رقابت تنگاتنگ چین با آمریکا برای تصاحب رتبه اول نانو

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، پیشرفت علم و فناوری در کشور چین پس از دهه نود رشد چشمگیری داشته است. پژوهشگران علت این امر را اراده راسخ دولت چین در پیگیری جدی این حوزه می‌دانند. آنها به این مسئله کلیدی پی برده‌اند که علم و فناوری به عنوان بخشی اساسی توسعه اقتصادی کشور و همچنین اعتبار ملی باید به طور همه‌جانبه در نظر گرفته شود و در سیاست‌های جاری لحاظ شود. ازاین‌رو چین از اوایل دهه نود، از طریق تخصیص بودجه، احداث زیرساخت‌های فناوری، انجام اصلاحات و رفع موانع تحقیقات علمی، رویکرد خود را در حوزه علم و فناوری متحول کرده است.

شواهد و قرائن زیادی وجود دارد که حاکی از پیشرفت علمی چین است و برخی کارشناسان معتقدند به طریقی می‌توان رشد اقتصادی این کشور را مرهون رشد علمی آن دانست. چین در زمینه‌هایی  مانند آموزش، زیرساخت‌های صنعتی، تولید، انتشار مقالات دانشگاهی، حق ثبت اختراع و برنامه‌های تجاری جهش سریعی داشته و هم اکنون در برخی حوزه‌ها به‌عنوان رهبر علم و فناوری شناخته می‌شود. این کشور اکنون به طور فزاینده‌ای به نوآوری‌ها و خلاقیت‌های بومی خود توجه نشان داده و هدفش اصلاح نقاط ضعف باقی مانده است.

کشاورزی و دامداری

چین زودتر از بسیاری کشورها متوجه شد برای تأمین غذایی میلیاردها نفر جمعیت روی زمین، کمبود زمین کشاورزی و حتی آب قابل کشت وجود دارد. به همین علت فناوران آن کشور تصمیم گرفتند با ساخت و ابداع اختراعات و فناوری‌های جدید تولید محصولات کشاورزی خود را افزایش دهند. در اواخر دهه نود، دبیرکل سابق حزب کمونیست چین، جیانگ زیمین(Jiang Zemin)، خواستار «انقلابی در علوم و فناوری کشاورزی» شد.

امروزه این کشور پیشرفته‌ترین روش‌های کشاورزی مبتنی بر ماشین‌آلات مدرن هوشمند را با تکیه بر ارتباطات ماهواره‌ای در دستور کار خود قرار داده است. سموم دفع آفات به طریق بهینه مورد استفاده قرار می‌گیرد تا بهره‌وری تولیدات کشاورزی افزایش یابد و همچنین کمترین میزان سموم به کار رود. چین در زمینه دامداری، میلیون‌ها حیوان و همچنین مقدار زیادی نطفه حیوانات خارجی را خریداری کرده است تا به‌سرعت ژن دام‌های چینی را بهبود ببخشد.

شیلات، آبزی‌پروری و ماهی‌گیری

در سال ۲۰۰۸ صنعت ماهی‌گیری در چین ۳۴٪ از تولید جهانی را به خود اختصاص داده بود. چین اما به این مقدار شگفت‌آور راضی نبود و با توسعه برنامه‌های خود در مرزهای آبی کشورهای دیگری که از نظر اقتصادی ضعیف بودند، این درصد را افزایش داد.

به بخشی از کشاورزی که با پرورش گیاهان و جانوران آبزی برای خوراک سروکار دارد آبزی‌پروری گفته می‌شود. آبزی‌پروری در چین بیش از دو برابر میزان صید ماهی عایدی دارد و این کشور ۶۲.۳ درصد از تولید جهانی آبزی‌پروری را به خود اختصاص داده است. رشد سریع صنعت آبزی‌پروری چین تا حدودی مرهون تحقیقات این کشور در تولید مصنوعی ماهی کپور است.

