آخرین وضعیت راه اندازی شبکه ملی اطلاعات

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، موضوع راه اندازی عملیاتی شبکه ملی اطلاعات نه تنها در قوانین برنامه پنجم و ششم توسعه، مورد تاکید قرار گرفته بلکه در احکام دور دوم شورای عالی فضای مجازی و نیز سیاستهای اقتصاد مقاومتی به جد روی آن تاکید شده است. اما با این وجود، اقدامات صورت گرفته درمورد این پروژه، با اهداف نهایی کماکان فاصله دارد.

شبکه ملی اطلاعات چیست؟

شبکه‌ جهانی اینترنت از شبکه‌ها و مراکز داده‌ی بسیار زیادی تشکیل شده است. پهنای باند‌های ایجادشده در کشور‌ها و در ترانزیت ارتباطی بین کشورها و این شبکه‌ها و مراکز داده، دنیای اینترنت را تشکیل می‌دهد. افراد برای دسترسی به سرویس یا سایت مورد نظرشان، باید با سرور یا مرکز داده‌ی سرویس‌دهنده ارتباط برقرار کنند. هرچه این ارتباط کوتاه‌تر باشد، سرعت دریافت خدمات توسط کاربر بیشتر و تأخیر در دریافت داده کمتر است. به همین خاطر کشورها و حتی برخی از ایالت‌ها و مناطق در دنیا اقدام به راه‌اندازی شبکه داخلی کردند تا ارتباطات داخلی‌شان سریع‌تر صورت گیرد. از سویی سرویس‌دهنده‌های معتبر جهانی نیز در برخی از این کشورها و مناطق که شبکه‌ی داخلی قوی و کاربران فعالی دارند، سرورهایی را به‌صورت مرکز تحویل داده (CDN) یا به‌صورت موازی (mirror) قرار داده‌اند تا سرعت دسترسی کاربران به آن‌ها بیش‌تر شود و هزینه‌ی دسترسی کاربران نیز کاهش یابد.

شبکه ملی اطلاعات مجموعه‌ی‌ پهنای باند رد و بدل شده داخل کشور و داده‌های تبادل شده با پهنای باند خارجی است. بدین معنا که در شبکه ملی اطلاعات همانند دیگر شبکه‌های داخلی برای ارتباط کاربر با سرویس‌های داخلی دیتا از کشور، استان یا حتی شهر کاربر مورد نظر خارج نمی‌شود و ضمن ارتباط سریع و باکیفیت‌تر، هزینه‌ها را برای کاربران، شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی سرویس و شرکت‌های ایجادکننده‌ی زیرساخت‌های ارتباطی، بسیار کاهش می‌دهد.

البته این تعریفی در شبکه‌ی ملی اطلاعات است که بیشتر نگاهی از سمت کاربر دارد. در اصل شبکه‌ ملی اطلاعات همان شبکه‌ی پهنای باند داخلی است که از مراکز داده، تمام شبکه‌های انتقال داده، مراکز سوئیچینگ مخابرات، کاربران متصل، مراکز تحویل داده (CDN)، تولیدکنندگان محتوا، درگاه‌های ورودی و خروجی پهنای باند خارجی، مراکز تبادل ترافیک داده‌های داخلی تشکیل شده است.

راه اندازی شبکه ملی اطلاعات به کجا رسید؟

شبکه ملی اطلاعات از سال 1384با نام «شبکه ملی اینترنت» در دستور کار مجلس قرار گرفت و تا به امروز که بیش از پانزده سال از آن زمان میگذرد، رنگ واقعیت کاملی را به خود ندیده است. این پلتفرم تا به امروز در ابعاد کوچکتر از حد واقعی خود به مردم عرضه شده است و هنوز به طور تمام و کمال و سراسری اجرا نشده است.

در همان سال ها قرار بر این شد که در طی یک بازه زمانی سه ساله، طرح اینترنت ملی به سرانجام برسد که این امر محقق نشد. بعدها با توجه به الزامات سند چشم انداز بیست ساله در سال 1389 موضوع شبکه ملی اینترنت با نام جدید «شبکه ملی اطلاعات» به صورت جدی تر مطرح شد، به طوری که کلیات موضوع در ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه مطرح و تصویب شد.

اما در واقع از دولت یازدهم به طور جدی مورد توجه قرار گرفت، دولتی که فقط بخشی از سند و مصوبات آن را مکتوب کرد و الزامی جدی بر اجرایی کردن آن قرار نداد و به دنبال اجرایی کردن شبکه ملی اطلاعات در دولت دوازدهم، توسعه زیرساخت‌های کلیدی در بخش هسته شبکه و گسترش پوشش دسترسی پهنای‌باند به ویژه دسترسی پهن باند سیار، زمینه شکل گیری خدمات اینترنتی متعدد به کاربران مختلف طراحی شد.

در دولت یازدهم و دوازدهم اسنادی بالا دستی نظیر سند تببین الزامات مهم توسعه فضای مجازی (مصوب شورای عالی فضای مجازی در آذر ۹۵) در برنامه ششم توسعه و تحولات جهانی  همه باعث شد تا رسیدن به شبکه ملی اطلاعات یکی از الزامات مهم کشور محسوب شود. رشدی که در زیر مجموعه آن خدمات و تولید محتوای بومی بر بستر شبکه ملی اطلاعات، شکل می‌گیرد.

طبق مستندات ارائه شده توسط وزارت ارتباطات و وفناوری اطلاعات تا امروز ۸۰ درصد از زیرساخت های شبکه ملی اطلاعات فراهم آمده که ذی نفعان آن در سه دسته حقوقی، کسب و کار و عمومی مصرفی از آن بهره خواهند برد.

اما حرف و حدیث هایی هنوز پابرجاست، چراکه برای اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی فضای مجازی که در جریان حرکت و توقف شبکه ملی اطلاعات هستند، درصد پیشرفت این شبکه مُسجل است. نتیجه ارائه گزارشات وزارت ارتباطات با انتقادهایی از سوی شورای عالی فضای مجازی همراه شد و نهایتا از سمت کارشناسان این حوزه عدد ۸۰درصد با ادله و مستندات ویژه رد شد.

در نهایت...

اصل شبکه ملی اطلاعات جزو برنامه پنجم توسعه بود و طبق زمان‌بندی‌ که برای او در نظر گرفته بودند، قرار شد تا طی پنج سال (از سال ۱۳۸۹) ضمن فراهم آوردن تمامی زیرساخت‌های فنی آن، شبکه ملی اطلاعات نیز به مرحله اجرا هم برسد. یعنی حدود ۱۰ سال پیش وزارت ارتباطات موظف شد تا شبکه ملی اطلاعات را به سرانجام برساند.

اما در نهایت باید گفت که با وجود اقدامات صورت گرفته، این پروژه با اهداف نهایی اش کماکان فاصله زیادی دارد.

انتهای پیام/