استقبال صنایع پلیمری از محصول «روغن سویای اپوکسی»/ سامانه یکپارچه معرفی محصولات دانش‌بنیان راه‌اندازی شود

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- مجتبی آزادیان؛ موافقت اولیه مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا سال 1393 با رویکرد فعالیت در زمینه تخصصی شیمی پلیمر و کامپوزیت از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ و سال 1394 فعالیت مرکز رشد با 20 هسته فناور در محیط دانشگاه آغاز شد.

عنوان اولیه نام مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا شیمی پلیمر و کامپوزیت است؛ اما در کنار آن، هسته‌هایی در زمینه کشت گیاهان دارویی و موارد مشابه ایجاد و فعالیت‌هایی انجام شده است؛ بنابراین این مرکز فقط مختص شیمی پلیمر نیست و در زمینه‌های دیگر هم فعالیت دارد.

خبرنگار آنا با اعظم اعرابی، مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا درباره فعالیت‌ها، دستاوردها، محصولات و برنامه‌های این مرکز گفتگو کرده است که مشروح آن را می‌خوانید.

آنا: در مورد تاریخچه مرکز رشد و چگونگی راه‌اندازی آن در واحد شهرضا توضیح دهید.

اعرابی: مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا سال 1394 فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون دو شرکت دانش‌بنیان ماحصل فعالیت‌های این مرکز است که از بدنه مرکز رشد خارج شده و شکل گرفته‌اند و اکنون تولید صنعتی و محصول دارند.

سه‌ واحد فناور و هفت هسته فعال نیز در این مرکز مستقر هستند؛ البته شاید تعداد این هسته‌ها در مقایسه با واحدهای دیگر کم باشد؛ اما سعی می‌شود در داوری و پذیرش هسته‌ها به نحوی اقدام شود که امکان تجاری‌سازی و تبدیل آنها به شرکت فراهم باشد.

شرکت «فناوران شیمی سپاهان» در زمینه تولید روغن سویای اپوکسی فعالیت می‌کند و به‌عنوان پلاستی‌سایزر و روان‌کننده در صنایع پلیمری کاربرد دارد. شرکت «شوکاشیمی اسپادانا» هم در زمینه تولید ضد کف یا به‌عبارتی آنتی‌فوم که با گِرید خوراکی در صنایع لبنی و صنایع قند قابلیت کاربری دارند، فعالیت می‌کند. این دو شرکت دانش‌بنیان ماحصل فعالیت‌های مرکز رشد واحد شهرضا هستند.

اکثر ضدکف‌هایی که اکنون در کارخانجات استفاده می‌شود، وارداتی است و شاید خیلی از آنها هم گرید غذایی ندارند. به‌طور مثال در صنایع لبنی، شیر کف کرده و در پروسه تولید مشکلاتی را ایجاد می‌کند، همین اتفاق در صنایع قند نیز رخ می‌دهد. محصول تولیدشده در شرکت «شوکاشیمی اسپادانا» ضدکف است و موجب فروکش‌کردن کف شده و معضلاتی را که در صنایع لبنی و قند به‌ وجود می‌آید، مقداری کاهش می‌دهد.

تولید 300 تن روغن سویای اپوکسی در سال 98

سال گذشته حدود 300 تن روغن سویای اپوکسی تولید شد. همانطور که می‌دانید به‌دلیل شرایط تحریمی حاکم بر کشور، واردات این محصول مقداری مشکل است و از طرفی رقابت‌پذیری خیلی خوب روغن سویای اپوکسی با محصولات وارداتی و کیفیت خوب آن -که در ایران برای نخستین‌بار توسط شرکت «فناوران شیمی سپاهان» تولید شد - و نیز فعال‌بودن و پویایی این شرکت در تولید محصول، موجب شده است که اکنون صنایع پلیمری استقبال خیلی خوبی از این محصول داشته باشند.

