ماجرای فرار رئیس‌جمهوری مستعفی یمن از صنعا/ نقشه بعدی «هادی» در بحبوحه بحران یمن چیست؟
مجتبی اسماعیلی، گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: «عبد ربه منصور هادی» رئیس‌جمهوری مستعفی یمن از اسارت حوثی‌ها فرار کرد. وی پس از فرار به شهر «عدن» (جنوبی‌ترین نقطه یمن)، تصمیم خود درباره استعفا از مقام ریاست‌جمهوری را تغییر داد و اعلام کرد که رئیس‌جمهوری رسمی یمن خواهد ماند. «هادی» پس از این اقدام، در نخستین فرمان خود اعلام کرد که همه تصمیماتی که تاکنون حوثی‌ها برای اداره کشور گرفته‌اند غیرقانونی و باطل است.
باتوجه به تحولات به وجود آمده، این سوال مطرح می‌شود که آیا اقدامات رئیس‌جمهوری یمن خودسرانه بوده است یا اینکه در پس این تغییر مواضع برنامه‌ریزی حساب‌شده‌ای وجود دارد؟
شیوه خروج «مخفیانه» رئیس‌جمهوری یمن از صنعا می‌تواند محور پیش‌بینی گام‌های بعدی باشد. البته اینکه آیا «عبد ربه منصور هادی» به تنهایی یا با همکاری نیروهای منطقه‌ای (از جمله کشورهای حاشیه خلیج‌فارس) یا بین‌المللی (از جمله آمریکا و شورای امنیت سازمان ملل متحد) صورت گرفته است هنوز جای تامل دارد. شورای امنیت پیشتر از حوثی‌ها خواسته بود تا به اعتراضات خود پایان دهند و حتی تا 3 مارس ضرب‌الاجل تعیین کرد.
درباره نحوه خروج یا به عبارت دیگرف فرار رئیس‌جمهوری یمن از صنعا و از تسلط حوثی‌ها روایت‌های زیادی بیان شده است. با وجود این، مهم‌ترین گزینه فرار را می‌توان در گزارش روزنامه «الشارع الیمنیه» یافت که خبر از ملاقات هیئتی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با «هادی» در منزلش داده بود. پس از این ملاقات (که آخرین ملاقات گزارش شده به وسیله منابع رسمی است) بود که خبر فرار «هادی» در رسانه‌های خبری منتشر شد.
اگر سناریوی مطرح شده که دال بر ملاقات و انجام عملیات پیچیده فرار رئیس‌جمهوری یمن از «صنعا» به شهر «عدن» همراه با هیئتی شامل 10 نفر از سیاستمداران یمنی و خلیجی دارد، صحیح باشد، می‌توان در آن معادله‌ای پیچیده میان «هادی» و برخی طرف‌های منطقه‌ای یا اجرای نقشه اطلاعاتی کشوری حرفه ای در امور امنیتی را یافت. از سوی دیگر اجرای صحیح این نقشه می‌تواند اراده‌ای داخلی و هم‌پیمان با برخی کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی علیه اراده انقلابیون یمن که بنا بر برخی گزارش‌ها از سوی ایران حمایت می‌شوند را اثبات کند.
به عبارت دیگر، در پس این نقشه می‌توان ردپایی از برخی روابط پنهان میان «هادی» و طرف‌هایی که توانستند زمینه‌های فرارش از دست حوثی‌ها را فراهم کنند نیز می‌توان یافت. شاید بنا بر برخی مصالح سیاسی، «هادی» توانسته است (پیش از بروز چنین ناآرامی‌هایی) با رایزنی با طرف‌های منطقه‌ای نظر آن‌ها را نسبت به هم‌پیمانی با خود در مواقع بحرانی جلب کند و توافق‌هایی نیز میان دو طرف رد و بدل شده باشد.
یمنی‌ها فراموش نمی‌کنند که «هادی» رئیس‌جمهوری یمن پیشتر از ادامه همکاری‌های خود با کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای دفع اعتراضات و انقلاب حوثی‌ها خبر داده بود و این بیانگر آن است که بانفوذترین کشور عرب حاشیه خلیج‌فارس یعنی عربستان توانسته است با پی‌ریزی طرح دوستی با «هادی» و در ظل حمایت‌های شورای همکاری خلیج‌فارس، زمینه‌های دخالت رسمی در یمن را فراهم کند.
