ماجرای انتشار تصاویر نامتعارف یک گردشگر در محوطه تاریخی تاسوکی چه بود؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، اسکلت بازی، سرگرمی، معرفی یا تخریب و ورود غیرقانونی به حریم آثار تاریخی و... اسمش را هرچه بگذاریم، انتشار تصاویر یکی از چهره‌های اینستاگرام در دنیای مجازی در دو روز گذشته سروصدای زیادی بین میراث‌دوستان کشورمان به پا کرده است. بلاگری که 15 آذر با کمک یکی از راهنماهای محلی به بازدید منطقه باستانی و باارزش تاسوکی، رود بیابان و گردی کلات در سیستان و بلوچستان رفته و با انتشار تصاویر عجیبش از نحوه حضور و برخورد با آثار ارزشمند این مناطق به دنبال جذب دنبال کننده بوده. علیرضا جلال​زهی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان از پیگیری‌های جدی این ماجرا خبر می‌دهد و به ما می‌گوید: از نظر قضایی پیگیر برخورد با این فرد که تخلفی آشکار در حوزه میراث فرهنگی و تاریخی کشورمان انجام داده، هستیم.

 جذب دنبال‌کننده به چه قیمتی؟!

مرد جوان در صفحه شخصی‌اش خودش را جهانگرد، مدرس و مشاور معرفی کرده و به گواه اینستاگرام بیش از 29 هزار و 400 دنبال‌کننده دارد. در یکی از تصاویر او چهارزانو روی زمین نشسته و به قول خودش آثار باستانی را مثل پازل کنار هم چیده، تصویری که با هشتگ سرگرمی منتشر کرده. تصویر بعدی تکه‌های آبی‌رنگ و پرنقش‌ونگار سفال‌های قدیمی را نشان می‌دهد که مرد در دست گرفته. تصویر دیگر لانگ شاتی است از یک محوطه باستانی، با تعدادی استخوان روی زمین. مرد جوان از عبارت استخوان بازی برای جذاب کردن فضا استفاده کرده و مدعی شده قسمت‌های سالم‌تر یک اسکلت را جدا کرده و کنار هم چیده تا برای دنبال‌کننده‌هایش عکسی جذاب بیندازد و تصاویر بعدی سلفی‌های او و استخوان‌های چندهزار ساله هستند.

عذرخواهی آقای بلاگر

هنوز چند ساعتی از انتشار این تصاویر در صفحه اینستاگرام این مرد جوان نگذشته بود که توجه میراث دوستان کشورمان به موضوع جلب شد. با واکنش‌های صورت گرفته، این چهره اینستاگرامی در پستی جدید با چهره‌ای مغموم از همه عذرخواهی کرد؛ از مردم سیستان و بلوچستان تا بقیه هموطنان و البته وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و گفت آمده بوده تا به سهم خودش قسمتی از زیبایی‌های این استان را نشان بدهد و حالا قول می‌دهد به‌زودی با یک سبک جدید و هدفمند به قضیه ورود کند.

عذرخواهی دیرهنگام

این قضیه اما اینجا تمام نمی‌شود، زیرا آن‌طور که علیرضا جلال​زهی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان به ما می‌گوید، این عذرخواهی فایده‌ای ندارد و مراحل ثبت شکایت قضایی از این فرد در دست انجام است.

جلال​زهی در توضیح بیشتر می‌گوید: به‌محض اطلاع از این موضوع به قضیه ورود کردیم. این فرد بلاگر بدون هماهنگی با اداره کل میراث سیستان و بلوچستان وارد منطقه‌ای شده که تقریبا نقطه صفر مرزی است، یعنی 15 کیلومتر با مرز فاصله دارد و جزو محوطه‌های اقماری شهر سوخته است و در قسمت پشتی منطقه تاسوکی قرار دارد.

او درباره در دسترس بودن استخوان‌ها روی زمین(سؤالی که برای خیلی از میراث دوستان پیش‌آمده) هم می‌گوید: استخوان‌ها به خاطر توان محیطی و تیپ اقلیمی منطقه به‌خصوص بادهای 120 روزه سیستان به سطح زمین آمده‌اند، چراکه بادها شن و ماسه روی تپه‌ها را کنار زده و باعث هویدا شدن استخوان‌ها شده‌اند.

او به ما می‌گوید با فرد خاطی صحبت کرده و فرد هدف از انجام این کارها را افزایش دنبال‌کننده در اینستاگرام و دیده شدن مطرح کرده و گفته به این آثار به چشم یک فرصت نگاه کرده است.

درس عبرتی برای همه

رئیس اداره کل میراث سیستان و بلوچستان می‌افزاید: جامعه میراث فرهنگی و گردشگری کشور از شخص وزیر گرفته تا بخش حقوقی وزارتخانه، پیگیر جدی این قضیه هستند تا درس عبرتی بشود برای همه آنهایی که از میراث تاریخی کشورمان بهره‌برداری فردی می‌کنند. به گفته جلال​زهی، مراحل ثبت شکایت قضایی از این فرد خاطی در دست انجام است.