روغن سویای اپوکسی در صنایع پلیمری به‌ویژه تهیه پلیمر‏های زیستی و نیز در ساخت مصنوعات PVC به عنوان جاذب اسید کلریدریک در پوشش بطری‏‌های نوشیدنی، روان‌کننده «پلاستی سایزر» و پایدارکننده حرارتی «استابیلایزر» کاربرد دارد. روغن سویای اپوکسید شده علاوه بر ارزش غذایی بالا، که حاوی فلاونوئید و امگا ۳ است به‌عنوان یک ماده فعال سطحی زیست دوست برای جلوگیری از انباشتگی و به هم چسبیدن نانوذرات به یکدیگر و ایجاد تجمع هم استفاده می‌‏شود و استفاده‌های زیاد دیگری نیز دارد.

آنا: آیا مرکز رشد از تولید محصولات به درآمدزایی هم رسیده است؟

اعرابی: بله؛ اکنون شرکت  «فناوران شیمی سپاهان» در تولید روغن سویای اپوکسی روزانه فعالیت دارد و متقاضی برای این محصول زیاد است. در کنار روغن اپوکسی در شرایط کرونا و وضعیتی که پیش آمد نیز شرکت فناوران شیمی سپاهان موفق شد تولید محصولات ضدعفونی‌کننده را هم به دو شکل استارت بزند.

در این شرکت محصولی برای ضدعفونی‌ معابر و سطوح شهری تولید شد که حدوداً 70 هزار لیتر ماده ضدعفونی‌کننده است و محصول دیگر هم ماده مؤثر ضدعفونی‌کننده بر پایه الکل برای دست و سایر سطوح بدن بود که حدود 500 لیتر تولید و از اوایل شیوع ویروس کرونا در واحد شهرضا و حتی در سطح شهر توزیع شد.

آنا: بنابراین محصول کرونایی هم داشته‌اید؟

اعرابی: بله؛ علاوه‌ بر مواردی که گفتم، در مبارزه با کرونا نمونه اولیه ماسک فیلتردار هم تولید شد، البته پیش از شیوع کرونا این ماسک‌های فیلتردار برای شرکت‌هایی مانند صنایع فولاد یا کارگاه‌هایی که با صنایع چوب در ارتباط هستند و گرد و غبار در محیط زیاد است، طراحی شده بود تا در این زمینه کارایی داشته باشد و به‌عنوان وسیله حفاظت فردی در اختیار صنایع قرار گیرد؛ اما با شیوع کرونا، روی معضل ویروس تمرکز کردیم و اکنون این ماسک فیلتردار مجهز به فیلترهای مرکبی است که قابل شستشو است، چند نوع فیلتر در این ماسک‌ها به کار رفته است، این ماسک مدار الکترونیکی دارد و به‌نحوی است که کاربر با استفاده از آن احساس خستگی ندارد.

این محصول اکنون تولید و نمونه اولیه آن ساخته شده است، در حقیقت در روند اداری آن و تست‌های تأیید هستیم که بتوانیم مجوز تولید را از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بگیریم. برای تولید انبوه این محصول با سرمایه‌گذار هم صحبت کرده‌ایم. تیمی که این محصول را طراحی کرده‌اند، نگرانی کمی برای لو رفتن ایده و کپی‌برداری آن دارند و نیاز است که محصول ثبت اختراع انجام شود؛ بنابراین می‌خواهند ابتدا پتنت یا ثبت اختراع شود و سپس تولید انبوه آن را آغاز کنند.

از دیگر محصولات مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا می‌توان کشت گیاهان دارویی را نام برد که تقریباً سال گذشته یک تن گیاه دارویی برداشت شده و حدوداً 40 نوع گیاه دارویی در مزرعه واحد شهرضا کشت شد و البته اکنون به‌دلیل بحران آب به حدود 20 نوع کاهش یافته است.

بومی‌سازی گیاهانی که در مناطق خاص اقلیمی کشت می‌شوند

یکی از موارد بسیار منحصربه‌فرد این است که در این مرکز رشد گیاهانی مانند زرین‌گیاه که در مناطق خاص اقلیمی کشت می‌شوند را بومی‌سازی می‌کنند و در منطقه شهرضا که آب و هوای مناسبی دارد، پرورش می‌دهند.

 بازدیدکننده‌های متفاوتی از انجمن گیاهان دارویی یا افرادی که در این زمینه متخصص بودند، داشتیم که همگی بومی‌سازی این گیاهان در منطقه و در شرایط آب و هوایی و با تولید مناسب را تحسین‌برانگیز خواندند.

