تهران یک شهر معلول است

در این شهر، معلولان از حقوق شهروندی مشابه افراد سالم، برخوردار نیستند. معلولان قشری از جامعه هستند که دارای مشکلات متعددی هستند. مشکلات این افراد از منظر سلامت جسمی، روحی و روانی، منظر اقتصادی و منظر محیطی که در آن زندگی می‌کنند، قابل بررسی است.

از منظر سلامت، معلولیت‌ها انواع و اقسام مختلفی دارد و به دنبال درصد معلولیت تحرک و تردد فرد در محیط زندگی و کار می‌تواند تحت الشعاع قرار می‌گیرد، لذا این افراد نیاز جدی به حمایت‌های درمانی و وسایل توانبخشی دارند تا بتوانند در جامعه حضور پررنگ‌تری داشته باشند از این بعد لازم است دولت با پیش بینی یارانه برای تأمین تجهیزات پزشکی مورد نیاز معلول زمینه ساز حضور جدی این افراد در جامعه و فعالیت‌های اجتماعی شود.

اما از منظر اقتصادی، به واسطه معلولیت این گروه افراد کمتر از فرصت‌های شغلی موجود در جامعه بهره‌مند می‌‌شوند و کارفرمایان با انگیزه کمتری از افراد معلول برای انجام فعالیت‌های اقتصادی کمک می‌گیرند از این رو آسیب پذیری افراد از این منظر بیشتر می‌شود. به همین دلیل توجه و عنایت مضاعف دولت و سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه معلولان و خیران می‌‌طلبد تا با حمایت لازم و فرهنگ سازی زمینه ساز اشتغال بیشتر افراد در فرصت‌های شغلی با توجه به ظرفیت‌ها و توانایی آنها باشد.

از منظر فضا، معابر و محیط زندگی نیز ممکن است یک معلول در محل زندگی شخصی برای زندگی راحت‌تر خود تمهیداتی اندیشیده باشد اما در خارج از محیط زندگی و در سطح شهر و جامعه معلول، قادر به اثرگذاری نیست از این رو بایستی مدیریت شهری نسبت به این موضوع حساسیت‌های لازم را داشته باشد و به دنبال آن با پیش بینی‌ها و برنامه‌‌ریزی‌های لازم، محیطی را فراهم کند که مناسب تردد معلولان و افرادی که معلولیت جسمی دارند، باشد.

بدون شک غفلت از ظرفیت بالقوه معلولان، هیچ خروجی به جز وضعیت فعلی شهرها نداشته است لذا فرهنگ سازی نه تنها برای شهر و شهروندان، بلکه در اولویت اول برای مسئولان و مدیران شهری لازم است تا آنها درک مناسبی از ظرفیت‌ها و مشکلات معلولان داشته باشند تا تصمیم‌گیری‌ها با توجه به نیازهای این قشر جامعه در پروژ‌ه‌های عمرانی سطح شهر، مدیریت و مناسب سازی لازم اعمال شود. اگر مدیران، نگرش ایجاد شهری مناسب برای معلولان داشته باشند تمام پروژه‌های شهری به خصوص عمرانی به گونه‌ای مدیریت خواهد شد تا این فضا برای افراد سالم نیز رضایت بخش‌تر شود و دسترسی‌‌های آسانتر و مناسب‌تری برای افراد جامعه به ویژه معلولان فراهم شود.

*رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران