نماینده آمریکا در کمیسیون برجام دیکته موشکی و منطقه‌ای را دوباره خواند/ ایران بر رفع تمام تحریم‌ها اصرار نکند!
گروه جهان خبرگزاری آنا - مجتبی اسماعیلی: نشست کمیسیون مشترک برجام این روزها به کانون توجهات جهان بدل شده است و هر یک از طرف‌های ذی‌نفع یا بی‌ارتباط به پرونده برجام، تلاش می‌کنند بسته به سیاست‌های خود آن را جهت‌دهی کنند. اروپایی‌ها که در ظاهر منافع ایران را دنبال می‌کنند، ولی در باطن نان و حلوای آمریکا را خریدارند، بسیار نگران سرنوشت توافق هسته‌ای و واکنش آمریکای خارج شده از برجام و ایران هستند.
نکته قابل تأمل در این میان نحوه رفتار و تعامل غرب با ایران است که هرجا طبق توافق از تعهدات خود می‌کاهد، بدون توجه به نقض تعهدات خود در بهره‌مند کردن کشورمان از منافع مالی برجام و عدم تعهد آمریکا در رفع تحریم‌ها، خواهان پایبند ماندن تهران به تعهدات خود هستند.
با توجه به روی کار آمدن دولت دموکرات به ریاست جو بایدن در آمریکا از سویی و احتمال شکست جریان غربگرا در ایران در انتخابات ریاست جمهوری که قرار است تا دو ماه آینده برگزار شود، چشم‌انداز احتمالی برجام مدتی است به محل کشمکش طرف‌های غربی با ایران و امریکا بدل شده است.
نشست نه چندان عادی کمیسیون مشترک برجام!
در این راستا جلسات فشرده‌ای در قالب کمیسیون مشترک برجام روز گذشته برگزار شد که تهران آن را عادی و همچون جلسات دیگر کمیسیون خوانده است. با وجود این، تقارن آن با فعال شدن رایزنی‌های رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران و پایتخت‌های اروپایی، نزدیک شدن به تحولات دولتی ایران و احتمال تغییر دولت و روی کار آمدن دولتی انقلابی که به تعامل با آمریکا روی خوش نشان نمی‌دهد و نیز مطرح شدن موضوع تمایل زیاد آمریکا برای بازگشت به برجام با توجه به مخالفت ظاهری بایدن با سیاست‌های دولت دونالد ترامپ، اهمیت نشست‌های این روزهای کمیسیون را دوچندان کرده است.
به طور معمول اگر این روزها با توجه به شیوع کرونا جلسه‌ای بخواهد در جهان و میان سران و دیپلمات‌ها برگزار شود، مجازی است و با توجه به پروتکل‌ها، سیاستمداران ترجیح می‌دهند از پشت سیستم‌هایشان جلسات را دنبال کنند؛ ولی وقتی در نشست‌های کمیسیون برجام طرف‌های اروپایی و ایران راضی می‌شوند پشت یک میز بنشینند و گفت‌وگو کنند؛ نمی‌توان آن جلسه و فرایندش را چندان عادی پنداشت. آمریکا نیز برای چنین جلسه‌ای نماینده تعیین کرد و رابرت مالی را به وین فرستاد و گفته می‌شود رایزنی‌ها میان ایران و ۴+۱ برگزار و سپس نتیجه برای هماهنگی و تصمیم‌گیری به طرف آمریکایی منتقل می‌شود.
گرچه طرف‌های غربی و حتی آمریکا با عینک خوش‌بینی گام به جلسات حضوری در وین گذاشته‌اند، ولی اما و اگرهای زیادی درباره ابعاد رایزنی‌ها و محدودیت‌های وضع‌شده در پایتخت‌های هریک از طرف‌ها مطرح می‌شود. واقعیت این است که فعلاً چندان نمی‌توان به گفت‌وگوها و حتی نتیجه آن خوش‌بین بود و حتی در صورت وجود خروجی، آن را می‌توان سرآغاز یک راه دشوار توصیف کرد. سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در صحبت‌هایش از تشکیل دو کارگروه مجزا برای بررسی روند پرونده مباحث فنی خبر داد و افراد آگاه به فن، خوب می‌دانند چنین اقدامی به معنای سرآغاز راهی است که نمی‌تواند در مدت دو ماه تمام شود و ممکن است رایزنی‌ها و نتیجه‌گیری دو کارگروه ماه‌ها و سال‌ها به طول بینجامد.
بیشتر بخوانید:
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: نشست کمیسیون مشترک برجام گام رو به جلو بود
هدف آمریکا از ورود به موضوع ادعایی تمایل به بازگشت به برجام، نه تغییر سیاست‌ها و رفتارهای گذشته در قبال ایران، بلکه خریدن زمان به همراه شرکای اروپایی‌اش برای تعیین تکلیف دولت مستقر و مستقل آتی ایران است. آن‌ها خوب می‌دانند اگر تمایل به بازگشت به برجام نشان ندهند، جمهوری اسلامی ایران قاطعانه دو سیاست داخلی و خارجی «حمایت از تولید ملی» و «نگاه به شرق» را که به مثابه لبه‌های دو تیغ قیچی هستند بر گردن غربی‌ها می‌گذارند و قدرت مطلق ایران را با توجه به سیاست‌های منطقی و راهبردی‌اش به رخ خواهند کشید. این قیچی متأسفانه با وجود دولت غربگرای تدبیر و امید هشت سال است که کُند عمل کرده و به تعبیری قدرت برّای خود را از دست داده است.