شوکه شدیم

اگر به امور باستان‌شناسی کمی علاقه‌مند باشید، حتما تصاویر باستان شناسان را در حال کاوش محوطه‌های تاریخی دیده‌اید و از وسواس و حساسیت آنها در برخورد با آثار و نشانه‌های تاریخی خبر دارید، آن‌وقت اگر یک نگاه دیگر به تصاویر منتشرشده توسط این بلاگر بیندازید، حتما از این جسارت در حریم‌شکنی شوکه می‌شوید.

روح ا... شیرازی، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی کشور هم به ما می‌گوید از دیدن این تصاویر شوکه شده است.

او توضیح‌می‌دهد: کاری که این فرد انجام داده خلاف مقررات میراث فرهنگی است. همه اینها اموال فرهنگی و تاریخی کشور و داده‌های باستان‌شناسی هستند و در پژوهش‌های باستان‌شناسی فوق‌العاده ارزشمندند.

پیگیری جامعه باستان‌شناسی

رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی کشور ادامه‌ می‌دهد: مثلا یک باستان‌شناس از یک قطعه سفال تاریخی، ده‌ها صفحه مطلب و اطلاعات به دست می‌آورد و نباید هرکسی به خودش اجازه بدهد با استفاده از این داده‌های تاریخی در فضای مجازی دنبال‌کننده جمع کند.شیرازی هم تأکید می‌کند از طرف جامعه باستان‌شناسی کشور پیگیر این قضیه است و معذرت‌خواهی فرد خاطی به‌تنهایی فایده ندارد.

مراقبت‌ها کجاست؟

بعد از انتشار تصاویر، شاید اولین چیزی که به ذهن بسیاری از میراث دوستان کشورمان رسید، جای خالی مراقب، نگهبان یا ناظر در محوطه‌ای بود که این فرد در آن حضور پیدا کرده . فردی که اگر حضور داشت، می‌توانست از میراث فرهنگی کشور دفاع کند.
رئیس اداره کل میراث سیستان و بلوچستان دراین‌باره‌ می‌گوید: این منطقه از منطقه‌های شناسایی‌شده میراث فرهنگی است، ولی ما هیچ‌گونه حفاظتی آنجا نداشتیم، چون از مناطق اقماری است و در نزدیکی مرز قرار دارد و مرزبانی بیشتر آنجا نظارت دارد تا میراث فرهنگی.

مردم باید حافظ میراث​شان باشند

رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی کشور اما می‌گوید کشور ما مملو از آثار تاریخی و فرهنگی است و برای تک‌تک این آثار نمی‌توان مراقب و نگهبان گذاشت.

شیرازی ادامه می‌دهد، ما در سطح کشور بیش از یک‌میلیون محوطه باستانی داریم و پایش روزانه آنها با توجه به امکانات موجود امکان‌پذیر نیست.

او در مقابل دست روی فرهنگ شخصی گردشگران می‌گذارد و می‌گوید: اگر هر فردی که به یک محوطه تاریخی وارد می‌شود به میزانی از درک اهمیت میراث تاریخی کشور رسیده باشد که باید حافظ آنها باشد، این اتفاق‌ها رخ نمی‌دهد.
گردشگر، فقط مشاهده‌گر است

گردشگری آسیب‌زننده، مدت‌هاست به نگرانی بزرگ اهالی فرهنگ و تاریخ کشورمان تبدیل‌شده؛ گردشگری‌ای که در نبود نیروهای حفاظتی به تخریب محوطه‌های تاریخی انجامیده و حالا به گفته مهدی عابدینی، باستان‌شناس و متخصص حوزه میراث فرهنگی کشورمان دلیل این اتفاق در فضای مجازی شده است.

عابدینی با اشاره به این‌که علت اصلی این اتفاق وسعت زیاد کشور، تعدد آثار تاریخی و کمبود نیروی حفاظتی است به ما می‌گوید: بیش از دو میلیون اثر شناسایی‌شده تاریخی در کشور ما وجود دارد و در بدنه میراث فرهنگی کشور به این تعداد، نیرو و بودجه برای حفاظت و مراقبت وجود ندارد.

او تأکید می‌کند: منطقه‌های تاریخی گاهی بسیار وسیع هستند و برای سرکشی به آنها دو یا سه نفر در نظر گرفته می‌شوند که به‌صورت دوره‌ای به آن سرکشی کنند و چون این سرکشی دوره‌ای است، افرادی که به‌عنوان گردشگر به منطقه وارد می‌شوند گاهی به آثار دسترسی دارند و اگر بخواهند تخریب کنند، تخریب می‌کنند در نتیجه به نظر می‌رسد اگر فرهنگ‌سازی صورت بگیرد و خود اشخاص فرهنگ حضور در محوطه‌های تاریخی را بلد باشند، ما با اتفاق‌های اینچنینی مواجه نمی‌شویم.

به گفته این متخصص حوزه میراث فرهنگی، گردشگر باید بداند در محدوده آثار تاریخی، او فقط باید یک مشاهده‌گر باشد، حق دست زدن به آثار، تخریب یا جابه‌جایی یا نوشتن یادگاری را ندارد.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/