خجالت بکشید! واتساپ که کلاس مجازی نیست!/ ارائه محتواهای ضبط‌شده از سوی برخی مؤسسات کار سطح پایینی است
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا - پروین طالبیان؛ ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها در آموزش مجازی یکی از بحث‌های مهم در این روزهاست، عده‌ای از اساتید و دانشجویان نسبت به آموزش مجازی انتقاد دارند و آن را مناسب نمی‌دانند، برخی دیگر نیز از آموزش‌ها راضی هستند و آن را مفید می‌دانند. در این میان وزارت علوم ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها و موسسات را در دستور کار قرار داد.
سید علی‌اکبر صفوی، مسئول کارگروه آموزش‌های الکترونیکی در وزارت علوم می‌گوید: در این زمینه پرسشنامههای تعبیه شده و دانشگاه‌ها با تکمیل پرسش‌نامه اعلام کرده‌اند که چه اقداماتی در زمینه آموزش الکترونیکی انجام داده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: در ادامه سطح‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات در آموزش الکترونیکی اجرایی می‌شود و رتبه هر دانشگاه در این رابطه اعلام خواهد شد.
در ادامه مشروح این گفتگو قابل مشاهده است:
آنا: ارزیابی دانشگاه‌ها در آموزش الکترونیک به کجا رسید، آیا اقدامات لازم انجام شد؟
صفوی: کاری که ما کردیم این است که آخرین وضعیت عملکردی دانشگاه‌ها را طی پرسشنامههای از آنها پرسیدیم که آیا همه دانشجویان را پوشش می‌دهید؟ آیا برای همه دروس نظری کلاس آنلاین برگزار می‌شود؟ برای دروس عملی چه اقدامی انجام داده‌اید؟ کلاس مجازی‌تان را با چه سامانه‌ای برگزار می‌کنید؟ دانشگاه‌ها پاسخ‌های لازم را فرستاده‌اند، در حال استخراج اطلاعات هستیم احتمالاً در روزهای آینده معاون آموزش وزارت علوم نتایج نهایی را اعلام می‌کند.
سطح‌بندی دانشگاه‌ها را انجمن یادگیری الکترونیکی انجام می‌دهد و قرار است در این زمینه قراردادی با وزارت علوم امضا کنیم.
آنا: همراهی دانشگاه‌ها در این باره چطور بوده است؟
صفوی: اغلب دانشگاه‌ها خیلی خوب زحمت کشیده‌اند و پرسشنامه‌ها را تکمیل کرده‌اند ولی برخی از دانشگاه‌ها بی‌توجهی کرده‌اند. قرار شد معاون آموزشی وزارت علوم به رؤسای آنها نامه بزند که بی‌توجهی شده و لطفاً سریع‌تر رسیدگی شود. برای اینکه تشخیص دهیم به‌طور آماری وضعیت چگونه است، اطلاعات کافی داریم. مثلاً در دانشگاه‌های دولتی بزرگ 60 تا 70 درصد به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. از آن طریق می‌توان فهمید که چه کار کرده‌اند. 50 تا 60 درصد دانشگاه‌های متوسط نیز به پرسشنامه‌ها پاسخ داده‌اند.
آنا: با این اطلاعات سطح‌بندی دانشگاه‌ها نیز انجام می‌شود؟
صفوی: نه اینها دو موضوع جدا هستند. بر اساس اطلاعات به دست آمده سطح‌بندی دانشگاه‌ها انجام نمی‌شود، بلکه فقط ارزیابی عملکرد است؛ یعنی اگر مثلاً دانشگاهی می‌گوید، من 30 درصد دانشجویانم را هم پوشش ندادم یا هنوز برای دروس عملی کاری انجام نشده، روشن شود. در بررسی‌هایی که بنده از اطلاعات ارائه‌شده انجام داده‌ام مشخص شده که 100 درصد کلاس‌های دروس نظری برگزار می‌شود، پوشش دانشجویان نیز به 100 درصد می‌رسد. تعداد کمی از دانشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که 60 تا 70 درصد دانشجویان را پوشش داده‌اند. در برگزاری کلاس برای دروس عملی برخی از دانشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که 100 درصد برگزار کرده‌اند، عده‌ای هم به میزان 60 درصد کلاس‌ها را برگزار کرده‌اند.