ناگفته پیداست غرب و آمریکا تمایل زیادی دارند گزینه خود را از درون صندوق‌های رأی ایران بیرون بکشند تا سیاست مذاکره برای مذاکره همچنان ادامه یابد؛ سیاستی که سال‌هاست با توجه به سیاست فشار حداکثری و توجه نکردن دولت به رونق تولید داخلی، باعث رکود اقتصادی در کشورمان شده است.
آمریکا در چند ماه اخیر روی کار آمدن بایدن بارها پالس مذاکره و گفت‌وگو فرستاده و پیام‌هایی در دو ماه اخیر رد و بدل شده است. پس از جلسه مجازی روز جمعه، مذاکرات ۱+۴ روز گذشته (سه‌شنبه) در وین کلید زده شد و گفته می‌شود قرار است روز جمعه نیز دور دیگری از مذاکرات برگزار شود. به نظر می‌آید غربی‌ها کاملاً در جریان خواسته‌های ایران قرار گرفته‌اند و می‌دانند تهران از واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی چه می‌خواهد. ایران قاطعانه و از زبان همه مسئولان ارشد خود اعلام کرده است آمریکا باید از سیاست‌های گذشته بازگردد، تحریم‌ها یکجا لغو شوند و بعد از راستی‌آزمایی از سوی ایران، اقدامات بعدی در دستور کار قرار گیرد.
آمریکا برای راضی کردن جمهوری اسلامی به ورودش به برجام نرمش‌هایی در حد حرف نشان داده است
باید واقع‌بین بود، آمریکای ترامپ و بایدن از لحاظ ماهوی هیچ تفاوتی با هم ندارند، گرچه ممکن است سیاست‌هایشان برای فشار بر ایران تفاوت داشته باشد. همان تحریم‌هایی که در زمان ترامپ وضع و بسیار تشدید شده بود، همچنان وجود دارد و هیچ گشایشی رخ نداده است. کاهش و حتی رفع تحریم‌ها ادعاهایی روی کاغذ از سوی واشنگتن است که جامه عمل به آن نپوشانده‌اند و صرفاً به‌دنبال کاهش تحریم‌ها آن هم در چارچوب مذاکرات مدنظر خود هستند؛ همان معامله گام به گامی که جمهوری اسلامی ایران قاطعانه آن را رد کرده است.
چند نکته را نباید فراموش کرد؛ نخست، اینکه مذاکرات کمیسیون برجام آنچنان که ممکن است برخی بپندارند، در باغ سبز نیست که بخواهند نشان تهران بدهند و برای باز شدن این در، تضاد منافع زیادی میان تهران و واشنگتن به‌ویژه در زمینه ساز و کار رفع تحریم‌ها وجود دارد.
دوم، اینکه بسیار بعید به نظر می‌آید در حال حاضر بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای و شکل‌گیری ۱+۵ محقق شود، زیرا پارامترهای اصلی سیاست‌های دولت ترامپ در قبال ایران همچنان در دولت بایدن وجود دارد و دموکرات‌ها نیز تمایلی به رفع تحریم‌های کشورمان ندارند. به عنوان نمونه، رابرت مالی، رئیس گروه اقدام علیه ایران که در نشست روز گذشته حاضر بود، صراحتاً گفت: دولت بایدن به دنبال توافق جامع‌تری است که فعالیت‌های هسته‌ای و منطقه‌ای ایران را پوشش دهد و اصرار ایران در لغو تحریم‌ها نشان دهنده عدم جدی بودن آن در بازگشت به توافق‌نامه است!
آمریکا و اروپا به تحریم‌ها به‌عنوان اهرم فشار بر ایران برای مذاکره بر سر برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای و نیز تمدید برخی محدودیت‌های هسته‌ای برجام می‌نگرند
علاوه بر این، لغو بسیاری از تحریم‌هایی که ترامپ با عناوینی همچون مبارزه با تروریسم وضع کرده با پیچیدگی‌های فنی خاص خود در آمریکا همراه است. محال نیست، ولی اگر هم دولت بایدن اراده رفع این نوع تحریم‌ها را داشته باشد، پروسه زمان‌بری را در داخل آمریکا می‌طلبد و نیازمند هماهنگی با کنگره است. آمریکا و اروپا به تحریم‌ها به‌عنوان اهرم فشار بر ایران برای مذاکره بر سر برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای و نیز تمدید برخی محدودیت‌های هسته‌ای برجام می‌نگرند.
سوم، اینکه غربی‌ها همواره نگران اقدامات منطقه‌ای ایران هستند و حتی اگر آمریکا هم در بهترین حالت راضی به رفع یکجای تحریم‌ها شود، اروپایی‌ها طرح گام به گام را بر هر صورت لغو دیگری ترجیح می‌دهند. آن‌ها ابتدا می‌خواهند برای راضی کردن ایران بخشی از تحریم‌هایی را که تأثیر جدی بر برآیند کلی تحریم‌های وضع شده ندارد، بردارند و در مقابل از تهران بخواهند از برخی گام‌های حساس هسته‌ای خود مانند غنی‌سازی ۲۰ درصدی، تعلیق پروتکل الحاقی و تولید فلز اورانیوم دست بکشد.
به بن‌بست کشیده شدن مذاکرات وین و کمیسیون برجام در زمینه رفع تحریم‌ها محتمل‌ترین گزینه این مذاکرات به شمار می‌رود. ایران قاطعانه بر لغو کامل و یکجای تحریم‌ها تأکید و پافشاری می‌کند و در طرف مقابل، آمریکا مخالف این اقدام است. طبعاً نمی‌توان به خروجی این مذاکرات دست‌کم در سه الی چهار ماه آینده و پیش از برگزاری انتخابات در ایران خوش‌بین بود.
انتهای پیام/۴۰۳۳/پ
انتهای پیام/