گندزدایی جهت حفاظت در برابر کرونا ویروس جدید

به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی راهنمای گندزدایی جهت حفاظت در برابر کرونا ویروس جدید را تدوین کرد.

آیا کاربرد مواد گندزدا و ضدعفونی‌کننده بهترین روش مقابله با ویروس کرونا است؟

گندزدایی سطوح، البسه، نقاط آلوده و ضدعفونی کردن دست‌ها به‌تنهایی در پیشگیری افراد در برابر کرونا ویروس کفایت نمی‌کند، علاوه بر این کاربرد بدون دلیل گندزداها نه‌تنها نمی‌تواند حفاظت کامل ایجاد کند بلکه باعث هدر رفت مواد، تحمیل هزینه‌های اضافه و در بعضی از افراد ممکن است باعث ایجاد حساسیت‌های پوستی و تنفسی شود. بنابراین رعایت بهداشت فردی، شستشوی صحیح دست‌ها با آب و صابون، اجتناب از حضور در مکان‌های شلوغ و رعایت فاصله مناسب، استفاده بجا از ماسک و دستکش‌های یک‌بارمصرف و رعایت کلیه مواردی که از طریق رسانه‌های معتبر در کشور با تأیید مراجع بهداشتی اعلام می‌شود باید در اولویت قرار گیرد.

گندزدایی سطوح، البسه و وسایل در چه موارد و شرایطی در منزل لازم است؟

در صورت رعایت بهداشت فردی، نظافت و پاکیزگی منزل و همچنین رعایت افراد از دستورالعمل‌های ذکرشده برای خارج از منزل و در زمان ورود به منزل و در صورت نبودن علائم بیماری در افراد خانواده گندزدایی سطوح و وسایل به‌طور مرتب ضروری نیست. گرچه اگر افراد در خارج وسایلی مانند موبایل کارت‌بانکی، کلید و ... را همراه داشته باشند و در اثر استفاده احتمال آلوده شدن آن‌ها وجود داشته باشد و قابل شستشو با آب و صابون نباشند گندزدایی آن‌ها لازم است.

در مجتمع‌های مسکونی ضمن رعایت مسائل بهداشتی مرتبط، در محل‌های استفاده مشترک مانند درب‌های ورودی، آسانسور، دستگیره‌ها، پنجره‌ها نیاز به گندزدایی بسته به شرایط وجود دارد. در منازلی که افرادی بنا به‌ضرورت مانند تعمیرکار یا میهمان رفت‌وآمد کرده‌اند و مشکوک به بیماری یا علائم آن بوده‌اند بهتر است سطوح و یا وسایلی که تماس وجود داشته است گندزدایی شود.

مقاومت کرونا ویروس در برابر عوامل گندزدا چگونه است؟

ویروس‌های دارای پوشش (مثل کرونا ویروس‌ها) در برابر عوامل گندزدا مقاومت کمتری نسبت به اغلب ویروس‌های بدون پوشش دارند. بر اساس مطالعات علمی جدید اغلب مواد گندزدا تأثیر بالایی برای از بین بردن آن‌ها دارند. در آزمایش‌های به حالت سوسپانسیون و روی سطوح، اغلب مواد گندزدا شامل اتانول، ایزو-پروپانل، گلوتاردی آلدئید، فرمالدئید، هیپوکلریت سدیم و پراکسید هیدروژن اثرات گندزدایی با راندمان بالابر روی کرونا ویروس‌ها داشته‌اند.

چه عواملی در کارایی فرایند گندزدائی اثر دارند؟

غلظت ماده گندزدا، زمان تماس ماده گندزدا، دما و وجود آلودگی‌های ثانویه روی سطوح، وسایل و البسه مورد گندزدایی بر تأثیر ماده گندزدا مؤثر می‌باشند. معمولاً در گندزدایی سطوح و وسایل و ضدعفونی نمودن دست باید از غلظت‌هایی از مواد استفاده شود که در مدت‌زمان‌های کوتاه گندزدایی انجام شود.

چه اقداماتی باعث عدم مصرف بیهوده و صرفه‌جویی در کاربرد مواد گندزدا می‌شود؟

از کاربرد بیهوده گندزداها باید اجتناب کرد، لذا توجه به بند 2 در این راهنما و تشخیص گندزدایی محل‌ها و سطوحی که نیاز به چربی و روغن قبل از گندزدایی است. بر اساس مطالعات علمی جدید اغلب مواد گندزدا تأثیر بالایی برای از بین بردن ویروس کرونا دارند.

