جانشینان نبردناوها در عصر فناوری/ کشتی‌های نیروی دریایی چگونه طبقه‌بندی می‌شوند؟
به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنيان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، در گذشته کشورها تنها از کشتی‌های جنگی موسوم به نَبَردناو(Battleship) در نبردهای دریایی استفاده می‌کردند. اما امروزه کشتی‌های گوناگونی در نیروهایی دریایی جهان با اهدافی مختلف به کار می‌رود.
نبردناوها نوعی کشتی بزرگ با بدنه ضخیم و مجهز به توپخانه‌ای سنگین بودند. این کشتی‌های نظامی تا پایان جنگ جهانی دوم به عنوان اصلی‌ترین ابزار تهاجمی در جنگ‌های دریایی شناخته شده و اهمیتی فوق‌العاده در برتری نظامی داشتند و در حقیقت به عنوان «نماد قدرت» در ناوگان دریایی یک کشور محسوب می‌شدند.
با این وجود پیشرفت صنایع هوایی نظامی و افزایش برد هواپیماها و تولید موشک‌های هدایت‌شونده باعث شد اهمیت نبردناوها که نقطه برتری اصلی‌شان برخورداری از توپخانه سنگین بود اعتبار خود را از دست دهد. از سوی دیگر بدنه نبردناوها به هیچ‌وجه قدرت حفاظت در برابر موشک‌ها و بمب‌ها را نداشت و به تدریج ناکارامدی نبردناوها برای اغلب کشورها مشخص شد. ازاین‌رو تقریباً تمام کشورها استفاده از نبردناوها را کنار گذاشتند و آخرین نبردناو که در حقیقت برای پشتیبانی دریایی مورد استفاده قرار می‌گرفت به طور رسمی در سال ۲۰۰۶ از چرخه مصرف خارج شد. اما نبردناوها جانشینان مختلفی دارند که هر کدام برای اهداف ویژه‌ای به کار می‌روند.
برخی از کشورها از ساختار مختص خود برای طبقه‌بندی کشتی‌های نیروی دریایی استفاده می‌کنند اما به طور کلی می‌توان ناوهای مختلف را در یکی از رده‌های زیر قرار داد. کشورهای مختلف بسته به کاربردهایی که در پی آن هستند برای ساخت انواع کشتی‌ها تلاش می‌کنند و برخی دیگر نیز تقریباً روی تمام این غول‌های دریایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در این گزارش انواع جانشینان نبردناوها را معرفی خواهیم کرد.
ناوچه
ناوچه(Frigate) معمولاً کشتی‌هایی با وزن بیش از 3 هزار تن در نظر گرفته می‌شوند. نقش ناوچه‌ها محافظت از کشتی‌های دیگری است که در خط مقدم دریا قرار دارند. معمولاً مسئولیت اصلی این کشتی‌ها محافظت از سایر کشتی‌ها در برابر زیردریایی‌های دشمن است. تعریف دقیقی در مورد این کشتی‌ها وجود ندارد بنابراین ناوچه برخی از کشورها شباهت زیادی با ناوچه سبک، ناوشکن و حتی رزمناو دارد. از نظر برخی دیگر از کارشناسان نظامی، کشتی‌های رزمی ساحلی همان ناوچه‌ها هستند.
ناوچه سبک
ناوچه سبک(Corvette) کشتی جنگی کوچکی با سلاح‌های سبک است. در کنار هزینه نسبتاً کم، قدرت مانور بالای آنها در دریاها و دریاچه‌ها عالی است. بسیاری از نیروهای دریایی جهان دارای این قبیل کشتی‌ها هستند(برای مثال ایران، ایالات متحده، آرژانتین ، بنگلادش، برزیل، بلغارستان، چین، دانمارک، آلمان، مصر، هند، اندونزی، ایتالیا، پاکستان، فیلیپین، لهستان، پرتغال، رومانی، روسیه، کره جنوبی، سوئد، ترکیه). کشور روسیه به دلیل اینکه به بسیاری از دریاهای کوچک راه دارد سرمایه‌گذاری زیادی روی ناوچه‌های سبک کرده است و بزرگترین مصرف‌کننده ناوچه‌های سبک در جهان است.
