پيوستن به اوراسيا چه منافعی برای ايران دارد؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، اتحادیه اوراسیا (EAEU) که به عنوان یک بلوک تجاری گسترده در قالب اتحادیه اروپا شناخته می‌‌شود، مشتاق اتصال اروپا، آسیا و اقیانوسیه و همچنین ادغام مزایای اقتصادی مناسب کشورهای واقع در آسیای‌مرکزی، شمالی و اروپای‌شرقی با بازار بیشتر است.

توافق تشکیل این اتحادیه در سال 2014 توسط سه کشور بلاروس، قزاقستان و روسیه امضا شد و یک‌سال بعد با پیوستن ارمنستان و قرقیزستان متمرکز بر مقابله با مداخله‌گری اقتصادی و سیاسی کشورهای غربی و اروپایی در مسائل مرتبط با کشورهای آسیای مرکزی، عملا به اجرا درآمد.

محمدباقر قالیباف، رییس مجلس طی سفر اخیر خود به روسیه، گفت‌وگوهای فشرده‌‌ای برای دائمی‌شدن عضویت ایران در این اتحادیه به انجام رساند و در بدو بازگشت از این سفر نیز اظهار كرد که «دو هفته دیگر مقدمات دائمی‌شدن عضویت ایران انجام خواهد شد.» در این گزارش به مزایای دائمی‌شدن عضویت ایران در این اتحادیه، به عنوان سوغاتی رییس مجلس از سرزمین تزارها و نیز موانع توسعه روابط فی‌مابین جمهوری اسلامی ایران و این اتحادیه، خواهیم پرداخت.

محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی روز 19 بهمن سفر سه‌روزه خود به روسیه را کلید زد؛ سفری که با وجود برخی حاشیه‌آفرینی‌ها و تلاش برای بی‌ثمر‌ماندن آن، دستاوردهای زیادی برای مردم داشت؛ یکی از این دستاوردها که ایران سال‌ها در پی آن بود، عضویت دائمی در اتحادیه اوراسیا بود. برای به‌ثمرنشستن عضویت دائمی، قالیباف در روسیه رایزنی‌‌‌‌های فشرده‌‌ای با مقامات مسوول در این اتحادیه صورت داد.
 
ایجاد زمینه برای عضویت دائمی ایران

قالیباف در روسیه و در دیدار با میخاییل میاسنیکوویچ، دبیر کل اتحادیه اقتصادی اوراسیا با مثبت ارزیابی‌‌کردن کارکرد اتحادیه اوراسیا، تصریح کرد: از اینکه چنین ساختاری شکل گرفته و ایران به این اتحادیه پیوسته است، خرسندم. هر موضوع حیاتی ممکن است چالش‌هایی داشته باشد و این حساسیت ایجاب می‌کند که نقشه‌راهی داشته باشیم که در ادامه راه دچار کندی نشویم. در ایران برای پیشرفت همکاری با اتحادیه اوراسیا هر کاری در ارتباط با تسهیل قوانین باشد، انجام می‌دهیم.

دبیر کل اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز در این دیدار با بیان اینکه صفحه جدیدی در روابط این اتحادیه و ایران به‌وجود آمده است و با اشاره به استقبال کشورهای عضو این اتحادیه از گسترش همکاری‌ها با ایران، تصریح کرد: پنج کشور اوراسیا تصمیم گرفته‌اند همکاری با ایران گسترش یابد. رؤسای پنج کشور عضو اتحادیه بر دائمی شدن همکاری ایران با این اتحادیه تاکید دارند و ما در حال انجام مذاکرات هستیم.

میاسنیکوویچ ضمنا با اشاره به موانع همکاری ایران با این اتحادیه گفت: ما مشکل اقتصادی با ایران نداریم. ما نیاز به رویکرد‌‌‌‌های جدید مخصوصا در تسویه حساب‌‌‌‌های مالی داریم و از شما درخواست دارم خریداران ایرانی به ارزهای داخلی دسترسی داشته باشند تا تبادل تجاری تسهیل شود. ما می‌‌خواهیم ایران در همکاری نگاه ویژه به اوراسیا داشته باشد.

قالیباف چندی پیش در بدو بازگشت از سفر سه‌روزه خود به روسیه، با اعلام عضویت دائمی ایران در اتحادیه اوراسیا در آینده نزدیک تصریح کرد: ایران گفت‌وگوها درباره عضویت دائم خود در این اتحادیه را آغاز کرده و دو هفته دیگر مقدمات دائمی شدن عضویت ما انجام خواهد شد.
 
قالیباف: آدرس غلط دادن به مردم باعث عدم‌برقراری ارتباط مناسب تجاری با اوراسیا شده است با وجود مزایای گسترده برقراری روابط تجاری با کشورهای راهبردی منطقه، دولت آنچنان که باید و شاید در این زمینه فعال عمل نکرده و باعث شده تا با وجود بسترهای مناسب همکاری، تراز روابط تجاری پایین و در حد منفی باقی بماند.

