قهر و آشتی در روزهای پایانی کابینه دوازدهم/ هیئت دولت، روحانی را مقصر مشکلات می‌دانند؟
گروه سیاسی خبرگزاری آنا- فرشته صائمی؛ اختلاف نظر و دیدگاه از جمله موارد اجتناب‌ناپذیری است که در همه دولت‌ها از ابتدا تاکنون وجود داشته و دارد، همچنانکه به واسطه این اختلاف نظرات از استعفای چندین باره نخست وزیر در دوران جنگ تا استعفای هفت نفره وزرا به دلیل آنچه اختلاف‌نظر خوانده می‌شود، در تاریخ چهل ساله انقلاب اسلامی نوشته شده است.
اما در برخی از دولت‌ها این اختلاف نظرات منجر به جدال لفظی و منازعه شخص رئیس جمهور و اعضای کابینه شده تا جایی که صدای مشاجرات آنها به اندازه‌ای بالا رفته که به بیرون از کاخ ریاست جمهوری رسیده و موضوع این تنازعات دست مایه رسانه‌ها قرار گرفته است و در مقابل کار مشاورین رئیس برای انتشار خبر تکذیبِ خبر اختلاف بین رئیس و کابینه، دو چندان. شاهد این مدعا اقدامات توئیتری حسام‌الدین آشنا و مصاحبه‌های محمود نادری برای تکذیب خبر برخورد تند روحانی با جهانگیری و قهر معاون اول است.
قضیه از این قرار بود؛ روحانی با چشم‌پوشی از خدماتی که اصلاح‌طلبان در دو دوره انتخاباتی به او ارائه دادند، در جلسه سران قوا جهانگیری و هم‌فکرانش را متهم به اقدام جهت سرنگونی دولت می‌کند و جهانگیری هم در مقابل قصد ترک جلسه را می‌کند که با پادرمیانی علی لاریجانی در جلسه می‌ماند اما بعد از جلسه مذکور، معاون اول برای مدتی خانه‌نشینی را انتخاب می‌کند. در نهایت پروپاگاندای رسانه‌ای دولت عکسی از روحانی، علوی و جهانگیری که حکایت از نقش علوی در این آشتی درون کابینه‌ای داشته، منتشر می‌کند و به ظاهر اوضاع را عادی جلوه می‌دهد.
اما تلاش رسانه‌ها و نزدیکان دولت برای زدودن اذهان از خبر قهر جهانگیری با روحانی موثر واقع نشد همچنانکه عبدالله ناصری، از جمله همفکران جهانگیری، ضمن تایید خبر اختلافات بین روحانی و جهانگیری به جدی نبودن دولت در مدیریت کشور اشاره کرد و از انتخاب‌های تشریفاتی رئیس جمهور را به عنوان شاهد این ادعا یاد کرد، او حتی از قصد جهانگیری برای استعفا خبر داد که بنا بر توصیه بزرگان کشور این نیت را اجرایی نکرده است.
جهانگیری قهر نکرده است
علاوه بر این عضو نهاد ریاست جمهوری دولت دهم به خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری آنا از بی‌تاثیر بودن تکذیبِ خبر اختلاف میان روحانی و جهانگیری می‌گوید. عباس امیری‌فر تاکید می‌کند که «در نتیجه بی‌مدیریتی‌ها بین رئیس جمهور و جهانگیری اختلافاتی وجود دارد و خواص این نکته را به خوبی دریافت کردند. کمااینکه جهانگیری بر اصلاح‌طلب بودن خودش تاکید دارد و روحانی در مقابل می‌گوید اعتدال‌گرا هستم. بنابراین بین رئیس جمهور و جهانگیری اختلافاتی شکل گرفته که حتی با تکذیب هم نمی‌توانند این اختلافات را لاپوشانی کنند.»
البته این اولین بار نبود که صدای جروبحث روحانی با اعضای کابینه به آن طرف دیوارهای نهاد ریاست جمهوری می‌رسید چراکه قبل از این سروصدای جدال علنی رئیس جمهور با علی اکبر صالحی شنیده شد. به این صورت که رئیس سازمان انرژی اتمی در اظهار نظری گفت که با وجود امضای برجام اما برخی تحریم‌های بانکی از سوی بانک‌های غربی برداشته نشده و ایران کما فی‌سابق تحت این تحریم‌ها است. روحانی در واکنش به این اظهارات صالحی محدوده وظایف و اختیار ریاست سازمان انرژی اتمی را به صالحی یادآوری کرد و به صراحت پاسخ داد که « صالحی وزیر امور خارجه، وزیر اقتصاد یا رئیس بانک مرکزی نیست.» بگومگوی میان رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی به همین جا ختم نشد صالحی در جواب روحانی که محدوده اختیاراتش را گوشزده کرده بود، گفت « ۴۰ سال استاد دانشگاه هستم و دوستی نمی‌تواند به من اعتراض کند که مثلاً آقا شما وزیر اقتصاد و یا رئیس بانک مرکزی و یا وزیر امور خارجه نیستید.»
در کشاکش جدال‌های صالحی و روحانی در مورد اینکه چه کسی حق اظهارنظر در چه حوزه‌ای دارد، از اختلاف دیگری بین رئیس جمهور و اعضای کابینه رونمایی شد. چنانکه عباس آخوندی در مراسم تفاهمنامه نوسازی ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده ضمن امتناع از سخنرانی به تشریفاتی بودن مقام خود اشاره کرد و به صراحت گفت « برای حرف زدن اینجا نیامده‌ام بلکه برای کف زدن آمده‌ام.» و بعد از این مراسم متن استعفای خود را در فضای مجازی منتشر کرد.
