افزایش حضور دانشگاه های ایران در رتبه‌بندی جهانی ISC

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، نتایج نظام رتبه‌بندی جهانی ۲۰۲۰-ISC در جلسه مجازی با حضور خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم و محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری، معاون پژوهش و فنآوری پایگاه و مدیر گروه رتبه‌بندی ISC اعلام شد.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: در رتبه‌بندی جهانی «۲۰۲۰-ISC» تعداد ۲۱۸۲ دانشگاه از ۱۰۲ کشور و ۶ قاره جهان حضور دارند که از ایران تعداد ۴۶ دانشگاه در این رتبه‌بندی حضور دارند. در رتبه‌بندی جهانی ISC سال ۲۰۱۹ از ایران تعداد ۴۳ دانشگاه حضور داشتند.

دهقانی در هنگام اعلام نتایج رتبه‌بندی جهانی ۲۰۲۰-ISC گفت: به‌منظور مقایسه حرکت علمی و عملکرد دانشگاه‌های کشور در سطح بین‌المللی و با توجه به تجارب ارزشمند گروه رتبه‌بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در زمینه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در سطح ملی، از سال ۲۰۱۸ رتبه‌بندی بین‌المللی با عنوان «رتبه‌بندی جهانی ISC (ISC world University rankings)» را انجام داده است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای رتبه‌بندی جهانی، ایجاد یک پایگاه داده از جزئیات کامل اطلاعات علمی و پژوهشی کشورها و دانشگاه‌های تراز اول دنیا است که در نتیجه آن امکان برنامه‌ریزی و تهیه نقشه راه به‌منظور دستیابی به اهداف و چشم‌انداز کشور و نیز دانشگاه‌های کشور در سطح بین‌المللی وجود خواهد داشت.

سرپرست ISC گفت: رتبه‌بندی‌هایی که در سطح جهان انجام می‌گیرد غالباً ترکیبی از اطلاعاتی است که مؤسسات مجری رتبه‌بندی تهیه می‌کنند و اطلاعاتی که بر اساس خود اظهاری دانشگاه‌ها به این مؤسسات ارائه می‌شود. در نهایت با استفاده از این داده‌ها رتبه دانشگاه‌ها محاسبه و اعلام می‌شود بدون اینکه دانشگاه‌ها از جزئیات این داده‌ها و نحوه محاسبه آن‌ها اطلاعات دقیقی در دست داشته باشند. عدم دسترسی به این اطلاعات باعث می‌شود که سیاست‌گذاران آموزش عالی و مدیران دانشگاه‌ها نتوانند چگونگی عملکرد دانشگاه‌ها را در شاخص‌های مختلف بدانند.

دهقانی ادامه داد: در «رتبه‌بندی جهانی ISC» یک بانک اطلاعاتی جامع از داده‌های دانشگاه‌های جهان و دانشگاه‌های ایران به دست می‌آید، که با استفاده از این بانک اطلاعاتی، می‌توان برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای ارتقای جایگاه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور تدوین کرد.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر با توجه به دریافت بخش‌هایی از اطلاعات مراکز و دانشگاه‌ها در قالب خود اظهاری، اطمینان کاملی از مجموعه داده‌ها و نیز امتیازهای محاسبه شده توسط مؤسسه‌های رتبه‌بندی وجود ندارد، حال اینکه داده‌های گردآوری شده در نظام رتبه‌بندی جهانی ISC از صحت و سقم بالاتری برخوردار بوده زیرا علاوه بر نهایت دقت در جمع‌آوری، تقریباً اکثر داده‌ها مستقلاً از پایگاه‌های معتبر بین‌المللی جمع‌آوری شده و عاری از خود اظهاری بوده و لذا مشکلات مربوط به عدم مستندسازی و راستی آزمایی در آن وجود ندارد.

سرپرست ISC گفت: «رتبه‌بندی جهانی ISC» به‌منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در معیارهای خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارت‌اند از پژوهش، آموزش، نوآوری و فعالیت‌های بین‌المللی را در نظر می‌گیرد و بر این اساس دانشگاه‌ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد، نکته مهم در معیارهای این رتبه‌بندی این است که بعد کیفی و کمی پژوهش هم‌زمان با هم مورد بررسی قرار می‌گیرند.

وی افزود: با گردآوری داده‌ها در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بدون خود اظهاری دانشگاه‌ها از سراسر جهان، پایگاه داده موثق و معتبری شکل گرفته که می‌توان از آن در جهت سیاست‌گذاری‌های پژوهشی و بررسی موقعیت دانشگاه‌های ایران در سطح جهان استفاده کرد. «رتبه‌بندی جهانی ISC» می‌تواند نقش مهمی در سوق دادن دانشگاه‌های ایران به سمت دانشگاه‌های تراز جهانی داشته باشد.