اگر روابط با کشورهای دوست و همراه از سوی ایران در این سال‌ها تقویت می‌شد، آثار و پیامد تحریم‌‌‌‌های آمریکا تنزل می‌‌یافت و دیگر لازم نبود مسوولان اجرایی کشور برای توجیه ناکارآمدی‌‌‌‌های موجود، به مردم آدرس غلط بدهند و همه مشکلات و مضایقات را به گردن آمریکا و غرب بیندازند.

رییس مجلس پیش از این ‌بارها بر فرصت‌‌‌سازی‌‌‌‌های تجاری و اقتصادی و لزوم بهره‌برداری هر چه بیشتر از ظرفیت‌‌‌‌های فرامرزی با هدف غلبه بر نظام تحریم‌ها تاکید کرده بود. قالیباف روز یکشنبه، 25 آبان 99 در جلسه علنی مجلس با انتقاد از دست روی دست گذاشتن مجریان برای استفاده هر چه بیشتر از فرصت‌‌‌‌های اقتصادی با کشورهای غیرمتخاصم و دوست، گفته بود: مهم‌ترین ریشه مشکلات کشور، سوءمدیریت، استفاده‌نکردن از ظرفیت‌های عظیم داخلی، دست روی دست گذاشتن و ناهماهنگی میان نهادهای سیاست‌گذار و مجری است و همین سوءمدیریت‌هاست که باعث عدم‌برقراری ارتباط مناسب تجاری با کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای دنیا مخصوصا کشورهای آسیا و اوراسیا شده است.

برای بررسی بیشتر روابط ایران و اتحادیه اوراسیا، به سراغ محسن پاک‌آیین، سفیر پیشین کشورمان در آذربایجان رفتیم. او معتقد است که هدف اصلی اعضای این اتحادیه، تلاش برای مقاومت‌سازی اقتصادی است. او با وجود مثبت ارزیابی‌‌کردن سفر رییس مجلس به روسیه و دائمی شدن عضویت ایران در این اتحادیه، معتقد است که فعال نبودن روابط دیپلماتیک با کشورهای عضو، پایین بودن تراز تجاری و از همه مهم‌تر، تعریف نشدن یک کانال مالی و بانکی با کشورهای عضو اتحادیه، از موانع جدی انتفاع ایران از مزایای اوراسیاست. در ادامه این گفت‌وگو را از نظر خواهید گذراند.

 پاک‌آیین: کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا نظریه اقتصاد مقاومتی ایران را دنبال می‌‌کنند محسن پاک‌آیین، سفیر پیشین کشورمان در آذربایجان در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو» با بیان اینکه آینده اقتصاد جهان در منطقه اوراسیا شکل خواهد گرفت، اظهار كرد: در منطقه اوراسیا، سه کشور مهم به نام‌‌‌‌های روسیه و چین به عنوان اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل و ایران به عنوان کشور ثبات‌ساز در منطقه با منابع غنی اقتصادی و طبیعی، حضور دارند.

وی افزود: در دل این منطقه، اتحادیه اوراسیا شکل گرفته که کشورهایی نظیر روسیه و ارمنستان و قزاقستان در آن حضور دارند. این کشورها به دنبال این هستند که اتحادیه را گسترش دهند.

پاک‌آیین با بیان اینکه الگوی اتحادیه اوراسیا الگوی همکاری‌‌‌‌های منطقه‌‌ای است، گفت: کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا سعی دارند با پرهیز از رقابت‌‌هایی که پیشرفت اقتصادی را کند می‌کنند و جایگزینی رقابت با همکاری، وضعیت کشور خودشان را بهبود ببخشند.

وی در این‌باره افزود: هر کدام از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، نظریه اقتصاد مقاومتی ایران را دنبال می‌کنند و بنابراین به دنبال مقاوم‌‌‌سازی اقتصادی کشورشان در قالب این اتحادیه هستند. فدراسیون روسیه به دلیل تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی اروپا، به دنبال مقاوم‌سازی است؛ از سویی، جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل تحریم‌‌‌‌های ظالمانه، در پی همین هدف است.

پاک‌آیین با اشاره به هدف ارمنستان از پیوستن به اتحادیه اوراسیا، تاکید کرد: ارمنستان به دلیل درگیری با آذربایجان، تقریبا در یک محاصره اقتصادی حضور دارد و فقط مرز مشترک با ایران برایش فعال مانده است؛ البته ارمنستان با گرجستان هم مرز مشترک دارد اما آن مرز به دلیل کوهستانی بودن، راه ارتباطی مناسبی نیست.

حجم پایین مراودات تجاری ایران و اعضای اتحادیه اوراسیا به دلیل اهمال دستگاه های متولی، متاسفانه روند کمینه به خود گرفته‌است. خبرگزاری دولتی ایرنا، ماه گذشته به نقل از اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی تهران، آماری را منتشر کرد که بر اساس آن، ارزش تجارت کالایی ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا بدون احتساب نفت خام طی هشت ماهه نخست سال جاری، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده که حدود 8/2 درصد از کل ارزش تجارت کالایی ایران را تشکیل می دهد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱ درصد کاهش داشته است.

