دولت بایدن فوراً به برجام بازگردد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، بین اروپایی‌ها آنها که روزگاری در مقام رسمی با ایران همکاری‌ و مذاکراتی داشتند، اکنون عمدتاً به حامیان مذاکره با ایران و برجام تبدیل شده‌اند. روز گذشته اندیشکده شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای که به امضای برخی چهره‌های قدیمی رسیده بر لزوم همکاری اروپا با ایران برای بازگشت به برجام تأکید کرده است.

در بین امضاکنندگان این بیانیه که اعضای ارشد اندیشکده شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا هستند، نام‌های زیر به چشم می‌خورد: خاویر سولانا، کارل بیلت، آلیستر برت و... .

«خاویر سولانا»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹؛ «کارل بیلت»، نخست‌وزیر و وزیر خارجه پیشین سوئد و رئیس کنونی هیئت‌مدیره شورای روابط خارجی اروپا؛ «آلیستر برت»، معاون پیشین بخش خاورمیانه وزارت خارجه انگلیس؛ «ولفگانگ ایشینگر»، مدیر کنفرانس امنیتی مونیخ و سفیر اسبق آلمان در آمریکا؛ «ژان دیوید لویت»، سفیر اسبق فرانسه در آمریکا و «آندرزج اولچوفسکی»، وزیر خارجه پیشین لهستان، در یک بیانیه مشترک خواستار «احیای تعامل دیپلماتیک با ایران» شدند.

در این بیانیه ضمن اشاره به اینکه سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور فعلی آمریکا در برابر ایران، شسکت خورده، خواستار همکاری دولت‌های اروپایی با دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برای بازگشت به توافق هسته‌ای (برجام) و تقویت آن شد.

اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا، این اندیشکده در این بیانیه آورده است: انتخاب جو بایدن گشایشی برای تقویت روابط فرااقیانوسی در زمینه‌ مسائل مهم امنیتی از جمله درباره ایران ایجاد می‌کند. دولت‌های اروپایی و اتحادیه اروپا که در چهار سال گذشته تلاش زیادی برای حفظ توافق هسته‌ای (برجام) کرده‌اند، اکنون به وضوح از دولت آینده بایدن و ایران می‌خواهند که سریعاً به پایبندی کامل نسبت به توافق بازگردند. طرف‌های اروپایی باید به طرزی فعالانه و هماهنگ یک نقشه راه با‌دوام برای حمایت از این اقدام ارائه کنند.
کارزار فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ علیه ایران با تحریم‌هایی بی‌سابقه که تأثیری منفی بر مردم عادی ایران داشت، شکست خورد. ایران در پاسخ به بازگشت تحریم‌ها از سوی آمریکا، فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را افزایش داد و به فاصله‌گرفتن از تعهدات تحت برجامش ادامه داد. تهران همچنین جایگاه نظامی‌اش را در منطقه تحکیم کرده‌ است. دوران باقی‌مانده از دولت ترامپ احتمالاً با اقداماتی جدید که مخصوصاً برای پیچیده‌کردن بازگشت بایدن به برجام انجام خواهد شد، به آشفتگی می‌گذرد. اخبار اخیر همچنین حاکی از این هستند که خطر گسترش تنش‌های نظامی میان آمریکا و ایران وجود دارد. دولت آتی بایدن با گسترش جدید تنش‌ها مواجه می‌شود.

برای ثبات خاورمیانه مهم است که آمریکا و ایران فورا تنش‌ها را کاهش داده و تعامل دیپلماتیک را درباره طیفی از مسائل احیا کنند. این باید با احیای دوباره توافق هسته‌ای آغاز شود که توافقی مهم در زمینه عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای و حرکتی به سمت گروه گسترده‌تری از مسائل است که به عدم ثبات منطقه دامن می‌زنند و این برای منافع اروپایی‌ها بسیار تعیین‌کننده است. دولت بایدن می‌تواند با حمایت اروپا از اشاره‌های مثبت دولت روحانی که هشت ماه به پایان دوره آن باقی مانده و از هدف اعلام‌شده بایدن برای بازگشت به برجام و طی‌کردن مسیر دیپلماسی با ایران استقبال کرده است، به گونه‌ای مثبت بهره‌مند شود.

