تحولات دیپلماسی گردشگری با تکیه بر فناوری بلاکچین
به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بهناز عظیمی، پژوهشگر دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق (ع) در مقاله‌ای نوشت: صنعت گردشگری به‌طور فزاینده‌ای به عنوان بخش مهمی در اقتصاد بسیاری از کشورها، کمک به توسعه اقتصادی، اشتغال و رفاه شخصی در نظر گرفته می‌شود و برای تداوم فعالیت‌های صنعت گردشگری استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و فناوری‌های جدید باعث ایجاد نسلی از گردشگران هوشمند خواهد شد.
از زمانی که استفاده از اینترنت به عنوان ابزاری برای پشتیبانی از تمام مراحل سفر از تصمیم‌گیری قبل از سفر تا یادآوری بعد از سفر قرار گرفته، گردشگری از نظر فنی دچار تغییراتی شده است و علی‌رغم ایجاد تغییر در پارادایم فناوری‌های موجود و سیستم‌های حال حاضر، چالش‌های بسیاری را ارائه می‌دهد که برای بهره‌مندی از تحولات گردشگری و حصول اطمینان از یک تجربه سفر همه‌جانبه باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از این فناوری‌های نوظهور بلاکچین است که قابلیت‌های چالش‌برانگیزی در صنایع مختلف از جمله گردشگری به‌وجود می‌آورد که در حال حاضر مورد توجه بسیاری از دولت‌ها و مشاغل مرتبط با گردشگری قرار گرفته است.
در این مقاله، ظهور فناوری بلاکچین و برخی امکانات آن در صنعت گردشگری را بررسی می‌کنیم که چگونه این الگوی بنیادین، انتظارات فراوانی را به‌وجود می‌آورد و باعث ایجاد اعتماد، عدم اجازه مداخله بیشتر، معاملات مرتبط با مسافرت، محصولات و فعالیت‌های خلاقانه و گردشگری قابل ردیابی و بررسی‌های قابل اعتماد در سفرهای آنلاین می‌شود.
گردشگری و دیپلماسی گردشگری
گردشگری شامل فعالیت‌های اشخاص (۱) مسافر برای اقامت در مکان‌هایی خارج از محیط همیشگی زندگی خود برای حداقل ۲۴ ساعت یا کمتر از یک سال متوالی به منظور فراغت، تفرج و غیره و بدون کسب درآمد اقتصادی و یا اشتغال است. (۲)
دیپلماسی گردشگری به نقش گردشگری در ایجاد صلح، رونق اقتصادی، افزایش درآمد، خنثی‌سازی تبلیغات منفی و… و جایگاه دولت (به عنوان اصلی‌ترین مجری دیپلماسی) در دستیابی به این اهداف می‌پردازد و می‌دانیم که موفقیت یا شکست گردشگری مستقیماً وابسته به سیاست‌های دولت است، هرچقدر چتر حمایتی دولت گسترده‌تر باشد امکان موفقیت در گردشگری بیشتر خواهد بود.
گردشگری هم به عنوان ابزار و هم عامل توسعه دیپلماسی می‌تواند ایفای نقش کند، برای توسعه گردشگری به عنوان ابزاری برای پیشبرد مقاصد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باید:
۱) برای گردشگری به عنوان یک صنعت ارزش و اهمیت قائل شد.
۲) دیپلماسی راهبردی موثر برای گردشگری داشت.
۳) گردشگری را زمینه‌ای برای ایجاد تحول دیپلماسی اقتصادی کرد
۴) از گردشگری در جهت اشتغال، فقرزدایی، جلب و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی و در نهایت افزایش درآمد ملی بهره گرفت.
ساز و کارهای حاکم بر صنعت گردشگری موجود نمی‌تواند ادعا کند که آن‌ها با بهترین روش برای جلوگیری از اقدامات مخرب پیش می‌روند (۳)، لذا لازم است که این صنعت با فناوری‌های نوآورانه درگیر شود، زیرا که نه نهاد متمرکز ونه واسطه‌ها قادر به پرداختن به طیف وسیعی از مسائل مورد نیاز برای اقدامات اعتمادساز نیستند.