نمکی هم در امان نماند
بعد از استعفای وزیر راه و شهرسازی بود که این بار اختلافات رئیس جمهور با کابینه به رابطه او با وزیر بهداشت کشیده شد و در نهایت سید حسن قاضی‌زاده هاشمی در واکنش به کاهش بودجه وزارت بهداشت، درمان و سلامت از سِمت وزارت استعفا داد و سعید نمکی به عنوان جانشین او انتخاب شد.
اما نمکی نیز از گزند اختلافات رئیس جمهور با کابینه در امان نماند و شیوع کرونا و ریاست روحانی بر ستاد ملی مقابله با کرونا نیز مزید بر علت شد تا جایی که او هم مانند وزیر سابق راه رهایی از این اختلافات را در استعفا دانسته و ضمن انتقاد نسبت به اظهارنظرات غیرکارشناسی روحانی درباره نحوه مدیریت شرایط بحرانی ناشی از کرونا می‌گوید « این وزیر می‌تواند برود اما نمی‌تواند حرف غیرکارشناسی را تایید کند.»
در این میان عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری آنا معتقد است «اختلاف نظر و ناهماهنگی‌ها میان رئیس جمهور و وزرا فراتر از بحث کرونا است و دولت در این زمینه مشکلات فراوانی دارد.» محمدحسین فرهنگی با اشاره به مدیریت دولت در مورد تعطیلات نوروز تصریح کرد « دولت با ابتکار عمل می‌توانست شرایط را به سمتی هدایت کند که بیشترین استفاده را از این بازه زمانی برای جلوگیری از کرونا داشته باشیم.»
هر چند اختلاف روحانی و نمکی آخرین مورد از سلسله اختلافات روحانی با اعضای کابینه است که تا این لحظه شنیده شده، اما مواردی نظیر استعفای سید محمد بطحایی از وزارت آموزش و پرورش که بارها اعلام کرده رئیس جمهور حتی ۵دقیقه هم به او وقت ملاقات و گفت‌وگو نداده، تا اخبار مکرر استعفای وزیر امور خارجه و اعتراض محمدجواد ظریف به مدیریت دولت در بحث قیمت بنزین، نمونه‌های دیگری از اختلافات شخص رئیس جمهور با اعضای کابینه‌ای است که توسط او به مجلس معرفی شدند و برای تصدی پست وزارت از نمایندگان رأی اعتماد گرفتند.
اختلافات در دولت روحانی بی‌سابقه بود
به هر روی، در حال حاضر کشمکش‌های پرسروصدای روحانی با وزرا و هیئت دولت به اندازه‌ای افزایش پیدا کرده که بسیاری از کارشناسان معتقدند این حجم از اختلاف نظرات در دولت بی‌سابقه است. عباس امیری‌فر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری آنا در این رابطه می‌گوید: همه دولت‌ها اختلاف نظر میان اعضای کابینه وجود داشته اما هیچ وقت به سطح مردم کشیده نشد لذا در هیچ‌کدام از دولت‌های گذشته اختلاف نظرات به این گستردگی نبود که حتی صدای وزرا نیز بلند شود.
عضو نهاد ریاست جمهوری دولت دهم با اشاره به علت اختلافات در میان کابینه دولت دوازدهم تصریح می‌کند: در شرایط فعلی دولت دراحتضار است و از طریق برجام در تلاش است که تحریم‌ها برداشته و با دست پر دوره خود را به پایان برساند. در این شرایط وزرا و اعضای کابینه دچار ندانم‌گویی شدند و کوتاهی‌ها را به گردن یکدیگر می‌اندازند.
به گفته امیری‌فر وزرایی نظیر نمکی که در حال حاضر در جایگاه منتقد رئیس خود قرار گرفتند، به دنبال دیوار کوتاه برای اهمال کاری‌های هستند، او در این مورد خاطرنشان می‌کند: وزیر بهداشت در حالی می‌گوید که صف مرغ یکی از عوامل شیوع گسترده کرونا شده که در شهرهای کوچک و روستاها مردم ماسک ندارند. بنابراین بهتر است که صادقانه با مردم برخورد کنند و قصورات را متوجه مردم نکنند.
در مجموع به باور بسیاری هر چند تاکنون هیچ دولتی مانند دولت روحانی اختلافات درون کابینه‌ای نداشته اما با توجه به قرار گرفتن کشور در شرایط بحرانی ناشی از شیوع کرونا، بهتر است وزرا و دولت به جای رسانه‌ای کردن اختلافات و انداختن قصورات بر گردن یکدیگر به وظایف خود به نحو احسن عمل کنند و همانطور که خود شخص حسن روحانی متعدد به این گزاره که « دولت تا آخرین روز با تمام قدرت بر سرکار است و وظایفش را نجام می‌دهد.» عمل کنند.
با این حال شاید بتوان این نکته را از اختلافات کابینه برداشت کرد که خود اعضای هیئت دولت نیز اعتقادی به عملکرد دولت ندارند و روحانی را در این امر مقصر می‌دانند.
انتهای پیام/۴۱۵۸/
انتهای پیام/