اعمال روز دحو الارض چیست؟

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، ۲۵ ذی‌القعده روز دحوالارض نامیده می‌شود. این روز، روز بیرون آمدن زمین از زیر آب است. بنابر برخی روایات در این روز وقایعی همچون فرود آمدن کشتی نوح بر کوه جودی، تولد حضرت ابراهیم (ع) و حضرت عیسی (ع) و نزول نخستین رحمت خدا بر حضرت آدم (ع) به وقوع پیوسته است. دحو الارض در فرهنگ اسلامی از روزهای بافضلیت شناخته می‌شود.

معنای دحو الارض چیست؟

دَحْو الارض، اصطلاحی قرآنی و حدیثی است. منظور از دحو الارض بیرون آمدن خشکی‌های گسترده زمین از زیر آب است. بنابر برخی روایات و منابع کهن اسلامی، زمین در ابتدا زیر آب بوده است و سپس خشکی‌ها از آب سر برآورده‌اند. روز بیرون آمدن خشکی‌ها یا روز آغاز آن روز دحوالارض نامیده شده است. بنابر برخی احادیث و کتاب‌های تاریخی، نخستین جایی که از زمین سر برآورد، مکه یا کعبه بوده است. دحو به معنای واگسترانیدن،  گسترش دادن و چیزی را از جای آن برکندن و «دحوالارض» به معنای گستراندن زمین است.

اعمال روز و شب دحو الارض

در کتاب‌های ادعیه برخی اعمال عبادی برای این روز مستحب شمرده شده است؛ به گفته شیخ عباس قمی در کتاب «مفاتیح الجنان»، دحو الارض یکی از چهار روزی است که در سال روزه آنها ممتاز است همچنین روایاتی نقل کرده که روزه این روز کفاره ۷۰ سال است، برای روزه‌دارش هر چه که در میان آسمان و زمین است استغفار می‌کند، هر کس این روز را روزه بگیرد و شبش را به عبادت بگذراند برای او عبادت ۱۰۰ سال نوشته می‌شود. در میان اعمال این روز انجام غسل به نیت روزِ دحوالارض نیز ذکر شده است.

خواندن دو رکعت نماز در وقت ظهر، در هر رکعت بعد از سوره حمد، پنج مرتبه سوره شمس بخواند و بعد از اتمام نماز بگوید: «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ‏». سپس بگوید: «يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِي عَثْرَتِي يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِي يَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِي وَ ارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَيِّئَاتِي وَ مَا عِنْدِي يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ».

میرداماد (ره) در رساله «اَربعه اَیام» خود، در بیان اعمال روز «دَحوُالاَرض» فرموده است: زیارت امام رضا (علیه‌السلام) در این روز افضل اعمال مستحب و مؤکدترین آداب می‌باشد و همچنین زیارت آن حضرت در روز اول ماه رجب الفرد، در نهایت تأکید بوده و نسبت به آن ترغیب بسیار شده است.

یکی دیگر از اعمال سفارش شده برای این روز پرفضیلت خواندن دعایی است که در کتاب «مصباح» آمده و خواندن آن مستحب است. متن عربی و ترجمه آن در ادامه می‌آید:

«اللّٰهُمَّ داحِىَ الكَعْبَةِ، وَفالِقَ الْحَبَّةِ، وَصارِفَ اللَّزْبَةِ، وَكاشِفَ كُلِّ كُرْبَةٍ، أَسْأَلُكَ فِى هٰذَا الْيَوْمِ مِنْ أَيَّامِكَ الَّتِى أَعْظَمْتَ حَقَّها، وَأَقْدَمْتَ سَبْقَها، وَجَعَلْتَها عِنْدَ الْمُؤْمِنِينَ وَدِيعَةً، وَ إِلَيْكَ ذَرِيعَةً، وَبِرَحْمَتِكَ الْوَسِيعَةِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ الْمُنْتَجَبِ فِى الْمِيثاقِ الْقَرِيبِ يَوْمَ التَّلاقِ فاتِقِ كُلِّ رَتْقٍ، وَداعٍ إِلىٰ كُلِّ حَقٍّ، وَعَلَىٰ أَهْلِ بَيْتِهِ الْأَطْهارِ، الْهُداةِ الْمَنارِ، دَعائِمِ الْجَبَّارِ، وَ وُلاةِ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ، وَأَعْطِنا فِى يَوْمِنا هٰذَا مِنْ عَطائِكَ الْمَخْزُونِ غَيْرَ مَقْطُوعٍ وَلَا مَمْنُوعٍ، تَجْمَعُ لَنا بِهِ التَّوْبَةَ، وَحُسْنَ الْأَوْبَةِ؛