البته در مجموع حجم روابط تجاری ایران با این اتحادیه طی یک سال گذشته به دلیل امضای توافقنامه تجارت ترجیحی، روند نسبتا مناسبی به خود گرفته است. از آبان ماه سال ۹۸ موافقت‌نامه تجاری میان ایران و اتحادیه اوراسیا به امضا رسید که بر اساس آن، ۸۶۰ قلم کالایی میان ایران و پنج کشور متحد اقتصادی مبادله می شود و مدتی است که مذاکرات تجارت آزاد با این اتحادیه آغاز شده است.

ناگفته پیداست که عضویت دائمی ایران در این اتحادیه، می‌تواند به بهبود هر چه بیشتر روابط دو جانبه بیانجامد. پاک‌آیین با بیان اینکه کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا تلاش می‌کنند در سایه همکاری با یکدیگر اقتصاد خودشان را تقویت کنند، گفت: قزاقستان و ایران و روسیه جزو کشورهای همکاری دریای خزر نیز هستند و خود به خود همکاری‌ها در زمینه کشتیرانی و... فعال خواهند شد. این کارشناس مسائل آسیای مرکزی همچنین پتانسیل همکاری‌‌‌‌های گردشگری، تجارت، ترانزیت و انرژی میان کشورهای عضو اوراسیا را مثبت ارزیابی کرد.
 
باید در زمینه روابط دیپلماتیک با کشورهای عضو اوراسیا فعال‌‌تر شویم

پاک‌آیین با بیان اینکه عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا با استقبال سایر کشورهای عضو همراه شده است، تاکید کرد: مانع جدی برای عضویت دائمی ایران در این اتحادیه وجود ندارد چون ایران با همه کشورهای عضو به صورت دوجانبه نیز روابط دارد. در میان کشورهای عضو اتحادیه، ایران با وجود تحریم‌ها از قابلیت قابل توجهی برخوردار است، بنابراین به راحتی می‌تواند عضو دائمی شود.

وی در پاسخ به این سوال که موانع انتفاع ایران از مزایای اتحادیه اوراسیا چیست، گفت: ایران در وهله اول باید در زمینه دیپلماتیک فعال‌‌تر شود و با کشورهای عضو اتحادیه به خصوص با روسیه رایزنی کند تا عضویت جمهوری اسلامی به صورت دائمی ممکن شود. وی اضافه کرد: در عین حال ایران باید در حوزه‌‌‌‌های مختلف، تراز همکاری خود با کشورهای عضو را افزایش دهد.
 
باید کانال مالی و بانکی مستقل با اعضای اتحادیه اوراسیا ایجاد کنیم

سفیر پیشین ایران در آذربایجان با بیان اینکه عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا برای اعضای این اتحادیه نیز فرصتی طلایی و بسیار مهم است، تصریح کرد: فرصت طلایی عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از آن رو ست که ایران به عنوان پل ارتباطی این اتحادیه با خلیج فارس و مرکز ترانزیت انرژی خاورمیانه به شمار می‌‌رود و عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا فرصت‌‌‌‌های مهمی را برای اعضای این اتحادیه از نظر دسترسی به بازار انرژی و مسیر ترانزیتی و استراتژیک خلیج فارس فراهم خواهد کرد.

پاک‌آیین افزود: با توجه به این امتیاز و مزیت نسبی ایران، خوب است که مقامات ایرانی از این موضوع در جهت کسب بیشترین منافع تجاری ایران استفاده کنند. در شرایطی که تراز تجاری ایران با روسیه به عنوان مهم‌ترین عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا منفی است و واردات ایران بیش از صادرات به روسیه است، عضویت صرف در اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌‌تواند به منفی شدن بیشتر تراز تجاری ایران با روسیه بینجامد.

وی اضافه کرد: پیش از عضویت کامل ایران در این اتحادیه لازم است تا تهران با رفع موانع صادرات تلاش کند تا تراز تجاری خود با مهم‌ترین عضو اتحادیه اوراسیا یعنی روسیه را بهبود قابل توجهی ببخشد تا پس از عضویت، تحت تاثیر افزایش واردات گسترده از سوی روس‌ها قرار نگیرد و فاصله منفی تراز تجاری فعلی با روسیه از این بیشتر نشود.

پاک‌آیین با بیان اینکه با توجه به تداوم تحریم ‌های بانکی و نقل و انتقالات مالی، ایران نیاز دارد تا بر سر ایجاد یک کانال مالی و بانکی مستقل با اعضای اتحادیه اوراسیا به یک جمع‌بندی عملی دست یابد، تاکید کرد: همزمان با تداوم تحریم‌‌‌‌های بانکی آمریکا علیه ایران، در صورت فقدان یک کانال بانکی مستقل شاید ایران نتواند از مزایای پیوستن به این اتحادیه به‌صورت کامل بهره‌مند شود و فقدان کانال بانکی مستقل یکی از مهم‌ترین چالش‌های ایران برای گسترش روابط با اتحادیه اقتصادی اوراسیا به شمار م‌‌رود.

منبع: روزنامه صبح‌نو

انتهای پیام/