دانشمندان ایرانی در فکر کاهش هزینه درمان سرطان/ داروهای بومی به جنگ «لوکمیا» می‌روند
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، هانا حیدری؛ در ایران برای درمان لوکمیا و سرطان‌های دیگر از روش‌هایی چون شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و پیوند مغز استخوان استفاده می‌شود. این روش‌ها چون درمان اختصاصی نیستند، عوارض جانبی بالا و شدیدی در بیمار ایجاد می‌کنند. همچنین، این روش‌ها نه‌تنها هزینه‌های بالایی را بر بیماران تحمیل می‌کنند بلکه درصد موفقیت بالایی نیز ندارند که درنتیجه باعث افزایش میزان مرگ‌ومیر ناشی از سرطان شده است.
درمان هدفمند با استفاده از مشتقات آنتی‌بادی‌ها یکی از روش‌های نوظهور در جهان است که برای درمان انواع سرطان‌ها به کار می‌رود. حال محققان ایرانی نیز موفق به توسعه و ساخت دارویی شدهاند که به صورت هدفمند سلول‌های سرطان لوکمیا را از بین می‌برد. این دارو «KAY-PE19» نام دارد و نوعی ایمونوتوکسین ضدمارکر به شمار می‌رود. خاطره قاسمی، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد بیوشیمی بالینی از دانشگاه تربیت مدرس و یکی از اعضای تیم سازنده این داروی هدفمند درمان سرطان است.
لوکمیا چیست؟
سرطان خون یا لوکمیا نوعی سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع شده و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌شود. این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌اند و به آنها بلاست یا سلول‌های لوکمی گفته می‌شود. نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود که به دلیل نبود سلول‌های خونی طبیعی ایجاد می‌شوند.
ایمونوتوکسین چیست؟
ایمونوتوکسین‌ها مولکول‌هایی با ساختار منحصربه‌فرد توکسین-آنتی‌باید هستند که با گذر از غشای سلولی وارد سلول هدف شده و آن را از بین می‌برند. اختصاصیت ایمونوتوکسین‌ها برای انتخاب هدف سلولی خود به دلیل نوع آنتی‌بادی انتخاب شده است و آنتی‌بادی مورد نظر وظیفه شناسایی سلول هدف را برعهده دارد. در حال حاضر سرطان یکی از دلایل اصلی مرگ‌ومیر در کشورهای جهان است، برای درمان این بیماری به عامل قدرتمند نیاز است که به طور مستقیم و اختصاصی سلول سرطانی را هدف قرار دهد. در حال حاضر این عامل قوی ایمونوتوکسین‌ها هستند و معمولاً برای کشتن سلول‌های سرطانی تولید می‌شوند.
ساخت داروی هدفمند برای درمان لوکمیا
به گفته قاسمی؛ داروی KAY-PE19 یک «اگزوتوکسین سودوموناس نوع ای» متصل به VHH ضدمارکر CD19 است که در درمان هدفمند لوکمیا استفاده می‌شود. داروهای هدفمند درمان لوکمیا قیمت بسیار بالایی دارد و از سوی دیگر به دلیل تحریم‌ها بسیار نادر شده و بیماران به این نوع داروها دسترسی ندارند. هر دوز داروی KAY-PE19 می‌تواند 50 درصد از سلول‌های سرطانی را از بین ببرد.
تیم تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس با هدف کاهش هزینه‌های داروی ضدسرطان از طریق تولید این نوع داروها در داخل کشور بود که سرانجام به نتیجه رسید و داروی KAY-PE19 ساخته شد. نمونه آزمایشگاهی این دارو ساخته شده و تست‌‌های حیوانی آن در سه ماهه اول سال 1400 انجام می‌شود. گروه تحقیقاتی قصد دارد برای تولید انبوه این دارو با شرکت‌های بزرگ تولید و توزیع داروی کشور همکاری کند و با استفاده از کلین لاین آنها داروی KAY-PE19 را به تولید انبوه برسانند.
مزیت داروی هدفمند داخلی به نمونه‌های خارجی
سالانه 35 هزار نفر در کشور به جامعه بیماران مبتلا به لوکمیا اضافه می‌شوند. یکی از مشکلات اصلی این بیماران قیمت بسیار بالای داروهای هدفمند درمان لوکمیاست. در ایران سالانه 300 میلیون دلار صرف درمان لوکمیا می‌شود، به عبارت دیگر سهم هر بیمار 8 هزار و 500 دلار است. از سوی دیگر نوسانات ارز و تحریم‌ها دسترسی به داروها را برای بیماران دشوارتر کرده است.
داروی KAY-PE19 کیفیت بسیار بالایی دارد، قیمت آن نسبت به نمونه‌های اروپایی کمتر است، عوارض جانبی کمتری دارد و اختصاصیت آن نیز بسیار بالاست. این در حالی است که نمونه‌های خارجی داروهای هدفمند با کیفیت و اختصاصیت بالا، قیمت‌های سرسام‌آوری دارند. این داروی ایمونوتوکسین ضدمارکر ساخت داخل است، بنابراین نه‌تنها قیمت آن کمتر است بلکه دسترسی به آن بیشتر و آسان‌تر است.
انتهای پیام/4021/پ
انتهای پیام/