خدایا؛ ای گستراننده کعبه و شکافنده دانه و برگیرنده سختی و برطرف کننده هر گرفتاری، از تو می‌خواهم در این روز از روزهایت که حقّش را بزرگ گرداندی و سبقتش را پیش انداختی و آن را نزد اهل ایمان امانت و به‌سوی خود وسیله قرار دادی و به رحمت گسترده‌ات که بر محمّد درود فرستی آن بنده برگزیده‌ات در پیمان نزدیک، روز دیدار، شکافنده هر امر بسته و دعوت کننده به‌حق و بر اهل‌بیت پاکش، آن راهنمایان و روشن‌کنندگان راه حق، ستون‌های جبّار و متولّیان بهشت و دوزخ و عطا کن به ما از عطای در خزانه‌ات که نه بریده شود و نه منع گردد تا به وسیله آن توبه و بازگشت خوبی برای ما فراهم نمایی؛

يَا خَيْرَ مَدْعُوٍّ، وَأَكْرَمَ مَرْجُوٍّ، يَا كَفِىُّ يَا وَفِىُّ، يَا مَنْ لُطْفُهُ خَفِيٌّ، الْطُفْ لِي بِلُطْفِكَ، وَأَسْعِدْنِى بِعَفْوِكَ، وَأَيِّدْنِى بِنَصْرِكَ، وَلَا تُنْسِنِى كَرِيمَ ذِكْرِكَ، بِوُلاةِ أَمْرِكَ، وَحَفَظَةِ سِرِّكَ،وَ احْفَظْنِى مِنْ شَوائِبِ الدَّهْرِ إِلىٰ يَوْمِ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ، وَأَشْهِدْنِى أَوْلِياءَكَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِى، وَحُلُولِ رَمْسِى، وَانْقِطاعِ عَمَلِى، وَانْقِضاءِ أَجَلِى. اللّٰهُمَّ وَاذْكُرْنِى عَلَىٰ طُولِ الْبِلىٰ إِذا حَلَلْتُ بَيْنَ أَطْباقِ الثَّرىٰ، وَنَسِيَنِى النَّاسُونَ مِنَ الْوَرىٰ، وَأَحْلِلْنِى دارَ الْمُقامَةِ، وَبَوِّئْنِى مَنْزِلَ الْكَرامَةِ؛

‌ای بهترین خوانده شده و کریم‌ترین امید شده، ای کفایت کننده، ای وفادار، ای آن‌که لطفش پنهانی است، به لطفت به من لطف کن و به عفوت خوشبختم نما و به یاری‌ات تأییدم فرما و از ذکر کریمانه‌ات فراموشم مکن به‌حق متولیان امرت و نگهبانان رازت و از گرفتاری‌های روزگار تا روز قیامت و برانگیخته شدن حفظم کن هنگام بیرون آمدن جانم و فرو رفتن در قبرم و تمام شدن کارم و سپری شدن عمرم، اولیایت را به بالینم حاضر کن، خدایا یادم کن، بر طول پوسیدگی، زمانی‌که در میان توده‌های خاک فرود آیم و فراموش‌کنندگان از مردم فراموشم کنند و در خانه اقامت فرودم آر و در منزل کرامت جایم ده؛

وَاجْعَلْنِى مِنْ مُرافِقِى أَوْلِيائِكَ وَأَهْلِ اجْتِبائِكَ وَاصْطِفائِكَ، وَبارِكْ لِى فِى لِقائِكَ، وَارْزُقْنِى حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلُولِ الْأَجَلِ بَرِيئاً مِنَ الزَّلَلِ وَسُوءِ الْخَطَلِ. اللّٰهُمَّ وَأَوْرِدْنِى حَوْضَ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَاسْقِنِى مِنْهُ مَشْرَباً رَوِيّاً سائِغاً هَنِيئاً لَاأَظْمَأُ بَعْدَهُ، وَلَا أُحَلَّأُ وِرْدَهُ، وَلَا عَنْهُ أُذادُ، وَاجْعَلْهُ لِى خَيْرَ زادٍ، وَأَوْفىٰ مِيعادٍ يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهادُ. اللّٰهُمَّ وَالْعَنْ جَبابِرَةَ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ وَبِحُقُوقِ أَوْلِيائِكَ الْمُسْتَأْثِرِينَ. اللّٰهُمَّ وَاقْصِمْ دَعائِمَهُمْ، وَأَهْلِكْ أَشْياعَهُمْ وَعامِلَهُمْ، وَعَجِّلْ مَهالِكَهُمْ، وَاسْلُبْهُمْ مَمالِكَهُمْ، وَضَيِّقْ عَلَيْهِمْ مَسالِكَهُمْ، وَالْعَنْ مُساهِمَهُمْ وَمُشارِكَهُمْ؛