 در کاشت این گیاهان از سموم و کود شیمیایی استفاده نمی‌شود و همه محصولات گیاهان دارویی ارگانیک است.

آنا: شاخص‌ترین محصول یا دستاورد علمی در مرکز رشد واحد شهرضا چیست؟

اعرابی: شاخص‌ترین محصول روغن سویای اپوکسی است که بسیار مورد استفاده قرار گرفته و ضدکف است؛ اما متأسفانه صنایع خیلی با آن آشنا نیستند یا ترجیح می‌دهند از نمونه گریدهای غیرخوراکی (none food grade) استفاده کنند، به این معنی که گرید غذایی نباشد؛ چراکه ارزان‌تر است. صنایع مقداری موضوع اقتصادی محصولات را هم می‌سنجند و به سراغ گریدهای غیرخوراکی می‌روند و این موجب شده است که محصول مرکز به جایگاهی واقعی نرسد، در حالی که روغن سویای اپوکسی یک تکنولوژی است که در ایران رقیبی ندارد.

آنا: از برنامه‌های در حال اجرا و اهداف و برنامه‌های پیش روی مرکز رشد بگویید.

اعرابی: یکی از هسته‌هایی که اکنون به واحد فناور تبدیل شده در زمینه تولید مواد مؤثر و عصاره‌گیری از گیاهان دارویی فعالیت می‌کند و مکمل آن مزرعه گیاهان دارویی مرکز است که تجهیزات آن در حد صنعتی بررسی و قراردادهای آن لحاظ شده است تا این تجهیزات و دستگاه‌ها نصب شوند و بتوانیم به‌عنوان یک کارگاه فناوری مواد مؤثره گیاهی فعالیت داشته باشیم.

یکی دیگر از اهداف هم استقرار آزمایشگاه‌هایی است که بتوانیم به‌صورت خدماتی در سطح شهر در بخش کنترل کیفی مواد غذایی همکاری داشته باشیم.

برنامه‌های متفاوتی داشتیم، سال قبل در زمینه استارت‌آپ‌های گردشگری و استارت‌آپ غذایی فعالیت داشتیم و این اقدامات به این دلیل بود که انگیزه و روحیه کارآفرینی را در دانشجویان و دانش‌آموزانی که در شهرستان شهرضا هستند، افزایش دهیم؛ ولی شیوع کرونا پیش آمد؛ بنابراین رویکرد برنامه‌ها مقداری به سمت مجازی رفت.

نخستین هدف ما این است که بتوانیم روحیه کارآفرینی و انگیزه را بین دانشجویان خود افزایش و سپس بتوانیم شرکت‌های خود را در حیطه کسب و کار توسعه دهیم، این برنامه‌ها بیشتر در زمینه خلاقیتی بود که اکنون متأسفانه مقداری با وقفه مواجه شده است ولی امیدواریم بتوانیم در آینده نزدیک زمینه انجام این کار را فراهم کنیم.

لزوم راه‌اندازی یک سامانه یکپارچه برای معرفی محصولات دانش‌بنیان

آنا: و حرف آخر ...

اعرابی: اگر دانشگاه آزاد اسلامی سیستم متمرکزی را برای محصولات دانش‌بنیان تولیدشده توسط واحدهای دانشگاهی در نظر بگیرد تا محصولات به‌صورت شبکه‌ای در این سایت عرضه شود و بقیه واحدها از محصولات یکدیگر اطلاع پیدا کنند در شناسایی و نیز درآمدزایی دانشگاه بسیار تأثیرگذار است.

به‌طور مثال در یک واحد دانشگاهی روشنایی تولید می‌کنند که برخی واحدهای دیگر برای راه‌اندازی ساختمان یا تجهیزات‌شان به آن نیاز دارند، با عرضه این محصول در سایت جامع، واحدها به جای اینکه محصول مورد نیاز را از شرکتی خارج از دانشگاه خریداری کنند، می‌توانند محصولات تولیدشده واحدهای دیگر را خریداری و استفاده کنند.

سامانه یکپارچه‌ای که بتواند محصولات را معرفی کند، هم برای کل جامعه و هم برای واحدهای خود دانشگاه مفید است و از این طریق تعاملات بین واحدهای دانشگاهی بهتر برقرار می‌شود.

انتهای پیام/4103/4062/پ