دهه 60 را تبدیل به نوستالژی نکنیم

اصولا انسان‌ها با خاطرات خود انس و الفت خاصی دارند. رجوع به تصاویر و دست‌نوشته‌های گذشته ذهن انسان را به گذشته‌های نسبتا دور می‌برد. بهانه این یادداشت مصاحبه روزنامه «امید ایرانیان» با مجید مظفری، بازیگر مطرح سینما و تئاتر کشورمان است که از لزوم بازگشت سینما به دهه 60 سخن گفت. نگارنده ورودی به مسایل فرهنگی و هنری ندارد و در این نوشتار هم قصد این نیست درباره سینما و تئاتر سخن به میان آورده شود بلکه واکاوی درخصوص علت علاقه نخبگان به دهه 60 مدنظر نویسنده است. چندی پیش هم دکتر عارف در دیدار با جمعی از اصناف و بازاریان بر لزوم رجعت به فرهنگ اصیل کسب و کار(دهه 60) تاکید کرده بود.

جدای از برخی تلخ‌کامی‌های سیاسی در این دهه به‌نظر می‌رسد این مقطع زمانی از انقلاب اسلامی ایران شاید درخشان‌ترین و ماندگارترین مقطع زمانی باشد. دوران تثبیت هر انقلابی با چالش‌های مختلفی روبه‌رو است که انقلاب اسلامی ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده‌ است. شروع جنگ تحمیلی و دوران هشت ساله دفاع مقدس اگرچه با هزینه‌های مادی و معنوی برای کشور همراه بود اما در همان دوران با وجود محدودیت‌های شدید اقتصادی، صفا و صمیمیت زیادی بین مردم و مسوولان کشور حاکم بود و همین صفا، صداقت و یک‌دلی بود که پیروزی‌هایی نصیب کشورمان در نبرد با رژیم بعث عراق کرد. سیاسیون در آن مقطع زمانی در کلام و گفتارشان سعی می‌کردند با افکار عمومی صادق باشند و مردم هم با وجود برخی تنگناهای اقتصادی همراهی مثال‌زدنی‌ای با نظام از خود نشان دادند. ویژگی دهه 60 مطمئنا صداقت و اعتماد دوطرفه مسوولان و مردم بود. خانواده‌ها اگرچه امکانات رفاهی الان را نداشتند ولی با همان اندک امکانات رفاهی سعی می‌کردند شاد بودن را تمرین کنند و جامعه ایرانی در دهه60 به مانند مقطع زمانی فعلی از عصبیت به دور بود.

آنچه که امروزه بر جامعه ایرانی می‌گذرد به‌زعم کارشناسان و جامعه‌شناسان، گسستی است که بین نسل اول و سوم انقلاب در حال شکل‌گیری است و این گسست می‌تواند تبعات نامطلوبی برای جامعه ایرانی به ارمغان آورد. نسل فعلی فقط شنونده خاطرات نسل اولی‌ها از صفا و صمیمیت گذشتگان خود هستند و آن را به‌عینه در مقطع زمانی خود نمی‌بینند و این مهم می‌تواند برای نسل جوان علامت سوال‌های فراوانی را ایجاد کند. قاعدتا تاکید نخبگان بر لزوم رجعت به دهه 60 به‌معنای زیستن با شرایط آن مقطع زمانی نیست بلکه حاکم شدن خصوصیات اخلاقی آن دهه در دهه چهارم انقلاب است؛ خصوصیاتی نظیر صداقت، شفافیت، صمیمیت و یک‌دلی. به‌نظر می‌رسد گام اول را باید نخبگان در این‌خصوص بردارند که متهم به شعار دادن صرف نشوند، باید کاری کرد که دهه 60 به نوستالژی تبدیل نشود.