و از دوستان اولیایت و برگزیدگان و خاصان درگاهت قرارم ده و دیدارت را بر من مبارک گردان و پیش از فرا رسیدن پایان عمرم حُسن عمل روزی‌ام فرما، درحالی‌که پاک از لغزش‌ها و گفتار بی‌پایه و منطق تباه باشم. خدایا مرا به حوض پیامبرت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) وارد کن و از آن به من بنوشان، نوشاندنی سیراب کننده، روان و گوارا که پس از آن هرگز تشنه نشوم و از ورود به آن طرد نگردم و از آن منع نشوم و آن را قرار ده برایم بهترین توشه و کامل‌ترین وعده‌گاه، روزی که گواهان بپا می‌خیزند. خدایا لعنت کن گردنکشان گذشته و آینده را، هم آنان‌که حقوق اولیایت را به ناحق به خود اختصاص دادند. خدایا پایه‌هایشان را بشکن و پیروان و عُمّالشان را نابود ساز، زمینه‌های هلاکتشان را به زودی فراهم فرما و کشورهایشان را از دستشان بگیر و راه‌هایشان را بر آنان تنگ کن و بر آنان‌که با آنان سهیم و شریک‌اند لعنت فرست؛

اللّٰهُمَّ وَعَجِّلْ فَرَجَ أَوْلِيائِكَ، وَارْدُدْ عَلَيْهِمْ مَظالِمَهُمْ، وَأَظْهِرْ بِالْحَقِّ قائِمَهُمْ، وَاجْعَلْهُ لِدِينِكَ مُنْتَصِراً، وَبِأَمْرِكَ فِى أَعْدائِكَ مُؤْتَمِراً. اللّٰهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِكَةِ النَّصْرِ، وَبِما أَلْقَيْتَ إِلَيْهِ مِنَ الْأَمْرِ فِى لَيْلَةِ الْقَدْرِ، مُنْتَقِماً لَكَ حَتّىٰ تَرْضىٰ، وَيَعُودَ دِينُكَ بِهِ وَعَلَىٰ يَدَيْهِ جَدِيداً غَضّاً، وَيَمْحَضَ الْحَقَّ مَحْضاً، وَيَرْفُضَ الْباطِلَ رَفْضاً. اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِ وَعَلَىٰ جَمِيعِ آبائِهِ، وَاجْعَلْنا مِنْ صَحْبِهِ وَأُسْرَتِهِ، وَابْعَثْنا فِى كَرَّتِهِ، حَتّىٰ نَكُونَ فِى زَمانِهِ مِنْ أَعْوانِهِ. اللّٰهُمَّ أَدْرِكْ بِنا قِيامَهُ، وَأَشْهِدْنا أَيَّامَهُ وَصَلِّ عَلَيْهِ، وَارْدُدْ إِلَيْنا سَلامَهُ، وَالسَّلامُ عَلَيْهِ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكاتُهُ.

خدایا در فرج دوستانت شتاب کن و حقوق تاراج‌رفته آنان را به آنان بازگردان و قائم آنان را به‌حق آشکار کن و او را یاری‌رسان دینت بدار و درباره دشمنانت فرمانده به فرمانت قرار ده. خدایا فرشتگان پیروزی را گرداگرد او همواره بدار و به آن دستوری که در شب قدر به او القا کردی او را انتقام‌گیرنده خویش قرار ده تا جایی که خشنود شوی و دینت به وسیله او و به دست او به‌گونه‌ای نو تازه بازگردد و حق به‌طور کامل ناب شود و باطل به صورت همه جانبه به دور افکنده شود. خدایا بر او و همه پدرانش درود فرست و ما را از هم‌نشینان و خاندانش قرار بده و در زمان بازگشتش ما را برانگیز تا در دوران او در شمار یارانش باشیم. خدایا درک قیامش را روزی ما کن و در روزگارش ما را حاضر کن و بر او درود فرست و سلام او را به ما باز رسان، درود و رحمت خدا و برکاتش بر او باد».

انتهای پیام/4028/