گروه استان‌های خبرگزاری آنا- دانشگاه آزاد اسلامی، دفتر امور زنان و خانواده را ۲۷ شهریور ۱۳۹۷ -که تا قبل از آن با عنوان «شورای زنان فرهیخته» فعالیت داشت- تشکیل داد و نفیسه فیاض‌بخش با حکم دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه به‌عنوان مشاور ریاست دانشگاه در امور زنان و خانواده و رئیس کارگروه ویژه این امور منصوب شد تا دانشگاه با هدف تبیین جایگاه شایسته زن تراز اسلام در راستای پیشبرد منویات مقام معظم رهبری مبنی بر حفظ و تقویت بنیان خانواده برای هدایت و حمایت از سرمایه‌های ارزشمند گامی مؤثر و سازنده بردارد.

دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی چهار هدف عمده؛ مسئله‌شناسی زنان در جامعه ایران، پژوهش در حوزه زنان و خانواده، تربیت کادر بانوان متخصص و مورد نیاز جامعه در راستای تحقق دانشگاه اسلامی و توسعه و تعالی کشور و تبیین وضعیت زنان ایرانی و تحولات آینده را دنبال می‌کند و در چشم‌اندازی ۵ ساله وظایف و اهداف خود را بر مبنای آموزه‌های اسلامی و با توجه به راهبرد سند دانشگاه اسلامی پایه‌گذاری کرده و بر همین اساس به‌دنبال بازیابی هویت و جایگاه اصلی یک زن تراز اسلام در ابعاد مختلف فردی، خانوادگی، معنوی، اجتماعی و علمی بوده و از طرف دیگر وظایف اصلی یک زن را به‌عنوان کانون حیاتبخش جامعه فراموش نکرده است.

نفیسه فیاض‌بخش مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در امور زنان و خانواده و رئیس کارگروه ویژه این امور سال گذشته به‌منظور برداشتن گام‌های مؤثر در زمینه زن و خانواده، نمایندگان استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی را به‌عنوان مسئول دفتر امور زنان و خانواده در هر استان منصوب کرد.

بیشتر بخوانید:

۴ چالش اساسی حوزه زنان و خانواده کدامند؟

۶ آسیب اساسی حوزه زنان و خانواده

نبود خودباوری و اعتمادبه‌نفس مقابل مسئولیت‌های اجتماعی در زنان

بهای سنگین غفلت از فضای مجازی برای مسئولان و جامعه

گروه استان‌های خبرگزاری آنا به‌منظور پیگیری اهداف دفاتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی در استان‌ها و تشریح ظرفیت‌ها و فعالیت‌های حوزه زنان و خانواده با مسئولان مربوط گفت‌وگو کرده است که در این سلسله گفت‌وگوها و در این شماره گفت‌وگو با لیلا ایمانی یامچی مسئول امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌ شرقی را می‌خوانیم.

آنا: آسیب‌ها و چالش‌های حوزه زنان و خانواده در جامعه کنونی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ایمانی: برخی از آسیب‌ها و چالش‌های حوزه زنان عبارتند از بهداشت جسمی و روانی شامل دوران بلوغ، بارداری، زایمان، تغذیه بانوان مواردی مانند بالارفتن سن ازدواج به‌ویژه میان بانوان تحصیلکرده و بسیاری آسیب‌های دیگر اجتماعی که به‌دنبال افزایش سن ازدواج ایجاد می‌شود. موانع ‌فرهنگی اقتصادی ازدواج، مراسم‌، رسم و رسوم تجملی و دست‌وپاگیر تشکیل‌ خانواده، کم‌شدن تمایل به تشکیل خانواده، پرهزینه‌شدن فرزندپروری، کاهش زاد و ولد و پیری جمعیت که بسیار بااهمیت بوده از دیگر موراد قابل ذکر در این حوزه است.

