ثبت 48 اختراع توسط یک دانشجو چگونه محقق شد؟/ وقتی تحریم‌ها راه خودکفایی و خلاقیت را باز می‌کند

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- حسین رحیمی؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر سال‌هاست که با عنوان دانشگاه مخترعان و مبتکران جوان شناخته شده و توانسته است با ایجاد فضای مناسب و بهره‌گیری از علوم دانشگاهی و نیاز صنعت، اختراعات کاربردی و مفیدی را به جامعه ارائه دهد.

خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت با یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر که در کارنامه خود 48 اختراع ثبت شده دارد، گفتگوی کرده است که از نظر کاربران می‌گذرانیم.

آنا: با تشکر از وقتی که در اختیار خبرگزاری آنا قرار دادید. لطفاً خودتان را به اختصار معرفی کنید.

صیرفی: سهیل صیرفی هستم متولد ۶۳ و کارشناس ارشد رشته کنترل برق، تاکنون بالغ بر ۴۸ مورد ثبت اختراع داشته‌ام که چند مورد آن ازجمله در مجتمع فولاد مبارکه اصفهان و چند پروژه صنعتی به مرحله تولید رسیده است.

نخستین ثبت اختراع من سال ۸۶ انجام شد و همین ثبت اختراع و نمونه مشابهی که بعداً به‌واسطه آن انجام دادم، باعث شد که سال‌های بعد نفر سوم جشنواره خوارزمی شوم و این موضوع موجب شد که اجازه این را داشته باشم که در دو رشته در مقطع لیسانس همزمان ادامه تحصیل دهم و بعد از اینکه دو مدرک کارشناسی را گرفتم به‌دلیل مسائل مالی وقفه‌ای در ادامه تحصیل داشتم و پس از آن دوباره شروع به ادامه تحصیل و کارشناسی ارشد را تمام کردم.

آنا: اختراعات شما در چه زمینه‌هایی است؟

صیرفی: یکی از مهم‌ترین ثبت اختراعاتی که انجام دادم، «ردیابی و تشخیص سیگنال» توسط صافی خازنی بود و مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ثبت اختراع در رزومه بنده است؛ زیرا شروع اولیه این جوش و خروش برای ثبت اختراع  و برای مقاله دادن در کنفرانس‌های ملی و هر اقدام علمی-پژوهشی از اینجا آغاز شد.

شاید به جرئت بتوان گفت در مقطع کارشناسی چندان نمیتوان مطمئن بود که حوزه علاقه تخصصی شما مربوط به کدام محور است به همین دلیل در مقطع کارشناسی در زمینه مخابرات ثبت اختراع داشتم؛ البته در زمینه کنترل هم داشته‌ام، ابزار دقیق بوده و در گرایش برق قدرت هم ثبت اختراع داشتم؛ اما از یک برهه زمانی به بعد که علاقه خودم را خیلی معطوف به گرایش کنترل ابزار دقیق یافتم، بیشتر فعالیت‌های علمی و پژوهشی که انجام دادم در حوزه کنترل و ابزار دقیق متمرکز شد و موفق شدم که به‌طور همزمان در دانشگاه صنعتی مالک اشتر و دانشگاه اصفهان در مقطع کارشناسی ادامه تحصیل دهم و کارشناسی ارشد را هم در دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر گذراندم.

آنا: دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر چه جذابیت‌هایی برای شما داشته و دارد؟

صیرفی: با بسیاری از استادان دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر همکاری علمی دارم؛ بنابراین خیلی راحت‌تر بود که جایی ادامه تحصیل بدهم که استادان آنجا را خیلی خوب می‌شناسم و بار علمی آنان را خیلی خوب ارزیابی می‌کنم. علاوه بر این جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر از نظر رتبه‌های دانشگاهی در دنیا جایگاه برجسته‌ای است و رتبه بالایی دارد و همه این موارد در کنار هم باعث شد که حتی تصمیم بگیرم برای مقطع دکتری نیز در این دانشگاه ادامه تحصیل دهم.

آنا: برخی افراد معتقدند رشته‌های فنی مهندسی برای کسی که می‌خواهد وارد دانشگاه شود، رشته‌های سخت با وقت‌گذاری بسیار و دیربازده و ناامیدکننده است. این پیش‌فرض‌های ذهنی تا چه حد درست است؟

صیرفی: تحقیقاً این طور نیست، رشته‌های فنی مهندسی از نظر من رشته‌های اوج خلاقیت در دانشگاه است. رشته‌های فنی مهندسی در ایجاد خلاقیت و ابداعات، حد و مرز ندارد؛ البته بستگی به پشتکار و همت دارد که چقدر می‌توانید روی آن وقت بگذارید و زحمت بکشید و نتیجه تلاش خود را ببینید. در حقیقت امکان ندارد که شما زحمت بکشید و نتیجه زحماتتان را نبینید.

