نگاهی حقوقی به نکاح و شرایط آن/آیا خواندن صیغه عقد به زبان فارسی هم ممکن است؟

به گزارش خبرنگار حوزه حقوقی و قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، پس از مراسم خواستگاری و تعیین شروط ضمن عقد نکاح و دیگر موارد، نوبت به جاری شدن صیغه عقد می‌رسد، در کشور ما برای ازدواج باید صیغه عقد جاری شود تا دختر و پسر نامحرم به یکدیگر محرم بشوند و این مسئله ریشه در مسائل مذهبی و فرهنگی ما ایرانیان دارد.

در خصوص خواندن صیغه عقد اختلاف‌نظر زیادی وجود دارد، مثل‌اینکه چه کسی می‌تواند صیغه عقد نکاح را جاری کند و عاقد چه شرایطی باید داشته باشد و یا صیغه عقد به چه صورتی باید خوانده شود تا ازنظر حقوقی و شرعی مشکلی نداشته باشد.

صیغه عقد چیست و به چه زبانی باید خوانده شود؟

امیرحسین صفدری پژوهشگر و محقق علم حقوق در گفتگو با خبرنگار حوزه حقوقی و قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا،  در پاسخ به این سؤال که نکاح چگونه واقع می‌شود، با اشاره به ماده 1062 و 1063 قانون مدنی گفت: این مواد قانونی بیان می‌کنند که نکاح واقع می‌شود به ایجاب و قبول به الفاظی که صریحاً دلالت بر قصد ازدواج نماید. و ایجاب و قبول ممکن است از طرف خود مرد و زن صادر شود یا از طرف اشخاصی که قانونا حق عقد دارند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه آیا لزومی دارد صیغه عقد حتماً به زبان عربی خوانده شود یا می‌توان به زبان‌های دیگر هم صیغه عقد را خواند افزود: چون این مسئله بیشتر فقهی است تا حقوقی و حقوق کشور ما هم برگرفته از فقه اسلامی است ما باید نظر فقها را در این خصوص جویا شویم.

این پژوهشگر علم حقوق ادامه داد: در مورد خواندن صیغه عقد نکاح امام خمینی ره در جلد2 کتاب تحریر الوسیله صفحه 220 می‌گوید: بنا به احتیاط لازم صیغه ازدواج باید به عربی خوانده شود، خواندن صیغه به زبان غیرعربی در صورتی صحیح است که زن و مرد عاجز باشند و نتوانند به زبان عربی بخوانند که در این صورت باید به‌گونه‌ای بخوانند که ترجمه و معادل عبارت عربی صیغه ازدواج باشد.

وی توضیح داد: پس با توجه به نظر امام خمینی ره و آنچه از مواد قانونی برمی‌آید می‌توان نتیجه گرفت که لزومی به خواندن صیغه عقد به زبان عربی نیست، و ما می‌توانیم صیغه عقد را در مواقعی که مرد و زن عاجز هستند به زبان‌های دیگر مثل زبان فارسی به‌شرط این‌که دلالت بر امر ازدواج داشته باشد صیغه عقد نکاح را خودمان بخوانیم و این مسئله ازنظری حقوقی و شرعی مشکلی ندارد.

شرایط عاقد چیست ؟

این محقق علم حقوق در رابطه با شرایط عاقد افزود: در خصوص شرایط عاقد در ماده 1064 قانون مدنی آمده است که عاقد باید عاقل و بالغ و قاصد باشد و البته باید گفت که عاقد در این ماده کسی است که برای خود عقد نکاح می‌خواند و یا فردی است که به نمایندگی از دیگری کسی را عقد می‌کند.

وی با اشاره به ماده 1071 قانون مدنی تشریح کرد: هر یک از مرد و زن می‌توانند برای عقد نکاح وکالت به غیر بدهد. این بیان قانون‌گذار به زبان ساده یعنی این‌که اگر مرد و زن خودشان بلد نباشند صیغه عقد را بخوانند می‌تواند برای خواند صیغه عقد به فرد دیگری که شرایط خواندن صیغه  عقد را دارد وکالت بدهند تا فرد موردنظر صیغه عقد را بخواند. نکته مهم در ماده 1072 قانون مدنی که در ادامه این موضوع است اینکه وکیل در خواندن صیغه ازدواج حق ندارد موکل را برای خود عقد کند مگر این اذن صریحاً به وکیل داده‌شده باشد.

پیش‌بینی حقوقی در صورت اشتباه در جاری کردن صیغه عقد

امیرحسین صفدری با اشاره به اینکه گاهی ممکن است اشتباه در شخصیت افراد برای ازدواج رخ بدهد به‌طور مثال فردی می‌خواهد با یک دختر ازدواج کند اما اشتباهاً خواهر آن دختر را برای آن فرد عقد می‌کنند گفت:  در خصوص اشتباه در عقد نکاح قانون‌گذار ما در ماده 1067 قانون مدنی می‌گوید: تعیین زن و شوهر به‌نحوی‌که برای هیچ‌یک از طرفین در شخص طرف دیگر شبهه نباشد شرط صحت نکاح است.

عدم ثبت نکاح جرم است

این پژوهشگر علم حقوق افزود: پس از عقد نکاح لازم است که نکاح ثبت شود اگر نکاح ثبت نشود جرم تلقی شده و مجازات دارد و در ماده 49 قانون حمایت خانواده آمده است که چنانچه مردي بدون ثبت در دفاتر رسمي به ازدواج دائم، طلاق يا فسخ نكاح اقدام يا پس از رجوع تا يك ماه از ثبت آن خودداري يا در مواردي كه ثبت نكاح موقت الزامي است از ثبت آن امتناع كند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزاي نقدي درجه پنج و يا حبس تعزيري درجه هفت محكوم می‌شود. اين مجازات در مورد مردي كه از ثبت انفساخ نكاح و اعلام بطلان نكاح يا طلاق استنكاف كند نيز مقرر است.

انتهای پیام/4145