خرید و فروش سلاح در جهان چگونه است و ایران در این بازار چه جایگاهی دارد؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، خرید و فروش سلاح یکی از پرسودترین بازارها را در جهان به خود اختصاص داده است که در کنار سود مالی عظیمی که دارد می تواند جایگاهی را در معادلات سیاسی برای فروشنده ایجاد کند و همین موضوع باعث شده رقابت های آشکار و پشت پرده ای برای موازنه سیاسی قدرت شکل گیرد که می توان به درگیری های آمریکا و روسیه در فروش سلاح به برخی کشورهای اروپایی مانند لهستان اشاره کرد.

در این میان ایران هم بعد از جنگ تحمیلی و با توجه به تجربه محدودیت هایی که برایش ایجاد شده بود (تا جایی که حتی خرید سیم خاردار هم با مشکل همراه بود) به فکر خودکفایی در امور دفاعی افتاد.

این خودکفایی با توجه به پیشرفت های فوق العاده ای که به دست آمد، ایران را به عنوان یک صادر کننده سلاح در جهان مطرح کرده است و عملا اعتراض های سیاسی آمریکا در شورای امنیت به همین دلیل است که ایران به طور جدی می تواند بخشی از بازار جهانی سلاح را به دست بگیرد و آمریکا به عنوان بزرگ ترین صادرکننده سلاح آن را بر نمی تابد.

البته غیر از منافع اقتصادی، منافع سیاسی و وابستگی نظامی کشورها به ایران هم مطرح است. از این رو به مناسبت روز صنعت دفاعی در کنار نگاهی به برخی از شاخص ترین محصولات دفاعی ایران که می‌تواند خریداران خاص خود را جذب کند، به وضعیت صادرات سلاح در جهان و خاورمیانه و سهم ایران از این بازار پرداخته ایم.

تجارت سلاح در جهان
58 کشور در حال حاضر مشغول صادرات سلاح در جهان هستند که به زودی ایران هم به عنوان صادرکننده به آن ها اضافه خواهد شد. بنابر گزارش انستیتو «سیپری»سهم هر کشور در این صادرات به شرح زیر است:

وضعیت صادرات سلاح ایران
هرچند آماری از میزان صادرات تسلیحاتی ایران وجود ندارد اما موسسه بین‌المللی مطالعات صلح استکهلم (سیپری)، در یکی از گزارش‌های خود درآمد ایران از راه فروش سلاح در حد فاصل سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ را حدود ۲۰۰ میلیون دلار برآورد کرده است. به گزارش این نهاد، ایران در سال ۲۰۱۵، حدود ۹ میلیون دلار سلاح صادر کرده و این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۲۰ میلیون دلار رسیده است.

این در حالی است که ترکیه تنها در سال ۲۰۱۷، یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار از فروش این محصولات صنایع دفاعی درآمد داشته است. پاکستان، اردن و امارات هم از دیگر کشورهای منطقه هستند که صادرات ادوات نظامی دارند. البته با لغو تحریم ها، صادرات تسلیحاتی ایران با توجه به مشتریانی که دارد می تواند فروش بسیار بالایی داشته باشد و در آینده بلندمدت‌ به یک منبع درآمد غیر نفتی برای ایران تبدیل شود.

کشورهای خریدار سلاح ایران
از همان سال های ابتدایی بعد از جنگ، ساخت صنایع دفاعی بومی در ایران شکل گرفت و صادرات نظامی با محصولاتی مثل مهمات و تسلیحات سبک آغاز شد و در دوره هایی، بر اساس آن چه اعلام شده بود چیزی حدود ۴۰ تا ۵۰ کشور جهان مشتری آن ها بودند. اما حالا کشورمان به فناوری های پیشرفته نظامی دست پیدا کرده و می تواند سبدهای مختلفی از ادوات نظامی را برای فروش عرضه کند که مورد توجه بازارهای خارجی خواهد بود.

پیش از این حسین دهقان، وزیر دفاع سابق ایران در خرداد سال ۹۵، در مراسم رونمایی از خطوط تولید موشک و راکت گفته بود:« تقاضا برای خرید سلاح از ایران زیاد است و محصولات نظامی ایران ظرفیت صادرات به بازارهای خارجی را دارند».

در این میان از برخی کشورهای همسایه، آمریکای شمالی و آفریقا به عنوان مشتری های سلاح ایرانی نام برده شده است.

امیر بنی طرفی رئیس سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح در حاشیه برگزاری نمایشگاه ماکس ۲۰۱۷ روسیه حتی از درخواست روسیه برای خرید پهپادهای ایرانی خبر داده بود.

