جایگاه زنان در نهاد قانون‌گذاری با میزان مشارکت آنها تناسب ندارد
الهه کولایی، استاد دانشگاه و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا در ارتباط با اهمیت مشارکت سیاسی زنان در عرصه قانون‌گذاری اظهار کرد: از زمانی که نهاد قانون‌گذاری در کشور ما شکل گرفت، زنان همواره برای دفاع از حقوق خود در فرآیند شکل گیری و تصویب قانون تلاش کرده‌اند. این تلاش‌ها نتایج متفاوتی را نیز به همراه داشته است. هرچند با شکل‌گیری مجلس قانون‌گذاری در کشور ما که پیش از انقلاب مشروطه شکل گرفت، زنان در حد ظرفیت‌های اجتماعی و فرهنگی موجود تلاش‌ها و فعالیت‌های تاثیرگذاری داشتند، اما پس از تشکیل مجلس شاهد این بودیم که در کنار صغار و محجورین و مانند آن از دستیابی به حق انتخاب کردن و انتخاب شدن باز ماندند. البته آنها تلاش‌های خود را ادامه دادند. در نیمه دهه 40 زنان به این حق دست یافتند یعنی در زمان رژیم پهلوی حق انتخاب کردن و به ویژه انتخاب شدن مورد توجه قرار گرفت.
وی ادامه داد: نکته مهم آن است که در همه دوره‌های قانون‌گذاری، پیش و پس از انقلاب اسلامی، جایگاه زنان در نهاد قانون‌گذاری با میزان مشارکت و تاثیرگذاری آنها در شکل‌گیری نهاد قانون‌گذاری تناسب نداشته است. در واقع پس از انقلاب اسلامی هم، با آنکه مشارکت سیاسی زنان در سطح توده‌ای بسیار گسترش و افزایش یافت و در روند تشکیل نهاد قانون‌گذاری هم تاثیرگذار بودند، اما زنان سهم اندکی را از صندلی‌های مجلس به خود اختصاص دادند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: در طول ادوار گذشته، سهم زنان بالاتر از پنج درصد نرفت. بنابراین آنچه که در شرایط نزدیک شدن به انتخابات مجلس مورد توجه قرار می‌گیرد، اهمیت بررسی ابعاد گوناگون مشارکت زنان در روند اصلی قانون‌گذاری است. با آنکه آنان در شکل‌گیری و تداوم این نهاد نقشی اثرگذار ایفا کرده‌اند، بر پایه تحلیل‌های علمی و بررسی‌های تاریخی، اجتماعی و سیاسی و حتی اقتصادی این نقش در بخش قدرت اندک بوده است. در همایش «زنان در مجالس قانون‌گذاری ایران» این مساله و غیبت مستمر و پایدار زنان در حد حضور قابل قبول آنان در این نهاد، از زوایای مختلف تاریخی - فرهنگی - سیاسی - اقتصادی و همچنین مقایسه با کشورهای دیگر مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
دبیر علمی همایش در پاسخ به این سوال که این سمینار تاکنون به چه میزان مورد استقبال قرار گرفته است، اظهار کرد: با وجود زمان اندکی که از هنگام انتشار فراخوان تا دریافت مقاله‌های برگزاری این همایش وجود داشته، هیات علمی این همایش که از زنان فعال حوزه سیاست، نمایندگان پیشین مجلس شورای اسلامی، اساتید و پژوهشگران حوزه‌های گوناگون علوم اجتماعی تشکیل شده است، تصمیم گرفتند تمرکز اصلی خود را بر ارائه پژوهش‌ها و مطالعاتی قرار دهند که پیش از این انجام شده است. این همایش مجالی برای ارائه نتایج پژوهش‌ها و بررسی‌هایی است که در گذشته انجام شده است. پس از انتشار فراخوان، در حدود 50 مقاله به دبیرخانه سمینار رسیده که توسط اعضای هیات علمی مورد بررسی قرار گرفته است. خود اعضای هیات علمی همایش نیز ارائه نتایج پژوهش‌ها و مطالعات خود را برعهده گرفته‌اند. از نویسندگان چکیده‌های پذیرفته شده، دعوت کردیم مقاله کامل خود را هم ارسال کنند تا مورد بررسی و داوری نهایی قرار گیرد. مقاله‌های برگزیده برای ارائه در همایش مشخص می‌شوند. تعداد دیگری از مقاله‌ها برای چاپ و انتشار در نظر گرفته خواهند شد.
کولایی در پاسخ به این سوال که آیا مساله تبعیض مثبت و یا تعیین درصد مشخصی از کرسی‌های مجلس برای زنان، به عنوان یکی از راهبردهای مشارکت زنان در این سمینار، مورد بحث و گفت و گو قرار خواهد گرفت؟ گفت: همان‌گونه که اشاره کردم، بررسی تجربه‌های داخلی و بین‌المللی و نتایج اجرای سیاست‌ها و رویکردهای متفاوت در کشورهای مختلف جهان، از سوی پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از تجربه‌های موفق جامعه جهانی که امروز دغدغه افزایش حضور زنان در عرصه‌های تصمیم‌گیری، در دستگاه قانون‌گذاری و یا در نهادهای اجرایی را دنبال می‌کند، در این بررسی‌ها مورد توجه قرار گرفته است. سیستم سهمیه‌بندی یا اجرای معیارهایی برای اعمال تبعیض مثبت، به منظور افزایش حضور زنان در عرصه‌های تصمیم‌گیری، یکی از موفق‌ترین تجارب در این زمینه بوده است. به این موضوع در این مقاله‌ها اشاره می‌شود که برخی محققان آن را مورد توجه قرار داده‌اند و بر این اساس در جریان رفع تبعیض و ایجاد فرصت‌های برابر برای زنان ایرانی برای حضور در مجلس قانون‌گذاری و ایفای نقش در این حوزه مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
وی در ادامه تاریخ برگزاری همایش «زنان در مجالس قانون‌گذاری ایران» را 17 آذر ماه 1394 اعلام کرد و افزود: این همایش یک روزه در تالار شیخ مرتضی انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار خواهد شد. میهمانان ویژه این سمینار هم آیت‌ا.. هاشمی رفسنجانی، شهین‌دخت مولاوردی و علی لاریجانی هستند.
انتهای پیام/