در منازلی که از افراد با بیماری خفیف کرونا که اجازه استراحت و درمان در منزل را دارند، باید برای مراقبت و گندزدائی از دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط مرکز درمانی معتبر تبعیت کرد. گندزدایی وجود دارد. کاربرد بدون دلیل گندزداها علاوه بر اتلاف گندزدا، دارای خطرات بهداشتی نیز است. تکرار گندزدایی سطوح فقط منوط به الزام گندزدایی باشد.

مهم‌ترین عامل در کاهش کاربرد ماده گندزدا و تأثیر کارایی آن، پاکیزه سازی سطوح از گردوغبار، اجرام و آلودگی‌های ثانویه بخصوص چربی و روغن قبل از گندزدایی است.

با توجه به اینکه بعد از تهیه بعضی از مواد گندزدا زمان ماندگاری باعث کاهش کارایی ماده گندزدا می‌شود، برای هر مرحله استفاده سعی گردد فقط به مقدار موردنیاز تهیه شود. محل و شرایط نگهداری بعضی از مواد گندزدا بخصوص بر پایه کلر بر پایداری و درصد کارایی تأثیرگذار است و معمولاً باید درجاهای خشک و تاریک و در ظروف تیره نگهداری شوند.

اطمینان کامل از بسته بودن درب ظروف ماده گندزدا تا از انتشار یا ریخت‌وپاش‌های اتفاقی مواد و همچنین خطرات آن جلوگیری شود. استفاده از غلظت‌های استاندارد و توصیه‌شده، همان‌گونه که استفاده از غلظت‌های پایین باعث عدم کارایی و اتلاف هزینه است، استفاده از غلظت‌های بالا به‌جز صرف هزینه و ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی باعث بالا رفتن مقاومت میکروارگانیسم‌ها می‌گردد.

در صورت الزام به ضدعفونی نمودن دست‌ها، در صورت وجود آلودگی‌های قابل‌مشاهده قبل از ضدعفونی کردن، دست‌ها با آب شستشو شود تا هم باعث گندزدایی بهتر و هم کاربرد کمتر گندزدا شود. به‌جای ضدعفونی دست‌ها با مواد ضدعفونی‌کننده، در صورت دسترسی به صابون و آب گرم، شستشوی صحیح دست‌ها ترجیح داده می‌شود.

در مواردی که استفاده از وسایل یک‌بارمصرف اقتصادی‌تر باشد بهتر است به‌جای گندزدائی از این وسایل استفاده شود. به‌عنوان‌مثال استفاده از دستکش‌های یک‌بارمصرف در زمان‌های ضروری و سپس دفع مناسب آن باعث عدم نیاز به ضدعفونی کردن مکرر دست می‌شود.

شستشوی صحیح دست‌ها با آب و صابون به‌صرفه‌تر و دارای تأثیر حفاظتی برابر با ضدعفونی دست در برابر ویروس کرونا است. و اثرات جانبی مواد ضدعفونی‌کننده را بر پوست ندارد. مخلوط کردن مواد گندزدا با شوینده‌ها (دترژنت ها) نه‌تنها باعث بالا رفتن کارایی نمی‌شود، بلکه -باعث کاهش کارایی و اتلاف ماده گندزدا می‌شود.

در مورد وسایل و تجهیزاتی که می‌توان برای گندزدائی از حرارت استفاده نمود ترجیحاً نباید از مواد گندزدا استفاده نمود. بنابراین در مورد وسایل مقاوم به حرارت که نیاز به گندزدایی دارند، می‌توان آن‌ها را با جوشاندن در آب به مدت 20 تا 30 دقیقه گندزدایی نمود.

روش‌های تهیه مواد گندزدا و ضدعفونی‌کننده در دسترس به شکل ساده چگونه هست؟

روش‌های تهیه مواد ضدعفونی برای دست از طرف مرجع بهداشتی برای استفاده بیماران، افراد و پرسنل درمانی و اطرافیان آن‌ها ضدعفونی‌کننده‌های بر پایه الکل که با روش‌های زیر قابل تهیه است پیشنهادشده است .الک اتیلیک: الکل اتیلیک 61 تا 71% دارای تأثیر مناسب بر روی کرونا ویروس است. معمولاً این الکل با غلظت 96% در بازار موجود است. می‌توان از رابطه ساده زیر الکل اتیلیک با خلوص موردنظر مثلاً 70% را تهیه کرد.