شیمی، علم مواد و فناوری نانو

سهم مقالات دانشگاهی چین در زمینه فناوری نانو از کمتر از ۱۰ درصد در سال ۲۰۰۰ به تقریباً یک چهارم کل مقالات جهانی در سال ۲۰۰۹ افزایش یافته و این بدین معنی است که چین از پیشگام این حوزه یعنی ایالات متحده آمریکا پیشی گرفته است. هر چند از لحاظ تراکم انتشار، ایالات متحده با ۶۸.۷۶ مقاله علمی در مورد فناوری نانو به ازای هر میلیون نفر، در قیاس با ۲۵.۴۴ در هر میلیون در سال ۲۰۱۴ در چین، در جایگاه نخست قرار می‌گیرد. چین از نظر تعداد حق ثبت اختراع نیز در جایگاه دوم قرار گرفته است. برای جلوگیری از تقلب، تعدادی ارگان برای ایجاد استانداردهای ملی و نظارت ایجاد شده است.

طبق گفته انستیتوی اطلاعات علمی و فنی چین، این کشور حدود یک‌چهارم کل مقالات دانشگاهی منتشر شده در سراسر جهان در زمینه علوم و شیمی مواد و ۱۷٪ از مقالات منتشر شده در فیزیک را به خود اختصاص داده است. هر چند چین بین سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۴ فقط ۸.۷٪ از مقالات زیست‌شناسی مولکولی و ژنتیک در جهان ارائه کرده است اما باید توجه داشت که این کشور طی سال‌هایی ۱۹۹۰-۲۰۰۳ دارای تنها ۱.۴٪ از سهم مقالات علمی را در این حوزه بود که در نوع خود یک جهش محسوب می‌شود.  

کِی‌پی‌اِم‌جی (KPMG) یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مشاوره مالی، مالیاتی و حسابرسی در جهان، سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که چین به بزرگترین تولیدکننده صنایع شیمیایی جهان تبدیل شده است. دولت چین نیاز مبرمی به مواد پتروشیمی و پلاستیک برای تولیدات خود دارد و به همین علت نیازش به مواد اولیه نفتی و گازی کلیدی و محوری است. صنعت چین به طور همزمان در حال افزایش و توجه بیشتر به واحدهای موسوم به «تحقیق و توسعه» است تا محصولات با ارزش بالاتر با استفاده از فناوری پیشرفته‌ را سریع‌تر از سایر کشورها تولید کند.

اکتشاف عمیق دریا

چین با پیش‌بینی برنامه‌های آینده خود مانند استخراج در اعماق دریا، در حال توسعه قابلیت‌های اکتشاف دریایی در سطح عمیق است و از جمله زیردریایی متفاوت جیاولونگ(Jiaolong) را توسعه داده است. جیاولونگ یک شناور زیردریایی سرنشین‌دار چینی است که می‌تواند تا عمق بیش از ۷۰۰۰ متری آب پیش برود. این زیردریایی از این منظر دومین دامنه عمق را در بین وسایل نقلیه آبی جهان داراست.

نیمه‌هادی‌ها

در حال حاضر صنعت نیمه‌هادی چین به رغم حمایت گسترده دولت، در زمینه‌هایی مانند طرح‌های نوآورانه مشکلاتی داشته است. این مسئله ممکن است ناشی از عواملی همچون فقدان آموزش‌های مهندسی باشد. با این وجود، این توسعه‌نیافتگی به زودی رفع خواهد شد و به احتمال زیاد به دلیل تصحیح سیاست‌ها و مانع‌زدایی از سازوکارهای خصوصی، تمرکز تلاش‌ها، افزایش فشار بر شرکت‌های خارجی برای انتقال فناوری(چین اهرم‌های لازم را هم دارد)، بالا بردن سطح استانداردهای فناوری بومی چین و افزایش تقاضا، وضعیت تولید ابزار نیمه‌هادی در این کشور تغییر خواهد کرد.  

انتظار می‌رود چین به‌سرعت در صنعت نیمه هادی پیشرفت کند. این کشور پس از تحریم‌های آمریکا، با تخصیص رقم باورنکردنی ۱۵۰ میلیارد دلار بودجه، از بزرگترین سازنده تراشه خود یعنی سینگوها یونی‌گروپ(Tsinghua Unigroup) خواست تا فناوری نیمه‌هادی کشور چین را سطح جهانی غالب سازد.  

انتهای پیام/۴۱۶۰/پ