رشته‌های فنی مهندسی باعث شکوفایی ذهن می‌شود و برای پرورش ایده‌های ناب در ذهن که شاید از هر 100 نفر به ذهن یک نفر می‌رسد، بسیار عالی است. علاوه بر این رشته‌های فنی مهندسی تکنیک‌های خوبی برای ایده‌پردازی ارائه می‌دهند که در رشته‌های تجربی چنین چیزی نیست یا اگر ایده‌پردازی در رشته‌های تجربی وجود دارد به نظر من ایده‌پردازی ضعیفی است؛ زیرا مبنای علوم تجربی همان طور که از اسمش پیداست بر مبنای تجربه است؛ اما در رشته‌های فنی مهندسی، قدرت خلاقیت و تفکر بالا را به دست می‌آورید, نه اینکه داشته باشید! به اعتقاد من در این رشته‌ها قدرت خلاقیت اکتسابی است و شما می‌توانید این قدرت ابتکار را با توجه به تکنیک‌ها و با توجه به مسیرهایی که در آن قرار می‌گیرید به‌صورت اکتسابی به دست آورید. با این حساب می‌توانیم بگوییم در یک سطح متوسطی از استعداد و هوش و عملکرد تحصیلی می‌توانیم وارد رشته‌های فنی مهندسی شویم.

آنا: آینده رشته‌های فنی مهندسی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

صیرفی: رشته‌های فنی مهندسی، حوزه‌های خیلی متفاوت و متنوعی برای بازار کار و قدرت‌نمایی خلاقیت برای سپری کردن بهینه وقت شما دارد؛ اما برای به دست آوردن آنچه برایش می‌خواهید تلاش کنید و در آینده به آن برسید، صرفاً نباید خود را مکلف به دانستن علوم دانشگاهی بدانید و به قول معروف جنرال ساینس بخواهید جلو بروید، خیر در کنار آن باید فعالیت‌های فنی متفاوت انجام داد و از حوزه «هایتک» (پیشرفته) نباید خارج شد، باید همیشه اخبار مرتبط با حوزه «هایتک» را مطالعه و زبان خود را تقویت کنید به‌دلیل اینکه بتوانید پتنت‌های مختلف مقاله‌های متفاوتی که هر روز پابلیش (اعلام‌کردن، منتشرکردن) می‌شود و در ژورنال‌های مختلف علمی در حال پخش‌شدن است را بتوانید مطالعه کنید و مهم‌تر اینکه به موازات جنرال ساینسی که در دانشگاه در حال گذراندن آن هستید، حتماً از کار فنی و کار تکنیکالی که به‌صورت فیزیکی روی قطعات باید انجام بدهید، نباید غافل بمانید؛ زیرا یک مهندس خوب زمانی می‌تواند خود را مطرح کند که حداقل از سطح متوسط به بالا قرار گیرد که هم بتواند کار فنی و عملی خوبی از خودش ارائه دهد و هم اینکه به‌لحاظ آکادمی و تئوری شرایط خوبی داشته باشد.

به نظر من، رشته‌های فنی مهندسی خیلی رشته‌های جذابی هستند. حداقل تجربه‌ام این بوده که صرفاً با تئوری جلو نمی‌روم. برای مثال شما می‌توانید دستگاهی بسازید و نتیجه دستگاه خود را ببینید و سپس آن را به جاهای مختلف ارائه بدهید و اگر قبلاً کار دیگری روی این مورد انجام نشده آن را به ثبت برسانید و سپس در مورد دستگاهی که ساختید، مقاله ارائه کنید و در کنفرانس‌های مختلف شرکت کنید و همه این مراحل گام به گام برای ادامه رشد خلاقیت و رشد پژوهش محوری شما  در حوزه فنی و مهندسی لازم است.

آنا :خود شما وقتی وارد این فضا شدید، چه ذهنیتی راجع به این رشته‌ها داشتید و چه شد که وارد بخش اختراعات و ابتکارات شدید؟

صیرفی: دوره کارشناسی که بودم، فکر نمی‌کردم به سمت اختراع بروم. یکی از استادن مشوق خیلی خوبی برایم بود. حداقل آن زمان از نظر بودجه و امکانات مالی خیلی کمک کرد که بتوانم این بودجه را از دانشگاه بگیرم. بالاخره منابع مالی جزء لاینفک قدرت خلاقیت شما هست یعنی هرچقدر که منابع مالی متعدد و بهتری داشته باشید، بهتر می‌توانید کارهای متفاوتی را ارائه بدهید.