شاخص ترین محصولات دفاعی کشور
در سال‌های اخیر تجهیزات بسیار مدرن و پیشرفته‌ای در کشور تولید شده که برای رفع نیاز نیروهای مسلح و افزایش قدرت بازدارندگی به تولید انبوه رسیده است که می تواند در بازارهای جهانی عرضه شود.

البته به این دلیل که مسائل نظامی در حوزه محرمانه تلقی می شود، معلوم نیست چه سلاح هایی در بازار جهانی ارائه شود اما در ادامه نگاهی به توانایی های بالفعل دفاعی کشور انداخته ایم که می تواند مشتری های خاص خودش را داشته باشد.

پهپادهای ایرانی رقیب نمونه‌های خارجی: حوزه پرنده‌های بدون سرنشین یکی دیگر از عرصه‌هایی است که ایران می‌تواند محصولات متعددی را با کیفیت بالا برای ارائه در بازار جهانی داشته باشد و بنا به گفته فرمانده نیروی هوافضای سپاه، ایران امروز در سطح منطقه قدرت اول و در سطح جهان جزو چهار کشور اول جهان است که به تبع آن می‌تواند در عرصه صادرات نیز جایگاه خوبی را به خود اختصاص دهد؛ محصولاتی مانند شاهد، مهاجر، ابابیل، کمان ۱۲، خودکار و کرار.

محصولات موشکی تنوع بالا: محصولات سبد موشکی ایران برای صادرات از تنوع بسیار خوبی برخوردار است که می‌تواند توجه خریداران بین المللی را جلب کند، از این سبد در عرصه بالستیک می‌توان به خانواده «موشک‌های شهاب، فاتح ۱۱۰، قیام، زلزال بارشی، فاتح ۳۱۳، ذوالفقار، هرمز، قدر، عماد، سجیل، خرمشهر، دزفول، فاتح مبین و رعد ۵۰۰» و در حوزه کروز نیز به موشک‌هایی همچون هویزه، نصر و قاصد ۳ اشاره کرد.

محصولات دریایی - پرسود: زیردریایی‌های بومی غدیر و فاتح هرکدام از قابلیت و ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند و به خوبی توان رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی را دارند. در حوزه شناورهای سطحی هم می‌توان به ناوشکن سهند، جماران و دماوند جدید اشاره کرد. قایق‌های تندرو مانند ذوالفقار، ذوالجناح، سراج و شهید ناظری یکی دیگر از برگ‌های برنده ایران در عرصه دریاست.

سامانه‌های پدافند هوایی - غرور آفرین: سامانه‌های متعددی در حوزه پدافند هوایی داریم که در بردهای متفاوت می‌توانند نیاز کشورهای مختلف را تأمین کنند، از مهم‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی تولید ایران می‌توان به باور ۳۷۳، سامانه سوم خرداد، طبس، کمین 2، صیاد و تلاش اشاره کرد، سامانه‌هایی که هر کدام سد محکمی در مقابل نفوذ بیگانگان به حریم آسمان کشور هستند.

سامانه‌های رزم زمینی - متنوع: محصولاتی همچون تانک کرار، ذوالفقار، سفیر، سبلان، توسن و ... را شامل می شود. همچنین در حوزه سلاح‌های سبک و انفرادی، می توان به سلاح تک تیرانداز «شاهر» و دیگر ادوات مورد نیاز در این حوزه که می‌تواند در سبد صادراتی ایران قرار گیرد، اشاره کرد.

دلیل ممانعت از لغو تحریم
با توجه به آن چه گفتیم، نگرانی آمریکا از آن است که صادرات سلاح توسط ایران به جایی برسد که کاهش چشمگیر صادرات ایران در حوزه نفت را جبران کند. البته جدای از درآمد صادرات سلاح، موضوع توازن قدرت میان نیروهای جبهه مقاومت و نیروهای مورد حمایت آمریکا هم مطرح است.

از آن جا که تولید موشک توسط جمهوری اسلامی یک اقدام کاملا بومی و ملی است، این هراس وجود دارد که این موشک‌ها به کشور‌های دیگر صادر شود و آن ها هم دربرابر قلدری های آمریکا دیگر سر تعظیم فرود نیاورند و حوادثی مانند پایگاه عین الاسد در بغداد توسط دیگر کشورها هم برای آن ها رخ دهد.

حالا باید تا 27 مهر ماه منتظر ماند و دید جدال محرومیت ایران از خرید و فروش سلاح ادامه پیدا خواهد کرد یا به شکست آمریکا منجر و باعث حضور ایران در جمع 58 کشور صادر کننده سلاح در جهان می شود.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/