سرانجام قیمت نفت ایران را به کجا می‌برد؟!
به گزارش خبرنگار گروه اقتصای آنا، زمانی که این نشست برگزار شد، هنوز رای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صادر نشده بود و تنها با توجه به توافق انجام شده در وین، ایران قطعیت تصمیم خود را در رابطه با افزایش قیمت نفت پس از رفع تحریم‌ها اعلام کرده بود.
بر این اساس، بارها مسئولین نفتی کشور از وزیر نفت تا معاونین وی تاکید کرده‌اند که ایران قصد دارد پس از لغو تحریم‌ها به بازارهای جهانی نفت خام بپیوندد و حاضر است با بدترین حالت قیمت‌های پایین نفت خام روبرو شده و خود را برای بدترین سناریوها آماده کند.
همچنین دولت ایران پیش از برگزاری نشست اوپک خود را برای واگذاری پروژه‌های نفت و گاز بر اساس مدل جدید قراردادهای نفتی این کشور آماده کرده بودند.
اکنون شورای حکام با تصویب قطعنامه پیشنهادی کشورهای ١+٥ رای به بستنه شدن پروندهPMD (ابعاد نظامی انرژی هسته‌ای ایران) داد که بیش از یک دهه ایران را تحت فشار، تهدید و تحریم قرار داده بود و بر اساس آن دستور کار آژانس از بررسی مسائل گذشته ایران به آینده معطوف خواهد شد.
بر اساس تصمیم اعلام شده از سوی شورای حکام، قطعیت افزایش تولید نفت خام ایران جدی‌تر شد و بر همین اساس علاوه بر اینکه از زمان نشست اوپک، قیمت نفت رو به کاهش رفت اکنون ایران با قیمتی مشابه با قیمت سال 83 برای هر بشکه نفت مواجه است و قیمت سبد نفتی اوپک به 31 دلار و 49 سنت رسیده است.
در این راستا، عربستان نیز به شدت بر میزان تولید خود پافشاری کرده و با پایین نگه داشتن قیمت نفت شرایط را هر روز برای اعضای اوپک سخت‌تر می‌کند.
همچنین رقابتی میان عربستان و روسیه بر سر عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان شکل گرفته است که عقب‌نشینی عربستان را در این زمینه سخت‌تر می‌کند.
در چنین شرایطی عربستان مشکل دیگری نیز دارد و آن هم نگرانی از باخت در مقابل نفت شیل آمریکاست چرا که آمریکا با رفتار خود نشان داده که بسیاری از تولید‌کنندگان کوچک و متوسط نفت شیل به مقاومت خود برای در دست داشتن بازار ادامه می‌دهند.
از طرف دیگر اوپک در نشست اخیر خود برای تغییر در سقف تولید میان اعضا به نتیجه نرسیده است و حتی اگر با افزایش در سقف تولید موافقت هم شود، احتمال بروز مشکلات و تنش‌هایی میان اعضای اوپک و قیمت نفت خام بوجود می‌آورد.
شرایط موجود و جنگ میان افزایش یا کاهش تولید نفت خام میان ایران و عربستان باعث شده که پیش‌بینی‌هایی برای کاهش قیمت نفت به 20 دلار مطرح شود و دلیل آن هم اشباع عرضه جهانی این محصول است.
با وجود اینکه در زمان پیشی گرفتن عرضه نسبت به تقاضا، ارزش محصول کاهش می‌یابد و اکنون کشورهای عضو اوپک نیز برای فروش نفت خام خود با چنین شرایطی مواجه شده‌اند اما انگیزه برای افزایش تولید خود نشان می‌دهند. این در حالی است که میزان درآمد آنها نیز نسبت به کشورهای تولیدکننده نفت سبک مانند آمریکا، مکزیک و ونزوئلا به علت قیمت بالاتر، کاهش بیش‌تری دارد.
بنا به آخرین گزارش اوپک قیمت سبد نفتی ماه نوامبر 2015 با 4.52 دلار کاهش نسبت به ماه قبل‌تر از آن، 40.5 دلار در هر بشکه اعلام شده است.
همچنین قیمت نفت سنگین ایران در ماه نوامبر امسال، 5.63 دلار کاهش یافت و به 38.92 دلار در هر بشکه رسید که این مبلغ در هفته گذشته به 35.5 دلار نیز کاهش پیدا کرد.
این در حالی است که قیمت نفت سنگین ایران در ماه اکتبر، 44.55 دلار در هر بشکه اعلام شده بود.
در این راستا بلومبرگ عنوان کرده است که ایران در ماه نوامبر معادل 2 میلیون و 800 هزار بشکه نفت خام تولید و صادر کرده است. اگر این روند را در ماه بعد به فرض قیمت 35.5 دلار به ازا هر بشکه نیز ادامه داده باشد در واقع میزان درآمد معادل 99 میلیون و 400 هزار دلار بوده است.
به فرض اگر قیمت یاد شده در سال آینده همین 35.5 دلار را ادامه دهد و ایران ماهانه 3 میلیون بشکه نفت هم بفروشد، درآمدی ماهانه معادل 106 میلیون و 500 دلار خواهد داشت که یقینا با بودجه سال 95 برابری نخواهد کرد.
در شرایطی که ایران به افزایش تولید نفت خود مبادرت کرده و از طرفی علاوه بر پیش‌بینیها در رابطه با کاهش قیمت نفت، برخی کشورهای عضو اوپک نیز درباره کاهش سقف تولید خود همکاری نمی‌کنند بنابراین شرایط اقتصادی ایران به حد زیادی نگران کننده است.
درست است که در این سال‌ها سیاست‌ها و برنامههای کلان اقتصادی ایران به سمتی هدایت شده است تا وابستگی خود را به درآمدهای نفتی کاهش دهد اما به دلیل تحریم‌ها و بسیاری از مشکلات بوجود آمده از آن همچنان وابستگی به این درآمدها برای ایران وجود دارد و تغییرات قیمتی در این زمینه تاثیر خود را بر اقتصاد آن خواهد گذاشت.
باید توجه داشت که بودجه سال 94 با نفت 53 دلار در هر بشکه بسته شد اما در انتهای سال قیمت هر بشکه نفت ایران به 35.5 دلار رسید و این اتفاق مشکلات زیادی را برای برنامههای کشور ایجاد کرد و با توجه به شرایط ایجاد شده دولت تصمیم گرفت تا بودجه سال آینده را دو نرخی (43 و 45 دلار) در نظر بگیرد اما اکنون قیمت نفت پایین‌تر از حد در نظر گرفته شده است.
بر این اساس در شرایطی که دولت هزینه تامین منابع مالی یارانه‌ها و پرداخت حقوق بازنشستگان را به همراه دارد و همچنین با پروژه‌های نیمه تمام زیادی روبرو است، باید فکری به حال تامین منابع درآمدی خود غیر از درآمدهای نفتی کند.
انتهای پیام/