درصد خلوص موردنیاز× حجم موردنیاز= درصد خلوص الکل غلیظ) 96%(× حجم الکل غلیظ مثلاً برای تهیه 200 میلی‌لیتر الکل 70% از الکل غلیظ 96% باید 146 میلی‌لیتر الکل 96% با 54 میلی‌لیتر آب رقیق شود. اگر ظرف مدرج در اختیار نداریم می‌توانیم سه حجم (پیمانه) از الکل را با یک حجم آب مخلوط کنیم. تهیه ماده ضدعفونی دست با پایه الکل، گلیسرول و پراکسید هیدروژن: برای تهیه یک لیتر از این محلول نسبت‌های زیر را باید بکار برد.

الکل اتیلیک 96% 833 میلی‌لیتر پراکسید هیدروژن 3% 42 میلی‌لیتر گلیسرول 98%، 15 میلی‌لیتر آب مقطر یا جوشیده سرد شده 110 میلی‌لیتر این مخلوط به‌آرامی اختلاط داده می‌شود تا آماده استفاده شود. مهم‌ترین عامل در کاهش کاربرد ماده گندزدا و تأثیر کارایی آن، پاکیزه سازی سطوح از گردوغبار، اجرام و آلودگی‌های ثانویه بخصوص چربی و روغن قبل از گندزدایی است.

با کاربرد صحیح مواد گندزدا و رعایت دستورات ذکرشده در این راهنما از هدر رفت مواد گندزا جلوگیری کنیم. مخلوط کردن مواد گندزدا با شوینده‌ها ) دترژنت ها) نه‌تنها باعث بالا رفتن کارایی نمی‌شود، بلکه باعث کاهش کارایی و اتلاف ماده گندزدا می‌شود.

تهیه ماده ضدعفونی‌کننده دست با هیپوکلریت سدیم ( آب‌ژاول) سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد داده است که در صورت در دسترس نبودن صابون یا محلول الکلی می‌توان از هیپوکلریت سدیم با غلظت 05/0% برای ضدعفونی دست استفاده کرد، گرچه ممکن است برای بعضی از افراد حساسیت ایجاد نماید. با توجه به غلظت آب‌ژاول که معمولاً برای استفاده خانگی 5% است، غلظت مناسب را می‌توان از طریق رابطه ساده زیر تهیه کرد.

درصد محلول غلیظ

قسمت آب = {1 − ()}

درصد محلول رقیق موردنیاز

یعنی 1 قسمت از ترکیب غلیظ به 99 قسمت آب اضافه می‌شود. بنابراین برای تهیه یک لیتر از محلول با غلظت 05/0% باید 10 میلی‌لیتر از این محلول به 990 میلی‌لیتر آب اضافه شود. در صورت نداشتن ظروف مدرج به‌طور ساده می‌توان یک قاشق غذاخوری وایتکس سرخالی که معادل حدود 12 تا 15 میلی‌لیتر است را به 4 لیوان آب شیر ) 4 لیوان معمولی معادل یک لیتر (اضافه کرد.

محلول موردنظر قابلیت استفاده به مدت 24 ساعت را دارد. تهیه مواد گندزدا برای سطوح، وسایل و سرویس‌های بهداشتی چگونه است؟

برای گندزدایی سطوح مانند دیوار، کف، سطوح میز و صندلی و دستگیره درب و پنجره، وسایل و ظروف در صور نیاز مناسب‌ترین ماده گندزدا محلول کلر 1/0% است. که می‌توان طبق روش ذکرشده در بالا آن را تهیه کرد. یا به‌طور ساده به ازای هر یک لیتر آب) 4 عدد لیوان(،2 قاشق غذاخوری آب وایتکس با غلظت 5 درصد خریداری‌شده از فروشگاه‌های معتبر را اضافه نموده و در ظرف دربسته ترجیحاً پلاستیکی ریخته درب آن را ببندید و در جای خنک و تاریک نگهداری کنید. محلول کلر تهیه‌شده به مدت 24

برای تهیه الکل اتیلیک 70% از الکل 96% اگر ظرف مدرج در اختیار نداریم می‌توانیم سه حجم ) پیمانه(از الکل 96% را با یک حجم آب سرد مخلوط کنیم. هیپوکلریت سدیم یا آب‌ژاول که به‌عنوان گندزدا و سفیدکننده با نام‌های تجاری مختلف در بازار موجود است معمولاً 5% کلر دارد . تهیه این ماده با غلظت 05/0 درصد برای گندزدایی دست در صورت در دسترس نبودن محلول الکلی می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد.

