افزایش چشمگیر مشارکت دانشگاهیان در دوره‌ها و برنامه‌های فرهنگی در ایام آموزش آنلاین/ بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای آموزش مجازی
گروه استان‌های خبرگزاری آنا - مجتبی آزادیان؛ بیش از ۱۴ ماه است که بحران کرونا بر همه حوزه‌های کشور سایه افکنده و نحوه تعاملات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را با تغییرات زیادی روبه‌رو کرده است. در این بین یکی از موضوعات بسیار اساسی و مهم تغییر در نحوه آموزش در سطوح مختلف است که به‌دلیل همه‌گیری کرونا امکان حضور دانش‌آوزان و دانشجویان در مراکز آموزشی امکان‌پذیر نیست.
دانشگاه آزاد اسلامی نیز از همان ابتدای همه‌گیری کرونا، به‌صورت جدی موضوع آموزش برخط و مجازی را کلید زد و در مراکز و واحدهای مختلف با تمام توان و امکانات خود به سمت آموزش آنلاین حرکت کرد که البته میزان و بازدهی این نوع آموزش در واحدها و مراکز مختلف، کم و بیش متفاوت بوده است.
به همین بهانه خبرنگار آنا با پژمان فاضلی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در خصوص برنامه‌ها و عملکرد واحد شهرکرد در آموزش مجازی گفت‌وگو کرده است که مشروح آن را می‌خوانید.
آنا: از اواخر سال ۹۸ با شیوع ویروس کرونا سیستم آموزش خواه ناخواه به سمت مجازی‌شدن پیش رفت. در این دو سال سیستم آموزش مجازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد چه فرایندی را طی کرد و چه زیرساخت‌هایی را برای آموزش مجازی اضافه کردید؟
فاضلی: با توجه به اینکه سیستم آموزش مجازی دانشگاه آزاد به‌صورت متمرکز راه‌اندازی شد، در ابتدا این سیستم با نقایصی روبه‌رو بود که با گذشت زمان کیفیت آموزش مجازی به شکل چشمگیری افزایش یافت؛ ازجمله اینکه پشتیبانی سایت برای دانشجویانی که با مشکل مواجه بودند افزایش یافت، همچنین امکانات نرم‌افزاری سیستم آموزش مجازی بهبود قابل‌توجهی داشت تا جایی که اکنون امکانات فعلی آموزش مجازی این واحد دانشگاهی از بسیاری از دانشگاه‌های دولتی در کشور نیز پیشی گرفته است. ازجمله این امکانات می‌توان به مواردی مانند سیستم برگزاری امتحانات و طراحی سؤالات، ابزارهای موجود در صفحه آموزش، سیستم ضبط فایل‌های کلاسی و ... اشاره کرد.
آنا: با شیوع کرونا، دانشگاه آزاد در این دو سال اخیر چه برنامه‌هایی را به‌صورت مجازی برگزار کرد؟
فاضلی: دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یک سیستم پیشرو در رسته نخستین دانشگاه‌های کشور بود که توانست سیستم آموزش مجازی را برای حدود ۴۰۰ واحد دانشگاهی به‌صورت همزمان راه‌اندازی کند و در این امر بسیار موفق بود. در کنار آموزش مجازی، دانشگاه آزاد موفق به راه‌اندازی سامانه‌های متعددی ازجمله سامانه دان برای برگزاری تمام جلسات مجازی و همچنین برگزاری تمام پایان‌نامه‌های دانشجویی به‌صورت مجازی شد. در کنار این مسئله توانست بسیاری از دوره‌های ضمن خدمت استادان و کارکنان را به‌صورت متمرکز در بسترهای مشابه دیگر راه‌اندازی کند.
آنا: مجازی‌شدن آموزش‌ها چه تأثیری در بُعد فرهنگی دانشگاه داشت؟
فاضلی: مشارکت استادان و کارکنان دانشگاه در دوره‌ها و برنامه‌های فرهنگی در این ایام به نحو شگفت‌انگیزی افزایش یافته به گونه‌ای که هیچ زمانی تا قبل از شرایط کنونی، مشارکت در دوره‌های فرهنگی این‌گونه نبوده است. یکی از دلایل استقبال کارکنان دانشگاه در برنامه‌های فرهنگی، دسترسی آسان‌تر به دوره‌ها و همچنین استفاده از تمام اوقات روز برای برگزاری دوره‌ها بوده است. تا قبل از این، مشارکت در بسیاری از دوره‌ها به‌دلیل تداخل با برنامه‌های کلاسی استادان و اوقات کاری کارکنان امکان‌پذیر نبود.
آنا: با گسترش آموزش مجازی بُعد علمی برای دانشجویان آیا اُفت کرده است یا خیر؟
فاضلی: در خصوص این مسئله صادقانه باید عنوان کرد که سیستم آموزش مجازی دارای فرصت‌ها و تهدیدهایی به‌صورت همزمان بوده است. شاید این مسئله بر هیچکس پوشیده نباشد که در سیستم آموزش مجازی در برخی دروس مشکلاتی ایجاد می‌شود؛ چراکه ارتباط رودررو برای دانشجویان و استادان به شکل پیوسته وجود ندارد و یا نبود زیرساخت مناسب اینترنتی به مناطق دوردست آسیب‌هایی را وارد کرده است؛ ولی از ابعادی دیگر می‌توان عنوان کرد که این سیستم موجب شده که دانشجویانی که از راه‌های دور در دانشگاه حضور می‌یافتند و یا دانشجویانی که امکان تردد پیوسته برای آنها مهیا نبود و یا به‌دلیل داشتن شغل نمی‌توانستند پیوسته در دانشگاه حضور یابند، با وجود سیستم آموزش مجازی مشکل آنان کاملاً برطرف شده و استقبال برای حضور در کلاس‌ها و مشارکت در امور کلاسی و صرفه‌جویی در هزینه‌های دانشجویان (مانند ایاب و ذهاب و ...) به شکل مطلوبی افزایش یافته است.