ترکیب نامتوازن سنت و مدرنیسم، ساعات کاری زیاد زنان شاغل، فقدان توازن و تعادل در نقش خانوادگی و اجتماعی زنان شاغل، نبود انرژی و وقت کافی برای همسرداری و فرزندآوری و فرزندپروری، تضعیف ارتباط عاطفی میان مادر و فرزند، غفلت از تأثیر ارتباط عاطفی مادر و تأثیر تربیتی آن در دوران کودکی از دیگر چالش‌های جمعیت بانوان است.

نگرانی از بی‌ثباتی خانواده، افزایش طلاق، سوء معاشرت با زنان در خانه، زنانِ تنها، زنان خیابانی، مشکلات زنان سرپرست خانوار، مشکلات زنان و دختران خانواده‌های بدسرپرست، ترویج فرهنگ بیگانه، مسئله حجاب و عفاف و ضعف در معرفی و تبلیغ رسانه‌ای الگوهای نامناسب برای جوانان، کمبود سواد رسانه‌ای، آسیب‌پذیری دختران و زنان جوان در فضای مجازی از دیگر چالش‌هایی است که بانوان جامعه با آن مواجه هستند.

دختران بازمانده از تحصیل، نظام تحصیلی طولانی و نامتناسب، تغییر در الگوی روابط زن و مرد، افزایش اعتیاد، افزایش افسردگی در نسل جوان، ضعف باورهای مذهبی نسل جوان، نبود امکانات ورزشی و پارک اختصاصی کافی برای زنان در مرکز استان و شهرستان‌ها از دیگر چالش‌هایی است که می‌توان برای حوزه زنان و خانواده ذکر کرد. برای شناسایی دقیق‌تر آسیب‌ها و چالش‌های حوزه زنان و خانواده در استان آذربایجان‌ شرقی باید  بررسی و تحقیق بیشتری انجام گیرد.

آنا: راهکارها و پیشنهادهای شما برای رفع مشکلات و معضلات حوزه زنان و خانواده چیست؟

ایمانی: بانوان به‌عنوان نیمی از جمعیت کشور نقش انکارناپذیری در فرهنگ‌سازی و پیشبرد اهداف جامعه دارند. شناخت و درک جایگاه بانوان در جامعه، کلید راهی برای برون‌رفت از بخش عمده‌ای از آسیب‌های اجتماعی در جامعه است. زنان براساس تعالیم اسلامی با قابلیت‌ها و توانمندی‌های فطری و ذاتی خود در تکامل نظام الهی جایگاهی ویژه دارند. بسیاری از ویژگی‌هایی که به مثابه زیربنای توسعه اجتماعی  و سلامت جامعه است در خانواده به فرد انتقال می‌یابد. دینداری و تعهد، نظم و انضباط، آموزش‌های اولیه، اخلاق و تربیت فردی و اجتماعی و.... در خانواده ترویج و به فرزندان منتقل می‌شود.

آنا: اثرگذاری بانوان را در جامعه تا چه اندازه ارزیابی می‌کنید؟

ایمانی: همانطور که بانوان اثرگذاری بالایی در خانواده دارند با فراهم کردن شرایط حضور مناسب در جامعه می‌توان حیطه تأثیر مثبت حضور بانوان را در سطح جامعه هم گسترش داد، بانوان ظرافت‌ها و نکته‌سنجی‌های خاصی در تصمیم‌گیری‌ها دارند که می‌توان از ظرفیت آنان به‌ویژه در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی بهترین استفاده را کرد.

آنا: چگونه می‌توان از ظرفیت بانوان استفاده کرد؟

ایمانی: شناسایی ظرفیت و استعداد زنان با توجه به عوامل درونزای ملّی و متکی بر متغیرهای فرهنگی- اجتماعی که بر ساختارهای دینی و بومی استوارند، برای استفاده از نیروی عظیم آنان در حرکت چرخ‌های توسعه‌ای همه‌جانبه گره‌گشاست، دستیابی به این مهم با درنظرگرفتن تعالیم الهی اسلام که ناظر بر شناخت ویژه‌ای از ابعاد وجودی جنس زن بوده و ظرافت‌های آفرینش را در خلقت زنان محور تمرکز قرار داده، میّسر است.

