جزئیات سهم نفت در بودجه ۱۴۰۰/ چقدر نقش طلای سیاه پررنگ‌تر شده است؟

به گزارش خبرنگار حوزه اقتصاد کلان و بودجه گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، پس از تقدیم لایحه اولین بودجه قرن پانزدهم از سوی حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور در غیاب حسن روحانی به مجلس در تاریخ 12 آذر 99، مشخص شد مبنای درآمدهای نفتی بودجه سال آینده فروش روزانه 2.3 میلیون بشکه در روز و با قیمت 40 دلار بر بشکه تخمین زده شده است.

نفتی که بلای جان اقتصاد ایران است در لایحه بودجه 1400 نسبت به قانون بودجه امسال براساس پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌های دولت رشد 323 درصدی داشته است.

ضریب اتکای لایحه بودجه 1400 به نفت در حالی رشد چشمگیر داشته است که طبق اعلام سازمان برنامه و بودجه در نیمه نخست امسال به دلایلی چون تشدید تحریم‌ها، کاهش تقاضا در بازارهای جهانی به دلیل شیوع کرونا و سقوط قیمت نفت به پایین‌ترین سطح ممکن به علت جنگ نفتی، تنها 17 درصد از منابع پیش‌بینی‌شده برای درآمدهای نفتی محقق شده است.

درحالی‌که سال‌هاست بسیاری از اندیشمندان اقتصادی کشور از ضرورت کاهش وابستگی به طلای سیاه سخن می گویند اما به نظر می‌رسد دولت با رویکردی خوش‌بینانه که ریشه در پیروزی بایدن دارد با در نظر گرفتن رفع تحریم‌ها و بازگشت رسمی نفت ایران به بازارهای جهانی امکان رشد صادرات نفتی را مهیا تر از قبل دانسته و آن را در لایحه بودجه 1400گنجانده است.

حال سوال اینجاست آیا امکان فروش 2میلیون و 300 هزار بشکه ای نفت ایران وجود دارد؟ و آیا صادرات نفت با قیمت 40 دلار در هر بشکه معقول است؟

سرنوشت صادرات روزانه 2.3 میلیون بشکه‌ای نفت در 1400

فروش روزانه 2.3 میلیون بشکه ای نفت با قیمت 40 دلار بر بشکه و درآمد نزدیک به 200 هزار میلیارد تومانی حاصل از آن درحالی در لایحه بودجه 1400 لحاظ شده که بسیاری از کارشناسان بر حجم صادرات انتقاد داشته و آن را رقمی شگفت‌انگیز، خوش‌بینانه و محال می‌دانند.

مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس ارشد حوزه انرژی در این باره می‌گوید میزان صادرات ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهترین حالت 2.5 میلیون بشکه در روز بوده است، پس رقم 2.3 میلیون بشکه‌ای لحاظ شده برای صادرات روزانه نفت ایران در لایحه بودجه 1400 چندان منطقی نیست.

به گفته وی در صورتی که تحریم‌ها به طور کامل برداشته شود و ایران بتواند جایگاه خود را در بازارهای جهانی پیدا کند که مدت‌ها زمان بر است به علت شرایط فعلی بازار نفت و کاهش تقاضا تمامی تولیدکنندگان 20 تا 25 درصد از تولید خود را کاهش داده‌اند و ما نیز مجبور به تابعیت از سایر تولیدکنندگان خواهیم بود.

محمدباقر نوبخت، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره حجم فروش نفت در لایحه بودجه 1400 می‌گوید حداقل میزان فروش نفت در سال آینده یک میلیون بشکه و حداکثر میزان فروش 2 میلیون و 300 هزار بشکه پیش‌بینی شده است.

وی با بیان اینکه حداقل میزان صادرات پیش‌بینی‌شده قطعاً محقق خواهد شد می‌افزاید در صورت عدم تحقق حداکثر فروش و جلوگیری از کاهش سهم 23 درصدی نفت از بودجه اقدام به پیش‌فروش داخلی یا فروش اوراق بدهی نفتی خواهیم کرد.

