آیا داعش دوباره فعال شده است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، سال‌ها پیش با ظهور گروهک تروریستی داعش در منطقه غرب آسیا به‌ویژه سوریه و عراق، این گروهک تلاش کرد با تسلط بر شهرهای مختلف سوریه و عراق، کشتن افراد بی‌گناه و تخریب زیرساخت‌های این دو کشور  قلمرو خود را افزایش دهد؛ به‌گونه‌ای که داعش با گروه‌های تروریستی دیگر در این کشور درگیر شد و داعیه خلافت خودخوانده‌اش را سر داد.

پیروزی‌های مستمر نیروهای مقاومت و فرار سرکرده‌های داعش و اعضای آن به کشورهای دیگر باعث شد تا شاهد فروپاشی این خلافت پوشالی باشیم، گرچه نمی‌توان حضور پررنگ عناصر داعش در آفریقا و فعالیت‌های آن‌ها را در این قاره نادیده گرفت. کمرنگ شدن حضور عناصر داعش در غرب آسیا باعث شد تا این روزها غرب زمزمه بازگشت مجدد عناصر داعش در سوریه و عراق را سر دهد و به نظر می‌آید در پشت‌پرده سخنان و اظهارات مقام‌های غربی توطئه دیگری برای منطقه نهفته باشد.

دلایل پیدایش داعش

داعش نسخه تندروتر از القاعده است و آمریکا به همراه متحدان غربی و عربی‌اش از انقلاب‌های کشورهای تونس، لیبی و مصر برای تولد این گروه تروریستی سوءاستفاده کردند، به‌گونه‌ای که با آغاز درگیری‌های سوریه اعضای داعش وارد این کشور شدند تا درگیری‌های کوچک را به جنگی تمام‌عیار در سراسر سوریه تبدیل کنند. برخی از تحلیلگران معتقدند داعش از شکاف اجتماعی ناشی از روان‌گسیختگی هویت ملی و ضعف آن، درگیری مذهبی، خوی طایفه‌ای جنگجویانه و تمایل برخی از احزاب و گروه‌ها در منطقه عربی برای انتقام استفاده کردند و با تجویز نسخه جهادی خود شدیدترین اعمال را برای برپایی دولت اسلامی رقم زدند.

مرکز پژوهش‌های الجزیره در گزارشی درباره ظهور داعش گزارش کرد: به اشتباه گفته می‌شود ظهور داعش به‌دلیل منزوی شدن از بافت سیاسی در منطقه است و بنابراین خشونت و رفتار تند اعضای این گروه ناهنجار به‌شمار می‌آید؛ درحالی‌که خشونت بخشی از ساختار آن برای تخریب برخی از کشورهای عربی است. احساس یاغی‌گری به علت به حاشیه راندن، طرد و فقدان افقی صلح‌آمیز ایجاد می‌شود. به همین دلیل این موضوعات به همراه هرج‌ومرج و خلأ سیاسی و رشد گروه‌های مرتبط با سلفی جهادی به ظهور داعش انجامید.

گرچه داعش برای جذب نیرو از اروپا بر شور و هیجان جوانان اروپایی کار کرد و توانست ده‌ها دختر و پسر مسیحی اروپایی را که مسیحی بودند، اما فقر عامل اصلی جذب آن‌ها نبود و حتی برخی از آن‌ها به رده‌های بالای این گروه نیز رسیدند. بر همین مبنا می‌توان گفت این فضاها قابلیت شبیه‌سازی و الگوبرداری از داعش را دارد و پیاده‌سازی این الگو در کشورهایی که از خلأ سیاسی، مذهبی و اقتصادی رنج می‌برند، وجود دارد.

ادعای غرب برای ظهور مجدد داعش

از زمان سقوط شهرک «الباغوز» در وادی الفرات که آخرین محل حضور عناصر داعش است، غرب ادعا می‌کند ممکن است داعش بتواند قدرتش را در سوریه و عراق بازگرداند. با وجود اینکه عناصر داعش بارها در غرب به اقدامات تروریستی دست زده‌اند، اما هیچ‌کدام از این کشورها برای نابودی و ریشه‌کنی تروریسم اقدام محکمی انجام ندادند؛ بلکه آنچه در تاریخ می‌بینیم، این است که غرب از ظهور گروه‌های تروریستی در غرب آسیا برای منافع خود استفاده کرده است.

ادعای غرب درباره ظهور مجدد داعش در سوریه و عراق را می‌توان از این منظر بررسی کرد که چهره داعش برای مردم این منطقه مشخص شده است. داعش  یکی از رادیکال‌ترین گروه‌های افراط‌گرای غرب آسیاست که در تفکر و راهبرد سفت و سخت‌تر از القاعده و درصد خشونت‌های آن نسبت به گروه‌های تروریستی دیگر بیشتر است. برخی از تحلیلگران معتقدند در صورت اصلاح سیستم سیاسی و فرهنگی برخی از مناطق عراق و سوریه، امکان ظهور مجدد داعش ضعیف است و همین موضوع در شکست اعضای این گروه کمک کرده است.

«آنتونی کوردسمن»، استاد دانشگاه شیکاگو و عضو ارشد اندیشکده مطالعات راهبردی و بین‌الملل واشنگتن می‌گوید: برای مبارزه با داعش تنها نباید بر داعش تمرکز کرد، بلکه باید دولت‌های سوریه و عراق نیز به ساختار سیاسی و اقتصادی و فرهنگی خود بازنگری کنند؛ زیرا بسیاری از اعضای این دولت خودخوانده هنوز از رژیم‌های پیشین مانند صدام حمایت می‌کنند.

بر همین مبنا، ظهور دوباره داعش در سوریه و عراق بعید به نظر می‌آید، زیرا خشونت، ویرانگری و ایدئولوژی افراطی این گروه به مردم منطقه نشان داد که اعضای آن برداشتی انحرافی از اسلام دارند و همگان باید تابع ایدئولوژی رادیکال آن‌ها که منشأ آن در تفکر «ابن تیمیه» از نظریه‌پردازان اصلی وهابیسم است، باشند و هرکسی که با این ایدئولوژی مخالف باشد، از نگاه آن‌ها محکوم به مرگ است.

این نوع نگاه باعث شده است تا همه مذاهب و اقوام با یکدیگر متحد شوند، به‌طوری‌که در جنگ سوریه و عراق علیه داعش شاهد حضور شیعیان و اهل تسنن در کنار یکدیگر بوده‌ایم. به همین دلیل اتحاد همه اقشار جامعه باعث شکست داعش و فرار اعضای آن‌ها از منطقه شده است. داعش از ضعف قدرت حاکم و اختلافات داخلی و آشوب برای تقویت قدرت خود سوءاستفاده می‌کند. به همین دلیل حضور این گروه در کشورهای آفریقایی مانند لیبی و موزامبیک پررنگ‌تر است و این امکان وجود دارد فعالیت‌های تروریستی در غرب آفریقا با وجود همه تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم افزایش یابد.

انتهای پیام/4033/پ