مرکز پژوهش‌های مجلس خواستار توجه بیشتر دولت به استخراج و تولید زغالسنگ در معادن کشور شد
به گزارش گروه اقتصادی آنا به نقل از ایمیدرو، دفتر پژوهش‌های زیربنایی و امور تولیدی مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با نام «مقایسه تطبیقی نحوه حمایت کشورهای دارای معادن زغالسنگ از صنعت معدنکاری» نوشت: با نگاهی به نوع حمایت‌های کشورهای دارنده معادن زغال می‌توان دریافت که تقریباً همه کشورهای مورد بررسی، برای ادامه بقای این صنعت اقدام به حمایت‌های متعددی از شرکت‌های کشور متبوع خود کرده‌اند.
این حمایت‌ها از طریق اعطای وام‌های کم‌بهره با پشتوانه دولتی، اعطای اعتبار توسط موسسه‌های اعتبار صادراتی، اعطای وام‌های مختلف با عاملیت بانک‌های دولتی، حمایت از اکتشاف و استخراج زغالسنگ، اعطای ضمانت‌نامه‌های دولتی برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاری در صنعت زغال، تقبل هزینه‌های تحقیق و توسعه به کمک توانمندسازی معادن زغال؛ حمایت از ایجاد نیروگاه‌های زغالسوز، معافیت‌های مالیاتی و پرداخت حق بیمه کارفرما ارایه شده است.
بر اساس تحقیق این دفتر متعلق به مجلس شورای اسلامی، در ایران حمایت‌ها از صنعت زغالسنگ که صرفاً به منظور تأمین خوراک ذوب آهن اصفهان شکل گرفته است، محدود به اعطای تسهیلات از طریق صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی، تخفیف در حقوق دولتی معادن زغال و افزایش قیمت مصوب خرید زغال توسط ذوب آهن اصفهان بوده است.
در ایران نیز صنعت زغالسنگ همزمان با تصمیم برای احداث ذوب آهن اصفهان شکل گرفت ولی پس از واگذاری ذوب آهن اصفهان به بخش خصوصی و عدم واگذاری همزمان معادن زغال، این بخش با مشکلات جدی مواجه شده است.
حمایت‌های کشورهای توسعه یافته
بانک‌های توسعه چندجانبه‌ای کمک‌های خود را عمدتاً به بخش خصوصی معطوف می‌کنند. سهامداران این بانک‌های توسعه‌ای، دولت‌ها هستند که به پشتوانه پول‌های هنگفت عمومی اعضا تشکیل شده‌اند. این منابع امکان دریافت وام‌هایی با بهره‌های اندک و زمان‌های بازپرداخت مناسب را برای دولت‌ها و بخش خصوصی فراهم می‌کنند.
ترکیه
حجم ذخایر تثبیت شده زغالسنگ در ترکیه حدود 13.9 میلیارد تن است که بخش عمده آن یعنی 13.4 میلیارد تن از این ذخایر را آلوده کننده‌ترین و کم کیفیت‌ترین نوع زغالسنگ به نام زغالسنگ قهوه‌ای تشکیل داده‌اند و تنها 400 میلیون تن از ذخایر زغالسنگ ترکیه به عنوان زغالسنگ سخت باکیفیت شناخته می‌شود.
وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه در طی یک دهه گذشته، فعالیت‌های اکتشافی گستردهای را در زمینه سوخت‌های فسیلی انجام داده است. به طوری که در سال‌های 2010 تا 2014 بین 16 تا 23 میلیون دلار در هر سال برای فعالیت‌های اکتشافی نفت، گاز و زغالسنگ اختصاص داده است. از سوی دیگر بیمه تأمین اجتماعی مربوط به سهم کارفرما را وزارت اقتصاد آن کشور پوشش می‌دهد.
در طرح جدیدی که از سوی دولت ترکیه به اجرا در می‌آید، یارانه‌هایی را در قالب معافیت‌های گمرکی، معافیت از مالیات بر ارزش افزوده، کاهش مالیات بر درآمد، حمایت از پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی سهم کارفرمایان به مدت 12 سال، تخصیص زمین و حمایت‌های نرخ بهره‌ای بسته به نوع منطقه (در قالب مناطق 6 گانه) از توسعه‌یافته‌ترین تا توسعه‌نیافته‌ترین مناطق که بالاترین سطح حمایت را به خود اختصاص می‌دهند، دریافت می‌کنند.
علاوه بر این، حمایت‌های نرخ بهره‌ای در قالب وام‌های سرمایه‌گذاری جهت تأمین مالی پروژه انجام می‌گیرد که براساس آن وزارت امور مالی نسبت مشخصی از بهره وام، که بیش از 70 درصد نرخ بهره را نیز پوشش می‌دهد.
اوکراین
اوکراین با برخورداری از حدود 34 میلیارد تن ذخایر زغالسنگ، هفتمین دارنده ذخایر تثبیت شده دنیا را در اختیار دارد. بخش عمدهای از این ذخایر در منطقه دونسک در شرق اوکراین واقع شده‌اند و ذخایر اندک نیز در مرز این کشور با لهستان در منطقه وولینسک وجود دارند.
