والی زاده//تراریخته

سؤال شما را به طور تخصصی، باید مسئولان حوزه تحقیقات ما پاسخ دهند. این مسائل عمومی وزارتخانه نیست که من ورود پیدا کنم. همین‌قدر بدانید که مجموعه عظیمی در سازمان تحقیقات به طور مستمر کارشان همین اصلاح بذر است و حتی در بعضی از مواقع به‌رغم تحریمات سنگینی که بر کشور است، ذخایر بذری از کشورهایی که تجربیات موفقی در این زمینه داشتند، ورود اینها و بعد تکثیر و انتقال اینها که واقعاً می‌تواند در برداشت محصول تحول ایجاد کند. یک بذر اصلاح شده در قالب پلی‌کلوئیدی و جهش ژنتیکی بعضی مواقع تا پنج برابر افزایش محصول در سطح هکتار خواهیم داشت.

خود جهاد از شرکت‌های دانش‌بنیانی که در حوزه کشاورزی فعالیت می‌کنند حمایت می‌کند؟

- تردید نکنید که یکی از سیاست‌های وزارت جهاد حمایت عملی از این شرکت‌های دانش‌بنیان است. البته شما بعد در ادامه باید این را تفکیک کنید که جنس این حمایت‌ها چیست. بالاخره در خود کشور، معاونت علمی رئیس جمهور که در واقع جایگاه بالادستی و حاکمیتی دارد، آنجا تدابیری اندیشیده شده، از جمله تسهیلات مناسبی که به این شرکت‌ها داده می‌شود. ما در وزارت جهاد هر شرکتی که به حوزه‌های وزارت جهاد ورود پیدا کند، یعنی در حوزه محصولات مختلف با رویکرد علمی، با افزایش بهره‌وری، با سالم‌سازی محصولات، با هر کدام از این دستاوردها ورود پیدا کنند، وزارت جهاد خودش اساساً یک تشکیلات عظیمی در قالب سازمان تحقیقات دارد که کارشان ورود دانش به عرصه عمومی زراعت است. این حمایت‌ها به طور عمومی و اصولی وجود دارد. کمااینکه در همین دوره دو، سه ماهه دوره جدید آقای دکتر خابازی چندین نشست و جلسه با این شرکت‌ها، با استارت‌آپ‌ها و مجموعه‌هایی که نگاه و رویکرد علمی به بحث کشاورزی دارند ایشان برگزار کردند. بنابراین این یک امر بدیهی است که وزارت جهاد از این شرکت‌ها استقبال می‌کند و هرگونه حمایتی که تصور شود برای اینکه این شرکت‌ها سرپا بایستند و توسعه پیدا کنند و یک نگاه علمی و دانش‌محور را در کشور جا بیندازند، این حمایت صورت خواهد گرفت.

توضیح درباره شایعات مبنی بر واردات ذرت‌های تراریخته برای تغذیه دام که نهایتاً می‌تواند بر انسان هم تأثیر بگذارد؟

- ما اداره کلی در وزارت جهاد داریم که وظیفه‌اش نظارت بر سلامت غذا است و آقای دکتر رفیع‌پور در حال حاضر مدیریت آنجا را به عهده دارند. تردید نکنید که سلامت غذایی مردم یکی از اولویت‌های وزارت جهاد و در کلان قضیه از دغدغه‌های جدی نظام است و در هیچ شرایطی سلامت غذایی مردم مستمسک سود بازار یا معادلات تجاری قرار نخواهد گرفت. در موضوع محصولات تراریخته مباحث علمی بسیار گسترده و پیچیده‌ای وجود دارد و تردید نکنید اگر یافته‌های علمی روشن و مشخصی در خصوص مضر بودن این محصولات که البته طیف گسترده‌ای را دربر می‌گیرد، داشته باشد، اولین مدعی وزارت جهاد خواهد بود. البته هر کدام از اینها شرایط و مزیتی دارند و این امکان انتخاب برای مردم وجود دارد، کما اینکه برای اینکه سوءتعبیر نشود یا قضاوت‌های نادرست شکل نگیرد، در صدا و سیما هم حتی ممنوع شد که این به عنوان مزیت یا عیب تلقی شود. شما الان دیگر تبلیغی نمی‌بینید که بگویند این روغن مثلاً غیرتراریخته است یا تراریخته است. سابق بر این تبلیغات سنگینی راجع به این موضوع صورت می‌گرفت. این چون محل شبهه می‌شود و برای مردم ایجاد سؤال می‌کند، حتی این تبلیغات هم دیگر ممنوع شده است. اینها مبناهای مشخصی دارند و این امکان را هم برای مردم ایجاد کرده که حق انتخاب داشته باشند. در نهایت سیاست‌های عمومی، صیانت از سلامت غذایی کشور است و این چیزی نیست که از آن چشم‌دوزی شده و فقط معادلات تجاری دیده شود.

یعنی وزارت کشاورزی یک بار برای همیشه تکلیف علمی این مسئله تراریخته را نمی‌خواهد روشن کند که بالاخره یا موضع ما مثبت است یا منفی؟

- اصل موضوع یک دستاورد علمی است. من یک مثال بزنم که چیز خبری نیست و داریم با هم 1717 می‌کنیم. برای یک محصول یک دز واقعی برای استفاده از سم به شما پیشنهاد می‌شود. کمتر از این، آن آفتی که به محصول وارد شده آسیب خودش را می‌زند و بیشتر از آن دز، آسیب‌هایی را به محصول نهایی می‌زند و ممکن است الودگی‌هایی را در محصول شما ایجاد کند. این موضوع هم یک دستاورد علمی است. ممکن است در یک محصول رعایت نشود مثل هر چیز دیگری. این اصلاً قابل بولد کردن نیست. مثل هر موضوع علمی دیگری اگر رعایت نشود ممکن است آسیب‌های جانبی داشته باشد. اما هر غذایی که در بازار ارائه می‌شود، هم کارشناسان سازمان استاندارد معیارهای خودشان را دارند و دقت‌های بهداشتی و فنی و علمی را در آنجا اعمال می‌کنند و هم اداره کل سلامت ما. بنابراین آنچه که از برندهای رسمی کشور و تحت نظارت سازمان استاندارد و تحت لیسانس مجموعه‌های وزارت جهاد قرار می‌گیرد، این اطمینان عمومی را دارد که از سلامت عمومی برخوردار است.

- یک نکته تکمیلی هم دارد و آن اینکه وزارت جهاد کشاورزی در حوزه تراریخته فقط کار پژوهشی انجام می‌دهد و هیچ تولیدی که برای مصرف بیرون باشد، هیچ محصول تراریخته تولید انبوه نداریم برای جامعه.

- اساساً سیاست‌های نظارتی، پایش، قیمت‌گذاری و ... متولیان خاص خودشان را در کشور دارد. وزارت جهات مأمور به تولید است اما بخش‌های دیگر را طبیعتاً باید از مراجع تخصصی خودشان پیگیری کنید.