ناوشکن‌ها
ناوشکن‌ها(Destroyer) به دلیل کاربرد گسترده‌شان یکی از رایج‌ترین کشتی‌ها در بین نیروهای دریایی تمام کشورهای جهان هستند. قدرت شلیک و استقامت بالایشان آنها را برای نبردهای دریایی، اسکورت و حتی عملیات تداوم صلح، ایده‌آل می‌سازد. نام ناوشکن از جنگ روسیه و ژاپن در اوایل قرن 20 گرفته شده است، جایی که طرفِ ژاپنی از یک کشتی به نام «ناوشکن اژدر» استفاده کرد. امروزه ناوشکن‌ها سنگین‌ترین جنگنده‌های شناور پس از رزمناو شناخته می‌شوند.
رزمناو
در عصر حاضر، رزمناوها(Cruiser) به عنوان نیرومند‌ترین کشتی‌های روی آب به شمار می‌آیند. این کشتی‌ها دارای قدرت شلیک عالی هستند، هر چیزی را می‌توانند اسکورت کنند و تقریباً در برابر هر جسم دریایی دیگری می‌توانند پیروز شوند. با این وجود کاربرد آنها محدود به عملیات‌های بزرگ نظامی در اقیانوس‌هاست. بنابراین به دلیل هزینه‌های سنگین و توانایی مأموریت محدود به درد هر کشوری نمی‌خورند. در میان کشورهایی دارای رزمناور در حال حاضر تنها ایالات متحده و روسیه از این شناورهای پرهزینه استفاده می‌کنند و آنها را در حالت آماده نگه داشته‌اند. رزمناوها به طور معمول دارای قدرت آتش بیشتری در قیاس با ناوشکن‌ها هستند اما امروزه مرز بین رزمناو و ناوشکن‌ها به دلیل اینکه قدرت شلیک برخی از ناوشکن‌های جدید مثل DDG-1000 بیشتر از رزمناوهاست دیگر کاملاً مشخص نیست.
کشتی‌های تهاجمی خاکی و آبی
این کشتی‌های جنگی برای پشتیبانی از نیروهای زمینی در انتقال انواع مهمات، حمل و نقل، سوخت‌گیری مجدد وسایل نقلیه و محافظت از آنها در برابر هواپیماهای و شناورهای دشمن مورد استفاده قرار می‌گیرند. اکثر کشتی‌های تهاجمی خاکی و آبی(Amphibious Assault Ship) دارای یک عرشه برای فرود و پرواز هلیکوپتر هستند. از برخی از آنها به عنوان ناو هواپیمابر نیز استفاده می‌شود، به عنوان مثال کشتی‌های تهاجمی خاکی و آبی ژاپنی ایزومو(Izumo) که شبیه به ناو هواپیمابر هستند.
ناوهای هواپیمابر
تعریف ناو هواپیمابر(Aircraft Carriers) این است: «یک ناو بزرگ دریایی که به عنوان یک پایگاه هوایی متحرک طراحی‌شده و دارای یک عرشه مسطح و بلند است که هواپیما می‌تواند بر روی آن بلند شود و فرود آید». دقیقاً چنانچه در تعریف آمده است این ناوها به عنوان یک مرکز عملیات هواپیمایی و پایگاه دریایی استفاده می‌شوند. ناوهای هواپیمابر از نظر ابعاد بزرگترین کشتی‌های نظامی در جهان هستند که وزن برخی از آنها بیش از 100 هزار تن و قابلیت اسکان تقریباً 6 هزار نفر را دارند.
کشتی‌های رزمی ساحلی
کشتی رزمی ساحلی یا LCS، کلاس کوچکی از کشتی‌های جنگی هستند که برای انجام عملیات در مناطقی با آب‌های کم‌عمق که در آنها نمی‌توان از کشتی‌های بزرگتر دیگر بهره برد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. LCSها طبق تعاریف رسمی، جنگنده سطحی شبکه‌ای، چابک، قابل اختفا هستند که قادر به شکست تهدیدات نامتقارن در سواحل دریا و آب‌های کم عمق به شمار می‌آیند.
LCSها همچنین به عنوان مکملی برای رزمناوها به شمار می‌آیند. در برخی تقسیم‌بندی‌ها، کشتی‌های رزمی ساحلی را گاهی به عنوان ناوچه‌های سبک در نظر می‌گیرند.
انتهای پیام/پ
انتهای پیام/