PMD، بمبی که ممکن است توافق هستهای را منفجر کند
بهگزارش خبرنگار گروه بینالملل خبرگزاری آنا، روزنامه «الاخبار» در این گزارش نوشت: پنجشنبه گذشته «یوکیا آمانو»، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اعلام کرد ایران اقدامات برای کاهش برنامه هستهای خود را آغاز کرده است و انتظار میرود تا هفته آینده یا پیش از تاریخ مشخصشده 15 دسامبر (24 آذر)، گزارش سازمان انرژی اتمی ارائه شود. تاریخی که میتواند محوری باشد و در آن امکان ادامه یافتن و یا توقف اجرای توافق هستهای مشخص میشود.
همزمان با نزدیک شدن به موعد ارائه گزارش سازمان انرژی اتمی، سیگنالهای نامطمئنی درباره امکان ادامه اجرای توافق هستهای میرسد، آن هم در حالی که طرفها وارد مرحله اجرای تعهدات دوجانبه شدهاند و آماده ورود به مرحله بعدی میشوند.
تهران همچنان منتظر ارائه گزارش آژانس و تصمیم شورای حکام آژانس درباره بستن پرونده موسوم به (Possible Military Dimension» (PMD» و یا به تعبیری «ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای» است؛ موضوعی که به مهمترین گره سیاسی در راه اجرای توافق هستهای تبدیل شده است.
«الاخبار» نوشت: در سال 2011 ( 1390) آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشهای خود با استناد به اسناد اطلاعاتی ارائهشده از سوی دستگاههای امنیتی غربی و منطقهای، از وجود اطلاعاتی درباره فعالیتهای غیر صلحآمیز و آزمایشهای نظامی هستهای ایران خبر داده بود. آژانس تاکنون منابع استنادی خود را فاش نکرده و این در حالی است که ایران این اسناد را ساختگی و تنها برای اتهامزنی به تهران با هدف اخلال در برنامه هستهای صلحآمیز خود خوانده است. مقامهای ایرانی ادعاهای آژانس را رد و اعلام کردهاند این اطلاعات نه تنها محرمانه نیست بلکه به آسانی میتوان با جستوجو در اینترنت به آنها دسترسی پیدا کرد. علاوه بر این، آژانس تاکنون نتوانسته است ادعاها را درباره آزمایشهای هستهای و موشکی در منطقه نظامی «پارچین»، واقع در غرب تهران، اثبات کند.
پس از این ادعاها، ایران وارد سلسله اتفاقاتی با آژانس در زمان دبیرکلی «محمد البرادعی» شد. پازل این اتفاقات با روی کار آمدن «یوکیا آمانو» دبیرکل کنونی تکمیل شد. مقامهای ایران و آژانس تاکنون دهها دیدار در ایران و در دفتر آژانس با یکدیگر برگزار کردند تا به نقشه راهی دست یابند و در نهایت این نقشهراه وضع شد. بر طبق آن قرار شد ایران به 12 سوال که مهمترین موارد اتهامی علیه ایران را شامل میشد پاسخ دهد، موضوعاتی که هر کدام میتوانست برنامه هستهای ایران را از مسیر صلحآمیز منحرف نشان دهد.
بهنوشته «الاخبار»، اکنون توافق هستهای در گذرگاه «PMD» متوقف شده است و منابعی از هیئت مذاکرهکننده ایران بر التزام تهران به اجرای کامل توافق تاکید میکنند مشروط بر اینکه قفل پرونده «PMD» باز شود و شورای حکام آژانس با انتشار بیانیهای رسمی اعلام کند که هیچ مقاصد نظامی در برنامه هستهای ایران وجود ندارد. ایران در نامهای به آژانس به همه سوالات و ابهامات درباره برنامه هستهای بهطور شفاف پاسخ داده است.
جمهوری اسلامی ایران در حال عمل به تعهدات خود است. ایران تعداد سانتریفیوژها و بهطور نسبی غنیسازی اورانیوم را کاهش داده است. علاوه بر این، مقدمات لازم برای فرایند بازطراحی نیروگاه آب سنگین اراک که بر طبق اطلاعات موجود باید کاراییاش تغییر کند، انجام شده است.
امضای توافقنامهها و اجرای تعهدات هر یک از بندهای توافق هستهای از 15 دسامبر آغاز میشود.ایران میخواهد گزارش واضح، شفاف و تاویلناپذیری از سوی آژانس ارائه شود و از سوی دیگر، پرونده «PMD» در گزارشی بدون هیچ اشارهای به موضوعات مبهم و پیچیده بسته شود. طبعا بهگفته مقامهای ایرانی اگر در نهایت آژانس این پرونده را نبندد، فرایند اجرای توافق هستهای کامل نخواهد شد.
ایران تعهدات خود را در دو مرحله، پیش از بسته شدن «PMD» و بعد از آن انجام میدهد و در این راستا، اقدامات سریعی از جمله کاهش دستگاههای سانتریفیوژ در نیروگاههای «فردو» و «نطنز» انجام شده است. همچنین فرایند غنیسازی اورانیوم بهطور فوقالعادهای کاهش یافته است و علاوه بر این، برخی موارد دیگر که توافق شده بود، اجرا شده است. اما اگر پرونده «PMD» بسته نشود، ایران مجددا تاسیسات خود را بر طبق توافق میان ایران و گروه 1+5 بر سر «برگشتپذیری به زمان پیش از مذاکرات»، فعال میکند و این موضوع نیازمند صرف زمان زیادی نخواهد بود.
تاکتیک هستهای ایران در برخورد با توافق انجامشده، بر موارد زیر متمرکز بوده است:
نخست، پایان همه شبهات درباره پرونده هستهای و بسته شدن پرونده آن بهوسیله آژانس بینالمللی انرژی اتمی
دوم، آغاز اجرای توافق که نیازمند ضمانتهای کتبی از سوی آمریکا و کشورهای غربی است
سوم، خارج کردن پرونده برنامه هستهای ایران از شورای امنیت سازمان ملل متحد، تهدید نشدن به تحریمهای جدید و بازگشتناپذیری تحریمهای گذشته تحت هر عنوانی، چه هستهای و چه غیر هستهای
«الاخبار» در پایان گزارش خود نوشت: این موارد هر کدام بهاندازهای قابل تفصیل است که خود می تواند در آینده عاملی برای توقف یا ادامه یافتن اجرای توافق هستهای باشد. اگر همه موارد از منظر ایران بهخوبی انجام شود، موضوع پرونده هستهای ایران که از پیچیدهترین پروندههای بینالمللی است، بسته خواهد شد و از سوی دیگر، اگر آژانس بر طبق خواستههای ایران عمل نکند، موضوع به مرحلهای خواهد رسید که امکان دارد همه چیز به وضع پیش از سال 2013 بازگردد، یعنی توافق هستهای منفجر خواهد شد.
انتهای پیام/