بعد از نخستین ثبت اختراع که انجام دادم، خیلی هیجان داشتم و خیلی خوشحال کننده بود و یادم نمی‌رود که دانشگاه تهران کنفرانس داشتم و آنجا فردی به من گفت که اگر واقعاً اینقدر خلاقیت و پشتکار داشته باشی و علاقه به انجام کارهایی که می‌خواهی انجام بدهی، این نخستین ثبت اختراع شما نخواهد بود و شروعی خواهد شد برای اینکه از این به بعد کارهای متنوع و نه صرفاً ثبت اختراع، خواهی داشت؛ زیرا ثبت اختراع یکی از گزینه‌‌های رشد خلاقیت در حوزه پژوهش است؛ اما اگر پشتکار نداشته باشی و به همین پله اکتفا کنی، این نخستین و آخرین ثبت اختراع شما خواهد بود که البته سعی کردم مصرانه پیگیر باشم و به همین دلیل زحمات زیادی کشیده شد و خیلی مطالعه می‌کردم و بعد البته خوشحالم که نتیجه اینها را حداقل در قالب پتنت، مقاله‌های علمی و یا در قالب ثبت اختراع توانستم به دست آورم مازاد بر اینکه ما در حوزه ثبت اختراع و محورهای پژوهشی تکنیک‌های مختلفی داریم.

در حوزه پژوهش یکی از این تکنیک‌ها تکنیک اسکمپر است. تکنیک اسکمپر تکنیکی است که ذهن شما را به ایده‌پردازی و خلاقیت باز می‌کند. خیلی مهم است در کار پژوهشی که انجام می‌دهید از قبل با استادانی که در این حوزه هستند، مشورت کنید و بعد از آن انتخاب درستی داشته باشید. مثالی بزنم که در همه دانشگاه‌ها اتفاق می‌افتد که فرد ذهن ریاضی خیلی خوبی دارد؛ اما انتخاب درستی در رشته فنی مهندسی‌اش نداشته و بعداً می‌تواند فرد را دچار مشکل کند؛ زیرا انتظارات را از خودش بالا برده است و در رشته‌ای که هست آن سطح از انتظارات را نمی‌تواند برآورده کند.

به همین دلیل انتخاب، نکته خیلی مهمی در رشد خلاقیت هر فرد است و بعد از آن تکنیک‌های ایده‌پردازی را هنگامی که وارد دانشگاه شدید، می‌توان استفاده کرد و البته محرک اصلی همه تکنیک‌های ایده‌پردازی، قدرت رشد و خلاقیت است که شما می‌توانید همانگونه که گفتم به‌صورت اکتسابی در محافلی که هستید برای مثال با حضور در کنفرانس‌ها و جلسات پژوهشی به دست آورید و یک جور توفان فکری برای آن ایده‌هایی که در در ذهن دارید به وجود آورید و اینها در گذر زمان باعث رشد قدرت ابتکار در افراد می‌شود.

آنا: چند اختراع ثبت شده دارید؟

صیرفی: ۴۸ ثبت اختراع که مورد تأیید اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی است و البته مقاله هم ارائه داده‌ام برای مثال دانشگاه خوراسگان، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه نجف‌آباد و جاهایی که کنفرانس ملی بوده یا کنفرانس دانشجویی مقالاتم را ارائه داده‌ام؛ اما اگر بخواهیم از نظر طبقه‌بندی پژوهشی صحبت کنیم در مورد مقالات، ابتدایی‌ترین آنها کنفرانس‌های دانشجویی است که از نظر سطح علمی ابتدای ورود هر دانشجو است که می‌خواهد به حوزه پژوهش وارد شود؛ اما بالاخره باید کار از جایی آغاز شود و البته نمی‌توان انتظار شکست نداشت؛ اما با سماجت و پیگیری می‌توان یک محصول موفق را تولید و بعد از ثبت وارد بازار کرد.

دانشجوی کارشناسی که می‌گوید من خلاقیت دارم، واقعاً هم همین طور است؛ چراکه خلاقیت در همه انسان‌ها وجود دارد؛ اما چه افرادی موفق به ثبت خلاقیت و ابتکار خود می‌شوند؟ افرادی که بعد از خلاقیت، پشتکار به نتیجه رساندن آن خلاقیت را هم دارند. به عنوان مثال یک ایده‌ای همزمان به ذهن من و به ذهن دیگری می‌رسد، من می‌توانم تا شب روی این ایده کار کنم و ایده‌پردازی‌های خود را ترسیم و برای آن چک لیست به وجود ‌آورم؛ اما یک نفر دیگر وقتی به خانه رفت، کاری به این ایده نداشته باشد و مسائل دیگری در زندگیش مهم باشد و آن را اولویت قرار بدهد. در هر صورت در مسائل علمی نه فقط ثبت اختراع و نه فقط مقاله، در همه مسائل علمی پشتکار خیلی مهم است که شما می توانید آن کار را به نتیجه برسانید و نقشه ذهنی که خود به وجود آورده‌اید را کاملاً تغییر دهید. این موضوع برای همه دوستانی که شاید الان سال اول یا سال آخر دوره کارشناسی باشند و می‌خواهند در این عرصه ورود پیدا کنند، مهم است.