به‌طورساده‌تر صنعت گردشگری باید تعهدات خود را (به عنوان مثال: پول، فناوری، دانش و…) برای راه‌اندازی سیستم عامل‌های نوآورانه جدید، به منظور همگام‌سازی با تحولات روزافزون این صنعت ایفا کند، بنابراین صنعت گردشگری به تکامل فناوری‌های اطلاعاتی دامن زده است که به این ترتیب فرصت‌های تجاری جدیدی در جهانگردی می‌تواند با ترکیبی از جهانی‌سازی و پیشرفت فناوری مرتبط شود. (۴)
فناوری اطلاعات برای بازکردن مراحل مختلف فرآیند سفر، انعطاف‌پذیری آن و تسهیل آن هم پیش از سفر و هم در طول تجربه سفر مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای مثال وب‌سایت‌های اختصاصی مسافرتی، برنامه‌های رسانه های اجتماعی با عکس‌ها و ویدئوها و رتبه‌بندی‌های گردشگری، دریچه‌ای را برای گردشگران فراهم می‌آورد تا قبل از تصمیم‌گیری در مورد خرید سفر خود، مقصد و برنامه‌های گذران سفر خود را مشاهده و ارزیابی کنند.
در نتیجه مهار فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری، نیازها و چالش‌اای جدید و عرضه و تقاضای بازار را افزایش خواهد داد.
توصیف فناوری بلاکچین
فناوری بلاکچین (۵) برای مصارف صنعتی و تجاری بسیار مفید به‌نظر می‌رسد زیرا پاردایم جدید محاسبات، تغییرناپذیری (۶)، شفافیت (۷)، برنامه‌ریزی (۸)، عدم تمرکز (۹) و اعتماد توزیع شده (۱۰) را تضمین میکند و در سطح جزئی‌تر در قابلیت ثبت غیرقابل تغییر، بلاکچین تضمین میکند که داده‌های تراکنش‌ها وقتی یک‌بار در دفترکل توزیع شده (۱۱) ثبت می‌شوند غیرقابل برگشت و غیرقابل تغییر هستند. این ویژگی‌های ذاتی، یکپارچگی بالای داده‌ها را فراهم میکند زیرا امکان جعل یا دستکاری داده‌ها پس از پذیرش توسط فرآیند اجماع و انتقال به سیستم دفترکل توزیع شده وجود ندارد. (۱۲)
شفافیت یک ویژگی کلیدی است که توسط فناوری بلاکچین و به‌طور خاص توسط عموم مردم تقویت می‌شود، بلاکچین ضمن حفظ اطلاعات محرمانه طرفین از طریق پروتکل رمزنگاری، سابقه شفافی از تمام تراکنشات انجام شده در شبکه را حفظ میکند و پیام‌ها را رمزنگاری میکند.
علاوه براین قابلیت برنامه‌نویسی بلاکچین بسیار حائز اهمیت است زیرا این امکان را می‌دهد که یک تراکنش تنها در صورتی موفق شود که شرایط زمینه‌ساز آن با موفقیت انجام گیرد، این قابلیت برنامه‌نویسی بر این اساس پیش‌بینی شده است که بلاکچین اجازه می‌دهد تا برای ثبت و اجرای قراردادهای هوشمند از مدل‌های کنترل پیشرفته‌تر و انعطاف‌پذیرتر در ذخیره و عدم دستکاری موارد واردشده آن پشتیبانی کند. (۱۳)
عدم تمرکز یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این فناوری است، عدم تمرکز دلالت بر اشکال جدید معماری نرم‌افزار توزیع شده در جایی است که اجزا آن می‌توانند بدون اعتماد به یک نقطه ادغام مرکزی به توافق بر روی نسخه بروزشده سیستم مشترک دسترسی پیدا کنند.
این ویژگی‌ها تحولاتی در روند حرکت صنعت گردشگری را به نمایش می‌گذارد که در دراز مدت می‌تواند منجر به اعتماد به گردشگری و انسجام این صنعت شود.
تحولات بلاکچین در صنعت گردشگری
مشکل مدرن گردشگری اتکا به فناوری‌های اطلاعاتی است، بر اساس آن نقش فناوری در افزایش تجربه گردشگری پدیده جدیدی نیست، جامعه جهانگردی حساسیت دیجیتالی شدن و نقشی که اینترنت در تجربه کلی گردشگری، قیمت‌گذاری و بازاریابی محصولات دارد را درک میکند.
همچنین مسافران می‌توانند از این فناوری برای شناسایی، شخصی‌سازی و خرید محصولات گردشگری بهره‌مند شوند، به عنوان مثال این فناوری دسترسی به گزینه‌های مختلف سفر و گزینه‌های جایگزین را اغلب با ارتباط لحظه‌ای که با ارائه‌دهندگان خدمات سفر ایجاد می‌شود تسهیل میکند (۱۴) و امروزه ارائه‌دهندگان خدمات گردشگری برای توسعه مدیریت و توزیع خدمات خود در سراسرجهان از فناوری بهره می‌گیرند.