سطح‌بندی دانشگاه‌ها را انجمن یادگیری الکترونیکی انجام می‌دهد و قرار است در این زمینه قراردادی با وزارت علوم امضا کنیم. چرا که برای اجرای این طرح افراد زیادی درگیر می‌شوند که پرداخت هزینه‌هایی را دربرخواهد داشت. پس از انعقاد قرارداد اقدامات لازم صورت می‌گیرد.
آنا: سطح‌بندی منحصر به آموزش الکترونیک است؟
صفوی: بله خدمات آموزش الکترونیک همه دانشگاه‌ها ارزیابی و سطح‌بندی می‌شود. پیش از کرونا دانشگاه‌ها مرکز آموزش الکترونیک داشتند که 10 درصد ظرفیت پذیرش دانشگاه به این امر اختصاص پیدا می‌کرد و مابقی فعالیت‌ها حضور بود. اما اکنون همه دانشگاه‌ها درگیر آموزش الکترونیک شده‌اند به همین دلیل عملکرد دانشگاه‌ها در این زمینه سطح‌بندی می‌شود.
آنا: از دانشجویان نیز درباره آموزش الکترونیک بازخورد گرفته‌اید؟
صفوی: در این زمینه پرسش‌نامه‌هایی در اختیار دانشگاه‌ها قرار گرفته و از آنها پرسیده شده که چند بار تاکنون از اساتید و دانشجویان درباره ارائه خدمات نظرسنجی کرده‌اید؟ همچنین از دانشگاه‌ها سؤال شده که چند دوره آموزشی برای دانشجویان و اساتید برگزار کرده‌اند؟ ما نیز در کارگروه آموزش‌های الکترونیکی در مراحل مختلف نظرسنجی‌هایی داشتیم. یک نظرسنجی نیز دفتر نظارت بر کیفیت وزارت علوم انجام در خردادماه گذشته انجام داده که از حدود 20 هزار دانشجو در کل کشور سؤال شده است. همچنین در میزگردها و نشست‌هایی که داشتیم از دانشجویان نظرسنجی کردیم با همه اینها هنوز یک نظرسنجی سیستماتیک کلان از دانشجویان کشور انجام نشده است.
آنا: به نظر شما با وجود آموزش الکترونیکی، کیفیت تدریس و یادگیری کاهش پیدا کرده است؟
صفوی: متأسفانه آنچه که اکنون برخی از اساتید انجام می‌دهند، آموزش الکترونیکی نیست، فقط آموزش از راه دور از طریق لکچر ارائه می‌شود؛ این رویکرد با آموزش الکترونیکی فرق دارد. در آموزش الکترونیکی کامل، باید تمام محتواها روی سایت قرار گیرد، دانشجو دسترسی کامل داشته باشد، بعد در کلاس از دانشجویان طرح سؤال شود و آنها نیز پاسخ بدهند یا سؤالات خود را مطرح کنند. آنچه که اکنون اتفاق می‌افتد آموزش از راه دور از طریق بستر الکترونیکی است و آن آموزش الکترونیکی و یادگیری الکترونیکی که مد نظر است اجرایی نمی‌شود. البته برخی از استادان، خیلی بهتر از قبل شده‌اند اما هنوز درست بلد نیستند که از ابزارها استفاده کنند.
از دانشگاه‌ها پرسیده شده که چند بار تاکنون از اساتید و دانشجویان درباره ارائه خدمات نظرسنجی کرده‌اید؟ همچنین از دانشگاه‌ها سوال شده که چند دوره آموزشی برای دانشجویان و اساتید برگزار کرده‌اند؟
نکته بعدی این است که برای آموزش الکترونیکی استاد باید زحمت بیشتری بکشد، سناریوهای جدید تعریف کند. قبلاً اساتید به صورت شفاهی محتواها را در کلاس‌ها ارائه می‌دادند و سؤالاتی می‌پرسیدند یا دانشجویان ابهامات خود را مطرح می‌کردند و کلاس به پایان می‌رسید، اما اکنون باید محتواها از پیش آماده شود و در اختیار دانشجویان قرار گیرد، دانشجویان محتواها را بخوانند و بعد سؤالات خود را مطرح کنند.
اینها البته جزء محاسن آموزش الکترونیک است. از دیگر مزایای آموزش الکترونیک این است که دانشجویان می‌توانند در خانه خود محتواهای درسی را دریافت کنند و بارها و بارها به کلاس‌های ضبط‌شده گوش کنند ولی برای آموزش واقعی باید اساتید برای کلاس‌های خود برنامه تعریف کنند.
