«ابوزید ارّجانی»؛ طبیب ایرانی

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آناـ بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت‌به‌خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ،از جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

ابوزید ارّجانی پزشک و داروشناس ایرانی در قرن چهارم هجری قمری است.

او یکی از 250 مؤلفی است که ابوریحان بیرونی در تألیف الصیدنه به آثار آنها استناد کرده است و اگر این دقت و اخلاق علمی ابوریحان نبود، اکنون از ابوزید ارّجانی نامی باقی نبود. در میان این 250 تن نزدیک به 30 چهره ناشناس وجود دارد که ابوزید ارّجانی یکی از آنهاست.

نقل قول‌های ابوریحان از ابوزید ارّجانی، در سه مورد، ما را به منابعی که ابوزید ارّجانی یکی از آنهاست. نقل قول‌های ابوریحان از ابوزید ارّجانی در سه مورد، ما را به منابعی که ابوزید ارّجانی از آنها استفاده کرده، رهنمون می‌شوند؛ منابعی چون کتاب الادهان، کتابی از رازی و کتابی از ابو جُریح راهب از منابعی است که ابوزید از آنها بهره برده است. هر چند بعضی از شرق‌شناسان، مانند مایرهوف و فؤاد سزگین، حدس زده‌اند که ابوزید ارجانی ممکن است با ابوسعید ارجانی مورد اشاره ابن قفطی، پزشک دربار آل بویه (متوفی 384ق/994م) یکی باشد.

علی بن عباس مجوسی اهوازی پزشک نامدار (متوفی 384ق/994م) نسب ارجانی داشت. مقابله نقل‌ها از ارجانی در صیدنه با جاهای مربوط در «کامل الصناعة» علی بن عباس نشان می‌دهد که هیچ ارتباطی بین این دو وجود ندارد.

انتهای پیام/4104/