زنان تحصیل‌کرده، زنان با سطح علمی بالا در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی، زنانی که در عرصه‌های مدیریتی مؤثر بوده همه مصادیقی از ظرفیت بسیار ارزشمند زنان در عرصه اجتماع هستند، نمونه‌های موفق علمی، ورزشی و اجتماعی بی‌شماری از بانوان کشورمان وجود دارند که توانسته‌اند، خود را در سطح جهان مطرح کنند. در لایه‌های زیرین جامعه ظرفیت‌ها و استعدادهای بسیاری از بانوان توانمند وجود دارند که لازم است با برنامه‌ریزی درست و نظام آموزشی دقیق، این ظرفیت‌ها را شناسایی و به ثمر بنشانیم.

آنا: رویکردهای مد نظر دفتر امور زنان و خانواده در دانشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ایمانی: توسعه هر جامعه نیاز به نخبگان و متخصصان دارد، ظرفیتی از زنان تحصیل‌کرده و متخصص و مجرب در زمینه‌ها و رشته‌های مختلف علمی در استان آذربایجان‌شرقی وجود دارد، دانشگاه آزاد اسلامی با تربیت تعداد زیادی از بانوان تحصیل‌کرده و متخصص نقش مهمی در توانمند ساختن زنان برای ایجاد تأثیرات سازنده  در جامعه داشته است، دانشگاه آزاد اسلامی در مسیر بهینه‌سازی رشد ابعاد مختلف دینی، تربیتی، علمی، پژوهشی، ورزشی و .... با راه‌اندازی دفتر امور زنان و خانواده فعالیت‌های هدفمند و هوشمندی را انجام داده است و این مسیر تداوم دارد.

آنا: درباره برنامه‌های دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی  استان آذربایجان‌شرقی توضیح دهید.

ایمانی: این مسئولیت  به‌تازگی به بنده محول شده است که بر اساس آیین‌نامه امور زنان برنامه‌هایی را طراحی و اجرا خواهیم کرد. برنامه‌هایی که در نظر داریم عبارت‌اند از: جذب نیروهای علاقه‌مند فعال علمی، پژوهشی فرهنگی از میان بانوان هیئت‌ علمی، کارمند و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان،  ایجاد دفتر نمایندگی آستان قدس رضوی در دانشگاه آزاد اسلامی و همکاری متقابل در تمام زمینه‌های مذهبی، علمی، فرهنگی، برگزاری شب‌شعر، برگزاری اردوهای جهادی، بسته‌بندی و توزیع بسته‌های معیشتی، آموزش کارآفرینی، آموزش حوزه خانواده، بزرگداشت مناسبت‌های دینی و ملی ازجمله برنامه‌های این دفتر است.

انجام خدمات مشاوره پزشکی، روانشناسی، مشاوره حقوقی و تنظیم لایحه و دادخواست، شرکت در مسابقات کتاب‌خوانی، معاینه و درمان مخدومان نیازمند، ارائه خدمات دارویی رایگان به بانوان نیازمند حمایت مالی، دیدار با خانواده شهدا و ایثارگران، دیدار و قدردانی از همکاران  فعال در کنترل و درمان کرونا و بانوان کادر درمانی، مشارکت در تولید و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، مشارکت در تولید و پخش ویژه‌برنامه تانیش (مربوط به فعالیت‌های آستان قدس رضوی ) در شبکه سهند تبریز، اعزام دانشجویان و کارکنان زیارت اولی دانشگاه آزاد به‌صورت رایگان به مشهد مقدس، طرح‌های اشتغال‌زایی، شناسایی مراکز اشتغال و معرفی افراد جویای کار  نیز از دیگر برنامه‌های این دفتر است.

تقسیم‌بندی اعضای علاقه‌مند به فعالیت با دفتر امور زنان به گروه‌های حداقل هفت نفره و حداکثر ۴۰ نفره، تعیین سرگروه برای گروه‌های مختلف، ارتباط مستمر مسئول امور زنان با سرگروه‌ها، اجرای فعالیت‌های کتاب‌خوانی، قرآنی، تولید محصولات فرهنگی، علمی، ورزشی و... استفاده از ظرفیت علمی پژوهشی استادان مجرب دانشگاه در نیازسنجی و شناسایی چالش‌های زنان دانشگاه آزاد اسلامی استان، طراحی وبینارهای دینی مذهبی، بهداشت و سلامت، روانشناسی، تربیتی و وبینارهای مرتبط با مسائل زنان در دستور کار دفتر زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان‌شرقی قرار دارد.