روش‌شناسی رتبه‌بندی جهانی ISC

دهقانی گفت: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) به‌منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در معیارهای خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارت‌اند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، نوآوری (با وزن ۱۵ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد) و فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن ۱۵ درصد) را در نظر می‌گیرد و بر این اساس دانشگاه‌های کشورهای اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.

وی گفت: تفاوتی که رتبه‌بندی ۲۰۲۰ با سال‌های پیش دارد، محاسبه تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاه‌ها با نمره منفی است که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Neg Rep) آورده می‌شود.

سرپرست ISC اظهار کرد: در «رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان ISC» دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که حداقل ۸۵۰ مدرک در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۶ در پایگاه وب آو ساینس به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی USPTO، WoS، Incite گردآوری شده است.

جدول زیر شاخص‌های مورد استفاده در «رتبه‌بندی جهانی ISC» نشان داده شده است.

در «رتبه‌بندی جهانی ۲۰۲۰-ISC» تعداد ۲۱۸۲ دانشگاه از سراسر جهان مورد بررسی قرار گرفته و رتبه‌بندی شده‌اند.

جدول زیر دانشگاه‌های حاضر در «رتبه‌بندی جهانی ۲۰۲۰-ISC» را به تفکیک قاره در سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ نشان می‌دهد.

سرپرست ISC گفت: از کشور جمهوری اسلامی ایران ۴۶ دانشگاه در «رتبه‌بندی جهانی ۲۰۲۰-ISC» حضور داشته‌اند.

بر اساس مأموریت‌های دانشگاه‌ها، تعداد ۲۴ دانشگاه جامع کشور در این رتبه‌بندی حضور دارند. دانشگاه‌های جامع حاضر در این رتبه‌بندی عبارت از: دانشگاه تهران، تربیت مدرس، فردوسی مشهد، شهید بهشتی، شیراز، تبریز، اصفهان، یزد، کاشان، گیلان، بوعلی سینا، رازی، سمنان، شهید باهنر کرمان، کردستان، مازندران، شهید چمران اهواز، محقق اردبیلی، ارومیه، یاسوج، الزهرا، بین‌المللی امام خمینی، شاهد و شهرکرد است.

از دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز ۱۳ دانشگاه حضور داشتند که شامل: دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، ایران، اصفهان، مشهد، تبریز، شیراز، جندی‌شاپور اهواز، کرمانشاه، بقیه‌الله، کرمان، مازندران و زاهدان قرار دارند.

از دانشگاه‌های صنعتی نیز ۹ دانشگاه شامل: دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی، صنعتی نوشیروانی بابل، صنعتی شاهرود، صنعتی سهند و صنعتی شیراز در این نظام رتبه‌بندی قرار دارند.

تعداد و رتبه‌های دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی جهانی ISC و نیز در سطح کشور در جدول نشان داده شده است.

دانشگاه‌های کردستان، صنعتی شیراز و علوم پزشکی زاهدان امسال برای اولین بار در رتبه‌بندی جهانی ISC حضور دارند.

دانشگاه‌هایی که رتبه‌بندی آن‌ها در بازه یکسان هستند همگی هم‌رتبه بوده و ترتیب اسامی ذکر شده در این گزارش مطابق با سامانه رتبه‌بندی ISC بر اساس حروف الفبا (به لاتین) است. بنابراین دانشگاه‌های تهران و علوم پزشکی تهران در رتبه اول، دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، علوم پزشکی شهید بهشتی، صنعتی شریف در رتبه سوم و سایر دانشگاه‌ها نیز در بازه‌های یکسان هم‌رتبه هستند.

جایگاه دانشگاه‌های جهان در رتبه‌بندی ۲۰۲۰ ISC

دهقانی گفت: در رتبه‌بندی جهانی ISC ۲۰۲۰، تعداد ۲۱۸۲ دانشگاه برتر از ۱۰۲ کشور و ۶ قاره دنیا وجود دارند. در رتبه‌بندی ISC ۲۰۲۰، سه دانشگاه هاروارد، انستیتوی فناوری ماساچوست MIT و دانشگاه استنفورد در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. دانشگاه‌های جان هاپکینز، میشیگان، کالیفرنیا سانفرانسیسکو، پنسیلوانیا، واشنگتن سیاتل، کلمبیا و دانشگاه داک به ترتیب در رتبه‌های ۴ الی ۱۰ دنیا قرار گرفته‌اند. در بین ۱۰ دانشگاه برتر جهان تمام دانشگاه‌ها از کشور ایالات متحده آمریکا بوده‌اند.

