سیره پیامبر(ص) در گفت‌وگو با سید ضیاء مرتضوی/ پیامبر(ص) حتی با عوامل ترور خود نیز برخورد نکرد
وی در این باره به آنا گفت: تا آنجا که سراغ داریم تنها برخورد داخلی پیامبر، با منافقان شناخته‌شده‌ای بود که با ساختن مسجد ضرار و سوء استفاده از برخی مظاهر دینی در پی کسب قدرت بیش‌تر و دستیابی به اهداف خود بودند. بقیه برخوردها نیز همه با دشمنان بیرونی از جمله یهودیان پیمان‌شکن بود.
این استاد حوزه با تقسیم‌بندی مخالفان بر اساس نوع عملکردشان در برابر حکومت اسلامی، گفت: مخالفان مسلمانی که در جامعه اسلامی به صورت سازماندهی‌شده عمل می‌کنند، اگر فعالیت مسلحانه داشته باشند و علیه نظام اقدام کنند، حکم برخورد با آنان مشخص است و از نگاه فقهی، تا مرکزیت آنان باقی مانده است، با آنان مقابله می‌شود و حتی زخمی‌ها و اسرای آنان نیز حرمت ندارند. این حکمی روشن است و اتفاقا چون مصداقی در زمان پیامبر(ص) نداشته، دلیل اصلی فقهای اهل سنت نیز سیره امیرالمؤمنین(ع) در برخورد با اصحاب جمل بوده است.
وی در عین حال تصریح کرد: ولی مشکل این است که برخی اصحاب قدرت در دوره ما و نظریه‌پردازان ناآگاه یا غرض‌ورز آنان، دایره حکم جنگ مسلحانه را به «جنگ نرم» یا «براندازی نرم» و حتی به تعبیر برخی «براندازی قانونی»! گسترش داده و گاه نیز منتقدان و معترضان را در حد «محارب» تخطئه کرده و می‌کنند که ای کاش به همین حد بسنده می‌کردند و برای دفاع از اغراض خودشان چهره پاک پیامبر(ع) و اهل بیت(ع) را تحریف نمی‌کردند.
مرتضوی ادامه داد: اگر برخورد قاطع پیامبر اکرم(ع) را با یهودیان پیمان‌شکن اطراف مدینه که دارای منطقه و برج و باروی اختصاصی خود بودند و حتی در جنگ مشرکان با پیامبر(ص)، برخلاف پیمان خود به حمایت عملی از دشمن پرداختند، شاهد برخورد شدید با مخالفانی که به صورت تیمی و سازمانی و البته بدون اقدام نظامی عمل می‌کنند بگیریم، به روشنی قیاس مع‌الفارق است؛ قیاسی که حتی ابوحنیفه نیز مرتکب آن نشده است.
وی با بیان اینکه «پیامبر(ص) در برخورد با مسجد ضرار نیز تنها همان محل را که با هدف استفاده ابزاری از دین برپا شده بود ویران کرد و متعرض خود آن منافقان نشد»، خاطرنشان کرد: حضرت با منافقان دیگر نیز، حتی کسانی که اقدام به ترور ناموفق حضرت کردند و می‌خواستند با رماندن مرکب حضرت، ایشان را به دره پرت کنند، برخورد نکرد.
این استاد حوزه، یادآور شد: نقلی از پیامبر(ص) داریم که مصادیق چندی از آن نیز وجود دارد؛ اینکه در بیان علت عدم برخورد با برخی افراد که در نگاه برخی اطرافیان، مستحق قتل بودند، می‌فرمود: (نقل به مضمون) نمی‌خواهم بگویند حال که به قدرت رسیده‌ام اصحاب خود را می‌کشم.
وی اضافه کرد: پیامبر(ص) حتی از کشتن برخی افراد مانند قاتل حضرت حمزه(ع) که مهدورالدم اعلام شده بود، صرف نظر کرد و در یک مورد درباره یکی از همین افراد حاضر نشد با اشاره چشم دستور قبلی را تأیید مجدد کند و اشاره چشم را خلاف شأن پیامبران(ع) شمرد.
مرتضوی، رفتار پیامبر با سران مشرکین مکه را دیگر مصداق برخورد رحمانی پیامبر اکرم با مخالفان خواند و گفت: پیامبر، حتی خانه ابوسفیان را یکی از مراکز امن قرار داد.
این پژوهشگر دینی در ادامه پرسشی را طرح کرد و گفت: با این اوصاف، آیا شایسته است واکنش حضرت به رفتار خائنانه یهودیان را شاهد لزوم برخورد قاطع با مخالفان مسلمان در داخل جامعه جلوه دهیم؟ آن هم به صرف اینکه به صورت تشکیلاتی عمل سیاسی و فرهنگی و تبلیغی و به قول برخی آقایان «جنگ نرم» می‌کنند؟
مرتضوی در ادامه تأکید کرد: باید این سخن مکرر را یادآور شد که اگر کسی به واقع در پی معرفی الگویی معتبر و تاریخی برای ارزیابی رفتارهای خود از جمله چگونگی رفتار با مخالفان سیاسی و فکری و معترضان می‌باشد، خوب است دست‌کم بخشی از رفتار امیرالمؤمنین(ع) را سرمشق خود قرار دهد؛ امری که برخی آگاهی آزادانه جامعه از آن را نیز برنمی‌تابند؛ چه رسد به اینکه بخواهند پای‌بند آن باشند.
وی افزود: در ایام میلاد رسول مکرم اسلام(ص)، آنچه مناسب حال و روز جامعه ماست این است که خداوند پیامبر را برخوردار از «خُلُق عظیم» شمرده است.
مرتضوی همچنین در پایان این گفت‌وگو، با اشاره به فرازهایی از پاسخ مشروح امام علی(ع) به فرزند خود امام حسین(ع) در وصف سیره بیرونی پیامبر(ص) گفت: طبرسی در مکارم‌الاخلاق روایت کرده است «پیامبر(ص) زبانش را جز به آن چه مربوط به او بود، می‌بست و میان مردم الفت پدید می‌آورد و اختلاف نمی‌انداخت... از مردم درباره آنچه میان مردم می‌گذشت می‌پرسید و سپس کار نیک را تحسین و تقویت و کار زشت را تقبیح و ناتوان می‌ساخت. کارش بر اعتدال بود و هم‌آوا و بی‌اختلاف... برای هر وضعیتی دارای توشه و آمادگی بود... کسانی از مردم کنار او قرار می‌گرفتند که بهترین آنان بودند. برترین مردم پیش او کسانی بودند که خیرخواهی آنان گسترده‌تر بود و کسانی پیش او بزرگتر بودند که همراهی و کمکشان به مردم بهتر بود.»
انتهای پیام/