اجرای طرح یارانه معیشتی از سوی مجلس دولت را نگران کرده است/ سهم حداقلی تحریم‌ها در مشکلات اقتصادی

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در برنامه «بدون توقف» که 17 آذرماه از شبکه سه پخش شد با اشاره به اینکه انتظار ما از دولت این است که با رویکرد سیاسی با تصمیمات مجلس مواجه نشود، گفت: نگرانی دولت این است که چرا این کار را مجلس می‌خواهد انجام دهد، اگر این پیشنهاد را دولت می‌داد چه اتفاقی می‌افتاد؟ ما اصلا به دنبال این مسائل نیستیم، فضای ما نباید این باشد.

پورابراهیمی یادآور شد: وقتی در جامعه با شرایطی روبرو می‌شوید که به مردم دشواری زیادی را تحمیل می‌کند، هزینه‌ها مردم را در اداره خانوار خودشان دچار مشکل می‌کند و در یک بازه زمانی کوتاه مواجه می‌شوید با پدیده‌ای مثل کرونا که به کسب و کارها هم آسیب رسانده، طبیعتا اینجا انتظار مردم از مجلس و دولت این است که به کمک‌شان بیایند، همچنان‌که امروز در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت در شرایطی قرار گرفتیم که به صورت اورژانسی باید اقداماتی انجام دهیم، صحبت ما در اینجا این است که حتما نگاه کلیه کارشناسانی که در حوزه‌های مختلف چه در حوزه اقتصادی، چه سیاسی و اجتماعی کار می‌کنند این است که ما باید به مردم کمک کنیم در دنیا هم همین است حالا روش‌های‌شان متفاوت است.

وی ادامه داد: اما این پروسه در حال حاضر متأسفانه وارد یک جریان تقابل غیرکارشناسی شده و نگرانی دولت این است که چرا این کار را مجلس می‌خواهد انجام دهد، اگر این پیشنهاد را دولت می‌داد چه اتفاقی می‌افتاد؟ من به عنوان یک عضو از اعضای پارلمان کشور بارها در جلسات رسمی حتی در حضور دولت اعلام کردم آنچه را که در توان داریم تا روز آخر برای کمک به دولت فعلی می‌گذاریم که خروجی آن کمک به مردم باشد، ما اصلا به دنبال این مسائل نیستیم، فضای ما نباید این باشد، انتظارمان از دولت این است که با رویکرد سیاسی با تصمیمات مجلس مواجه نشود، مردم دچار این اضطراب نشوند که حالا ته این تصمیم چه اتفاقی قرار است بیفتد، هر تصمیمی که در حوزه اقتصادی گرفته می‌شود اینطور نیست که 100 درصد بدون انتفاع و بدون هزینه باشد، یک هزینه فایده است، این تصمیم مجلس با کمک دولت می‌توانست به اینجا هم کشیده نشود و برای نیمه دوم سال بخشی از آنچه که دغدغه مردم بود کاهش دهد، البته قطعا مسیر میان‌مدت و بلندمدت از نظر ما این نخواهد بود.

عضو شورای پول و اعتبار در خصوص منابع تأمین مالی یارانه معیشتی نیز توضیح داد: منابعی که در اصلاحیه دوم اعمال کردیم وصول اقساط سهام دولت، واگذاری باقیمانده سهام دولت در شرکت‌های پالایشگاهی، واگذاری سهام دولت در بانک‌ها و بیمه‌هاست به عبارتی موضوعات مربوط به سرفصل واگذاری دارایی‌های دولت، یک بخش آن از محل تراکنش‌هاست و یک پیشنهاد هم از محل حقوق ورودی کالا به کشور است، در واقع این بخش در دو فاز دیده شده که اگر شورای نگهبان ایراد گرفت پیشنهادات دیگر را مطرح خواهیم کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پاسخ به این سؤال که «ما بیشتر درگیر تحریم داخلی هستیم یا خارجی» عنوان کرد: اگر ما عوامل مؤثر بر اقتصاد کشور را به عوامل بیرونی و درونی تقسیم‌بندی کنیم سهم عوامل بیرونی از جمله تحریم‌ها در مشکلات اقتصادی ما حداقلی و حدود 20 درصد است، آنچه که بیشتر در اقتصاد ما اثر گذاشته عوامل درونی است که برمی‌گردد به اقداماتی که یا باید انجام نمی‌دادیم و انجام دادیم یا اقداماتی که باید انجام می‌دادیم و ترک فعل کردیم، 80 درصد از این مسائل برمی‌گردد به عوامل درونی در اقتصاد ایران، من از صحبت آقای نوبخت که گفتند اگر می‌خواهیم به مردم کمک کنیم بهتر است دنبال این باشیم که زانوی دشمن از گلوی ما در حوزه تحریم‌ها برداشته شود تعجب کردم، آن چیزی که باعث می‌شود که زانوی دشمن از گلوی ما برداشته شود این است که ما در اقتصاد کشور توانمندی ایجاد کنیم، اگر این کار را کردیم آن زمان زانوی دشمن برداشته می‌شود. مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کردند که تحریم‌ها در اقتصاد اثرگذار است، اما این اثر تحریم‌ها به میزان توانمندسازی در اقتصاد ایران است، هرچه توانمندسازی بیشتر می‌شود اثر تحریم‌ها کمتر خواهد شد و حتی به صفر خواهد رسید.

