارتباطی به یکدیگر ندارد و «سیسی» در زمان حضور در ریاض با «اردوغان» ملاقات نخواهد
| سفر رئیس‌جمهوری مصر به عربستان می‌تواند دریچه‌ای بر روی روابط دوجانبه و گسترش همکاری‌ها میان دو کشور در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی باز کند. |
کرد. در هر صورت و صرف‌نظر از گزارش رسانه‌ها، سفر «عبدالفتاح سیسی» به عربستان که قرار است فردا (یکشنبه) انجام شود، نخستین سفر در نوع خود پس از در دست گرفتن قدرت پادشاهی در عربستان به وسیله «ملک سلمان بن عبدالعزیز» است و می‌تواند دریچه‌ای بر روی روابط دوجانبه و گسترش همکاری‌ها میان دو کشور در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی باز کند. همچنین آنگونه که «علاء یوسف» سخنگوی رئیس‌جمهوری مصر اعلام کرد، این دیدار می‌تواند بر اراده آزاد مردم مصر و حمایت‌های ریاض از این کشور تاثیر بسزایی داشته باشد.
این در حالی است که روز گذشته (جمعه) پایگاه خبری «ایلاف» (که به وسیله عربستان حمایت مالی می‌شود) به‌نقل از منبعی آگاه افزود: «اردوغان» روز شنبه به جده وارد خواهد شد و ابتدا به ادای مناسک عمره و زیارت مسجد نبوی خواهد رفت و عصر یکشنبه یا صبح دوشنبه برای دیدار با «سلمان بن عبدالعزیز» به ریاض عزیمت خواهد کرد. وی قرار است پس از پایان دیدار چند ساعته «سیسی» از پایتخت عربستان، به این شهر وارد شود.
«یوسف» نیز بدون اینکه به احتمال دیدار روسای جمهوری ترکیه و مصر اشاره‌ای کند، افزود: «سیسی» در سفر به عربستان با ملک «سلمان»، «مقرن بن عبدالعزیز» ولیعهد، «محمد بن نایف» معاون ولیعهد دیدار خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: در این دیدار دو طرف به رایزنی درباره موضوعات مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله اوضاع یمن و لزوم حفظ امنیت منطقه خلیج (فارس) و دریای سرخ، خواهند پرداخت .
«عبدالباری عطوان» تحلیلگر سرشناس عرب، در پایگاه خبری «رای‌الیوم» می‌نویسد: «اردوغان» از شم سیاسی خوبی برخوردار است و تاکنون متوجه شده است که در انزوای سیاسی به سر می‌برد. زیرا بیشتر هم‌پیمانانش که در انقلاب‌های بهار عربی به آن‌ها دلبسته بود به ویژه گروه «اخوان‌المسلمین» دچار ناکامی شدند و حکومت را در مصر، تونس و به طور محدود در لیبی از دست داده‌اند و به تدریج در حال خروج از گردونه سیاسی هستند. در سوریه، رویای ترک‌ها در سرنگونی نظام «بشار اسد» بر باد رفته است و اولویت‌های آمریکا به سوی ریشه‌کنی داعش به عنوان بزرگترین خطر در منطقه سوق پیدا کرده است.
«عطوان» می‌افزاید: سعودی‌ها دست کمی از طرف ترک خود ندارند. آن‌ها در حال تجربه اوضاعی سخت و غیر قابل پیش‌بینی هستند و در معرض خطرات بزرگ قرار دارند. آن‌ها شاهد قدرت گرفتن حوثی‌ها در یمن هستند و آمریکا را که هم‌پیمان تاریخی خود می‌پنداشتند، به ایران نزدیک شده است و در آستانه توافق تاریخی با آن (که ظاهری هسته‌ای و باطنی منطقه‌ای دارد) قرار گرفته است.
مجموع این تحولات است که باعث شده گمانهزنیها درباره وساطت عربستان برای ایجاد ائتلافی ترکی و قطری با هدف مقابله با تحولات شتابان منطقه از جمله قدرت یافتن ایران افزایش یابد. عربستان در این میان می‌کوشد با جذب «سیسی» و تحقق رویای مصالحه میان ترکیه و مصر موجب شود تا دشمنی‌های گروه «اخوان‌المسلمین» کاهش یابد و به تدریج این گروه از فهرست گروه‌های تروریستی عربستان خارج شود.
در هر صورت نمی‌توان به طور قطع درباره اینکه میان «اردوغان» و ملک «سلمان» چه می‌گذرد و چه توافقات احتمالی‌ای در می‌گیرد، اظهارنظر کرد. ولی می‌توان از آنچه میان «سیسی» و ملک «سلمان» خواهد گذشت دورنمایی دید. یقینا «سیسی» به ریاض می‌رود تا بتواند همچون گذشته (در زمان ملک عبدالله) حمایت مالی و سیاسی سعودی‌ها را به خود جلب کند و بدین وسیله (هرچند مقطعی) بتواند با بحران‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی کشورش دست و پنجه نرم کند.
حال باید دید در این دیدارها و رایزنی‌ها کدام‌یک از طرف‌ها می‌توانند سیاست‌های خود را به پیش برند و در نهایت سیاست‌های ریاض در میانجی‌گری برای تشکیل ائتلافی ترکی و مصری نتیجه می‌دهد یا خیر؟
انتهای پیام/