چه نرخ رشد جمعیتی برای کشور مناسب است؟ + جزئیات

به گزارش خبرنگار حوزه زنان، خانواده و جوانان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، کارشناسان جمعیت معتقدند ساختار جمعیت شامل سه گروه جمعیتی کمتر از 15 سال یا «جمعیت پایه»، بین 15 تا 64 سال یا «جمعیت مولد» و در سن کار و گروه «سالمندان» یعنی بیشتر از 65 سال است؛ همواره باید نسبت سالمندان به‌کل جمعیت، کمتر از 10 درصد باشد و هر چه این میزان کمتر باشد، جامعه جوان‌تر، پویاتر و فعال‌تر است.

اثرات منفی نرخ پایین رشد جمعیت

به باور متخصصان، جمعیت مولد یا سنین کار و افراد بین 15 تا 64 سال باید حدود 70 درصد از کل جمعیت را تشکیل دهند تا چرخ اقتصادی کشورها بچرخد و گروه پایه نیز باید حدود 20 درصد از جمعیت کل باشند تا همیشه ساختار جمعیتی حفظ شود. اگرچه قدری نسبت جمعیت سالمندان در کشور افزایش یافته اما وضعیت ایران ازنظر ساختار جمعیتی، مناسب است.

محمداسماعیل اکبری، مشاور عالی وزیر بهداشت در رابطه با شرایط جمعیتی کشور گفت: از سال 97 تا سال گذشته، 170 هزار نفر کمتر در ایران به دنیا آمدند و با خدمات بهداشتی و درمانی نیز مراقبت‌ها تقویت‌شده و سن مرگ‌ومیر و همچنین امید زندگی، افزایش یافته است بنابراین در این شرایط، میزان متولدین کاهش و میزان سالمندان، افزایش می‌یابد و در این صورت، ساختار جمعیت به هم می‌ریزد.

وی یادآور شد: نرخ رشد جمعیت در حال حاضر بسیار پایین و کمتر از یک درصد بوده و سطح جانشینی، افت کرده است و قادر به جایگزینی جمعیت نیستیم؛ هر وقت هر بحران طبیعی و انسانی به وجود می‌آید و یا در زمینه‌های علمی، دانشگاهی به دلیل حضور جوانان، موفقیت داریم، متأسفانه نسبت‌های ساختار جمعیت به هم می‌خورد و تعداد جوانان کم می‌شود.

سناریوهای جانشینی جمعیت در ایران

به نظر غالب کارشناسان چهار سناریو را برای میزان نرخ افزایش جمعیت در ایران می‌توان در نظر گرفت که این فرضیه‌ها عبارت‌اند از:

فرض اول: افزایش سطح باروری کل و رسیدن به حدود ۲.۶ فرزند در سال ۱۴۳۰ (فرض خوش‌بینانه)

فرض دوم: تثبیت سطح باروری کل از سال ۱۳۹۵ به بعد یعنی ۲.۱۱ فرزند تا سال ۱۴۳۰

فرض سوم: کاهش سطح باروری کل با شیبی تند به زیر سطح جانشینی ۱.۵ فرزند در سال ۱۴۳۰ (فرض بدبینانه)

فرض چهارم: کاهش سطح باروری کل با شیبی ملایم تا به زیر سطح جانشینی ۱.۹ فرزند در سال ۱۴۳۰

نرخ رشد جمعیتی مناسب برای کشور چه میزان است؟

نرخ رشد، مقدار افزايش جمعيت يک منطقه را در يک سال نسبت به هزار يا صد نفر از جمعيت نشان مى‌دهد. آنچه فعلاً می‌توان به‌عنوان نرخ رشد جمعیتی مناسب برای کشور از آن یادکرد همان نرخ جانشینی کل به میزان 2.1 است.

برای تعیین نرخ رشد جمعیتی مناسب برای کشور البته باید به ساختار مطلوب هم نیم‌نگاهی داشت این ساختار مناسب شرایطی است که در آن 70 درصد جمعیت در سن مولد، 24 درصد زیر 65 سال و بقیه جمعیت را سالمند تشکیل دهد.

این نکته را هم نباید ازنظر دور داشت که متخصصان جمعیت‌شناسی برخلاف گذشته به‌تازگی به این باور رسیده‌اند که نرخ مطلوب رشد جمعیت برای هر کشوری متفاوت است و بر اساس شرایط فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و ... می‌توان این عدد را تعیین کرد.

انتهای پیام/4145/پ