برگزاری کارگاه‌های سلامت باروری که شامل آموزش و مشاوره بهداشت بلوغ، بارداری، زایمان و یائسگی می‌شود، کارگاه ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی به منظور تحکیم بنیان خانواده، کارگاه راهکارهای سالمندی سالم با همکاری استادان مجرب دانشگاه، آموزش و مشاوره تغذیه (آموزش تغذیه سالم واستفاده بهینه از مواد غذایی در دسترس) از دیگر برنامه‌های این دفتر است.

قصد داریم تولید محتوای مفید و جذاب و خلاقانه آموزشی فرهنگی داشته باشیم و در نرم‌افزار ویژه دانشگاه آزاد اسلامی استان بارگذاری کنیم تا امکان استفاده از محتوای آماده شده برای تمام بانوان مجموعه به‌راحتی فراهم شود. وب سایت امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی را نیز راه‌اندازی می‌کنیم.

آنا: ارزیابی شما از طرح تعالی درس دانش خانواده در دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟

ایمانی: طرح تعالی درس دانش خانواده طرح بسیار خوبی است، استفاده از متخصصان باروری در ارائه سرفصل‌هایی از این درس می‌تواند نقش مهمی در تبیین علمی اهمیت باروری و تأثیرات جسمی و روانی آن در زنان و خانواده داشته باشد.

آنا: نقش دانشگاه آزاد اسلامی در بالابردن سطح علمی زنان جامعه چگونه بوده است؟

ایمانی: دانشگاه آزاد اسلامی نقش بسیار مهمی در آموزش خیل مشتاقان آموزش عالی داشته و برای بسیاری از زنان و خانواده‌ها به‌دلیل فراهم آوردن امکان تحصیل در محل زندگی بر انتخاب دانشگاه‌های دولتی در شهری دور از خانواده ارجح بوده است.

آنا: استفاده از فضای مجازی  تا چه اندازه در حیطه فعالیت زنان و خانواده مؤثر بوده و هست؟

ایمانی: فضای مجازی نقش بسیار مهمی در کارآفرینی و معرفی و گسترش مشاغل کوچک خانگی داشته است، بانوان در فضای مجازی مانند اینستاگرام به‌طور چشمگیری در سفارش‌گیری و فروش مجازی فعال هستند. اما در مجموع باید به‌شدت با فرهنگ‌سازی لازم مراقب آسیب‌های فضای مجازی در حوزه زنان و خانواده بود.

آنا: رویکرد دفتر امور زنان دانشگاه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ایمانی: دانشگاه آزاد اسلامی با راه‌اندازی دفتر امور زنان و خانواده کارهای هدفمند و هوشمندی را انجام داده است، دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه با ارائه طرح «تعامل خانواده و دانشگاه» به‌دنبال احیا و اصلاح روابط میان خانواده و جوان دانشجو و روابط میان خانواده و دانشگاه است.

با توجه به توانمندی‌های استادان دانشگاه و مشارکت مؤثر آنان در امر مشاوره، آموزش و اجرای طرح‌های پژوهشی با بهره‌گیری از این ظرفیت ارزشمند در دانشگاه چشم‌انداز خوبی برای بهینه کردن ارتباط دانشگاه و خانواده پیش رو خواهیم داشت، دفتر امور زنان و خانواده با همکاری نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی با ارائه طرح «تعالی درس دانش خانواده» و گنجاندن بحث مشاوره و روابط مستمر و نظام‌مند میان دانشجو و استاد و استفاده از استادان توانمند و مجرب گام مؤثری را در این حوزه برداشته است.