اما تعدادی از مسائل از جمله امنیت، اعتماد، حریم خصوصی و مسائل مربوط به مسئولیت در مورد جهانگردی هستند که برای غلبه بر این مسائل فناوری‌های مدرن‌تری لازم است که در این راستا فناوری بلاکچین خدمات بیشتری به صنعت توریسم ارائه می‌دهد، بلاکچین می‌تواند در دوره تجربه سفر، امکان توانمندسازی بیشتر، استقلال، شفافیت و اعتماد را دچار دگرگونی و تحول کند (۱۵). اعتماد یکی از مهم‌ترین قطعه‌های پازل رشد یک صنعت به‌خصوص گردشگری است که فناوری بلاکچین قادر به ایجاد آن است.
توانمندی ایجاد اعتماد
اگرچه اعتماد به واسطه فناوری یک عامل کاتالیزور و محرک در بزرگ کردن پایگاه مشتری گردشگری و صنعت مهمانداری است اما شکل‌گیری اعتماد هنوز هم پیچیده و گنگ است. این امر به این علت است که اعتماد به طریقی با میزان آسیب‌پذیری آشکار می‌شود که مشتری گردشگری مایل به پذیرش و تحمل آن هنگام تعامل با اینترنت است. (۱۶)
با این حال در زمان ازدیاد حجم اطلاعات، عدم کنترل و مدیریت باعث ایجاد یک وضعیت مبهم و گیج کننده می‌شود و در نتیجه این فناوری‌های فعلی نمی‌توانند نیاز اعتماد را برطرف سازند، در عوض آن‌ها یک جو معتمد، بر اساس یک پلتفرم کامل و کاربردی از فناوری بلاکچین نیاز دارند و صفات اعتمادی بلاکچین به احتمال زیاد صنعت گردشگری را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ویژگی‌های ذاتی این فناوری می‌تواند آن را با عنوان جدید (اینترنت اعتماد) ترویج دهد و توانایی آن را در تقویت اعتماد به جهانگردی تایید کند. (۱۷)
دفترکل توزیع شده و توافقنامه اجماع شده در فناوری بلاکچین می‌تواند فشار شدید بر روی اعتماد را کاهش و طیف گسترده‌ای از نقاط آسیب‌پذیر ناشی از سیستم‌های متمرکز سنتی خدمات مسافرتی را مرتفع کند.
به‌طور دقیق‌تر، پروتکل‌های اعتماد بلاکچین همه ذی‌نفعان گردشگری را درگیر میکند.(۱۸) و یک محیط مناسب برای پایداری برندهای مسافرتی و بهبود تجربه سفر گردشگری ایجاد میکند.
از آن جا که اعتماد ساختاری چندبعدی دارد شکل‌گیری آن بر اساس بلاکچین به طور قابل توجهی موارد زیر را در شکل‌های اساسی تغییر می‌دهد:
۱) شفافیت
انحصار خدمات و مزایای گردشگری مشکلات شفافیت را تشدید میکند و کدورت ایجاد میکند (۱۹) و مشاغل آنلاین نیز غالباً انگیزه‌های اقتصادی برای ایجاد مکانیزم‌های مغرضانه و مبهم بازار دارند. (۲۰)
فناوری بلاکچین وعده‌های زیادی برای تسهیل حرکت و جابه‌جایی جسورانه و یکپارچه برای بازارهای جهانگردی شفاف دارد و ترویج شیوه‌های شفاف و تراکنش‌ها با فناوری بلاکچین در سطح بالایی از اعتماد و اطمینان می‌تواند در سیستم عامل‌های سفرهای آنلاین ایجاد شود.
این امر به این دلیل است که هرگونه اطلاعات تراکنشی، از نظر رمزنگاری قابل اطمینان و غیرقابل تغییر خواهد بود و از طریق توافقنامه اجماع بین همه اشخاص و هویت‌های ثبت شده در شبکه به روز می‌شود.
بلاک چین می‌تواند وسیله‌ای برای تحقق بیطرفی و عینیت در صورت تعبیه در سیستم‌های اطلاعات مسافرتی باشد.
روش‌های متداول پنهان کردن اطلاعات از مشتریان به ویژه در مرحله قبل از سفر به عنوان مثال (خطوط هوایی، جای خالی صندلی و غیره) می‌تواند به طور کامل در یک فضای گردشگری باز مبتنی بر بلاکچین کاهش یابد و یا از بین برود.