یکی از مسئولان جماعت حوثی‌ها درباره جزئیات فرار رئیس‌جمهوری یمن گفت: «هادی» از غفلت نیروهای انصارالله در بازرسی هیئت ملاقات‌کننده در هنگام ورود و خروج سوءاستفاده کرد و توانست هنگام خروج هیئتی یمنی و برخی مسئولان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با لباس مبدل که شبیه لباس هیأت دیدار کننده بود، خارج شود. وی به سرعت خود را به مکانی امن در «صنعا» رساند و سپس ساعت 1 نیمه‌شب جمعه به دروازه جنوبی پایتخت رفت. در آن‌جا خودرویی به همراه ده‌ها خودروی حامل افراد مسلح به سرکردگی «صالح جعیملانی» سرتیم حفاظت، وی را تا «عدن» همراهی کردند تا اینکه در ساعت 6 صبح شنبه به «عدن» رسید.
سناریوهای آبنده
بسیاری از تحلیلگران یمنی معتقدند که سناریوهای فرارو از دو حالت خارج نیست: نخست اینکه «هادی» همکاری خود با سایر قدرت‌های سیاسی و قبایل یمنی به ویژه گروه‌‌های تحت حمایت عربستان همچون «مأرب» را ازسرخواهد گرفت، مجددا به قدرت بازخواهد گشت و بر کل یمن تسلط خواهد یافت و به طور قاطع با حوثی‌ها مقابله خواهد کرد، با این تفاوت که این بار به شیوه‌ای غیر از جنگ مسلحانه که منجر به جنگ داخلی شود وارد عمل می‌شود.
اما سناریوی دوم، شکست «هادی» و هم‌پیمانانش در بازگشت به «صنعا» و بازپس‌گیری قدرت از حوثی‌ها است. طبعا این تحولات به سرعت فرار رئیس‌جمهوری مستعفی از صنعا به عدن رخ نخواهد داد و باید «هادی» منتظر قدرت گرفتن در جنوب و سپس انتقال به شمال یمن باشد.
«عادل سلیمان» کارشناس امور استراتژیک مصر با تاکید بر گزینه دوم که مورد توجه حوثی‌ها نیز قرار دارد، گفت: چگونه می‌شود که حوثی‌ها فرار «هادی» به عدن (پایتخت جنوب یمن) را نادیده بگیرند و بخواهند فعالیت‌های سیاسی خود در استان‌های جنوبی و در کمیته‌های امنیتی را ادامه دهند؟
منابع نزدیک به خانواده رئیس‌جمهوری یمن خاطرنشان کردند: «هادی» درواقع به وسیله عملیاتی تاکتیکی و اطلاعاتی از منزلش خارج شد. سرلشکر «علی احمدی» رئیس دستگاه اطلاعاتی فردی بود که با همکاری فرماندهان عالی‌رتبه گارد ریاست‌جمهوری توانستند نقشه فرار رئیس‌مجهوری یمن را طرح‌ریزی و در سریع‌ترین زمان ممکن اجرایی کنند.
معرکه سیاسی
رئیس‌جمهوری یمن در حال آماده شدن برای ورود به معرکه‌ای سیاسی با حوثی‌ها است. وی به خوبی می‌داند که جنگ نظامی امکان دارد موجب تجزیه کشور و افزایش تنش شود به ویژه اینکه خبر دارد که حوثی‌ها توانسته‌اند بر بیشتر پایگاه‌های ارتش تسلط یابند و همچنین خبرهایی از افزایش حمایت‌های نظامی ایران از حوثی‌ها شنیده است.
«هادی» از حوثی‌ها که از سپتامبر گذشته بر صنعا تسلط دارند خواست تا از پایتخت خارج شوند و بر پایبندی به طرح انتقال قدرت که در سال 2012 با هدف برقراری دموکراسی مورد توافق قرار گرفته بود تاکید کرد. وی همچنین با درخواست برای برگزاری نشست‌های گفت‌وگوی هیئت ملی در «عدن» یا «تعز»، گفت: هر طرح و فرمانی که از 21 دسامبر به بعد اتخاذ شده است، باطل و غیرقانونی است .
«عبد ربه منصور هادی» یمن در بیانیه‌ای که عصر روز شنبه در «عدن» و با امضای «رئیس‌جمهوری» صادر کرد، افزود: همه تصمیم‌های اتخاذ شده از 21 سپتامبر (تاریخ تسلط حوثی‌ها بر «صنعا»)، باطل و غیرقانونی است.
انتهای پیام/