وی افزود: کشور آمریکا با ۳۱۲ دانشگاه، چین ۳۱۱ دانشگاه، ژاپن ۱۱۷ دانشگاه، انگلستان ۹۹ دانشگاه، هند ۹۸ دانشگاه، فرانسه ۷۹ و ترکیه ۷۷ دانشگاه، آلمان ۷۱ دانشگاه، ایتالیا ۶۵، برزیل ۶۳ دانشگاه، کره جنوبی ۶۲ دانشگاه، اسپانیا ۵۵ دانشگاه، لهستان ۴۷ دانشگاه، ایران ۴۶ دانشگاه، کانادا ۴۳ دانشگاه و روسیه ۴۲ دانشگاه در این رتبه‌بندی حضور داشته‌اند.

سرپرست ISC یادآور شد: بهترین رتبه بین‌المللی دانشگاه‌های برتر دنیا در کشورهای آمریکا رتبه ۱، انگلستان رتبه ۱۲، چین رتبه ۱۳، کانادا رتبه ۱۸، ژاپن رتبه ۲۲، دانمارک رتبه ۲۵، فرانسه رتبه ۲۷، سنگاپور رتبه ۳۶، استرالیا رتبه ۴۵، کره جنوبی رتبه ۴۷، سوئیس رتبه ۴۹، آلمان رتبه ۵۱، بلژیک رتبه ۵۲، هلند رتبه ۵۵، تایوان رتبه ۶۰، برزیل رتبه ۶۹، عربستان سعودی رتبه ۸۱، سوئد رتبه ۸۴، فنلاند و هنگ‌کنگ مشترکا رتبه ۸۹ را کسب کرده‌اند.

جایگاه دانشگاه‌های کشورهای آسیایی در رتبه‌بندی ۲۰۲۰ ISC

وی گفت: کشور چین با دانشگاه تسینگ هوا، کشور ژاپن با دانشگاه توکیو و کشور سنگاپور با دانشگاه ملی سنگاپور که به ترتیب در رتبه‌های ۱۳، ۲۲ و ۳۶ قرار دارند بهترین رتبه‌های دانشگاه‌های آسیا را از آن خود کرده است. بهترین رتبه دانشگاه‌های کشورهای کره جنوبی رتبه ۴۷، تایوان رتبه ۶۰، عربستان سعودی رتبه ۸۱، هنگ‌کنگ رتبه ۸۹، در رده‌های بعد قرار دارند.

جایگاه دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی ۲۰۲۰ ISC

سرپرست ISC گفت: تعداد ۲۷۳ دانشگاه از ۲۵ کشور اسلامی در این رتبه‌بندی حضور داشتند. در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۰ ISC از نظر تعداد دانشگاه‌ها، ترکیه با ۷۷ دانشگاه بیشترین تعداد حضور را داشته است.

وی افزود: در بین سایر کشورهای اسلامی، ایران با ۴۶ دانشگاه، مالزی با ۲۲ دانشگاه، مصر ۲۰ دانشگاه، عربستان سعودی و پاکستان و اندونزی هر کدام با ۱۷ دانشگاه، تونس و مراکش هر کدام با ۸ دانشگاه، نیجریه و الجزایر هر کدام با ۷ دانشگاه، قطر و عمارات متحده عربی هرکدام با ۴ دانشگاه، لبنان و اردن هرکدام ۳ دانشگاه، بنگلادش، قزاقستان و عراق هر کدام با ۲ دانشگاه و سایر کشورهای اوگاندا، عمان، کامرون، کویت، برونئی، سنگال و سودان هر کدام با ۱ دانشگاه در این رتبه‌بندی قرار گرفته‌اند.

دهقانی گفت: در میان دانشگاه‌های برتر کشورهای اسلامی، عربستان سعودی در رتبه ۸۱، مالزی در بازه ۳۰۱-۳۵۰، مصر در بازه ۴۵۰-۴۰۱، ترکیه در بازه ۵۰۰-۴۵۱، لبنان و پاکستان و ایران ۶۰۰-۵۰۱ و قطر و تونس در بازه ۷۰۰-۶۰۱ بهترین رتبه جهانی را کسب کرده‌اند.

وی یادآوری کرد: در مجموع تنها ۷ دانشگاه از میان کشورهای اسلامی دارای رتبه زیر ۵۰۰ بوده‌اند. این در حالی است که طبق برنامه ۱۰ ساله علم، نوآوری و فنآوری کشورهای اسلامی عضو (OIC مصوب ۲۰۱۷ در قزاقستان) لازم است تا سال ۲۰۲۶، تعداد ۵۰ دانشگاه از کشورهای اسلامی در میان ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرند.

دهقانی اظهار کرد: به همین دلیل باید تلاش‌های جدی همراه با تهیه برنامه راهبری و نقشه راه مناسب توسط دانشگاه‌های این کشورها صورت گرفته تا علاوه بر افزایش تعداد دانشگاه‌ها رتبه و جایگاه مناسب را در سطح بین‌المللی کسب کنند.

انتهای پیام/4040/