ستاره کریسمس در اولین شب زمستان رخ نشان داد/ امشب چشم از آسمان برندارید!

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، در یک رویداد آسمانی نادر، مشتری و زحل امشب بسیار نزدیک به یکدیگر دیده خواهند شد و درنتیجه مانند یک ستاره درخشان ظاهر می‌شوند. این دو سیاره از سال 1623 تاکنون هرگز به این نزدیکی نبوده‌اند و ازاین‌رو منجمان  آن را «مقارنه بزرگ» می‌نامند. این اتفاق پس از امشب، مجدداً در 15 مارس 2080 رخ خواهد داد و این دو سیاره به طور تقریبی به هم نزدیک می‌شوند. امشب فاصله فیزیکی آنها حدود 735 میلیون کیلومتر خواهد بود و پس از 21 ژانویه به‌تدریج از یکدیگر دورتر می‌شوند.  

مقارنه چیست؟

مقارنه یا همدمی در علم نجوم به معنی هم‌راستا شدن دو یا چند جرم آسمانی از دیدگاه یک ناظر روی زمین است. به عبارت دیگر، فردی که روی زمین است تصور می‌کند دارد یک شیء را تماشا می‌کند! مقارنه انواع مختلفی دارد.  وقتی که از دید یک ناظر زمینی، یک سیاره درست در پشت خورشید قرار گیرد، مقارنه خارجی رخ داده است.

اما اگر یک سیاره از دید ناظری که روی زمین حضور دارد، درست در بین خورشید و زمین قرار گیرد، می‌گویند مقارنه داخلی رخ داده است. خسوف و کسوف و گذر (هنگامی‌ که جرم کوچکتری از مقابل قرص جرم بزرگتری در آسمان گذر ‌کند) مقارنه داخلی هستند. اگر خورشید یکی از اجرام مقارنه نباشد، مقارنه سیاره‌ای(دو سیاره) یا ماه و سیاره دیگر رخ خواهد بود. نکته مهم اینجاست که همیشه یک سوی مقارنه ناظر زمینی است.

چگونه به ساده‌ترین شکل ممکن مقارنه بزرگ مشتری و زحل را تماشا کنیم؟

 این رویداد از هر نقطه‌ای بر روی زمین قابل مشاهده است. بنابراین در صورتی که آسمان در شهر محل سکونت‌تان صاف باشد، به‌سادگی می‌توانید آن را تماشا کنید. با این حال هر چه محل سکونت فرد بیشتر به شمال کره زمین نزدیک باشد، زمان رؤیت مقارنه برای وی کمتر خواهد بود. برای تماشای مقارنه بزرگ، یک نقطه با دیدی بدون مانع از آسمان پیدا کنید (مثلاً کوچه، حیاط یا بالکن). مشتری و زحل بسیار درخشان هستند، بنابراین امید می‌رود از اکثر شهرها بتوان آنها را دید.

حدود یک ساعت پس از غروب آفتاب، در قسمت غربی آسمان(همانجا که خورشید غروب کرده است) به سمت بالا و چپ نگاه کنید. مشتری مانند یک ستاره درخشان به نظر می‌رسد و به‌راحتی قابل مشاهده است. زحل کمی ضعیف‌تر خواهد بود و کمی در بالا و سمت چپِ مشتری ظاهر می‌شود. اما آنها بیشتر به صورت یک شیء به نظر می‌رسند.  از فردا (22 دسامبر)، مشتری از آن سبقت می‌گیرد و موقعیت‌های معکوس در آسمان پیش می‌آید.

خبر خوب اینکه سیارات هم‌راستا را می‌توان با چشم غیرمسلح مشاهده کرد، اما اگر دوربین شکاری یا یک تلسکوپ کوچک داشته باشید، ممکن است بتوانید چهار قمر بزرگ مشتری را که به دور این سیاره غول‌پیکر می‌چرخند نیز ببینید.

چگونه می‌توان مقارنه بزرگ مشتری و زحل را به صورت آنلاین مشاهده کرد؟

تماشای چنین رویداد مهمی برای همه جالب توجه است. ازقضا این رویداد در سال 2080 نیز تکرار می‌شود. بنابراین حتی اگر من و شما نتوانیم آن را ببینیم، دست‌کم فرزندان‌مان خواهند توانست! تصور کنید شش دهه بعد که این رویداد تکرار می‌شود کودک‌تان خاطره تماشای این مقارنه در کنار شما را برای نوه‌های خود تعریف خواهد کرد.

 متأسفانه به دلیل شیوع کووید-19 بسیاری ترجیح می‌دهند هرگز از منزل خارج نشوند. از سوی دیگر، آپارتمان‌نشینی موجب شده است بسیاری یا بالکن نداشته باشند یا بالکن‌شان زاویه‌ای مناسب نسبت به آسمان ندارد. پس باید چه کرد؟ عطای تماشای این رویداد را به لقایش ببخشیم؟ هرگز!

کانال‌های نجومی مختلفی به صورت زنده این پدیده را نمایش خواهند داد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تلویزیون چین جدید(New China TV)

https://www.youtube.com/watch?v=cl6bj9VEYzo

رصدخانه لوول (Lowell Observatory)

https://www.youtube.com/watch?v=XrRcfaWutLQ

و کانال ناسا:

https://www.youtube.com/user/NASAtelevision

 چرا در کشورهای غربی به این مقارنه بزرگ، ستاره کریسمس گفته می‌شود؟

اگرچه این سیارات از هم دور هستند؛ اما از دید یک تماشاگر روی کره زمین به دلیل قرار گرفتن در یک راستا به صورت یک ستاره بزرگ ظاهر می‌شوند. گروهی از منجمان و پیروان مسیحیت معتقدند در زمان تولد حضرت مسیح  ستاره‌ای در زمین دیده شد و این ستاره سه فرد متفکر آن زمان(که دست کم یکی از آنها ایرانی بوده است) را به سمت محل تولد عیسی مسیح هدایت کرد.  کپلر در قرن هفدهم گمانه‌زنی کرد که ستاره مزبور می‌تواند ناشی از همین مقارنه بزرگ باشد.

به همین علت به این مقارنه بزرگ، ستاره کریسمس نیز گفته می‌شود. البته منتقدان این نظریه را رد می‌کنند زیرا در کتاب مقدس مسیحیان، به‌طور مشخص به «یک ستاره» اشاره شده است،  نه یک زوج سیاره. در عین حال برخی دیگر از دانشمندان نیز ستاره درخشان متون مذهبی را به یک ستاره در حال انفجار، ستاره دنباله‌دار و... نسبت می‌دهند.  

انتهای پیام/پ