۲) کنترل
در زمینه گردشگری، فناوری‌های جدید مشتری و مسافران را از بازیگران منفعل به سمت بازیگری فعال با کنترل بیشتر بر اطلاعات و مطالب مربوط به سفر سوق می‌دهد، برای مثال شرکت‌های مسافرتی که در محیط‌های رقابتی فعالیت می کنند و ممکن است اطلاعات و موارد منفی منابع را جمع‌آوری کنند و با این تلاش‌ها چالش‌های متفاوتی را ایجاد می‌کنند، بنابراین منجر به از دست رفتن رفاه، موقعیت ضعیف مشتری و تجربه‌های منفی سفر خواهند شد. (۲۱)
به دنبال کنترل بیشتر و تاثیر بیشتر بر تجربه سفر، فرصت واقعی از آن فناوری بلاکچین است که یک بستر تعاملی و انسانی‌محور برای مسافران به وجود می‌آورد، برای نمونه استفاده از بلاکچین در صنعت مهمانداری حاکی از آن است که کنترل تراکنشات به طورکلی به تمام سطح شبکه گسترش می‌یابد. این امر می‌تواند به معنای آن باشد که پیامدهای معرفی چنین الگویی از یک فناوری مزایایی را برای مصرف کنندگان ایجاد میکند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا کنترل و قدرت بیشتری بر سفر و چگونگی سپری شدن تجربه سفر خود داشته باشند.
علاوه بر این با گسترش پایگاه اطلاعاتی و خودمختاری آن‌ها و تقویت ردپای دیجیتالی، آن‌ها را قادر می‌سازد گزینه‌ها و تصمیمات بزرگتری داشته باشند، برای مثال قدرت مصرف کننده می‌تواند بیانگر کاهش دخالت واسطه‌هاباشد و به گردشگران اجازه می‌دهد برنامه سفر خود را به‌دست بگیرند. (۲۲)
۳) ارجاع
صنعت گردشگری نگرانی بسیاری در مورد افزایش نیاز به پاسخگویی به دادخواست‌ها و شکایات دارد، این موضوع تا حدود زیادی توسط بسیاری از مواردی که ممکن است بر تجربه سفر و مقصد تاثیر بگذارد توضیح داده شده باشد. اعم از بازاریابی غیر اخلاقی گرفته تا کیفیت خدمات رضایت‌بخش، سیستم‌های گردشگری نمی‌توانند به طور مناسب رفتارهای ناشیانه از افزایش تغییرات در اقتصاد، فساد گسترده و از بین رفتن یا عدم کفایت کنترل و پاسخگویی سیستم‌ها را مهار کند، در نتیجه بدیهی است که برای کاهش این سوء استفاده‌ها و اطمینان از پاسخگویی و اصلاح، یک ساختار و طراحی سازمان یافته متفاوت لازم است.
به نظر می‌رسد در اینجا پتانسیل بالایی برای فناوری بلاکچین وجود دارد، نیاز روز افزون به خدمات قابل اعتماد و پایدار را برای گردشگران، اپراتورهای مسافرتی و هر طرف دیگر در این صنعت متعادل کند. با توجه به اینکه فناوری بلاکچین قابلیت پاسخگویی به طور کامل را فراهم می‌آورد، سطح بالایی از نظم و انضباط در بازار گردشگری، مسئولیت‌پذیری و یکپارچگی پیش‌بینی می‌شود.
به طور دقیق‌تر هریک از طرفین در سیستم گردشگری در بلاکچین به وضوح تعریف شده‌اند و با خطوط روشن و واضح برای پاسخگویی و زمینه‌های مشخصی از مسئولیت، در صورت بروز خطا این فناوری در دادرسی از حمایت و پشتیبانی برخوردار است. این سیستم می‌تواند با تضمین سابقه کاملاً تغییرناپذیر، از تاریخ ثبت تراکنش، تجربه مسافران را ارتقا بخشد و ضمن کاهش احتمال اشتباه یا احتمال گم شدن اطلاعات مسافران مثل رزرواسیون و غیره، کاهش لایه‌های پاسخگویی بین بازیگران گردشگری را در پی داشته باشد.