آنا: درس‌های علمی و کارگاهی که نیاز به حضور در دانشگاهها دارد؛ آیا با کیفیت این دوره‌ها برگزار می‌شود یا نوعی معضل برای دانشجویان است؟
فاضلی: در کل دروس عملی در دانشگاه به‌صورت حضوری با رعایت تمام موازین بهداشتی و ایمنی کامل برگزار می‌شود. اکنون به‌دلیل قرمزشدن اکثر مناطق کشور، برگزاری دروس عملی متوقف شده که پس از عبور از این مرحله و تبدیل رنگ مناطق به رنگ‌های زرد و آبی، ادامه تدریس دروس عملی به شکل حضوری تداوم می‌یابد. انصافاً کیفیت دروس عملی تحت‌الشعاع شرایط فعلی قرار نگرفته است. برای دانشجویانی هم که از راه‌های بسیار دور در مناطق قرمز مجبور به حضور در دانشگاه می‌شوند و امکانات خوابگاهی برای آنها فراهم نیست؛ راهکارهایی با هماهنگی دانشکده‌ها پیش‌بینی شده است.
آنا: آیا مباحثی مانند جزوه‌خوانی صرف برای امتحانات یا آزمون‌های چهارگزینه‌ای آموزش مجازی مطرح بوده است یا خیر؟
فاضلی: به هیچ عنوان در هیچ درسی جزوه‌خوانی صرف برای دانشجویان مطرح نبوده است. در خصوص برگزاری امتحانات چهارگزینه‌ای نیز دو مسئله مطرح است؛ نخست اینکه اختیار برگزاری آزمون به اشکال مختلف در سامانه آموزش مجازی مهیا شده است و استادان مختار هستند برگزاری امتحان را به هر شکل دلخواهی برگزار کنند. دوم اینکه در صورت برگزاری امتحانات به شکل چهارگزینه‌ای، کیفیت برگزاری آزمونها به شکل مناسبی ارتقا یافته است. به‌عنوان مثال گزینه‌هایی مانند طرح سؤال تصادفی، عدم بازگشت به سؤالات قبل و ... موجب برقراری امنیت در آزمونها شده است.
آنا: آیا سیستم مجازی خود به تنهایی بسته‌ای برای تقلب در امتحانات ایجاد کرده است؟
فاضلی: اکنون با امکانات موجود در این سیستم، احتمال هرگونه تقلب در آزمونها به حداقل ممکن رسیده است. همان‌طور که اشاره شد، گزینه‌هایی به نحوه برگزاری آزمونها در سامانه اضافه شده است که موجب کنترل و جلوگیری از بروز احتمالی تقلب در آزمونها می‌شود. از سوی دیگر با توجه به ابلاغ بخشنامه‌های جدید در خصوص افزایش سهم ارزشیابی دانشجویان در طول ترم، عمده نمره دانشجویان به‌واسطه فعالیت‌های در طول ترم به آنها تعلق می‌گیرد و سهم نمره پایان‌ترم در ارزیابی‌های دانشجویی به حداقل ممکن رسیده است؛ بنابراین توجه به عملکرد دانشجویان در طول ترم سبب ایجاد عدالت و قضاوت بهتر بر عملکرد دانشجویان می‌شود.
آنا: رضایت دانشجویان از بابت سیستم آموزش مجازی به چه صورت بوده است؟
فاضلی: اکنون بیشتر دانشجویان واقعاً از وضعیت فعلی آموزش مجازی رضایت دارند. درصد کمی از دانشجویان دارای مشکلاتی به‌صورت موردی هستند که این مشکلات نیز به‌دلیل مسائلی است که بعضاً به خود آنان مرتبط می‌شود. حتی دانشجویانی که به‌صورت موردی دارای مشکلاتی باشند، سعی می‌کنیم با پشتیبانی مستمر و پوشش‌دهی مناسب، مشکلات آنان را برطرف کنیم.
آنا: چه راهکارهایی برای افزایش تحصیلی دانشجویان در دوران کرونا و فضای آموزشی دارید؟
فاضلی: در دوران کرونا، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مجوزهایی در ایام خاص برای اخذ دانشجویان تحصیلات تکمیلی براساس سوابق تحصیلی صادر کرد؛ بنابراین بستر ادامه تحصیل حتی در مقاطع بالاتر نیز برای بسیاری از افراد فراهم شده است. این نوع از مجوزها می‌تواند زمینه را برای کسانی که متقاضی تحصیل در مقاطع بالاتر هستند، فراهم کند. موضوع بعدی توجه به ظرفیت‌های پذیرش در رشته‌های مختلف است که امید داریم به‌واسطه شرایط و مشکلات موجود، مجوزهای لازم برای پذیرش تعداد بیشتر دانشجو به‌ویژه در رشته‌های پرطرفدار صادر شود.
انتهای پیام/۴۱۰۳/
انتهای پیام/