تأثیر فعالیت بدنی بر بلوغ مغز/ ورزش را دست کم نگیرید

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، در دوران بلوغ، مغز به طور چشمگیری رشد پیدا می‌کند. با این حال، این دوره همچنین زمانی است که فعالیت‌های بدنی کودک به تدریج کمتر می‌شود. نوجوانان در مقایسه با کودکان خردسال زندگی کم‌تحرک‌تری دارند. یکی از  دلایل اصلی این مسئله این است که نوجوانان اکثراً وقت خود را جلوی صفحه مانیتور موبایل و کامپیوتر خود می‌گذرانند. ازقضا این مسئله پس از آغاز دوران کووید-۱۹ بیشتر نیز شده است.

در مطالعه‌ای جدید تأثیرات ورزش بر سلامت مغز در کودکان ۱۲ ساله مورد بررسی قرار گرفت. محققان مغز آنها را با استفاده از فناوری غیرتهاجمی(Non-invasive) موسوم به تصویرسازی تشدید مغناطیسی(MRI)  اسکن کردند. این اسکن‌ها اطلاعات مربوط به ساختار و عملکرد مغز را نشان می‌داد. محققان تصاویر MRI را در کنار سایر اقدامات بهداشتی و پزشکی تجزیه و تحلیل کردند.

آیا فعالیت ورزشی و هوشمندی به هم مرتبط هستند؟

هایدی یوهانسن‌برگ(Heidi Johansen-Berg) عصب‌شناس دانشگاه آکسفورد انگلیس در جلسه توجیهی اخبار مجازی این رویداد به خبرنگاران گفته است: «فعالیت بدنی و ورزش‌های هوازی تأثیر بسیار گسترده تری نسبت به چیزی که تا پیش از این تصور می‌شد در روند مغز دارند. ما این مسئله را تا قبل از این تا حدودی می‌دانستیم اما وقایع اخیر موجب شد تا حدس و گمانه‌زنی در این رابطه کنار رود و اکنون می‌توان با اطمینان از تأثیر ورزش بر هوشیاری بیشتر کودکان و نوجوانان سخن گفت.»  

در مطالعات اولیه چگونگی تأثیر یک دوره فعالیت ورزشی بر عملکرد کودکان در آزمایش‌های به خصوصی بررسی شد. افراد شرکت‌کننده در آزمایش مورد بررسی‌های ثانوی که در ارتباط با مغز بود قرار گرفتند. از آنها در آزمایش‌های بعدی این سؤال‌های حافظه‌سنجی پرسیده شد تا بررسی شود که افراد تا چه اندازه مسائل یا تصاویر خاصی را به خاطر دارند. با توجه به اینکه در این آزمایش از MRI ‌ استفاده شده است احتمالاً اسکن‌ها روی بخش هیپوکامپ مغز انجام گرفته است، نقطه‌ای که اعتقاد بر این است که مرکز حافظه مغز است.

یوهانسن‌برگ در این مطالعه دامنه تحقیقات خود را گسترده‌تر کرده است. در این مطالعه، ۲۶ دختر و ۲۴ پسر شرکت کردند. هدف یوهانسن‌برگ  این بود که بفهمند که تناسب اندام و ورزش چگونه با سلامت مغز ارتباط دارد. او توضیح می‌دهد: «ایده این بود که ببینیم این اثرگذاری تا چه اندازه است. »

یک رویکرد جامع

هر کدام از بچه‌ها به مدت هفت روز قبل از آزمایش نوعی شتاب‌سنج بر روی مچ دست بستند. این سنسور حرکت الکترونیکی فعالیت آنها را در طول هفته ردیابی کرد. محققان همچنین اطلاعات اساسی مانند جنسیت و مرحله بلوغ فردی که تحت آزمایش قرار داشت را جمع‌آوری کردند. سپس راجع به سلامت روان هر کودک سؤال کردند و همچنین قد، وزن، فشار خون و ضربان قلب آنها را ثبت کردند.

وقتی بچه‌ها وارد آزمایشگاه شدند سوار بر دوچرخه ثابت شدند و تا می‌توانستند رکاب زدند. محققان حداکثر میزان اکسیژن مصرفی هر دوچرخه سوار را اندازه‌گیری کردند. این شاخص معمول تناسب هوازی به عنوان VO۲ max   شناخته می‌شود.

هر یک از شرکت‌کنندگان قبل از دوچرخه‌سواری، در حالی که در اسکنر MRI دراز کشیده بود، یک فیلم حیات وحش را تماشا کرد. این فیلم به آنها کمک کرد در حالی که ماشین از مغز آنها عکس می‌گرفت، همچنان بی‌حرکت باشند. این تصاویر نشان می‌داد که کدام شبکه‌های عصبی فعال هستند و محققان می‌توانند نحوه اتصال آن شبکه‌ها را ببینند. یوهانسن‌برگ می‌گوید: «شما به معنای واقعی کلمه می‌توانید تصور کنید که مغز چه کاری انجام می‌دهد.»

محققان میزان ورود خون به مناطق مختلف مغز و سرعت جریان آن را اندازه‌گیری کردند. دانشمندان آن جریان را پرفیوژن(perfusion) می‌نامند. کودکان با شاخص VO۲ max بالاتر در تمام مغز خود از پرفیوژن قوی‌تری برخوردار بودند. پرفیوژن در ورزشکاران مانند دونده‌ها و قایقرانان بالاترین میزان را داشت. بچه‌های کم‌تحرک یا افراد با اضافه وزن پرفیوژن کمتری داشتند.

محققان همچنین ماده به اصطلاح سفید مغز را مطالعه کردند که شاخه‌های عصبی آن مانند بزرگراه مناطق مختلف مغز را به هم متصل می‌کنند. بچه‌هایی که از تناسب اندام بالاتری برخوردارند سلول‌های گلیال ( Glial Cells) بیشتری در ماده سفید خود داشتند. این سلول‌ها پشتیبانی ساختاری و متابولیکی ارائه می‌دادند.

انتهای پیام/۴۱۶۰