همچنین بلاکچین قادر به حل مشکلات سیستم‌های مدیریتی سفر که فاقد ظرفیت اجرای مسئولیت‌های گردشگری هستند و رفع آسیب‌ها و خسارات یا هرگونه هزینه‌های دیگر را خواهد بود. (۲۳)
نتیجه‌گیری
صنعت مسافرتی و جهانگردی یک بخش ابزاری است که بر توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی در سراسر جهان کمک میکند و جهانگردی بین‌المللی یکی از سریع‌ترین صنایع در حال رشد است که بیش از ۱۰ درصد از کل تجارت بین‌المللی و تقریباً نیمی از تجارت کل خدمات را شامل می‌شود و می‌تواند یکی از بزرگترین صنایع درآمدزا در جهان به حساب آید.
زیرساخت‌ها و درآمد جهانگردی یک کلید توسعه، سعادت و رفاه است زیرا باعث ایجاد مشاغل و بنگاه‌ها و توسعه حاصل از صادرات و ورود ارز می‌شود و همچنین مطالعات، براعتبارگردشگری برای ایجاد پیوندهای رو به جلو و عقب با سایر بخش‌های اقتصاد تاکید کرده است. (۲۴)
این بدان معنی است که بخش گردشگری برای ایجاد و بهره‌برداری از توریسم نیاز به حمایت دارد و از طریق ارتباطات با ایجاد زیرساخت‌های اساسی مانند انرژی، ارتباطات از راه دور، خدمات زیست محیطی و همچنین خدمات تولیدی و ساختمانی و کشاورزی آن را تسهیل میکند، برای مثال بخش اقامتی ممکن است از طریق جذب و آموزش نیروی کار با اقتصاد محلی در حمایت از توسعه هنرهای محلی، صنایع دستی و محصولات فرهنگی ارتباط برقرار کند.
برای تداوم عملکرد صنعت گردشگری استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و فناوری‌های جدید باعث ایجاد نسل جدیدی از سفرها می‌شود.
صنعت گردشگری از آنجا که اینترنت به مشتریان این امکان را داده است تا محصولات مربوط به سفر خود را به صورت آنلاین جستجو و رزرو کنند به طور چشمگیری تغییر کرده است، ابزار و برنامه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور مداوم برای مدیریت مشاغل، برنامه‌ریزی، بازاریابی، توزیع و توسعه صنعت گردشگری استفاده می‌شود که به عنوان یک پدیده فناوری نوظهور از بلاکچین می‌توان برای ایجاد و جلب اعتماد به جهانگردی و افزایش شفافیت در آن استفاد کرد.
شفافیت فعال توسط بلاکچین می‌تواند به یک همکاری شخصی منجر شود، که گردشگران در ایجاد و به اشتراک گذاشتن آزادانه تجربه سفر خود با مصرف‌کنندگان توانایی تعامل داشته باشند، همچنین این فناوری در ایجاد یک سیستم غیر قابل تغییر و توزیع شده جهانی به مسافران امکان می‌دهد نظرات خود را بیان کرده و تجربیات سفر خود را با مشاغل مختلف مسافرتی با شفافیت و الگوی اعتماد به نفس انسان‌محور به اشتراک بگذارند و دیگران را ترغیب کنند.
از سوی دیگر امنیت بالای ذاتی در بلاکچین اجازه می‌دهد خطرات مرتبط با پرداخت آنلاین مانند به اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس و کلاهبرداری نیز برطرف شود یا به منظور تقویت دلبستگی گردشگران به برندهای مسافرتی، برنامه‌های مبتنی بر بلاکچین به آن‌ها این امکان را می‌دهد که امتیازات و پاداش خود را از انجام تراکنش دریافت کنند وآن‌ها را به طیف گسترده‌ای از گزینه‌های انتخابی تبدیل کند که همگی به صورت رمزنگاری شده مبادله خواهند شد.
فناوری بلاکچین همچنین می‌تواند برای ردیابی محصولات غذایی در سفرها و ساده‌سازی و بهبود سیستم‌های قابل ردیابی، کنترل و مدیریت چمدان‌ها نیز جذاب باشد، و به طور کلی می‌تواند مشکلات تامین مواد غذایی را با گذشت زمان کاهش دهد یا برای ردیابی محل چمدان‌ها وتهیه اطلاعات در‌زمان واقعی در مورد مدیریت ساک‌های مسافرتی، اتوماسیون‌ها و بهبود جبران خسارات ناشی از صدمه و آسیب دیدن چمدان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
به نظر بنده نیاز به بحث در مورد این موضوع و کشف قابلیت‌های اساسی بلاکچین در ارائه راه حل‌های کارآمد و خلاقانه برای مشکلات مداوم در جهانگردی بسیار وجود دارد که
۱) به فهم ما به ادبیات روزافزون در مورد بلاکچین و پتانسیل‌های آن برای تغییر شیوه و تحولات گردشگری و مصرف کنندگان در مواجهه با نوآوری‌ها می‌افزاید.