پورابراهیمی همچنین یادآور شد: اگر به جای توانمندسازی درونی رفتیم به مذاکرات دل بستیم و دنبال این بودیم که از مذاکرات چه چیزی عائدمان می‌شود، اثر تحریم‌ها هر روز بیشتر خواهد شد، اقتصاد کشوری که از درون توانمند نشود در مقابل تکان‌های بیرون متزلزل است یکی از این تکان‌ها تحریم است، یکی از آنها همین کروناست، یکی افت و خیزها قیمت جهانی نفت است، اقتصاد کشوری که می‌خواهد در مقابل عوامل بیرونی مقتدر باید از درون توانمند شود، قطعا ما باید در مذاکرات هم مقتدر عمل کنیم و در مجامع بین‌المللی ذره‌ای از حقوق کشورمان کوتاه نیائیم اما زمانی می‌توانیم این کار را انجام دهیم که بدانیم اقتصاد کشور را توانستیم با اقتدار جلو ببریم نه اینکه اقتصاد آنقدر شکننده باشد که هر لحظه تصمیم دشمن در اقتصاد ما تأثیر بگذارد.

وی با اشاره به اینکه امروز لنگر تصمیمات اقتصادی ما نرخ ارز است تا جایی که کل بازارهای ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: اگر بخواهیم بازار ارز و برابری پول ملی‌مان در برابر پول‌های خارجی را مدیریت کنیم یکی از عوامل این است که ما چقدر تراز تجاری کشور را مثبت کردیم، یعنی صادرات در مقابل واردات چقدر بوده، یکی از عوامل بسیار مهم که سهمش نسبت به بقیه بیشتر است شتاب حجم نقدینگی‌مان در اقتصاد است؟ چون حجم نقدینگی موجب تورم در جامعه می‌شود، یکی از عوامل اصلی که باعث می‌شود این حجم نقدینگی اتفاق بیفتد برداشت‌هایی است که دولت تحت عنوان کسری بودجه از بانک مرکزی داشته، لذا اگر می‌خواهیم اقتصاد کشورمان در خصوص مسائل ارزی تا حدی از این التهابات خارج شود یکی از اقدامات ما این است که بیائیم تراز بودجه‌ای کشور را مدیریت کنیم، مثلا وقتی بانک‌ها و مؤسسات غیرمجاز دچار مشکل شدند قرار شد که از بانک مرکزی منابعی تزریق شود، این منابع یعنی پول پرقدرت یعنی آثار تورمی و کاهش قدرت خرید که همه باید هزینه آن را بدهند.

این نماینده مجلس با تأکید بر اینکه ما باید در کشور ناترازی نظامی بانکی و ناترازی بودجه را حل کنیم  که به راحتی هم امکان‌پذیر است، اظهار کرد: ما یک شاخص در دنیا داریم به نام سهم مالیات به تولید ناخالص داخلی، این نرخ بعضا در دنیا تا 25 درصد هم می‌رود اما در کشور ما حدود 5/5 است، یعنی اینکه امکان اخذ مالیات وجود دارد، نه مالیات از فقرا، مردم، کسبه کوچک و کارمندان، بلکه مالیات از کسانی که اصلا هویت اقتصادی نداشته و فرار مالیاتی دارند، وقتی در نظام اقتصادی کشور ما به موضوع مالیات به عنوان یک موضوع بسیار مهم توجه نمی‌شود، پس ما نمی‌توانیم به جای درآمد نفتی که وابسته به جریان بیرونی است مالیات را جایگزین کنیم. برای اینکه نرخ ارز را از این وضعیتی که دچارش هستیم بیرون بیاوریم باید درآمدهای‌مان را از جای دیگر تأمین کنیم، اگر این اقدامات انجام شود می‌توانیم عوامل بیرونی را نیز به حداقل برسانیم، سهم اصلی در مشکلات اقتصادی دست ماست و هیچ ربطی هم به آمریکا و تحریم ندارد.

عضو شورای اقتصادی کشور در پایان در پاسخ به این سؤال که «ممکن است که بالا بردن نرخ ارز از طرف دولت عامدانه برای تأمین کسری بودجه باشد» بیان کرد: اینکه دولت می‌خواهد ارز را بالا ببرد کارشناسی نیست، چون خود دولت بزرگترین مصرف‌کننده است و اگر بخواهد افزایش دهد هزینه‌های خودش را افزایش داده، منطقی به نظر نمی‌رسد و من هم به شواهدی در این زمینه نرسیدم، اما مسئله دیگر این است که چه بخشی از بالا و پائین شدن نرخ ارز به عوامل روانی و سیاسی و چه بخشی از آن به عوامل اقتصادی و تخصصی برمی‌گردد؟ که باید بگویم در بازار ارز ما توأمان بخشی از عوامل واقعی اقتصادی و بخشی هم عوامل روانی و سیاسی و حتی انتظارات خودش را نشان می‌دهد، مثلا در همین ماه‌های اخیر رشدی که در نرخ ارز صورت گرفت اصلا واقعی و منطقی نبود و این موضوع تنها به دلیل تقاضای کاذب و فضای روانی است که مردم فکر می‌کنند امروز جنسی بخرند بهتر از فرداست و اینکه تصورشان این است که باید ارزش پول خود را حفظ کنند، لذا وقتی این تصور ایجاد شود تقاضا دیگر حدی ندارد.