در راه رسیدن به این هدف، دولت‌های اروپایی و اتحادیه اروپا باید گام‌هایی را که مطرح خواهند شد، در اولویت قرار دهند.

گام اول: انگلیس، آلمان و فرانسه (تروئیکای اروپا) باید در هفته‌های آتی در بیانیه‌ای مشترک از دولت بایدن که تحلیف آن انجام شده است، درخواست کنند که تمایلش برای بازگشت به برجام را رسماً اعلام کند و از ایران و آمریکا بخواهند درباره اقداماتی در راستای پایبندی دوباره دوجانبه توافق کرده و سپس توافق را پیش ببرند. دولت‌های اروپایی و اتحادیه اروپا نیز باید به‌طور هم‌زمان کمک کنگره در واشنگتن را در راستای جلب حمایت برای بازگشت بایدن به برجام شدت ببخشند.

گام دوم: کشورهای تروئیکای اروپا باید تلاش کنند یک جلسه کمیسیون مشترک برجام پیش از ۲۰ ژانویه تشکیل شود. «جوزپ بورل»، مسئول ارشد اتحادیه اروپا و مسئول سیاست خارجی آن باید به عنوان رئیس کمیسیون اعضای فعلی توافق را تشویق کند از دولت بایدن بخواهند به برجام بازگردد و از آمریکا بخواهد بر حمایتش از قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تأکید کند. کمیسیون مشترک برجام همچنین باید از آمریکا بخواهد در سریع‌ترین زمان ممکن برای تحریم همکاری‌های هسته‌ای غیرنظامی معافیت صادر کند تا بازگردانی فعالیت‌های هسته‌ای ایران به حالت قبل و بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک را تسهیل کند.

گام سوم: در بازه زمانی حال حاضر تا ۲۰ ژانویه، تروئیکای اروپا و اتحادیه اروپا باید نشستی در سطح مدیران رؤسای هیئت سیاسی با ایران داشته باشند تا مسیری مشخص را برای ایران به سمت بازگردانی فعالیت‌های هسته‌ای‌اش به حالت قبل ترسیم کنند. اروپایی‌ها باید به ایران تأکید کنند که این اقدامات از بخش‌های اصلی بازگشت دولت بایدن به برجام خواهد بود. این روند باید شامل بحث‌های مفصل با ایران در زمینه اقدامات فنی برای بازگردانی برنامه‌ هسته‌ای‌اش، طرح واقع‌بینانه لغو تحریم‌ها در دولت بایدن و اقدامات اروپایی‌ها برای حمایت از اقتصاد ایران باشد. تروئیکای اروپا و اتحادیه اروپا باید از کانال‌های دیپلماتیک فعلی با ایران استفاده کنند تا درباره گسترش تنش با آمریکا به ویژه در عراق که خطر زیادی در زمینه‌ تنش‌ها وجود دارد، هشدار دهند. هرگونه گسترش تنش تا تحلیف بایدن می‌تواند تا حد زیادی منجر به پیچیده‌شدن تلاش‌های دیپلماتیک شود.

گام چهارم: کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا باید در موازات مسیر هسته‌ای، مسیری نقشه راهی دیپلماتیک برای همکاری فر‌ااقیانوسی در زمینه تنش‌زدایی منطقه‌ای برای دولت بایدن و جامعه سیاسی گسترده‌تر آمریکا داشته باشند. دولت‌های اروپایی باید پیش از تحلیف بایدن تعامل با طرف‌های منطقه به‌ویژه اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی را با هدف پیشگیری از گسترش تنش پرخطر و ایجاد زمینه روندهای بعدی در راستای تلاش‌های دبیرکل سازمان ملل برای پیشبرد امنیت منطقه شدت ببخشند. این مستلزم خنثی‌کردن مخالفت برخی شرکای اروپا در منطقه برای تعامل از سر گرفته‌شده با ایران و اطمینان‌بخشی دوباره به آنها است. اروپایی‌ها باید در این راستا شروع به تشدید اقدامات برای برقراری ثبات فراگیر در یمن و عراق کنند. 

انتهای پیام/