۲) دیدگاه‌هایی را برای مشاغلی که علاقه‌مند به بهبود شرایط و شیوه‌های گردشگری و ارتقای مقاصد خود هستند ایجاد میکند، با این وجود لازم به ذکر است که فعالان بلاکچین در حوزه گردشگری زیاد نیستند.
در نتیجه برای رونق صنعت گردشگری در ایران باید اقدامات در سطوح داخلی و خارجی صورت پذیرد اقدامات داخل اصل و پایه اصلاحات خارجی است و به نوعی تضمین کننده موفقیت آن است.
از مهم‌ترین اقدامات جمع‌آوری اطلاعات کامل و جامع از تمام اماکن تاریخی و فرهنگی و اقتصادی، طبیعی و ارائه خدمات لازم به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی در این صنعت و امورزیربنایی مربوط به آن است.
دیپلماسی گردشگری دیپلماسی مثبت و محرک پیام‌های بین ملت‌ها و تجلی ژئوپلتیک انسان‌گراست که می‌تواند یاری‌گر دستگاه دیپلماسی کشور بوده و ضمن ارائه چهره مثبت و پیشرفته از ایران در سطح جهان، زمینه‌های تعامل مثبت بین دولت‌ها و جذب گردشگر و به دنبال آن جذب سرمایه و رشد سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف را فراهم آورد.
فناوری بلاکچین با ویژگی‌ها و پتانسیل‌های کاربردی که دارد قابلیت افزایش سرعت پیشرفت و حرکت رو به رشد گردشگری ایران را خواهد داشت و می‌تواند تحولاتی را برای ایجاد فضای کارآمد در جهت توسعه اقتصادی و روابط اقتصادی کشورایران به همراه داشته باشد.
منابع
1-Dr. Rezaei naser /1393/public diplomacy on iran tourism// /international geopolitic journal-number/36825
2-.Doswell, Rogers(2005); Tourism Management(fundamental, strategies and impacts), sayed Mohammad A;arabi & dawood Eizadi, Tehran: cultural research center, 3rd edition[in Persian]
3-H.Treiblmair,I.Onder, The Impact of blockchain on the Tourism Industry: A Theory-based research framework.
4-Blockchain technology for smartcity and smart tourism/Asia pacific Journal of tourism research 201
5- Blockchain Technology
6-Immutability
7- transparency
8 -programmability
9- decentralization
10 -distried trust
11-distributed ledger
12-blockchain research:/Recommendations for writing blockchain case studies,front blockchain 2(2019).
13-a registry generator for blockchain ,in,Case-Forum-DC,2017:pp.81-88
14- y.stambulis,P Skayannis,innovation strategies and technology for experience- based tourism.Tourism management24(2003).
15-R.W.Mcintosh,C.R.goeldner.J.B.Ritchie,Tourism : principles,practice,philosophies.john Wiley and Sons,1995.
16-A.Khare ,A.khare.Travel and Tourism industry yet to exploit the internet fully in india.Journal of Database Marketing &Customer strategy Management 17 (2010).
17-E.D.Zamani,G.M.Giaglis,with a little help from the miners:distributed ledger technology and market disitermediation ,Industrial Management &Data System2018.
18-H.Xin.A.A Techatassanasoontorn.F.B.Tan ,Antecedents of consumertrust in mobile payment adoption.Journal of Computer Information Systems 2015.
19- The rhetoric and reality of management planning for sustainable archaeological heritage tourism.Journal of Heritage Tourism2010.
20.The impact of IT on market information and transparency :A unified theoretical framework.Journal of the Association for information systems2006.
21- risks,ights and responsibilities in tourist well-being:who should manage vistor ell-being at the destination,managing tourist health and safty in the new millennium2003/l.walker.s.
22- L.K.Singh Fundamental of tourismand travel,gyan publishing house 2008.
23- B.Stonehouse ,j,Snyder,Polar Tourism :an environmental perspective ,channel iew publications,2010.
24-. Ashena, Hesamoldin (2007); Culture, communication and foreign policies, A Model for Public Diplomacy, annual research of imam Sadegh(PB) un. No 21[in Persian].
انتهای پیام/۴۱۱۸/
انتهای پیام/