از منظر میزان تولید زغالسنگ، این کشور با تولید 61 میلیون تن در سال 2014 دوازدهمین تولیدکننده بزرگ زغالسنگ در جهان بوده است. بخش اعظمی از زغالسنگ تولیدی اوکراین در داخل کشور و برای تولید برق به مصرف می‌رسد. این منبع حدود 44 درصد سوخت مورد نیاز شرکت‌های تولید برق را به خود اختصاص می‌دهد که بعد از سوخت هسته‌ای در رتبه دوم قرار گرفته است.
معادن زغالسنگ اوکراین، به دلیل بروز بیشترین حوادث سالانه مرگ‌ومیر معدنچیان، ناشی از حوادث صنعتی و انفجار معادن، از جمله خطرناکترین معادن زغالسنگ جهان به شمار رفته و مقررات امنیتی از جانب مالکان معادن به دلیل مبارزه برای حفظ سطوح تولید بالا اغلب نادیده گرفته می‌شوند.
به همین دلیل و برای توسعه بیشتر صنعت زغالسنگ، دولت اوکراین پیگیر بهبود شرایط، نهادها و چارچوب‌های سیاست‌گذاری بخش معدن است که در این راستا برنامه سیاست حمایتی بخش از سوی وزارت انرژی و زغالسنگ در سال 2008 آغاز شد.
بخش زغالسنگ این کشور عمدتاً زیان‌ده است با این حال به سبب سهم بالای این ماده معدنی در تامین انرژی اکراین، دولت آن کشور به عنوان مثال در سال 2013 یارانه‌ای معادل 700 میلیون دلار برای حفظ این صنعت پرداخت کرد. البته یارانه‌های بودجه‌ای تنها شامل شرکت‌ها و کمپانی‌های معدنی دولتی و انجمن‌های تحت مدیریت وزارت انرژی و صنعت زغالسنگ می‌شوند.
استرالیا
استرالیا چهارمین دارنده ذخایر زغالسنگ، چهارمین تولیدکننده و دومین صادرکننده بزرگ این ماده معدنی، 8 درصد از ذخایر تثبیت شده زغالسنگ جهان که حدود 76 میلیارد تن است را در اختیار دارد.
دولت استرالیا انواع مختلفی از یارانه‌های ملی را که هدف آنها به طور مشخص در راستای ترویج این صنعت درمجموع 2.9 تا 3.5 میلیارد دلار یارانه در هر سال به شرکت‌های این بخش پرداخت می‌کند.
اندونزی
اندونزی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان زغالسنگ در جهان به شمار می‌رود. میزان ذخایر اثبات شده این کشور در سال 2014 حدود 28 میلیارد تن برآورد شده که با تولید 458 میلیون تن در همین سال در رتبه پنجم تولیدکنندگان جهان پس از چین، ایالات متحده، هند و استرالیا قرار گرفته است.
کمک‌های این کشور در قالب تامین مالی، معافیت‌های مالیاتی و حمایت‌های یارانه‌ای در اختیار شرکت‌های این بخش قرار می‌گیرد.
ایران
با توجه به اکتشافات صورت گرفته تاکنون، میزان ذخایر قطعی زغال ایران 1.16 میلیارد تن برآورد می‌شود که از این میزان حدود 412 میلیون تن (حدود 28 درصد) کک‌شو و بقیه زغالسنگ حرارتی است.
عمده دلیل اکتشاف زغالسنگ در ایران، احداث شرکت ذوب آهن اصفهان و تأمین کک مورد نیاز کوره بلند بوده و در بررسی‌های صورت گرفته، با توجه به نوع زمین‌شناسی ایران و کم بودن عمق لایه‌های زغالی، مصارف دیگری برای زغالسنگ اکتشافی و استخراجی در نظر گرفته نشده است.
حمایت‌ها:
بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد از 29 آبان 92 تا 13 مهر 94 تعداد 24 فقره درخواست تسهیلات از سوی بهره‌برداران معادن زغالسنگ به صندوق بیمه سرمایه‌گذاری‌های معدنی ارایه شده است که بخشی از این تسهیلات پرداخت شده و مابقی در دست بررسی و اقدام است.
از سوی دیگر طبق مصوبه وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال جاری افزایش 15درصد نرخ خرید زغالسنگ به شرکت ذوب آهن اصفهان ابلاغ شد.
همچنین به منظور تأمین تجهیزات ایمنی مورد نیاز معادن زغالسنگ کشور، ایمیدرو اقدام به خرید 400 دستگاه کنترل گاز دیجیتالی توسط مجری طرح ایجاد زیربناها کرده و به تناسب تعداد کارگاه‌های استخراج در معادن، نسبت به تحویل آن اقدام کرده است.
از سوی دیگر برای حمایت از تولید زغالسنگ و کک در داخل، میزان تعرفه واردات کک از 4 درصد به 7درصد و همچنین تعرفه وارادت زغالسنگ از 7 به 15درصد اقدام شد.
انتهای پیام/