آنا: محاسن آموزش مجازی که بی‌شمار است ولی معایبی هم دارد، عده‌ای نگرانند که در آینده ورودی‌های 99 و 1400 و خروجی‌های 99 و 1400 شماتت شوند و بگویند که این افراد از نظر تحصیلی کیفیت لازم را ندارند.
صفوی: باید مراقبت کنیم که چنین نشود. حتماً تفاوتی بین این افراد و ورودی و خروجی سال‌های دیگر وجود خواهد داشت. شاید برخی بگویند چون این دانشجویان آموزش‌ها را غیرحضوری دریافت کرده‌اند پس در یادگیری قوی نیستند اما من معتقدم که دانشجویان این مقطع زمانی علاوه بر درس، مهارت‌های دیگری از طریق آموزش الکترونیکی به دست آورده‌اند که اتفاقاً به نفع‌شان خواهد بود. بنابراین اگر آموزش‌ها به‌خوبی ارائه شود قطعاً این دانشجویان از سطح بالاتری برخوردار خواهند بود.
آنا: باخبر شده‌ایم که برخی از مؤسسات غیرانتفاعی در پیام‌رسان‌ها یا واتساپ محتواها به صورت پی‌دی‌اف یا صدای ضبط شده و ویدئوی ضبط شده به دانشجویان ارائه می‌شود؟
صفوی: این کار کار سطح پایینی است. اتفاقاً نظارت‌های ما هم به همین دلیل صورت می‌گیرد. سطح‌بندی را نیز به همین دلیل انجام می‌دهیم. به چند دلیل استفاده از این شبکه‌ها برای بلندمدت غلط است، اول اینکه امکان دارد محتواها در پیام‌رسان‌ها پاک شوند. دوم اینکه ارائه فایل پی‌دی‌اف یا صوت و ویدئو آموزش الکترونیک نیست.
متاسفانه آنچه که اکنون برخی از اساتید انجام می‌دهند، آموزش الکترونیکی نیست، فقط آموزش از راه دور از طریق لکچر ارائه می‌شود؛ این رویکرد با آموزش الکترونیکی فرق دارد.
این در حالی است که در سامانه‌های آموزش مجازی تمام اطلاعات مدون و به صورت دسته‌بندی وجود دارد و دانشجو می‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد.
آنا: در این زمینه برخوردهای لازم با مؤسسات متخلف صورت می‌گیرد؟ ارزیابیها صرفاً براساس خوداظهاری صورت می‌گیرد؟
صفوی: نه! ارزیابیها فقط خوداظهاری نیست. ارزیابیها از طریق بازدید‌ها، نظرسنجی از اساتید و دانشجویان صورت می‌گیرد. فقط به خوداظهاری اعتماد نمی‌کنیم. در ارزیابی حساب و کتابمان درست است. اینگونه نیست که فقط بپرسیم که چه کار می‌کنید؟ از دانشجویان و استادها هم می‌پرسیم، نه با نظر مؤسسات، با انتخاب خودمان از دانشجویان و اساتید سوال می‌کنیم.
آنا: در سطح‌بندی این کار را در نظر دارید؟
صفوی: بله.
آنا: در ارزیابی عملکرد به خوداظهاری اکتفا می‌کنید؟
صفوی: از دانشگاه‌ها سؤال شده که از چه سامانه‌ای استفاده می‌کنند. دانشگاه‌ها در پاسخ به این سؤال می‌گویند که کدام نوع سامانه شامل LMS، ادوب یا مودل را مورد استفاده قرار می‌دهند. آنهایی که بگویند از پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند، می‌گوییم خجالت بکشید! واتساپ که کلاس مجازی نیست!
آنا: اگر بگویند فلان سامانه را داریم اما درواقع اینگونه نباشد، چطور درمی‌بابید که این چنین شده است؟
صفوی: این دیگر در آن سطح‌بندی می‌آید. در سطح‌بندی با اجرای نظرسنجی‌ها کنترل‌های لازم صورت می‌گیرد.
آنا: یعنی سطح‌بندی می‌شوند اما برخوردی با آنها صورت نمی‌گیرد؟
صفوی: اگر دانشگاه یا مؤسسه‌ای تخلف کرده باشد براساس قانون اقدامات لازم صورت می‌گیرد ولی اگر بحث تخلف نباشد در سطح‌بندی مؤسسات بی‌کیفیت شناسایی و معرفی می‌شوند. اینگونه آبرویشان می‌رود و متقاضیان آنها کم می‌شود.
انتهای پیام/4040/پ
انتهای پیام/