برای گندزدایی سطوح آب‌ژاول بسیار مناسب و با غلظت 1/0 درصد توصیه‌شده است. برای تهیه ماده آب‌ژاول برای ضدعفونی کردن دست، در صورت نداشتن ظروف مدرج به‌طور ساده می‌توان یک قاشق غذاخوری وایتکس سرخالی به 4 لیوان آب سرد اضافه کرد. محلول موردنظر قابلیت استفاده به مدت 24 ساعت را دارد.

ساعت قابلیت استفاده برای گندزدایی سطوح به‌صورت اسپری یا با استفاده از دستمال مرطوب را دارد. برای گندزدایی البسه باید از محلول کلر با غلظت 05/0% استفاده کرد. غلظت‌های بالاتر باعث ایجاد لکه روی البسه می‌شوند. این محلول طبق فرمول ذکرشده در بالا تهیه می‌گردد. البسه را باید به مدت 15 دقیقه در این محلول غوطه‌ور نمود و سپس شستشو داد .

نکات ایمنی و احتیاطی در کاربرد گندزداها کدام است؟

در تهیه و کاربرد مواد گندزدا از وسایل حفاظتی مانند دستکش و ماسک استفاده شود. در نگهداری و استفاده از محلول‌های گندزدا با پایه الکل باید مراقبت لازم در رابطه با خاصیت اشتعال‌زایی سریع آن‌ها را موردتوجه قرارداد. مواد گندزدا پوست، چشم و ریه‌ها را تحریک می‌کند و به آن‌ها آسیب می‌رساند، لذا از تماس مستقیم آن‌ها با دست باید پرهیز کرد.

آب‌ژاول ماده‌ای سمی است و نباید آن را در محیط‌های بسته به کاربرد. باز کردن درب‌ها و پنجره‌ها برای تهویه مناسب ضروری است. از بکار بردن آب‌ژاول با ترکیبات دیگر بخصوص به همراه جوهر نمک و موادی مثل آن باید جدا خودداری کرد زیرا باعث رها شدن گاز سمی و کشنده کلر می‌شود. از آب‌ژاول برای پارچه‌ها پشمی، ابریشمی و چرم نباید استفاده کرد. خیساندن زیاد البسه در آب‌ژاول سبب ضعیف شدن الیاف آن‌ها می‌شود. مواد گندزدا با برچسب مناسب و در ظروف خاص و مشخص نگهداری شود.

مراقبت‌ها و آموزش‌های لازم در رابطه با عدم دسترسی کودکان به مواد گندزا صورت گیرد. آب‌ژاول موجب خوردگی فلزات می‌شود و برای وسایل فلزی مناسب نیست. برای تهیه محلول گندزدا برای سطوح به ازای هر یک لیتر آب) 4 عدد لیوان(،2 قاشق غذاخوری وایتکس با غلظت 5 درصد اضافه می‌شود. محلول کلر تهیه‌شده به مدت 24 ساعت قابلیت استفاده دارد.

از وسایل حفاظتی مانند دستکش و ماسک در موقع تهیه مواد گندزدا و یا کاربرد آن ضروری است. در نگهداری و از گندزداهای با پایه الکل باید مراقب خاصیت اشتعال‌زایی آن بود. از بکار بردن آب‌ژاول با ترکیبات دیگر بخصوص به همراه جوهر نمک و موادی مثل آن باید جدا خودداری کرد زیرا باعث رها شدن گاز سمی و کشنده کلر می‌شود. در تهیه محلول‌های گندزدا با غلظت‌های موردنظر از آب گرم نشود، چون آب گرم باعث تشدید واکنش کلر و رهاسازی ماده گندزدا می‌شود. ظروف گندزدایی‌شده قبل از استفاده باید به نحو مناسب آبکشی شود.

انتهای پیام/۴۰۸۴/