نوبخت همچنین حجم پیش بینی شده برای فروش نفت در سال آینده را بی‌ارتباط از انتظار دولت برای بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم‌ها دانست.

البته رویکرد خوش‌بینانه دولت گویا تنها محدود به ارقام بودجه نبوده و به پای عمل نیز رسیده است چرا که روحانی رئیس جمهور در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با ارسال سیگنال بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی می‌گوید «به دلیل تحریم‌های قبل از برجام، تولید و فروش نفت با محدودیت‌ها روبه‌رو شد ولی با عملی شدن برجام و رفع تحریم‌ها، توانستیم در مدت کوتاهی فروش نفت را به بیش از دو میلیون بشکه برسانیم و با وجود ابزار‌های عملیاتی و تجربه‌های ارزنده، امروز هم این آمادگی برای افزایش سریع تولید نفت بیشتر وجود دارد.»

به گفته روحانی «بر اساس تصمیم ستاد اقتصادی دولت، وزارت نفت کلیه اقدامات لازم برای آماده‌سازی منابع و تجهیزات صنعت نفت برای تولید و فروش متناسب با ظرفیت موجود را ظرف سه ماه آینده به کار خواهد گرفت.»

بهروزی فرد درباره راهکاری موجود برای پُر کردن سهم نفت از بودجه و جبران درآمدهای پیش بینی شده برای آن می‌گوید پیش فروش داخلی و یا فروش اوراق نفتی در صورت عدم موفقیت دولت در صادرات طلای سیاه معقول به نظر نمی‌رسد، آیا مردم چنین اطمینانی خواهند کرد؟ آیا بستر اجرای این طرح‌های جایگزین وجود دارد؟

موسسه جی پی مورگان نیز اخیرا در یک پیش بینی اعلام کرده است که در صورت توافق تهران با واشنگتن صادرات نفت ایران می‌تواند در سال 2021 به یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز برسد.

با گذر از توان ایران برای افزایش تولید که در آن شکی وجود ندارد اما کارشناسان براین باورند که بازار به علت افول تقاضا در اثر پاندومی کووید-19 در حال تلاش برای بازگرداندن تقاضا به سطح قبل از شیوع کروناست و این موضوع به طور کامل تا سال 2021 محقق نخواهد شد.

قیمت نفت در بودجه کشورها

پیش‌بینی و تعیین قیمت نفت خام در لایحه بودجه هر کشوری از آن جهت اهمیت دارد که می‌تواند تبعات مستقیم و غیرمستقیمی بر تحقق یا کسری درآمدهای حاصل از صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی داشته باشد.

کشورهای عربی منطقه لایحه بودجه 2021 خود را از دی ماه 99 آغاز و در دی ماه 1400 پایان می‌یابد تنظیم کرده‌اند.

طبق بررسی بانک گلدمن ساکس قیمت نفت در لایحه بودجه عربستان با مبنا قرار دادن نفت برنت دریای شمال 50 دلار در نظر گرفته شده است.

بر اساس پیش بینی صندوق بین‌المللی پول، عربستان برای جبران کسری بودجه خود در سال 2021 به نفت 66 دلاری نیازمند است.

عراق نیز با مبنا قراردادن نفت خام برنت بهای هر بشکه نفت خود را در بودجه سال آینده 42 دلار لحاظ کرده است.

قطر نیز با رویکردی بدبینانه و محتاطانه بودجه سال 2021 خود را بر اساس نفت برنت و به بهای بشکه‌ای 42 دلار برنامه‌ریزی کرده است.

تفاوت بودجه ایران با سایر کشورهای همسایه در بخش نفتی در این نکته است که کشور ما نفت ایران را در محاسبات بودجه‌ای خود لحاظ کرده و کشورهای همسایه مبنا را بهای نفت برنت قرار داده‌اند.

به عبارتی نفت ایران در بازار فیزیکی و با تخفیف چند دلاری نسبت به شاخص نفتی برنت به فروش می‌رسد.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت دولت قیمت پیش‌بینی‌شده برای فروش نفت در لایحه بودجه 1400 را نسبت به کشورهای همسایه با خوش‌بینی بیشتری لحاظ کرده است.

انتهای پیام/4133/پ