آنا : برخی آرزویشان این است که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور بروند، به نظر شما فضای فعلی کشور ما می‌تواند پاسخگوی آمال و آرزوهای جوانان باشند؟

صیرفی: ابتدا یک جمله مقدماتی عرض کنم که انسان‌ها در محدودیت‌ها شکوفا می‌شوند. ببینید فضایی که الان در کشور هست، همان طوری که همه می‌دانیم، خیلی از ابرقدرت‌ها به‌دلیل صاحب سبک بودن در صنایع با استفاده از تکنولوژی، کشورهای دیگر را مورد تحریم قرار می‌دهند و از طرفی این محدودیت‌ها باعث می‌شود که خیلی از کشورها به یک باور و خودکفایی برسند که نمونه‌های اولیه را هرچند با اشتباه اما با آزمون و خطا انجام دهند و همین ابتدای راه خودکفایی در تحریم‌هاست.

نمی‌خواهم بحثم را آنقدر طولانی کنم که حتی در حوزه دانشگاه هم نگنجد، می‌خواهم بحث تحریم‌ها را معطوف کنم به حوزه دانشگاه که چگونه می‌توانیم در این فضای تحریم بازار کار داشته باشیم و فضای شغلی جدید ایجاد بکنیم و این تحریم‌ها باعث نشود که شما از آن هدفی که دارید دور شوید. چه باید کرد؟ از نظر من که این راه را انجام داده‌ام و موفقیت آمیز بوده و از نظر مالی هم کاملاً خوب بوده یکی همکاری با حوزه‌های مختلف دانشگاه در پژوهشکده‌هاست.

فرض می‌کنیم دانشجویی هست که خلاقیت دارد؛ اما منابع مالی ندارد، پشتکار دارد و می‌تواند کارهای خیلی خوبی انجام دهد، این فرد در ابتدای کار خود  می‌تواند در شرکت‌های نوبنیادی که شکل می‌گیرند و یا مرکز رشد و خلاقیتی که در هر دانشگاهی هست کار خود را آغاز کند و قدم به قدم جلو برود و به کمک آنها نمونه اولیه محصول خودش را تولید کند.

در حوزه پژوهش و اختراع نکته‌ای هست به اسم اثر مدیچی، اثر مدیچی بیان می‌کند که شما چگونه ایده‌هایی که در ذهنتان است و گاهی ممکن است با هم مرتبط نباشند از طریق قوه خلاقیت و علم آکادمیک که در دانشگاه به دست آورده‌اید، کنار همدیگر قرار دهید و بتوانید بهترین و بهینه‌ترین فرصت را برای خود ایجاد کنید.

تحریم البته برای من هست، برای شما هم هست و برای همه دانشجویان و استادان وجود دارد و این باعث نمی‌شود انسان دست از تلاش بردارد. به نظر من تحریم‌ها باعث می‌شود که خلاقیت شما مضاعف شود و بیشتر و بهتر بتوانید تلاش کنید برای آن چیزی که می‌خواهید به آن برسید. حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند: از دست دادن فرصت غصه است؛ بنابراین نباید هیچ فرصتی را که جلوی روی ما قرار می‌گیرد و می‌دانیم می‌توانیم از آن استفاده کنیم از دست بدهیم.

آنا: و سخن پایانی ...

صیرفی: از «دکتر خدادادی» تشکر ویژه‌ای می‌کنم که گام‌های خیلی مؤثر و مفید و سودمندی را نه برای من بلکه برای هر دانشجوی خلاق و دانشجویی که مستعد ساختن و تولید محصول است برمی‌دارد و خیلی دلسوزانه کمک کرد. با دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر خیلی فعالیت داشته‌ام و در مرکز رشد و فناوری آن فعالیت داشته و به‌طور غیرمستقیم و مستقیم با دانشگاه‌های مختلف دیگری نیز کار کرده‌ام و می‌توانم خیلی واضح ادعا کنم که دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر فضا و بستر بسیار مناسبی در خدمت دانشجویان قرار می‌دهد که بتوانند کارهای خیلی بزرگی انجام بدهند.

انتهای پیام/4062/