آنا: چند نمونه از دغدغه‌های حوزه زنان را نام ببرید و اینکه برای ارتقای آنان باید چه کرد؟

ایمانی: افزایش طلاق، کاهش ازدواج، کاهش رغبت به فرزندآوری خانواده‌ها، سالمندی و پیرشدن جمعیت ایران، اعتیاد و مصرف مواد مخدر، سلامت و ورزش، استفاده نکردن از توانمندی‌های زنان در پست‌های مدیریتی، افزایش خشونت کلامی در خانواده‌ها و شکاف نسلی و... از جمله دغدغه‌هایی است که باید به دقت بررسی و علت‌یابی شود و برای رفع این مشکلات باید فعالانه وارد عمل شد.

برنامه‌های ارتقای وضعیت زنان و خانواده نباید مانند برخی از اسناد و یا پایان‌نامه‌ها صرفاً نوشتاری و غیرکاربردی باشد، باید تمام جلسات موردی و نتیجه‌محور باشد، با توجه به اینکه تغییرات اساسی در نوع نگاه و اندیشه نسل‌های مختلف ایجادشده قطعاً نیازها نیز متفاوت شده است؛ بنابراین برنامه‌ها و سیاستگذاری نوین و جدیدی نیاز است. برای حل مشکلات کنونی نمی‌توانیم نسخه‌ای قدیمی تجویز کنیم، باید روند تغییرات در جامعه برررسی شود و در تصمیم‌گیری مدیران این نوع از تغییرات به‌عنوان اصلی اساسی مد نظر قرار گیرد. در راستای رفع مسائل و مشکلات زنان به‌ویژه زنان شاغل دانشگاه، زنان سرپرست خانوار و دانشجویان دختر، ارائه راه‌کارهای عملی و جلب مشارکت نهادهای دولتی و غیر دولتی ضروری است.

آنا: راهکارتان برای رسیدن به اهداف مورد نظر چیست؟

ایمانی: اندیشه و تفکر همه‌جانبه قبل از هرکار باعث شناخت نقاط ضعف و قوت کار می‌شود و به‌دنبال آن امکان به‌ثمر رسیدن کار افزایش می‌یابد، باید اتاق فکرها در دانشگاه فعال و پویا باشند تا ایده‌ها و نظرهای ناب نخبگان برای حل معضلات کنونی زنان جمع‌آوری شود، در محیط‌های کار دغدغه‌های زیادی برای بانوان وجود دارد؛ از همین رو لازم است حلقه‌های ارتباطی میان اعضای هیئت‌ علمی،  مسئولان و دانشجویان ایجاد کنیم. هریک از واحدهای دانشگاهی دارای چالش‌ها و ظرفیت‌هایی است که با همکاری این استادان می‌توانیم چالش‌ها را شناسایی و از ظرفیت‌های موجود برای برطرف‌کردن مشکلات به‌خوبی استفاده کنیم.

آنا: چه پیشنهادی برای استفاده احسن از دفتر امور زنان و خانواده دارید؟

ایمانی: باید در دانشگاه نگاهی ویژه به حضور زنان و بنیان خانواده داشته باشیم؛ زیرا بحث خانواده است و مادران محور خانواده هستند، آنان علاوه بر شاغل بودن، سه شغل همسری، مادری و مدیریت منزل و مشارکت اجتماعی را عهده دارند، باید برای تحکیم بنیاد خانواده یک‌سری ساختارها را فراهم کنیم که بانوان هیئت‌ علمی و کارمند با خیالی آسوده‌تر هم در جامعه مفید واقع شوند و هم به امور خانواده بپردازند و بانوان دانشجو هم بتوانند به‌موقع تشکیل خانواده داده و فرزند داشته باشند و امکان تحصیل هم برایشان فراهم باشد.

بررسی و ارزیابی تغییرات حاصل در وضعیت زنان هیئت علمی، کارمند و دانشجوی دانشگاه‌ها و بررسی میزان ‌رضایت بانوان از اجرایی‌شدن اهداف دفتر امور زنان در پایان هرسال نشان‌دهنده مؤثربودن یا نبودن برنامه‌های امور زنان خواهد بود.

انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/